Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξε αναντίρρητα ένας από τους πιο σημαντικούς στοχαστές του εικοστού αιώνα, ένας βαθύνους και οξυδερκής μελετητής της κοινωνίας και της πολιτικής, αλλά και της ψυχανάλυσης και της επιστήμης. Η άρρηκτη σχέση φιλοσοφίας και επιστήμης, η σημασία της συνειδητοποίησης αυτής της σχέσης αλλά και των διακριτών ρόλων της φιλοσοφίας και της επιστήμης στην κοινωνία και κατ' επέκταση στην ιστορία του ανθρωπίνου πολιτισμού, καθώς και η αγωνία του Καστοριάδη για τους προσανατολισμούς και την πορεία αυτών των δυο πνευματικών δραστηριοτήτων στην εποχή μας, αποτελ...

Τα πρωτότυπα κείμενα που απαρτίζουν τα κεφάλαια του ανά χείρας συλλογικού τόμου αποτελούν εξέλιξη των σημειώσεων που ανέλαβαν να εκπονήσουν φοιτητές και φοιτήτριες τα τελευταία είκοσι χρόνια για τις ανάγκες του μαθήματος "Φιλοσοφία και επιστήμες στον εικοστό αιώνα" που διδάσκει ο Αριστείδης Μπαλτάς στο Διαπανεπιστημιακό (μεταξύ ΕΜΠ και ΕΚΠΑ) Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα "Φιλοσοφία και Ιστορία των Επιστημών και της Τεχνολογίας". Ο τόμος (όπως και το μάθημα) έχει χαρακτήρα εισαγωγικό: δεν προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και έτσι απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη ή αναγνώστρια με τα...

Το παρόν βιβλίο περιέχει τρία αστρονομικά έργα από τα οποία, το πρώτο κατά σειρά, ο "Αναφορικός" του Υψικλέους, και το τρίτο, το "Περί του παντός" του Αχιλλέως Τατίου, αποτελούν ίσως τμήματα ευρύτερων έργων. Το δεύτερο, το "Εις τα Αράτου φαινόμενα" του Ερατοσθένους, σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές δεν είναι γνήσιο του Ερατοσθένους. Διάφορες όμως πρόσφατες γλωσσολογοστατικές μελέτες το κατατάσσουν στα γνήσια έργα. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα, Ευάγγελος Σπανδάγος)

Ο Σερ δεν θέλει να εντυπωσιάσει. Γράφει απλά, στρωτά, για ένα κοινό που δεν το αποτελούν οι "ειδικοί". Εκθέτει ένα ιδιαίτερα αυστηρό επιχείρημα που συνδέει σε ένα σφιχτοπλεγμένο όλο τη "φύση" της επιστήμης και την ιστορία της, με τους όρους συγκρότησης των κοινωνιών όπου αναδείχθηκε το επιστημονικό φαινόμενο, με τις αρχές που διέπουν τις κοινωνίες αυτές και με την κατάσταση στην οποία έχουν σήμερα περιέλθει λίγο-πολύ όλες. Πρόκειται για επιχείρημα βαθειά φιλοσοφικό και ουσιαστικά πολιτικό. Ποια επιστημολογία μπορεί ν' αντιμετωπίσει το οικολογικό πρόβλημα, για το οποίο ευ...

"Ο Prigogine είναι ένας πρωτοπόρος στον τομέα του χάους και της θεωρίας της αυτοοργάνωσης· οι απόψεις του είναι τόσο επαναστατικές και θεμελιώδεις όσο εκείνες του Δαρβίνου. Το Τέλος της βεβαιότητας, συνδυάζοντας αρμονικά το εννοιολογικό, το ιστορικό και το προσωπικό στοιχείο, μας οδηγεί στις συναρπαστικότερες επιστημονικές συλλήψεις του καιρού μας." (Oliver Sacks) "Η επιστημονική κοινότητα πρέπει να ευγνωμονούμε τον Prigogine για την πολυετή, επίμονη και σχεδόν μοναχική ενασχόλησή του με τα προβλήματα της πολυπλοκότητας και των διαδικασιών μακράν της ισορροπίας, τη λύση τ...

