Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Έρως (αντ)εθνικός

Πόλις (2007)

Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται κείμενα του 19ου αιώνα τα οποία έχουν ως θέμα τους διαφυλετικές και ετερόθρησκες ερωτικές σχέσεις που αναφέρονται στα χρόνια της λατινοκρατίας. Συνεπώς, το ερωτικό αντικείμενο του πόθου είναι άλλο (φραγκικό). Μέσα από αυτή την ερωτική σχέση αναδύονται σε ποικίλες τονικότητες εθνικά στερεότυπα, τα οποία ωστόσο σχετίζονται με τη φυλή και το φύλο. Οι άνδρες (περισσότερο οι Έλληνες και λιγότερο οι Λατίνοι) δίνουν προτεραιότητα στο εθνικό χρέος, ενώ οι γυναίκες (λιγότερο οι Ελληνίδες και περισσότερο οι Λατίνες) εμφανίζονται ευάλωτες στα κελεύσματα της...

Ετερογραφία

Ίκαρος (2005)

[...] Τώρα, στη δική μου περίπτωση, το θέμα της αυτοετερογραφίας περιπλέκεται από την παιδιόθεν ελληνο-γαλλική μου διγλωσσία. "Δύο ψυχές ζούνε στο στήθος μου", λέει ο Φάουστ ο Μέγας στον σχολαστικό Βάγκνερ, που 'χει μόνο μία ψυχή. Ο δίγλωσσος, και δη ο συγγραφέας, θυμίζει κάπως, μου φαίνεται, κείνα τα μυθικά τέρατα, γοργόνες, κένταυρους, αγριόκυκνους του Άντερσεν, τ' αμφίβια που έχουν μεν δύο ζωές, αλλά μισές, εναλλασσόμενες. Όταν γράφω ελληνικά, λ.χ. όπως σήμερα, χάνονται τα γαλλικά. Και αντιστρόφως. [...] Αποφάσισα λοιπόν κι εγώ να γίνω άνθρωπος ολόκληρος κι όχι ημι-άνθρ...

Ευκαρπίας έπαινος

Πορεία (2007)

Ο ομότιμος καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, τιμάται με το αφιέρωμα αυτό για τη μακροχρόνια, πολύκαρπη και πολύτιμη προσφορά του στην έρευνα και στη διδασκαλία. Η Επιτροπή του Αφιερώματος εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες της προς τον ευρύτατο κύκλο των συνεργατών -στους οποίους συγκαταλέγονται και πολλοί παλαιότεροι μαθητές του τιμωμένου- για την πρόθυμη ανταπόκρισή τους με μια συρροή υψηλής ποιότητας συμβολών. [...] Περιέχονται τα κείμενα: - Βαγγέλης Αθανασόπουλος, "Η αστρική σκόνη της...

Ευτράπελες διηγήσεις

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1980)

Εωσφόρος και άβυσσος

Άγρα (2001)

Η παρούσα μελέτη είναι καρπός πολύχρονης διδασκαλίας του Παπαδιαμάντη στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης. Στηρίζεται πάνω σε μια αντικειμενική, απροκατάληπτη, καθαρά φιλολογική, ανάγνωση ολόκληρου του έργου του συγγραφέα: μυθιστορήματα και διηγήματα. Παρατηρώντας, από έργο σε έργο, διάφορες έμμονες εικόνες, σκηνές, εκφράσεις, σύμβολα, και προσπαθώντας ν' αποκρυπτογραφήσει σειρά από κείμενα όπου υπάρχει φανερά κρυπτογραφικός τρόπος γραφής, καθορίζει τρεις θεμελιακές, αλληλένδετες, μυθικές ενότητες: 1) τον μύθο του νερού, του πνιγμού και της αβύσσου, 2) τον μύθο του θαν...

Ζιγκ ζαγκ στους έκφυλους

Ήλεκτρον (2008)

Το διάβασμα ενός λογοτεχνήματος προκαλεί ευχαρίστησιν. Υπάρχει ευχαρίστησις που αισθάνεται ο γλάρος, όταν παίζει με τους αφρούς των κυμάτων. Υπάρχει και η ευχαρήστησις που αισθάνεται το γουρούνι όταν κυλιέται στην λάσπη. Όσοι διαβάσουν το λογοτέχνημα της κυρίας Σωτηροπούλου θα καταλάβουν ποιους ευχαριστεί.

