Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Δύο είναι οι σημαντικότερoι κεντρικοί άξονες που θεμελίωσαν τον ποιητικό και τον πεζό λόγο, από καταβολής κόσμου μέχρι τις μέρες μας: Ο Έρωτας και ο Θάνατος. Ενεός μένει ο άνθρωπος, βουβός κι ανυπεράσπιστος φλέγεται από το ερωτικό πάθος που τον κατακεραυνώνει, τον οδηγεί στον έβδομο ουρανό ή τον καταποντίζει σε αδηφάγα τενάγη. Μηδαμινός κι αδύναμος ωχριά μπροστά στο φάσμα του θανάτου, ικετεύει ανώτερες δυνάμεις να τον προστατεύουν και να τον σώσουν από το θανατικό, όπως πολύ χαρακτηριστικά λέει ο λαός μας. "Ην εγγύς έλθη θάνατος, ουδείς βούλεται θνήσκειν", έλεγαν οι πρόγονο...

Σ’ αυτήν εδώ τη σύναψη μιας σειράς δοκιμίων, με αφετηρία το δυτικό μυθιστόρημα μεγάλου μέρους του 20ού αιώνα, αναπτύσσεται ο ελεύθερος, δοκιμιακός λόγος ενός νεαρού ακόμα αναγνώστη, στις ασφυχτικές συνθήκες του τέλους της ελληνικής δεκαετίας του ’60. Βασικός σκοπός του δεν ήταν η κειμενική ανάλυση ή η απολογία της κειμενικής απόλαυσης, αλλά ο στοχασμός με αφορμή φιλοσοφικά ζητήματα της κοινωνικής ανθρωπολογίας, έτσι όπως τα πραγματεύτηκαν οι λογοτεχνικές φαντασίες στα μεσοπολεμικά και μεταπολεμικά χρόνια. Ο νεαρός αναγνώστης ήθελε να σκεφθεί, με τις δυνατότητές του εκείνης...

Επιτέθηκαν στη λογοτεχνία, τη λοιδόρησαν, την καταδίκασαν, με κάθε πρόσχημα και ανεξαρτήτως καθεστώτος, με τις καλύτερες ή τις χειρότερες προθέσεις, για λόγους αστείους ή ενίοτε και σοβαρούς. Εξόρισαν τους ποιητές και έκαψαν τα βιβλία τους ή τουλάχιστον προσπάθησαν να το κάνουν. Εδώ και 2.500 χρόνια, η λογοτεχνία γίνεται στόχος ποικίλων επικρίσεων και κατηγοριών, που διατυπώνονται από φιλοσόφους και θεολόγους, ιερείς και παιδαγωγούς, επιστήμονες και κοινωνιολόγους, βασιλείς, αυτοκράτορες, ή ακόμα και προέδρους. Από τον Πλάτωνα ώς τον Νικολά Σαρκοζί, τούτο το βιβλίο παρουσιά...

Άρχισα να μαζεύω παραλειπόμενα και παράδοξα της λογοτεχνικής οικογένειας από τα φοιτητικά μου χρόνια στην Αγγλία, πατρίδα της ειρωνείας, του σαρκασμού και ενός ιοβόλου χιούμορ που εξακοντίζεται ευθύβολο, αλλά με μεγάλη χάρη και κομψότητα, ιδίως μεταξύ ομοτέχνων. Αργότερα, τα ευρήματά μου πλουτίστηκαν με ανάλογα στιγμιότυπα από την πολιτική και τις άλλες τέχνες. Καθώς τα χρόνια περνούσαν, αυτή η συνήθεια, καλό αντίδοτο στις πικρίες που μπορεί να γεννήσει ο εγχώριος λογοτεχνικός μικρόκοσμος (αφού η κακολογία δεν έχει πατρίδα), δεν με εγκατέλειψε... (από την Εισαγωγή)

