Εγνωσμένων κοινωνικών φρονημάτων

Κοινωνικές και άλλες όψεις του αντικομμουνισμού στη Μακεδονία του εμφυλίου πολέμου

Το φαινόμενο του αντικομμουνισμού στην περίοδο 1945-49 στην Μακεδονία είναι το θέμα του βιβλίου αυτού. Η έρευνα του συγγραφέα, βασισμένη σε πλήθος αρχειακών πηγών της περιόδου εστιάστηκε στο χώρο της Μακεδονίας, μιας περιοχής όπου το "εθνικό φρόνημα" αποτελούσε ανέκαθεν αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης, ακόμη και συναλλαγής. Με τη Βόρεια Ελλάδα σαν επίκεντρο ο Βασίλης Γούναρης σκιαγραφεί τις συνδέσεις ανάμεσα στην εθνικιστική γλώσσα του Μακεδονικού αγώνα στις απαρχές του 20ού αιώνα και την εθνικιστική πολιτική της μεσοπολεμικής ελληνικής Μακεδονίας. Περιγράφοντας τον αντικομμουνισμό σαν γλώσσα, ο συγγραφέας ερευνά εκείνους που χρησιμοποιούσαν, μάθαιναν και προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν αυτή τη γλώσσα για τους δικούς τους σκοπούς και τα δικά τους συμφέροντα. Υποστηρίζει ότι η χρήση της εθνικοφροσύνης συναρτήθηκε με την ανασυγκρότηση των παλαιών κομμάτων, την εκμαίευση κοινωνικής πρόνοιας, συνδικαλιστικής νομιμότητας και εργασίας, με τη διεύρυνση και τη νομιμοποίηση ποικίλων κοινωνικών δραστηριοτήτων, με την εξάρτηση της νομιμοφροσύνης από τη γραφειοκρατία, με τις απόπειρες επηρεασμού της δικαιοσύνης και τη συστηματική προσπάθεια αποκόμισης προσωπικού οφέλους στην καθημερινή ζωή. Με δύο λέξεις ο αντικομμουνισμός, με τη μορφή κυρίως του αντισλαβικού αγώνα, συναρτήθηκε πολύπλευρα με τη δόμηση των πελατειακών σχέσεων στη Μακεδονία.