Η "γενιά των ιδεών" και ο Γ. Θεοτοκάς

Ευρασία (2013)

Αυτό το οποίο κρίνεται εδώ είναι η εξής υπόθεση εργασίας: η "γενιά του '30", με αιχμή το δοκίμιο, το οποίο συνιστά μια "ιδιαίτερη παράμετρο", εμφανίστηκε ως "γενιά των ιδεών" και είχε ως "πρωτοστάτη" ή "δημόσιο εκπρόσωπο" και επομένως "διαχρονικό και διαπρύσιο υπερασπιστή" της τον Γιώργο Θεοτοκά (1905-1966) που εκφράζει την "ιδεολογία της και τροφοδοτεί τη μυθολογία της". Ό,τι δηλαδή "φτάνει ως τις μέρες μας" ως "πολιτισμικό μόρφωμα και ιδεολόγημα" ή ως "πολιτισμική ιδεολογία", γεγονός που απαιτεί μια "πιο ευφάνταστη ανασύνθεση του πολιτιστικού αφηγήματος της γενιάς του '30...

Η "Έρση" και η αρχαιογνωσία του Γεωργίου Δροσίνη

Μανδραγόρας (2018)

Στην "Έρση" του Γεωργίου Δροσίνη, η συνομιλία της λογοτεχνίας με την ιστορία είναι προφανής, καθώς η διαχείριση των γνώσεων του παρελθόντος τροφοδοτεί τη μυθοπλασία του έργου· ουσιαστικά ο θαυμασμός για το ένδοξο παρελθόν αποτελεί την αιτία της συγγραφής του. Σημαντικά ζητήματα, που απασχολούσαν τη Φιλολογία, την Ιστορία και κυρίως την επιστήμη της Αρχαιολογίας διατρέχουν τις σελίδες της "Έρσης" και αποκτούν λογοτεχνική υπόσταση. Το πάθος της Αρχαιολογίας, που ενέπνευσε την "Έρση" στον Γ. Δροσίνη, αποτέλεσε και το κίνητρο του Αντώνη Μαστραπά για την ενασχόλησή του με τ...

Η "Κενή Διαθήκη" του Πάρι Τακόπουλου

Καλλιγράφος (2016)

Η "Κενή διαθήκη", είναι κυρίως και πρωτίστως, ένα βιβλίο μοναχικό, ανεπίδεκτο επιπόλαιης ανάγνωσης, αραβούργημα-μοχθούργημα, το οποίο αιωρείται μεταξύ του μεγαλείου της ποίησης και του βοθροβυθού τού ανθρώπινου φροϋδικού υποσυνειδήτου. Χορογραφεί την χαρά της βακχείας, και αφαιρεί, γδέρνοντάς τα, τα φανταχτερά και, συνάμα, παραμορφωτικά φ κ ι α σ ί δ ι α του φαρισαϊσμού της θρησκοληψίας, της δολερής υποκρισίας "αδολοφίλων" και υποκριτών σεμνοτύφων. Η Κενή Διαθήκη, αρνούμενη όλες τις λογοτεχνικές "ετικέτες", συνθέτει, "εκ των αντιθέτων", την "καλλίστην αρμονίαν", η οποία,...

Η "οικολογία" στα έργα του Παπαδιαμάντη

Αναπτυξιακή Σκιάθου Δημοτική Επιχείρηση (2009)

Ελέχθη ότι "εκεί που γεννιέται ένα λουλούδι έχει περάσει ο Θεός". Πρέπει λοιπόν να έκανε αισθητή την παρουσία του ο μέγας Θεός-Δημιουργός "ζωγραφών άνθη" στην γη της Σκιάθου, που κατά γενική ομολογία είναι -η καλύτερα ήταν- ένας Παράδεισος. Μέλημα μας τώρα και διακαής πόθος μας είναι να παραμείνει, όπως ήταν! Δεν ήταν τυχαίο η Σκιάθος να γεννήσει έναν υμνητή της χλωρίδας και της πανίδας του ευλογημένου τούτου τόπου, έναν σφοδρό εραστή της φύσης και των "έργων του Θεού", τον δικό μας Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που προβάλλεται στον παρόν πόνημα της κ. Βούλας Λαμπροπούλου....

