Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Όταν η καινοφανής επιστήμη της πολυπλοκότητας βρίσκει την εφαρμογή της στην ανάλυση της κοινωνίας. Τα περισσότερα βιβλία σχετικά με τη θεωρία του χάους και της πολυπλοκότητας πραγματεύονται το θέμα τους υπό το πρίσμα της φυσικής, της χημείας, των μαθηματικών, της βιολογίας και του μάνατζμεντ. Αντίθετα, σε αυτό το κριτικό δοκίμιο η συγγραφέας εστιάζει στην κοινωνική σκέψη, όπως αυτή επαναπροσδιορίζεται υπό την επίδραση των επιστημών της πολυπλοκότητας, καλύπτοντας έτσι ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία. Κυρίως, όμως, υπερβαίνοντας την απλή παράθεση των πολλαπλών ερμηνευ...

Αγαπητέ μου φίλε, σε ευχαριστώ πολύ που μου επέτρεψες να διαβάσω το βιβλίο που πρόσφατα ολοκλήρωσες, με τίτλο "Η ύλη και το πνεύμα". Είναι ένα λαμπρό βιβλίο, το οποίο, κατά την άποψή μου, δεν έχει ανάλογό του σε ότι αφορά την περιεκτικότητα και το βάθος της ανάλυσής του. Η ριζοσπαστική σου προσέγγιση και ο εμβριθώς διαλεκτικός τρόπος με τον οποίο πραγματεύεσαι μια ευρεία γκάμα περίπλοκων προβλημάτων είναι υποδειγματικά, από κάθε πλευρά. Ελπίζω να το διαβάσουν πάρα πολλοί άνθρωποι, όχι μόνο στη Γαλλία και στην Ελλάδα, αλλά παντού. Γιατί ο τρόπος που διαπραγματεύεσαι τα ζητήμ...

Η ανά χείρας μελέτη αποτελεί μια επισκόπηση των σημαντικότερων εξελίξεων στη γνωσιολογία, την επιστημολογία και τη φιλοσοφία της επιστήμης του 20ού αιώνα. Εδώ, δεν ακολουθούμε τη συνήθη εγχειριδιακή τακτική, όπου τα θέματα συζητιούνται από μια ανασυγκροτημένη σκοπιά, χωρίς κανένα ιστορικό υπόβαθρο μέσα στο οποίο εμφανίζονται, αλλά την αντιστρέφουμε: Παρουσιάζουμε τα θέματα μέσα στο ιστορικό πλαίσιο όπου αναδείχτηκαν και υποστηρίχτηκαν. Κάθε κεφάλαιο συνοδεύεται από ένα χρονολόγιο και έναν μικρό βιβλιογραφικό οδηγό. Ο σκοπός του είναι να βοηθήσει τον αναγνώστη να τοποθετ...

Η αμφιθυμία αναφορικά με τις σύγχρονες προόδους των επιστημών και η αυξανόμενη ισχύς των εφαρμογών τους καλούν σε έναν βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό. Ανάμεσα σε μία εμπιστοσύνη συχνά τυφλή και μία ανησυχία ενίοτε υπερβολική, πώς να βρούμε την οδό του λόγου; Ο 19ος αιώνας σφυρηλάτησε μέσα στην ορμή της Βιομηχανικής Επανάστασης το πρόγραμμα μιας "φιλοσοφίας των επιστημών" για να αντιμετωπίσει τις διανοητικές και κοινωνικές προκλήσεις των φυσικοχημικών επιστημών. Ένας κλάδος γνώσης γεννήθηκε, που συνδυάζει τις ικανότητες των επιστημόνων και των φιλοσόφων. Προτείνοντας έναν πί...

Το θέμα αυτού του βιβλίου είναι ο διάλογος πρόσωπο με πρόσωπο ανάμεσα σ' έναν επιστήμονα κι ένα φιλόσοφο. Το αντικείμενο αυτής της συζήτησης στρέφεται γύρω από τις νευροεπιστήμες, τα αποτελέσματά τους, τα μελλοντικά σχέδια τους. Αλλά όχι μόνον αυτό. Με μια διάθεση αυτοκριτικής, ο επιστήμονας και ο φιλόσοφος θέτουν επί τάπητος την ικανότητά τους να διεξάγουν έναν εποικοδομητικό διάλογο για την ηθική, τους κανόνες, την ειρήνη.