Τα κείμενα που απαρτίζουν τον τόμο αυτό αποτελούν εισηγήσεις που έγιναν στα πλαίσια του Σεμιναρίου για τη Διεπιστημονικότητα που οργανώνει η Ομάδα για τη Διεπιστημονικότητα. Το γενικό θέμα των δύο κύκλων του Σεμιναρίου (1983 και 1984) και του συμποσίου όπου παρουσιάστηκαν τα κείμενα αυτά ήταν: "Το πρόβλημα της γνώσης: Μέθοδοι και αντικείμενο τών επιστημών". Ένα ερώτημα που εύλογα γεννιέται είναι γιατί μια ομάδα που ασχολείται με το πρόβλημα της διεπιστημονικότητας διερευνά το "πρότερο" ερώτημα της επιστημονικής γνώσης αντί να ερευνά το θέμα που θέτει με την ίδια της την...

"Το νέο επιστημονικό πνεύμα" είναι έργο κλασικό, που διδάσκεται συστηματικά στο γαλλικό λύκειο, αποτελώντας δικαίως το γνωστότερο και ίσως πιο σημαντικό έργο του συγγραφέα του. Είναι εκείνο στο οποίο ο ίδιος παρουσιάζει συστηματικά, αλλά και ευσύνοπτα, τις γενικές αρχές της προσέγγισής του σε ότι αφορά ειδικά το πέρασμα από τον κλασική στην σύγχρονη φυσική. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για την ανάπτυξη και την "εφαρμογή" της σκέψης του Μπασελάρ σε εκείνα που αφορούν τον ίδιο τον πυρήνα του αντικειμένου το οποίο οι αγγλοσάξονες ονομάζουν φιλοσοφία και ιστορία της επιστήμης και...

Ο επιστήμονας, στο μέτρο που παράγει επιστημονικό έργο, αποτελεί παράγοντα πολιτισμικής διαμόρφωσης, επιδρώντας θετικά ή αρνητικά στην εξέλιξη της κοινωνικής δομής. Λόγω αυτού του ρόλου του δεν μπορεί να υπαινίσσεται και να επικαλείται την ουδετερότητα της επιστήμης, μένοντας έξω από τη διαμόρφωση του εκάστοτε θεολογικού ή κοινωνικού γίγνεσθαι. Αυτό το οποίο γνωρίζουν πολύ καλά οι μελετητές της ιστορίας των επιστημών είναι ότι: το τέλος μιας μεγάλης επιστημονικής επανάστασης σηματοδοτεί την αρχή μεγάλων κοινωνικών ανακατατάξεων. Η μεγάλη επιστημονική επανάσταση που συντελέσ...

Κάθε πολιτισμός κάνει κάποιες σιωπηρές παραδοχές για τη φύση του χώρου, του χρόνου, των ορίων, του κενού. Στην εποχή μας όμως αυτές οι έννοιες έχουν υποστεί αδιόρατες, αλλά ουσιώδεις, διαφοροποιήσεις. Το κενό, για παράδειγμα, δεν είναι πια στατικό, αλλά δυναμικό και δραστήριο. Δεν είναι το άδειο, αλλά αυτό που απομένει μετά την αφαίρεση όλων εκείνων που μπορούν ν' αφαιρεθούν. Τόσο για τους επιστήμονες όσο και για δημιουργούς σαν το Υβ Κλάιν, "καίνε φωτιές στην καρδιά του κενού". Κι όπως ένας ζωγράφος του καιρού μας μπορεί να φανταστεί το κενό του ουρανού σαν θάλασσα γεμάτη...