Συνέβη πράγματι κάποτε κάτι τέτοιο, μια επανάσταση που έδωσε στους συγγραφείς την εξουσία; Κι όμως, στην ιστορία υπάρχουν μερικές σύντομες στιγμές όπου όλα μοιάζουν εφικτά... Για μια τέτοια στιγμή γράφει ο Φόλκερ Βάιντερμαν: τη Δημοκρατία των Συμβουλίων του Μονάχου, από τον Νοέμβριο του 1918 μέχρι τον Απρίλιο του 1919. Και το συναρπαστικό του χρονογράφημα καθιστά τον αναγνώστη αυτόπτη μάρτυρα της ταραχώδους, φαρσικής και τραγικής περιόδου που συντάραξε το Μόναχο, τη Βαυαρία και τη Γερμανία. Η μαγική όμως στιγμή συνέβη πράγματι μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου...

Η Ιστορία και η συγγραφή της, όπως κάθε ανθρώπινο παράγωγο, σχετίζονται με τις διεργασίες και τις αντιθέσεις κάθε εποχής κι επιδρούν με τη σειρά τους στο κοινωνικό περιβάλλον και περισσότερο στη συνείδηση, στη στάση ζωής, και στην τοποθέτηση απέναντι στο εκάστοτε κυρίαρχο οικονομικό-πολιτικό σύστημα. Η Ιστορία διαθέτει επομένως -ως προς τις θεματικές, τη μέθοδο και τις αξιολογήσεις της- την ταξική της οπτική. Το έργο του Βασίλη Μόσχου είναι αποτέλεσμα πολύχρονης συστηματικής μελέτης-εργασίας και συγκροτεί ένα μεγάλο μέρος της ομώνυμης διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα....

Είναι άραγε οι Αµερικανοί από τον Άρη και οι Ευρωπαίοι από την Αφροδίτη; Mήπως ο αντιαµερικανισµός είναι νοµιµοποιηµένος ρατσισµός; Ή µήπως πρόκειται για κάτι ανύπαρκτο, για µια κατασκευή των Αµερικανών υπερπατριωτών που δεν δέχονται κριτική και δεν παίρνουν από λόγια; Πολλοί αποδίδουν την ευρωπαϊκή εχθρότητα εναντίον των ΗΠΑ στον φθόνο και θεωρούν τον "εξαµερικανισµό" άριστη µορφή εκσυγχρονισµού. Πράγµατι, σε πολλές περιπτώσεις, ο αντιαµερικανισµός είναι µια σειρά από στερεότυπα, προκαταλήψεις και υπεραπλουστευµένες, συνήθως ανακριβείς, πληροφορίες: το πρόβληµα στις κοινων...

"Η ανά χείρας μελέτη εστιάζει στις μεταβαλλόμενες δομές της σκέψης στη μυθοπλασία. Η έννοια της μίμησης και οι μετασχηματισμοί τους οποίους υπέστη από εποχή σε εποχή προκάλεσαν την ιδέα πως αυτές οι αλλαγές εδράζονταν στις σταθερές δομές της γλώσσας και της εμπειρίας. Έτσι μολονότι οι περιγραφές του αντικειμένου της μίμησης άλλαζαν, καθώς κάθε εποχή κατασκεύαζε το δικό της μοντέλο του κόσμου, η αφήγηση πάντοτε προϋπέθετε τη δομή ενός κόσμου. Οι σκέψεις αυτές με οδήγησαν στο να δοκιμάσω μια νέα μέθοδο στο πλαίσιο της ιστορικής προσέγγισης της μυθοπλασίας. Με βάση την υπόθεση...

Στις αρχές του δέκατου έβδοµου αιώνα ένας σακάτης, γκριζοµάλλης, σχεδόν φαφούτης βετεράνος των πολέµων της Ισπανίας ενάντια στην Οθωµανική Αυτοκρατορία εξέδωσε ένα βιβλίο. Πρόκειται για την ιστορία ενός φτωχού ευγενή που του έχει σαλέψει από τα πάµπολλα ιπποτικά µυθιστορήµατα που έχει διαβάσει, ο οποίος, ζώντας µέσα στην αυταπάτη ότι είναι περιπλανώµενος ιππότης, µπλέκεται σε κωµικές περιπέτειες. Το βιβλίο αυτό, ο Δον Κιχότης, πούλησε έκτοτε περισσότερα αντίτυπα από οποιοδήποτε άλλο βιβλίο εκτός από την Αγία Γραφή κι έκανε τον συγγραφέα του, τον Μιγέλ ντε Θερβάντες, τον πιο...

25 πανεπιστημιακοί και κριτικοί λογοτεχνίας γράφουν για τον Παν. Μουλλά και για λογοτεχνικά θέματα που τον απασχόλησαν ενεργά, σε έναν αφιερωματικό τόμο για τον αείμνηστο φίλο, συνεργάτη και καθηγητή.

Στη μελέτη αυτή η "γενιά του '80" συνδέεται με τη θεωρία του μεταμοντερνισμού. Επιχειρήθηκε να περιγράφει ακροθιγώς το αν και σε ποιο βαθμό τους λογοτέχνες της λεγόμενης γενιάς του '80 απασχόλησαν θέσεις που επιχείρησαν να συμφιλιώσουν το μαρξισμό με τη σχολή της αποδόμησης και συνεπώς η ανάγκη να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις ανάμεσα στην απελευθέρωση της διαφορετικότητας και να επικρατήσουν καθολικά ισχύουσες η ελευθερία, η ευτυχία και η δικαιοσύνη. Το μεταμοντέρνο υποκείμενο και το συγγραφικό του σύμπαν έχει αντίκρισμα στους "φιμωμένους" και τους ανώνυμους, λόγω της ικα...

Hardboiled, noir, whodunit, locked room mysteries, police procedural, detective story, crime fiction... Όροι που συχνά αναφέρονται και συνήθως παρερμηνεύονται τόσο από το ευρύ κοινό όσο και από τους κριτικούς: όλοι περιγράφουν υποκατηγορίες αυτού που, λανθασμένα, όπως καταγράφει το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, ονομάζεται "αστυνομική λογοτεχνία". Το αστυνομικό μυθιστόρημα, για δεκαετίες παρεξηγημένο ως λογοτεχνική κατηγορία, έχει γίνει και πάλι ιδιαιτέρως δημοφιλές, εν μέρει και λόγω της επιτυχίας της λεγόμενης σκανδιναβικής σχολής. Στο βιβλίο αυτό, εντούτοις, ο Τζί...

Στο βιβλίο επιχειρείται μια θεώρηση της ελλαδικής λογοτεχνίας των Ρομαντικών χρόνων· ένα πανόραμα που περιλαμβάνει και τα έργα (ποίηση, πεζογραφία, θέατρο), και -όσο γίνεται- τους αναγνώστες τους. Η αφήγηση ακολουθεί πιστά τη ροή του ιστορικού χρόνου· η λογοτεχνική παραγωγή εξετάζεται ανά έτος (ενίοτε ανά διετία) σύμφωνα με τη σειρά που εκδίδεται. Επικεντρώνεται κυρίως στην ελλαδική, κι όχι γενικότερα στην ελληνική λογοτεχνία, αφήνει δηλαδή έξω από το πεδίο τα Επτάνησα και σε μεγάλο βαθμό τη λιγοστή -για όλη την πεντηκονταετία περίπου- παραγωγή της Πόλης, της Σμύρνης και τω...

Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται η θεωρητική διερεύνηση των μυθιστορηματικών ειδών "Bildungsroman" και "εξελικτικό μυθιστόρημα", μέσω της ιστορικής αναδρομής της εννοιολόγησης των όρων αυτών από την εμφάνισή τους στη Γερμανία στα τέλη του 18ου αι. ως τις μέρες μας. Η Φανή Τσιαμπάση, στηριζόμενη σε επιστημονικές μελέτες και κριτικές, αναδεικνύει τις σημαντικές διαφορές τους, καθιστώντας σαφές ότι πρόκειται για δύο διακριτά μυθιστορηματικά είδη. Προτείνει δε μία δέσμη κριτηρίων, που διασφαλίζουν την ειδολογική ταξινόμηση ενός έργου στην κατηγορία του "εξελικτικού μυθιστορήματος",...

