Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο χώρος και ο χρόνος είναι οι δυο παράμετροι της ζωής, γιατί όχι λοιπόν και της φιλοσοφίας; Αν η ιστορία είναι η ξενάγηση μέσα στον χρόνο, τότε η γεωγραφία είναι η περιήγηση μέσα στον χώρο. Η φιλοσοφία ιστορείται και γεωγραφείται επιπλέον. Ο φιλόσοφος λόγος χρονολογείται και γεωμετρείται, προσμετράται στον χρόνο και στον χώρο, εκτυλίσσεται στον καιρό και στον τόπο. Αυτό το βιβλίο αποτελεί μια δειγματοληπτική περιήγηση στον λαβύρινθο της φιλοσοφίας. Είναι μια μετριόφρων απόπειρα να ξεναγηθεί στον φιλόσοφο λόγο κάθε φιλόμουσος συνάνθρωπος μας. Το πόνημα μας απευθύνεται στο...

"Κάθε ουσιαστικό πρόβλημα της φιλοσοφίας παραμένει αναγκαίως ανεπίκαιρο. Και τούτο, όχι επειδή η φιλοσοφία βρίσκεται πολύ πιο μπροστά από το εκάστοτε παρόν της, ή επειδή συνδέει το παρόν μ' αυτό που αυτή ήταν πριν, με αυτό που ήταν εξαρχής. Η φιλοσοφία παραμένει πάντοτε μια γνώση, που όχι μόνο δεν αφήνεται να γίνει επίκαιρη, αλλά, αντίθετα, επιβάλλει το μέτρο της πάνω στην εποχή της" (Μ. Χάιντεγκερ). Αν και θεμελιωδώς "ανεπίκαιρη", η σύγχρονη φιλοσοφία μάς προσφέρει μια πρωτότυπη και διεισδυτική ματιά στον τεχνολογικό βιόκοσμο που μας περιβάλλει και στον οποίο ανήκουμε. Ειδ...

Η καταγωγική περιοχή της αποκάλυψης, η ζωντανή πηγή της και η μαγική της εμπειρία βρίσκονται στο ιουδαϊκό, προφητικό, μεσσιανικό κοσμοείδωλο, και η ίδια προκύπτει ως έκφραση αυτού του κοσμοειδώλου μέσω παραδοσιακών τρόπων και τροπισμών που συντηρούν την υπόσταση της ως μυστικιστικής εναίσθησης και εκστατικής ενόρασης. Ο τόπος όμως της αποκάλυψης, η αληθινή της ζωή, οι τρόποι και οι τροπισμοί της, στο εδώ και τώρα, καθώς και η διαπότιση του παρόντος με την εμψυχωμένη παρουσία της, δεν μπορούν να νοηθούν εκτός του ρομαντικού κοσμοειδώλου και της ρομαντικής ορμής για μια αναγκ...

Τα τρία κείμενα που παρουσιάζονται συγκεντρωμένα εδώ συνιστούν ένα συνεκτικό σύνολο, στο πλαίσιο του οποίου ο Πολ Ρικέρ -ο οποίος, παρεμπιπτόντως, ξεκίνησε τη φιλοσοφική του σταδιοδρομία µέσω της μετάφρασης ενός βιβλίου του Έντµουντ Χούσερλ- προσπαθεί να ξεπεράσει ένα γνωστό παράδοξο: η μετάφραση είναι, από όποια θεωρητική σκοπιά και αν δει κανείς το ζήτημα, αδύνατη και παρ' όλα αυτά επιχειρείται πάντα µε επιτυχία. Ο Ρικέρ υποστηρίζει ότι πρέπει να πάψουμε να δίνουμε σημασία στις εκδηλώσεις μεροληπτικής εναντίωσης στη μετάφραση και να δούμε την τελευταία ως την πραγμάτωση μ...

Ο στόχος του παρόντος κειμένου ήταν διπλός. Πρώτον, να παρουσιάσει τον λογικό σκελετό της έννοιας "τρόπος παραγωγής". Δεύτερον να εκμεταλευθεί το δυναμικό αυτής της έννοιας προκειμένου να εντάξει τις διάφορες όψεις της επιστήμης της φυσικής και να εντοπίσει τις σχέσεις μεταξύ τους στο εσωτερικό του ενιαίου πλαισίου που παρέχει η εν λόγω έννοια. Πρέπει να υπογραμμιστεί ακόμα μια φορά ότι οι πλέον θεμελειώδεις όψεις της φυσικής (τις οποίες χαρακτηρίζουμε ως τα τρία συγκροτησιακά στοιχεία της φυσικής, μέσα στο δίκτυο των μεταξύ τους σχέσεων), δηλαδή αυτές που συνιστούν τη γνωσ...