"Το κανονικό και το παθολογικό" αποτελεί κρίσιμη συμβολή στην ιστορία των επιστημών του δεύτερου μισού του αιώνα. Εκκινεί από την αιφνίδια εμφάνιση της βιολογίας τον δέκατο ένατο αιώνα και εξετάζει τις προϋποθέσεις που καθορίζουν την ιδιαίτερη συγκρότηση της. Ο Κανγκιλέμ αναλύει τον ριζοσπαστικό νέο τρόπο με τον οποίο προσδιορίστηκαν η υγεία και η αρρώστια στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, δείχνοντας ότι οι κατηγορίες του κανονικού και του παθολογικού που προέκυψαν απείχαν πολύ από αντικειμενικά επιστημονικές έννοιες. Καταδεικνύει πως τα επιστημολογικά θεμέλια της μον...

Μπροστά στη βάρβαρη πραγματικότητα, η επιστήμη και η φιλοσοφία μπορούν να αποτελέσουν καταφύγιο. Έναν προσωπικό χώρο γαλήνης και πνευματικής έξαρσης. Ωστόσο, πρέπει να είναι κανείς ακρωτηριασμένος ατομιστής, για να αναζητήσει κάποιο προσωπικό καταφύγιο σε μια εποχή η οποία εγκυμονεί πλανητικές καταστροφές αλλά, παρ' όλα όσα συνέβησαν, δημιουργεί και τις "αντικειμενικές" επί του παρόντος δυνατότητες για υπέρβαση της σημερινής βαρβαρότητας. Στόχος του βιβλίου είναι να αναδείξει συγκεκριμένα την ενότητα των επιστημών με τη φιλοσοφία, η οποία μεταβάλλεται ιστορικά και συνυπάρχ...

Εάν το σύμπαν είναι τόσο άγριο και απρόβλεπτο και γεμάτο δυνατότητες, γιατί τότε οι σκέψεις σας για τη ζωή σας είναι τόσο περιορισμένες; Πριν από εκατοντάδες χρόνια, η επιστήμη και η θρησκεία χώρισαν τα τσανάκια τους. Στο μεγάλο παιχνίδι της εξήγησης και της ανακάλυψης έγιναν ανταγωνιστές. Αλλά η επιστήμη και η θρησκεία είναι δυο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Αμφότερες εξηγούν το σύμπαν, τη θέση μας στο εξαίσιο σχέδιο και το νόημα της ζωής μας. Στην πραγματικότητα, αν συνεργαστούν, μπορούν να το κάνουν πολύ καλά. Το "Τι στο... μπιιιπ... ξέρουμε;?!" είναι ένα βιβλίο μιας κ...

"Η επιστημονική ιδεολογία αποτελεί μια έννοια που διατυπώνει ο Canguilhem στα τέλη της δεκαετίας του 1960, εμπνευσμένος από τα κείμενα των Foucault και Althusser, καθώς και από τις συζητήσεις που εγείρουν ως προς τις σχέσεις της ιδεολογίας με τις επιστήμες. Την έννοια αυτή την επεξεργάζεται κατά τη διάρκεια των διαλέξεών του στη Σορβόννη, όπου συνεχίζει να τη θέτει ως βάση της διδασκαλίας του έως το 1978 [...]. Η τελική εκδοχή του παρόντος κειμένου περιλαμβάνεται στο βιβλίο του "Ideologie et rationalite dans l’histoire des sciences de la vie" (1977). Εκεί παρουσιάζει μελέτε...

Ελάχιστοι μπορούν να φανταστούν έναν κόσμο χωρίς τηλέφωνα και τηλεοράσεις. Οι υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν γίνει απαραίτητα στοιχεία της καθημερινής μας ζωής. Χωρίς την επιστημονική θεωρία, όμως, οι κατακτήσεις αυτές θα ήταν αδύνατες. Σε αυτή την εξαιρετικά διαυγή και συναρπαστική εισαγωγή στη φιλοσοφία της επιστήμης, ο James Ladyman διερευνά τα φιλοσοφικά ερωτήματα που ανακύπτουν όταν επιχειρούμε να μελετήσουμε τη φύση της επιστημονικής μεθόδου και της γνώσης που η μέθοδος αυτή παράγει. Ο Ladyman εξετάζει αν τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα γύρω από τη γνώση και...