Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από τη στιγμή που θα "ανακαλύψουμε" έναν στοχαστή, δεν είναι δύσκολο να τον μάθουμε, να τον καταλάβουμε, να τον "βρούμε". Εδώ είναι που τελειώνει για τους περισσότερους η υπόθεση. Μένουν προσκολλημένοι σ' αυτά που "βρήκαν", δημιουργούν σχολές, όπου τα ιδία επαναλαμβάνονται με επουσιώδεις παραλλαγές και με έντονες έριδες για τη σωστή ερμηνεία. Αυτό συμβαίνει με τον Freud στον χώρο της Ψυχανάλυσης, με τον Heidegger στον χώρο της Φιλοσοφίας - για να περιοριστώ στα καθοριστικά θέματα αυτής της μελέτης. Για τον Nietzsche το ζήτημα δεν τελειώνει εδώ. Το υποδηλώνει η διπλή τελε...

Το μικρό αυτό κείμενο του Φρόυντ αποτελεί συνοπτική και εκλαϊκευμένη εκδοχή της Ερμηνείας των ονείρων, το οποίο αν και είχε κυκλοφορήσει ένα χρόνο νωρίτερα δεν γνώρισε μεγάλη απήχηση. Με τρόπο σαφή και ακριβή, ο Φρόυντ μας δίνει τις βασικές αρχές της ριζοσπαστικής για την εποχή θεώρησής του, τεκμηριώνοντας μέσα από πολλαπλά παραδείγματα ονείρων τη μέθοδο ερμηνείας του. Μας δείχνει πώς η λαϊκή αντίληψη αλλά και οι πεποιθήσεις των αρχαίων για το όνειρο είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα από ό,τι οι θεωρίες των ειδικών της εποχής και μας εξηγεί με απλούς όρους πώς λειτουργεί...

Tο παρόν έργο εξετάζει τη σχέση ονείρου και ομαδικής ανάλυσης επιχειρώντας μια πανοραμική κριτική επισκόπηση των σπουδαιότερων σχετικών θεωριών, αξιοποιώντας δραματικά ένα πλούσιο κλινικό υλικό και αναλύοντας όνειρα που καλύπτουν το μεγαλύτερο φάσμα της ψυχοπαθολογίας. Μέσω όλων αυτών το βιβλίο αναδεικνύει τους τρόπους με τους οποίους, στο πλαίσιο της ομαδικής ανάλυσης, το όνειρο παύει να λειτουργεί ως ενδο-ατομική δημιουργία και επαναποκτά σταδιακά τη μορφή διαπροσωπικής επικοινωνίας και συναισθηματικής εμπειρίας. Υπ’ αυτή την έννοια, το όνειρο συμπίπτει με τη διήγησή του...

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε την επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Ο παρών τόμος περιλαμβάνει το δημοσιευμένο κείμενο της διάλεξης "Όνειρο και Τηλεπάθεια" (Traum und Telepathie, 1922), που ο Φρόυντ έδωσε στην Ψυχαναλυτική Ένωση της Βιέννης, καθώς και το εξαιρετικά κατατοπιστικό σύγγραμμα "Το όνειρο" (Uber den Traum), που γράφτηκε το 190...

Αυτό το βιβλίο έχει την πρόθεση να συνεχίσει το στοχασμό που άρχισαν ο Φρόυντ και ο Λακάν με την ψυχανάλυση, ως μιαν ανάλυση του πολιτισμού. Η σκέψη του Φρόυντ, στο βιβλίο του για τον Μωυσή και τη μονοθεϊστική θρησκεία, στρέφεται γύρω από μια προϊστορική τραυματική πράξη και τις συνέπειές της για τη δόμηση της ιστορίας του πολιτισμού. Η πρόοδος στην πνευματικότητα σημαίνει ότι το Υψηλόν, το οποίο απωθήθηκε, επανέρχεται πάλι στο προσκήνιο. Η σκέψη του Λακάν, από την άλλη, στρέφεται γύρω από τον πρωταρχικό λόγο και το Όνομα του Θεού, η ανακοίνωση του οποίου εγκαλεί το ανθρώπι...