Η 5η παρουσία

Δωδώνη (2007)

Ο τίτλος του βιβλίου δεν είναι συμβολικός αλλά κυριολεκτικός και αναφέρεται πραγματικά στην πέμπτη προσφορά του συγγραφέα στον τομέα του ευθυμογραφήματος. Έχοντας σαν κεντρικό άξονα την λογοτεχνική παρουσίαση του ίδιου και των βιβλίων του από την "Δωδώνη", (Δεκέμβριος 2004), ο Δασκαλάκης επιχειρεί μια συνοπτική απογραφή της ως τώρα εργασίας του. Όχι όμως μέσω αυτοβιογραφικών στοιχείων ή προσωπικών εμπειριών, αλλά καταγράφοντας γνώμες και σχόλια εκδοτών, αναγνωστών και κριτικών. Ο συγγραφέας δείχνει πως ούτε κολακεύεται ούτε θίγεται από όσα λέγονται και γράφονται υπέρ ή εναν...

Η αδιάπτωτη μαγεία

Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν (1992)

Η αδιαχώρητη κοινωνία

Πολύτυπο (1985)

Ένα διάλογος της κοινωνιολογίας με τη λογοτεχνία, με αφορμή το "Διπλό βιβλίο" του Δημήτρη Χατζή, που στοχεύει σε μια κριτική διερεύνηση της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας.

Η Αθήνα από τον 19ο στον 20ό αιώνα

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2018)

Η μνήμη μιας πόλης υπερβαίνει τον χωροχρόνο της ιστορίας της, καθώς συντίθεται τόσο από τα πραγματικά συγγραφικά βιώματα όσο και από τις λογοτεχνικές αναπαραστάσεις τους. Από τη μια μεριά υπάρχει η παράδοση, με τη μορφή της ιστορίας της λογοτεχνίας, και από την άλλη η ανατροπή, με τις διαδοχικές προσεγγίσεις σε θέματα που άπτονται των ιδεών και της αυτοσυνειδησίας των νεοελλήνων. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, ξεκινώντας από την ευτοπία του αρχαιολατρικού προσκυνήματος, η Αθήνα απολήγει στις φτωχογειτονιές όπου ζουν οι παπαδιαμαντικοί ήρωες. Από τις απαρχές ώς τα τέλη του 20ο...

Η Αθήνα του Μεσοπολέμου

Ίκαρος (2006)

"...Το παρόν βιβλίο εγκαινιάζει το διάλογο των ημερολογιακών δοκιμών του Σεφέρη με ένα χώρο εκ πρώτης όψεος εξωλογοτεχνικό: την αθηναιογραφία. Ο Αλέξανδρος Παπαγεωργίου- Βενετάς, καταξιωμένος πολεοδόμος, αθηναιοδίφης και οξυδερκής σχολιαστής ιστορικών τεκμηρίων, προσθέτει στην ανεξάντλητη, όπως αποδεικνύεται, σεφερική έρευνα μια καινούργια οπτική, εστιάζοντας στις αθηναικές εγγραφές ενός περιπλανώμενου ξενομερίτη, που βιώνει κάθε τόσο την υδροκέφαλη, εγωκεντρική πρωτεύοσα με ανάμεικτα συναισθήματα. Ο σχολιασμός των αθηναϊκών σελίδων του Σεφέρη δεν εγκλωβίζεται ωστόσο σε πολ...

Η αισθητική της ιθαγένειας

Παρέμβαση (2001)

Όσο κι αν αυτό το λογοτεχνικό κείμενο ιδρύει την εξουσία του μέσα από τη μυθοπλασία, τη φαντασία και την πλεκτάνη του συγγραφέα, διεκδικώντας με τα ζωτικά αυτά ψεύδη τη δύναμη της αλήθειας, κάτω από τις λέξεις ανιχνεύονται ψήγματα ζωής μεταμορφωμένα από την αφηγηματική δολιότητα. Τα βιώματα, και ειδικά όσα συνδέονται με τη γενέθλια γη, τροφοδοτούν με πρώτες ύλες τη λογοτεχνία. Ο "βιωμένος χώρος" και οι εικόνες του γίνονται η κατοικία της μνήμης και των συναισθημάτων, το καταφύγιο όπου αναζητείται ο χαμένος χρόνος. Ο τόπος διεκδικεί έντονη παρουσία σε πολλά λογοτεχνικά έργ...

Συνολικά Βιβλία 870
243.185 Βιβλία
122.584 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου