Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αν πραγματευόμουν την εξιστόρηση των γεγονότων με τρόπο παρόμοιο με τους άλλους, θα μπορούσα να συζητήσω προεισαγωγικά μερικά θέματα, όσο αυτό ήταν πρόσφορο, και να προχωρήσω στη συνέχεια της εξιστόρησής μου· αν είχα προσδιορίσει μικρή έκταση εξιστόρησης, θα είχα τον καιρό να απολαύσω τον καρπό από τις προεισαγωγικές παρατηρήσεις· επειδή όμως υποσχέθηκα ότι σε λίγα βιβλία θα εξιστορήσω τα γεγονότα όσο μπορώ, αλλά και θα περιλάβω χρονική έκταση μεγαλύτερη από χίλια εκατό χρόνια, είναι απαραίτητο να παραμερίσω τη μεγάλη έκταση των προεισαγωγικών παρατηρήσεων και να προχωρήσω...

Ο Ηρόδοτος, ο ιστορικός που θαυμάστηκε αλλά και αμφισβητήθηκε με ιδιαίτερο πάθος, φαίνεται πως στις μέρες μας έρχεται ξανά στο προσκήνιο με το έργο του, το οποίο αποκτά -για άλλη μια φορά στην "ιστορία της πρόσληψής του" - πολιτική επικαιρότητα. Η παρούσα συλλογή, που περιλαμβάνει δεκατέσσερις μελέτες διακεκριμένων φιλολόγων επιχειρεί αφενός να καταστήσει γνωστές σε ένα ευρύτερο κοινό βασικές όψεις του έργου του Ηροδότου, αφετέρου να προβάλλει τις διαφορετικές ερευνητικές προσεγγίσεις που εφαρμόστηκαν στη μελέτη του έργου αυτού. Ο τρόπος σύνθεσης των "Ιστοριών", η δομ...

Οι ειδικοί λένε, και έχουν βέβαια δίκιο, ότι ο Ηρόδοτος είναι ο ιδρυτής, ο πατέρας, της Ιστορίας ως επιστημονικού κλάδου. Μάλιστα, ένας Άγγλος ιστορικός, ο Τζάστιν Μαρότσι, στον τίτλο ενός βιβλίου του τον αποκαλεί "ο άνθρωπος που επινόησε την Ιστορία"! Εγώ πάλι, από πολύ μικρός που πρωτοήρθα, μάλλον τυχαία, σε επαφή με κάποιες από τις ιστορίες του, τον είχα πλάσει στην παιδική μου φαντασία σαν έναν υπέργηρο, γλυκύτατο παππού με άσπρα γένια και μουστάκια, λίγο σκυφτό, με μάτια βαθουλωτά, σκεπασμένα από πυκνά φρύδια που του άρεσε να κάθεται στην πολυθρόνα του και να διηγείτα...

Το 6ο και το 7ο βιβλίο του Θουκυδίδη αποτελούν τα λεγόμενα "Σικελικά" και αναφέρονται στην εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία (415-413 π.Χ.). Είναι τα πιο καλοδουλεμένα τμήματα των Ιστοριών του Θουκυδίδη· συγκεκριμένα, η περιγραφή της αναχώρησης του στόλου από τον Πειραιά (Ζ. 30-32), της ναυμαχίας στο μεγάλο λιμάνι των Συρακουσών (Η. 70-72) και κυρίως της σφαγής των Αθηναίων στον Ασσίναρο ποταμό (Η. 84) θεωρούνται μέχρι και σήμερα μερικά από τα καλύτερα κομμάτια της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πράγμα που δείχνει ότι ο ιστορικός δεν περιγράφει απλώς με τρόπο ωμό και ρεαλιστικό...

Με ιδιοφυή κριτική οξυδέρκεια και εκπλήσσουσα αντικειμενικότητα και ακρίβεια ο Αθηναίος ιστορικός, μας κληροδότησε ένα "κτήμα εσαεί ή αγώνισμα ες το παραχρήμα". Και ένα διαρκές μέγιστο μάθημα, εφόσον παρόμοια γεγονότα θα συμβαίνουν ή θα απειλούνται πάντοτε όσο η φύση του ανθρώπου θα μένει η ίδια. "Γιγνόμενα και αιεί εσόμενα έως αν η αυτή φύσις ανθρώπων η" (111,82,2). Ο Θουκυδίδης δεν περιγράφει τον φλοιό των γεγονότων, διεισδύει και ανατέμνει την ένδον φυσιολογία τους, δηλαδή τα πάθη, τις αρετές και τις ενδημούσες κακίες των ανθρώπων. Φιλαλήθης, αμερόληπτος, ψύχραιμος...

Ο Θουκυδίδης πέτυχε ένα μοναδικό επίτευγμα: έθεσε την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα στην υπηρεσία μιας έντονα προσωπικής δημιουργίας και αντιμετώπισε τα προβλήματα με τη βοήθεια της λογικής που τη θεώρησε ικανή όχι μόνο να οργανώνει τα ιστορικά δεδομένα αλλά και να αναπληρώνει την έλλειψή τους. Στις τέσσερις μελέτες του βιβλίου φωτίζεται η εσωτερική πορεία της μεθόδου του και τα στάδια της εξέλιξης της.

Θουκυδίδου "Αρχαιολογία" 1, 20: Τα μεν ουν παλαιά τοιαύτα ηύρον, χαλεπά όντα παντί εξής τεκμηρίω πιστεύσαι. Οι γαρ άνθρωποι τας ακοάς των προγεγενημενων, και ην επιχώρια σφίσιν ή, ομοίως αβασανίστως παρ' αλλήλων δέχονται. [...] Ούτως αταλαίπωρος τοις πολλοίς η ζήτησις της αληθείας, και επί τα έτοιμα μάλλον τρέπονται. Θουκυδίδου "Πεντηκονταετία" Ι 97. 2: Έγραψα δε αυτά και την εκβολήν του λόγου εποιησάμην διά τόδε, ότι τοις προ εμού άπασιν εκλιπές τούτο ην το χωρίον και ή τα προ των Μηδικών Ελληνικά ξυνετίθεσαν ή αυτά τα Μηδικά· τούτων δε όσπερ και ήψατο εν τη Αττική ξυ...

Τα κεφάλαια αυτά που βρίσκονται στην αρχή του έργου του Θουκυδίδη και που συνήθως φέρουν το όνομα "Αρχαιολογία" επειδή ακριβώς πραγματεύονται γεγονότα πανάρχαια, αντιπροσωπεύουν την πιο συνειδητή και την πιο θριαμβευτική προσπάθεια που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς για να προσδιορίσει σύμφωνα με το λόγο και μόνο την άγνωστη αλήθεια της ιστορίας. Ο Θουκυδίδης ξεκινά από τις αρχές της ελληνικής ζωής, πριν ακόμη καθιερωθεί το όνομα των Ελλήνων ή οι μεγάλες πόλεις που έγιναν γνωστές στη συνέχεια· και τίποτα δεν θα ήταν γνωστό για τις μακρινές αυτές εποχές, εκτός από όσα αποκα...

Στο βιβλίο αυτό το έργο του Θουκυδίδη αντιμετωπίζεται ως φιλοσοφική πραγματεία με ηθικό και πολιτικό περιεχόμενο, ως κώδικας ορθής συμπεριφοράς στην ατομική αλλά και στην κοινωνική δραστηριότητα, με τελικό σκοπό την ατομική και κοινωνική ευδαιμονία, γιατί αυτά τα δυο είναι αξεχώριστα, όπως διδάσκει ο Θουκυδίδης. Ο "Επιτάφιος" των Περικλή-Θουκυδίδη είναι το ευαγγέλιο της ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας για τους αιώνες: είναι η κορυφαία στιγμή του ανθρώπινου πνεύματος, στην οποία κατόρθωσε αυτό να φτάσει κατά το "Χρυσό αιώνα" του Περικλή, το θαύμα αυτό όλων των εποχών, για μο...

Δίστασα, ομολογώ, πολύ να γράψω τούτες τις σελίδες. Και ακόμα πιο πολύ να τις δημοσιεύσω. Δεν είμαι φιλόλογος και γι' αυτό δεν έχω τίποτα να προσθέσω στα όσα έχουν γράψει οι ειδικοί για το ύφος του Θουκυδίδη, για τη γλώσσα του, για τη δομή της αφήγησής του. Ούτε ιστορικός για να μπορώ να έχω γνώμη, αν η εξιστόρηση των γεγονότων ανταποκρίνεται στην ιστορικά εξακριβωμένη πραγματικότητα. Τότε όμως γιατί να τολμήσω να γράψω έστω και αυτές τις λίγες σελίδες; Η μόνη μου δικαιολογία είναι ότι τις έγραψα σαν παλιός διπλωμάτης που ασχολήθηκε σε όλη του τη ζωή με τις διεθνείς σχέσει...

Στόχος του βιβλίου αυτού είναι να εντάξει το Θουκυδίδη στο πνευματικό του περιβάλλον. Υπάρχουν πολυάριθμα βιβλία γενικού περιεχομένου για τον Θουκυδίδη και τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, καθώς επίσης και πολλά άλλα που προσεγγίζουν το Θουκυδίδη υπό το πρίσμα μιας συγκεκριμένης ερμηνευτικής άποψης. Δεν υπάρχει όμως κανένα που να προσπαθεί να τον εντάξει στο πνευματικό περιβάλλον του 5ου αιώνα π.Χ. σε όλη την έκταση της πληρότητας και τα ποικιλίας του. Η διεισδυτική ματιά του Θουκυδίδη και η εξαιρετικά συμπυκνωμένη σαφήνεια της γραφής του αποκαλύπτονται σε όλες τους τις διαστάσει...

Η Ιστορία του Θουκυδίδη είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα όλων των εποχών και προκαλεί διαχρονικά το έντονο ενδιαφέρον μελετητών και αναγνωστών. Ο Θουκυδίδης δεν υπήρξε μόνον ένας μεγάλος ιστορικός και στοχαστής αλλά και ένας τεχνίτης του λόγου. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και μια μοναδική δημιουργία, στην οποία η μορφή ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο και το περιεχόμενο στη μορφή. Γι' αυτό το έργο του ασκεί πάντα μια πρωτόφαντη γοητεία. Στο πρώτο βιβλίο ο ιστορικός στήνει το σκηνικό για το δράμα του πολέμ...

Η Ιστορία του Θουκυδίδη είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα όλων των εποχών και προκαλεί διαχρονικά το έντονο ενδιαφέρον μελετητών και αναγνωστών. Ο Θουκυδίδης δεν υπήρξε μόνον ένας μεγάλος ιστορικός και στοχαστής αλλά και ένας τεχνίτης του λόγου. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και μια μοναδική δημιουργία, στην οποία η μορφή ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο και το περιεχόμενο στη μορφή. Γι' αυτό το έργο του ασκεί πάντα μια πρωτόφαντη γοητεία. Στο πρώτο βιβλίο ο ιστορικός στήνει το σκηνικό για το δράμα του πολέμ...

To Υπόμνημα στα βιβλία Α-Β των Ιστοριών του Ηροδότου, που επιμελήθηκαν ο καθηγητής της Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Oξφόρδης Oswyn Murray και ο Fellow του ιδίου Πανεπιστημίου Alfonso Moreno, έχει συνταχθεί από ειδικούς (David Asheri και Alan Lloyd) και αποτελεί το πρώτο μέρος ενός υπομνήματος στο συνολικό έργο του "πατέρα της ιστορίας". Βασίζεται στα πορίσματα των πλέον πρόσφατων ιστορικών, αρχαιολογικών και εθνολογικών ερευνών για τη Λυδία και την Αίγυπτο, τις χώρες δηλαδή που πραγματεύεται ο Ηρόδοτος στα δύο πρώτα βιβλία του ιστορικού του έργου. Για μεγαλύτερη χρ...

To Υπόμνημα στα βιβλία Γ-Δ των Ιστοριών του Ηροδότου, που επιμελήθηκαν ο καθηγητής της Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Oξφόρδης Oswyn Murray και ο Fellow του ιδίου Πανεπιστημίου Alfonso Moreno, έχει συνταχθεί από ειδικούς (David Asheri και Aldo Corcella) και αποτελεί το δεύτερο μέρος ενός υπομνήματος στο συνολικό έργο του "πατέρα της ιστορίας". Βασίζεται στα πορίσματα των πλέον πρόσφατων ιστορικών, αρχαιολογικών και εθνολογικών ερευνών για την Περσία, τη Σκυθία και τη Λιβύη, τις χώρες δηλαδή που πραγματεύεται ο Ηρόδοτος στο τρίτο και τέταρτο βιβλία του ιστορικού του έ...