Όμηρος και Λέσβος

Καλυψώ

Γιατί, ενώ δεκάδες αρχαία αγγεία απεικονίζουν τα άλλα επεισόδια των περιπλανήσεων του Οδυσσέα, ούτε ένα δεν έχει βρεθεί που να απεικονίζει τον Οδυσσέα με την Καλυψώ, την πανέμορφη νύμφη που τον είχε κρατήσει στο νησί της για επτά από τα δέκα χρόνια των περιπλανήσεών του; Γιατί, ενώ για τον Ησίοδο και τους μεταγενέστερους συγγραφείς της αρχαιότητας, η Καλυψώ ήταν μία από τις μυριάδες θυγατέρες του Ωκεανού και της Τηθύος, ο Όμηρος, και μόνον αυτός, την εμφανίζει ως "την θυγατέρα του Άτλαντα", που οι Ολύμπιοι θεοί τον είχαν καταδικάσει να βαστά τον ουρανό στους ώμους του; Είναι άραγε τυχαίο ότι, όπως ο "Κήπος των Εσπερίδων" αποτελεί τον 11ο σταθμό των περιπλανήσεων του ομηρικού ήρωα; Γιατί, αναφερόμενος στον Άτλαντα, ο Όμηρος δεν λέει, όπως οι άλλοι, μεταγενέστεροι συγγραφείς, και όπως τον απεικονίζουν επίσης όλοι οι καλλιτέχνες της αρχαιότητας, ότι βαστά τον ουρανό στην πλάτη του, αλλά, ωσάν να πρόκειται για τον φύλακα κάποιου αρχαιολογικού χώρου αποτελούμενου από μία συστάδα πέτρινων κιόνων, ότι "έχει την φύλαξή τους"; Γιατί, όταν η Καλυψώ θα υποδείξει στον Οδυσσέα να κατασκευάσει μία σχεδία για να αποχωρήσει από το "πολύδεντρο νησί της", θα τον οδηγήσει "στην άλλη άκρη του", επειδή εκεί, και μόνον εκεί, "φυτρώνουν δέντρα ολόξηρα, πεθαμένα από χρόνια"; Εκκινώντας από τις απορίες αυτές, ο συγγραφέας μάς οδηγεί, βήμα προς βήμα, στην αποκάλυψη της ταυτότητας του πραγματικού νησιού του Αιγαίου από τις φυσικές ιδιαιτερότητες του οποίου είχε εμπνευστεί ο Όμηρος για να συνθέσει το επεισόδιο αυτό της Οδύσσειας. Πέραν όμως από την εξιχνίαση του ζητήματος αυτού, ο συγγραφέας θα μας οδηγήσει επίσης στην εξιχνίαση και σειράς άλλων, πολύ πιο ουσιαστικών ζητημάτων αναφορικά τόσο με το πρόσωπο της ομηρικής ηρωίδας όσο και, ανατρέποντας και σε αυτό τις καθιερωμένες απόψεις των σύγχρονων ομηριστών, με τον πραγματικό λατρευτικό αλλά και κοινωνικο-πολιτικό χώρο μες στον οποίο εκινείτο ο ποιητής, και του οποίου εξέφραζε κρυφά τις αντιλήψεις, αλλά και τις πολιτικές προσδοκίες...