Ασχολούμενος με την ανάπτυξη και την εξέλιξη των συναισθηματικών εμπειριών του ανθρώπου, οι οποίες είναι δύσκολο έτσι και αλλιώς να εκφραστούν απλά, ο Ντόναλντ Βίννικοτ συχνά χρησιμοποιεί μια ιδιόρυθμη δική του γλώσσα.

Ο παιδίατρος, ψυχολόγος παιδιών και ψυχαναλυτής Ντόναλντ Βίννικοτ έδωσε στο βιβλίο αυτό τον τίτλο "Το παιδί, το παιχνίδι και η πραγματικότητα", επειδή η κλινική πείρα του τον δίδαξε ότι μόνο το παιχνίδι κάνει την πραγματικότητα ένα ουσιαστικό κεφάλαιο της ύπαρξης. Υποστηρίζει δηλαδή ότι εκείνοι που δεν μπορούν να παίξουν, δεν μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν την πραγματικότητα και παραμένουν εγκλωβισμένοι στη διαμόρφωση ψυχοπαθολογικών συμπτωμάτων ή στην παραφροσύνη. Γι’ αυτό καταλήγει στο συμπέρασμα πως όταν το παίξιμο δεν είναι εφικτό τότε η δουλειά του θεραπευτή προσανα...

Ψυχόσωμα, ένας νεολογισμός που προτείνω για να αναδείξω με μία συμπαγή λέξη ότι τίποτε δεν χωρίζει το σώμα από την ψυχή. Ένας τρόπος για να τονίσω γλωσσικά τη μονιστική πεποίθησή μου ως προς τη φύση της ψυχοσωματικής ενότητας. Για να πω ότι σε οντολογικό επίπεδο δεν υπάρχει παρά το βιολογικό σώμα, μέρος του οποίου προβάλλεται ως χωριστή οντότητα και το αποκαλούμε ψυχή. Για να παραδεχτώ ότι στον άνθρωπο, από την έναρξη των διαδικασιών σκέψης σχετικά με το "είναι" του μέχρι σήμερα, είναι αδύνατο να βιώνει διαρκώς την υπόστασή του με όρους σωματικής περατότητας. Για τον λόγο α...

Τι σημαίνει να είναι κανείς ψυχαναλυτής; Η φύση της ψυχανάλυσης μοιάζει αντιφατική -βαθιά προσωπική, υποκειμενική και διαισθητική, κι όμως απαιτεί συστηματική θεωρία και αρχές τεχνικής. Η αντικειμενική ποιότητα της ψυχαναλυτικής γνώσης εξαρτάται με παράδοξο τρόπο από την προσωπική δέσμευση αυτού που γνωρίζει με αυτό που γνωρίζεται. Στο "Περιστέρι που επιστρέφει, το περιστέρι που εξαφανίζεται", ο Michael Parsons εξερευνά την ένταση αυτού του παράδοξου. Οι αναλυτές, καθώς απαντούν σε αυτό και αγωνίζονται να το αντέξουν δημιουργικά, ανακαλύπτουν τις προσωπικές τους ταυτό...

Το ιστορικό παράδειγμα του ολοκληρωτισμού, που σημάδεψε τον εικοστό αιώνα, με τον υποβιβασμό του ανθρώπινου όντος σε "homo sacer, άνθρωπο φονεύσιμο", οδηγεί αναπόφευκτα στη διαπίστωση ότι η "Kulturarbeit", η "εργασία της κουλτούρας", μολονότι προδιαγράφεται ως η μόνη δυνατότητα ανάκαμψης από τη βαρβαρότητα και ανασύστασης μιας εκ νέου κατοικήσιμης ανθρώπινης πραγματικότητας, δεν εξελίσσεται υποχρεωτικά ευθύγραμμα, ούτε και αποκλειστικά υπό την έννοια της "προόδου". Τίποτε δεν εμποδίζει την εμφάνιση πρωτόγνωρων ή την επανεμφάνιση παρόμοιων ατομικών και συλλογικών μορφών βαρβ...