"Ο Ραμπελαί και ο κόσμος του" είναι μια συναρπαστική ερμηνεία του ραμπελαισιανού μυθιστορήματος. Εδώ ο Μπαχτίν δείχνει την ουσιαστική σχέση του Γαργαντούα και του Πανταγκρυέλ με τη λαϊκή κουλτούρα, με τον γκροτέσκο ρεαλισμό, με το καρναβάλι. Ο Ραμπελαί δεν έγραψε τα βιβλία του απομονωμένος στο σπουδαστήριό του, αλλά τριγυρνώντας στα παζάρια και στα πανηγύρια των γαλλικών πόλεων, ακούγοντας τις φωνές των πραγματευτών και παρακολουθώντας παραστάσεις πλανόδιων θιάσων. Άλλωστε, ο Ραμπελαί ήταν ένας σπουδαίος εκπρόσωπος της γκροτέσκας λογοτεχνίας: δεν υπηρέτησε το κλασικό αισθητ...

Η κριτική, με τον υποκειμενικό χαρακτήρα της, ενέχει το λάθος. Ήδη, από την αριστοφάνεια αφετηρία της συνδέεται με τον διάλογο αλλά και με τη λογομαχία ή την έριδα με την παράδοση και τον νεωτερισμό. Ο τόμος αυτός αρχίζει με μια επισκόπηση της ιστορίας της κριτικής, των θεωριών και των λαθών της. Προχωρεί σε δικά μας έργα ιστορίας της λογοτεχνίας, σε έργα διαλόγου, επιλογής και Γραμματολογίας, αλλά και σε φαινόμενα ανελευθερίας, σε παρερμηνείες και κατεδαφιστικές τάσεις, ιδιαίτερα της αριστερής κριτικής απέναντι σε κορυφαίους: Καβάφη, Καρυωτάκη, Παπαδιαμάντη, Καζαντζάκη, Κ...

Όταν η κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζούμε γίνεται τόσο δύσκολη όσο σήμερα, έργα όπως αυτό του ινδού συγγραφέα και πολιτικά στρατευμένου διανοητή Aijaz Ahmad είναι μια μικρή ευεργεσία. Μέσα στην κόπωση και στη σύγχυση που έχει εξουθενώσει προ πολλού τη δυτική διανόηση, χρειάζεται μερικές φορές ένα μάτι "ξένο" για να υποδείξει δυο-τρία αυτονόητα πράγματα. Παρότι το βιβλίο μοιάζει να έχει χτιστεί πάνω σε δύο κριτικές που είχαν γραφτεί ανεξάρτητα, στον Frederic Jameson και κυρίως στον Edward Said, οι περιπτώσεις αυτές λειτουργούν για τον Ahmad ως παραδείγματα εκείνου το οποί...

Το βιβλίο εξετάζει τη σχέση αισθητικής και λογοτεχνίας στην Ευρώπη και την Ελλάδα του 19ου και του 20ού αιώνα. Με ευσύνοπτο, εύληπτο και συστηματικό τρόπο επιδιώκει την παρουσίαση αισθητικών, αντιλήψεων, φιλοσοφικών και πνευματικών ιδεών της εποχής που συμβάλλουν στο "ξεκλείδωμα" της αινιγματικής φύσης των λογοτεχνικών κειμένων και στο δημιουργικό αναστοχασμό γύρω από τα εκφραστικά μέσα και τις παραμέτρους που δημιουργούν το νόημα και προκαλούν την αισθητική απόλαυση του κειμένου. Στοχεύοντας να παράσχει μια μέθοδο κατανόησης, ανάλυσης ή και ερμηνείας των λογοτεχνικών κει...