Στο δοκίμιο αυτό ανιχνεύεται ένας χώρος ασαφής αλλά κρίσιμος, εντός του οποίου η ουτοπία και το πνεύμα της εκφεύγουν των ορίων της καταγωγικής και ιστορικής τους περιοχής και/ή της αρχαιολογίας τους και καθίστανται προτάγματα της τέχνης, της θεολογίας, της αναζήτησης της ετερότητας, της ενατένισης και της ανθρωπογεωγραφίας της πόλης.

O Georges Bataille δεν υπήρξε ποτέ ένας "κανονικός" φιλόσοφος, όπως για παράδειγμα ο Χέγκελ ή ο Σαρτρ. Ήταν διστακτικός ως προς τις έννοιες, εύκαμπτος ως προς τα φιλοσοφικά συστήματα και βαθιά καχύποπτος ως προς τη γλώσσα. Ο Bataille ποτέ δεν ανέπτυξε ιδέες και ποτέ δεν υποστήριξε ιδέες με τη ζωή του. Δεν θα μπορούσε, κατά συνέπεια, κάποιος να αναμένει ότι το έργο του "Για τον Νίτσε" θα αποτελούσε έναν παραδοσιακό σχολιασμό του Νίτσε. Το έργο αυτό είναι περισσότερο ένα εγχείρημα του Bataille να προβάλει τα στοιχεία εκείνα της φιλοσοφίας του Νίτσε, τα οποία αναγνώριζε ως δ...

Γιατί να υπάρχει οτιδήποτε; Γιατί, πιο συγκεκριμένα, να υφίσταται υλικός κόσμος; Ο Bebe Rundle, καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, προτείνει ξεκάθαρες, μη-τεχνικές απαντήσεις σε αυτά τα περίπλοκα ερωτήματα. Αν, όπως υποστηρίζει ο θεϊστής, ο θεός είναι ένα ον που δεν μπορεί παρά να υπάρχει, η ύπαρξη του εξηγεί και γιατί υπάρχει κάτι αντί το τίποτε. Ωστόσο, το τελευταίο μπορεί να εξηγηθεί και στη βάση ενός πιο αδύναμου ισχυρισμού. Δηλαδή, όχι ότι υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο ον που πρέπει να υπάρχει, αλλά ότι απλά κάτι πρέπει να υπάρχει. Ο Rundle προσφέρει επι...

Ο Κερτ Γκέντελ υπήρξε ένας γίγαντας της διανόησης. Το θεώρημα της Μη Πληρότητας που διατύπωσε προκάλεσε αναστάτωση όχι μόνο στα μαθηματικά αλλά επίσης σε ολόκληρο τον κόσμο της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Συντρίβοντας τις κάποιες ελπίδες ότι η λογική, τελικά, θα μας επέτρεπε να κατανοήσουμε πλήρως το σύμπαν, το θεώρημα του Γκέντελ ήγειρε επίσης μια σειρά από προκλητικές ερωτήσεις: Ποια είναι τα όρια της ορθολογιστικής σκέψης; θα μπορέσουμε ποτέ να κατανοήσουμε πλήρως τις μηχανές που κατασκευάζουμε; Ή τους εσωτερικούς μηχανισμούς του ίδιου του μυαλού μας; Πώς θα πρέπει να...

Ο Γκέοργκ Λούκατς είναι μια από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα, όχι μόνο για το εύρος των γνώσεων και το βάθος των θεωρητικών του προσεγγίσεων, αλλά και επειδή το έργο του αποτελεί πεδίο συνάντησης ορισμένων από τα σημαντικότερα ρεύματα σκέψης των νεότερων χρόνων. Στην πνευματική πορεία του ούγγρου φιλοσόφου αναγνωρίζει κανείς με σαφήνεια τα αποτυπώματα του ρομαντισμού, της φαινομενολογίας και κυρίως του μαρξισμού, σε μια σειρά θεωρητικές επεξεργασίες που συσχετίζονται, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, με τις πολιτικές του περιπέτειες. Τα κείμενα διακεκρ...

Παρά την αδιαμφισβήτητη επίδραση του Ludwig Wittgeinstein στη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη, η θέση του στο φιλοσοφικό στερέωμα παραμένει αμφιλεγόμενη. Η εκ μέρους του απόρριψη της θεωρητικής στάσης, η μη γραμμική και μη συστηματική έκθεση των απόψεων του, ενίοτε το αφοριστικό ύφος της γραφής, ο ισχυρός προσωπικός τόνος της διδασκαλίας του, καθιστούν δύσκολη την ένταξη του στο πλαίσιο μιας ομοιογενούς, πόσον μάλλον ακαδημαϊκά προσανατολισμένης, φιλοσοφικής κατεύθυνσης. Από το άλλο μέρος, οι αναλύσεις του εντυπωσιάζουν με τον συχνά ιδιαίτερα τεχνικό και εξαντλητικά διεισδυτικό τ...

[...] Αντικείμενο του βιβλίου είναι η ιδέα μιας ελεύθερης κοινωνίας, ο ρόλος των διανοουμένων (των επιστημόνων) μέσα της και η πραγματοποίηση αυτής της ιδέας. Ελεύθερη κοινωνία δεν είναι εκείνη μέσα στην οποία έχουν τα άτομα ίσα δικαιώματα και ίση πρόσβαση στα κέντρα της εξουσίας, αλλά εκείνη μέσα στην οποία οι παραδόσεις έχουν τέτοια δικαιώματα και τέτοια πρόσβαση. Μια ελεύθερη κοινωνία δεν στηρίζεται σε μια θεμελιώδη γνώση (π.χ. στην επιστημονική γνώση) ούτε σε μια θεμελιώδη ηθική (π.χ. στην ανθρώπινη ηθική)· στηρίζεται σε μια προστατευτική δομή, άρα σε μια αστυνομία: η ε...

Η διανθρώπινη μέριμνα και μάλιστα ως φιλοσοφική προσπάθεια αποτόλμησε και αποτολμάει με αιώνιο σφρίγος και αδιάπτωτη εμμονή και επιμονή να διακαθορίσει τους όρους γνώση και αλήθεια για να τους συσχετίσει στη συνέχεια... Μέγας αγών, όπως θα έλεγε ο θείος Πλάτων, μεγάλο πεπρωμένο και μέγιστη τιμή για το ανθρώπινο. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου ο συγγραφέας προσπαθεί να δείξει τις μεγάλες πανανθρώπινες και διαπολιτισμικές σταθερές οι οποίες καταστέφθηκαν από το φιλοσοφικό μόχθο και φωτίζουν με το ιλαρό τους φως το μέγα πρόβλημα και μάλιστα υπό το φως των ανοιχτών διαστάσεω...

Αντικείμενο του βιβλίου αποτελεί η εμβάθυνση στα πορίσματα των διαδοχικών μεθοδολογικών αναζητήσεων του Bergson (1859-1941), προκειμένου να οδηγηθεί στην κατά το δυνατόν βεβαιότερη γνώση του συνόλου της πραγματικότητας. Έχοντας διαπιστώσει, με βασικό μεθοδολογικό εργαλείο την εμπειρία, σε όλες τις εκδοχές της, ότι σημαντικές οντολογικές περιοχές -η ψυχή, η ζωή, η κοινωνία, ακόμη και η ύλη- όχι απλώς μεταβάλλονται διαρκώς, με διαφορετικούς βεβαίως ρυθμούς, αλλά χαρακτηρίζονται από "ακατάπαυστη ανάδυση απρόβλεπτης καινοτομίας", ο γάλλος φιλόσοφος αρνείται να τις πραγματευθεί...

Παλαιά κατά τα φαινόμενα προβλήματα της φιλοσοφίας αποδεικνύονται ως κατ’ εξοχήν σύγχρονα. Τι είναι η γνώση και ποια η σχέση της με τη συνείδηση; Ποιος ο ρόλος της αίσθησης, της αντίληψης, της μνήμης, της φαντασίας, της κρίσης στη διαμόρφωση της γνώσης; Επιπλέον, πώς συνειδητοποιούμε το γιγννωσκόμενο και ποιος ο ρόλος του συναισθήματος στο συν-υπάρχειν ανθρώπου και κόσμου; Αν λαμβάνουμε υπόψη μας πως οι γνώσεις είναι απ' τη φύση τους μεταβαλλόμενες, αλληλοβελτιούμενες ή και αυθυπερβαινόμενες, οφείλουμε να αναζητήσουμε την κρηπίδα τους, τη Γνώση που καθιστά δυνατές τις τόσες...