Το "Σεµινάριο για το "Κλεµµένο γράµµα"" είναι ένα "µυθικό" κείµενο που δεν τοποθετήθηκε τυχαία από τον Λακάν στην προµετωπίδα των γραπτών του. Αποτελεί το γραπτό µνηµείο της σηµαντικότερης µεταφροϋδικής επανάστασης στην ψυχανάλυση. Σ’ αυτό, ο Λακάν επεξεργάζεται το πρωτόκολλο µιας ανήκουστης αξιωµατικής που θεµελιώνει το Συµβολικό στη βαθµίδα του γράµµατος και σµιλεύει τους όρους της περίφηµης "Επιστροφής στον Φρόυντ". Απεγκλωβισµένη από τις ροµαντικές, ψυχολογικές και νευρολογικές εκδοχές της, η δοµή του ασυνειδήτου εξειδικεύεται ως µεταβιολογική µνήµη και υπάγεται στη δικ...

Δίνουμε σήμερα στον Έλληνα αναγνώστη το "Βιβλίο XI" από το "Σεμινάριο" του Ζακ Λακάν, που το είχαμε προαναγγείλει στις "προσεχείς μας εκδόσεις" για πρώτη φορά πριν πέντε χρόνια. Η πραγματοποίηση της έκδοσης αυτής οφείλεται αποκλειστικά στο ζήλο, στην επιμονή και στην αξιέπαινη προσπάθεια που κατέβαλε η μεταφράστρια του έργου Ανδρομάχη Σκαρπαλέζου για να ξεπεράσει τις δυσκολίες που ορθώνονταν σε κάθε βήμα της στο να αποδώσει σωστά στα ελληνικά τόσο την ψυχαναλυτική ορολογία, την κατά το πλείστον αδόκιμη ακόμα στη γλώσσα μας, όσο και το εντελώς προσωπικό "λακανικό" ύφος. Εμεί...

Ο Αλκιβιάδης, απέναντι στον Σωκράτη, έκανε μια απόπειρα αποπλάνησης, θέλησε να τον μετατρέψει, και με τον πιο δηλωμένο τρόπο, σε εργαλείο, υποταγμένο σε τι; - στο αντικείμενο της επιθυμίας του, της δικής του, του Αλκιβιάδη, το οποίο είναι άγαλμα, το καλό αντικείμενο. Και θα μπορούσα να προσθέσω: πώς, εμείς, αναλυτές, να μην αναγνωρίσουμε περί τίνος πρόκειται; Έχει ειπωθεί με ξεκάθαρο τρόπο ? το καλό αντικείμενο το έχει ο Σωκράτης στην κοιλιά του. Ο Σωκράτης δεν είναι πλέον εδώ παρά το περίβλημα αυτού που αποτελεί το αντικείμενο της επιθυμίας. Για να τονίσει ξεκάθαρα ό...

Ο Φρόυντ εξέφρασε την ανησυχία του για την εξέλιξη των δυτικών κοινωνιών στο έργο του "Η δυσφορία στον πολιτισμό", και τον μιμήθηκαν πολλοί συγγραφείς, όπως ο Ράιχ, ο Φρομ, ο Μαρκούζε, ο Μίτσερλιχ. Το ζήτημα της δυσφορίας στις σύγχρονες δημοκρατίες το συναντούμε σταθερά στις εργασίες με θέμα την εξουσία, την κυριαρχία, την ενόρμηση του θανάτου, τους αγώνες για την αναγνώριση, και μας παρουσιάζει ορισμένες φορές τις πιο απειλητικές πτυχές της ψυχολογίας των ατόμων και των συλλογικών υποκειμένων. Ο Ευγένιος Ενρίκεζ και η Κλωντίν Χαρός αναζητούν εδώ τις ρίζες του κακού, της β...

