Με χίλιους τρόμους γενναίος

Εν Αρχή ην ο Φόβος. Στα δεκαεννέα διηγήματα του Διαμαντή Αξιώτη, ο φόβος, στις διάφορες μορφές του, κυριαρχεί στη ζωή των ηρώων: στρατιωτών της μεθορίου, οικονομικών μεταναστών, άστεγων των συσσιτίων, ψυχικά πασχόντων, αλλά και ώριμων γυναικών που βιώνουν την τελευταία αναλαμπή του πόθου. Δέσμιοι ασφυκτικών κοινωνικών συνθηκών, εσωτερικών συγκρούσεων και διλημμάτων, αλλά και μιας υπαρξιακής αγωνίας για το μέλλον, αδυνατούν να διαρρήξουν τα δίχτυα του φόβου. Κάποτε αποζητούν τη διαφυγή, μέσω της μνήμης, στον χαμένο παράδεισο της παιδικής ηλικίας ("Η ηδονή των λουτρών") ή καταφεύγουν στο παραμύθι, όπου λύνονται, με τρόπο μαγικό, τα δεσμά ("Το παραμύθι του Ερζινκάν"). Κεντρική θέση κατέχει σε αρκετά διηγήματα η ερωτική επιθυμία: άτολμη και κρυμμένη, άλλοτε ρευστή και ενοχική, σε κάποιες περιπτώσεις τραυματική, εκτονώνεται όταν οι ήρωες καταφέρνουν να αποδράσουν από την καθημερινότητα· κυρίως όμως τη βλέπουμε να εκβάλλει ορμητική και ανεμπόδιστη από κάθε ταμπού στο υπερρεαλιστικής σκηνοθεσίας διήγημα "Η ευρυχωρία ενός ονείρου". Με ποικίλες τεχνικές και αφηγηματικά μέσα, γλώσσα ζωντανή και εκφραστική, ο συγγραφέας παρακολουθεί τους ήρωές του με τρυφερότητα, αλλά και με υποδόριο χιούμορ και λεπτή ειρωνεία, να διεκδικούν, μολονότι δειλοί και άτολμοι, το δικαίωμα στη ζωή και να εξεγείρονται εντέλει "με χίλιους τρόμους γενναίοι".