Τα διηγήματα της Σεβαστούπολης

"Τα διηγήματα της Σεβαστούπολης" είναι κείμενα κατ' αρχάς αυτοβιογραφικά. Ο εικοσιεπτάχρονος Τολστόι, που υπηρέτησε ως αξιωματικός στην πολιορκημένη Σεβαστούπολη, καταγράφει εικόνες από τις μάχες, τα χαρακώματα και την καθημερινή ζωή. Πλάθει με ζωντάνια και ρεαλισμό τους ήρωές του, εμπειροπόλεμους στρατιώτες, αμούστακους νεαρούς με στολή, γέρους, γυναίκες, παιδιά, που ζουν αγκαλιά με το θάνατο και βιώνουν με αξιοπρέπεια την οδύνη του πολέμου. Καταδύεται στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και φέρνει στο φως, με κριτικό πνεύμα αλλά και αγάπη, τη σχέση των ηρώων του με την αυτοθυσία, τη γενναιότητα, τη ματαιοδοξία, το φόβο, την έπαρση, το θάνατο, την ήττα. Άλλοτε παραμένει αποστασιοποιημένος παρατηρητής, άλλοτε ασκεί κριτική μ' ένα αδιόρατο χιούμορ, άλλοτε κραυγάζει από πόνο μπροστά στον όλεθρο. Σ' αυτά τα διηγήματα-χρονικό, που μας παρασέρνουν στη δίνη του πολέμου της Κριμαίας, ο Τολστόι αναπλάθει την πραγματικότητα με αξιοθαύμαστη τέχνη και ωριμότητα, και σχεδιάζει τους πρώτους μεγάλους αντιπολεμικούς του πίνακες, που θα δούμε σε πλήρη ανάπτυξη στο αριστουργηματικό "Πόλεμος και ειρήνη".