Πολλοί σήμερα μιλούν για το τέλος της ψυχανάλυσης, με την ίδια ευκολία που μιλούσαν κάποιοι για το τέλος της ιστορίας, του πραγματικού ή της πολιτικής. Διαψεύστηκαν. Και τα τρία επανέρχονται δριμύτερα. Ο Lacan το ήξερε: "Το έχω αναγγείλει", υποστήριζε σε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις, "το πραγματικό θα αποκτήσει και πάλι το πλεονέκτημα. Και θα είμαστε όπως πάντα χαμένοι". Στον ορίζοντα αυτής της πίστης θα εγγράψει και την εμπειρία της ψυχανάλυσης. Μια εμπειρία, που μέσα απ’ το μετεωρισμό του σημείου της, θα κλονίσει συθέμελα όλο το σύμπαν των σημαινόντων, αυτόν...

Ένα παιδί ατενίζει το πέλαγος. Είναι ο Τηλέμαχος, που ζητά δικαιοσύνη: δεν υπάρχει πλέον Νόμος στη γη του, μόνο η φαινομενικά ατελείωτη Νύχτα των Μνηστήρων... Ο Τηλέμαχος περιμένει τον πατέρα του, τον Οδυσσέα, για να επαναφέρει τη συμβολική τάξη στον ρημαγμένο από τους Μνηστήρες οίκο του. Αντίθετα με τον Οιδίποδα, που πέφτει τυφλωμένος από ενοχή για την εγκληματική του επιθυμία, αντίθετα με τον Νάρκισσο, που θαμπώνεται από τη στείρα ομορφιά της εικόνας του, ο Τηλέμαχος ατενίζει το πέλαγος με μάτια ορθάνοιχτα αναζητώντας απελπισμένα τον πατέρα, το Νόμο του πατέρα. Τα...

Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ... Όταν αρρωσταίνουμε, όταν υποφέρουμε από κατάθλιψη, όταν υποκύπτουμε στη νευρική ανορεξία ή σε κάθε είδους εθισμό από ουσίες... μαίνεται μέσα μας μια εσωτερική διαμάχη ανάμεσα σ' αυτό που αισθανόμαστε και σ' αυτό που θα θέλαμε να αισθανθούμε. Από τη μία πλευρά, υπάρχει το σώμα μας, που διατηρεί ακέραιη την ανάμνηση της προσωπικής μας ιστορίας, και ιδιαίτερα της κακομεταχείρισης που ενδεχομένως έχουμε υποστεί από τους γονείς μας στην παιδική μας ηλικία και, από την άλλη, είναι το πνεύμα μας και η επιθυμία μας - σύμφωνα με τις επιταγές της Ηθικής κ...

... Προϊόν των προβληματισμών, που αφορούν την κατανόηση των απαρχών του ψυχικού οργάνου και της εφαρμογής του στην κλινική, είναι αυτό το βιβλίο. Στη συγγραφή αυτού του έργου θα ακολουθήσω την εξέλιξη του ψυχικού οργάνου από τις πρώτες εγγραφές μέχρι την πλήρη εξέλιξή του (ερέθισμα-διέγερση, ένστικτο, ενόρμηση και παράγωγά της). Περιττό να υπογραμμίσω πως η γένεση και η εξέλιξη του ψυχισμού δεν είναι πρωτίστως γραμμικές και και για την ύφανσή του στηριζόμαστε κυρίως σε υποθέσεις και "μυθικές αρχές", όπως έλεγε ο Freud. Τόσο η προοδευτική όσο και η παλινδρομική φορά χαρακτη...

Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί συλλογή στοχαστικών κειμένων, στα οποία ο συγγραφέας, με συναρπαστική απλότητα που ξεκουράζει, προβληματίζοντας τον αναγνώστη, πραγματεύεται θέματα εσωτερικής γαλήνης του εαυτού. Ο απλός και πηγαίος λόγος του μετουσιώνει απλά καθημερινά περιστατικά, επικαιρότητες και προσωπικά βιώματα σε απροσδόκητες ευκαιρίες για τον σύγχρονο αγχωμένο άνθρωπο. Τη θεματολογία πολλών κειμένων μονοπωλεί η σχέση ψυχοθεραπευτή-θεραπευόμενου, την οποία ο Μόσχος Λαγκουβάρδος διεξέρχεται τόσο με αγωνία για το απόλυτα εξαρτημένο από τον ψυχοθεραπευτή πάσχον πρόσωπο...