Ο Νομπελίστας φυσικός Έρβιν Σρέντιγκερ, υπήρξε ένας από τους πιο διακεκριμένους επιστήμονες του 20ού αιώνα. Οι διαλέξεις του στην ιστορία και την φιλοσοφία των επιστημών αποτελούν κλασσικά κείμενα που αντικατοπτρίζουν το έντονο προσωπικό ενδιαφέρον που ο ίδιος ανέπτυξε για την ιστορία και την φιλοσοφία των επιστημών. Τα κείμενα "Η φύση και οι έλληνες" και "Επιστήμη και ανθρωπισμός", στηριγμένα σε δυο από τις σημαντικότερες διαλέξεις του μεγάλου φυσικού περιέχονται σε αυτό το βιβλίο. Το πρώτο κείμενο δίνει με μια εκτενή παρουσίαση των επιτευγμάτων της φυσικής στην διάρ...

Το βιβλίο του καθηγητή Κωνσταντίνου Ν. Δεμέτζου, αποτελεί πρωτότυπη και εκ βαθέων προσωπική επιστημονική αναζήτηση των απαρχών της δημιουργίας των φυσικών νόμων στον μικρόκοσμο, αλλά και των ορατών σε εμάς αποτελεσμάτων, στον μακρόκοσμο. Η επιστημονική αναζήτηση της αλήθειας, και η "προβολή" των διαλεκτικών αντιθέσεων στην συζήτηση του νεαρού επιστήμονα με τον "παππού" και με τον φανταστικό "καθρέπτη" της αυτογνωσίας, αποτελούν τον πυρήνα της εξέλιξης των γεγονότων, αλλά και το σημείο συνάντησης της επιστήμης με την φιλοσοφία, μέσα στο βιβλίο αυτό. Οι δύσκολες και επίμονες...

Στην σημερινή εποχή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και κοινωνίας της ραγδαίας εξέλιξης των επιστημών και της τεχνολογίας ιδιαίτερα δε των προηγούμενων τεχνολογιών (βιοτεχνολογία, πληροφορική), είναι "εκ των ουκ άνευ" απαραίτητος ο συσχετισμός των σύγχρονων επιτευγμάτων στον τομέα της έρευνας και ειδικότερα της Βιοτεχνολογίας, με τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου. Είναι προφανές ότι αυτές οι ταχύτατες μεταλλάξεις και εξελίξεις δημιουργούν νέα δεδομένα στις κοινωνικές σχέσεις, στις πολιτικές ανάγκες, στις διεθνής σχέσεις. Η κοινωνία αλλά και η πολιτική πολλές φορές εγ...

"Το κατόρθωμα του Θαλή", παρατηρεί ο W.K.C. Gurhrie, "έχει παρουσιαστεί από τους ιστορικούς μέσα από δύο εντελώς διαφορετικές θεωρήσεις: από τη μία, ως θαυμαστός πρόδρομος της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης, και από την άλλη ως τίποτα περισσότερο από μια ολοφάνερη εκλογίκευση ενός μύθου". Σύμφωνα με τον ίδιο τον Guthrie, μπορεί κανείς να πει ότι "οι ιδέες του Θαλή και των άλλων Μιλήσιων δημιούργησαν μια γέφυρα μεταξύ δύο κόσμων -τον κόσμο του μύθου και τον κόσμο του νου". Ο Dmitri Panchenko υποστηρίζει ότι ο Θαλής ήταν τόσο φιλόσοφος όσο και επιστήμονας και μπορεί να θεωρη...

Με αυτό το κείμενο ιδρύεται ένας ολόκληρος κλάδος της σύγχρονης επιστήμης. Η έννοια της κωδικοποιημένης επικοινωνίας μεταξύ φυσικών συστημάτων μαθηματικοποιείται με αυστηρό πλέον τρόπο και η έννοια της πληροφορίας λαμβάνει δεσπόζοντα χαρακτήρα στην μελέτη του φυσικού και κοινωνικού γίγνεσθαι. Ο Shannon θα εισάγει την έννοια της "εντροπίας κειμένων" δημιουργώντας μαζί με την χωρητικότητα καναλιού το υπόβαθρο του συσχετισμού συντακτικών δομών και φυσικών διαδικασιών σε όλα τα επίπεδα της έρευνας του επιστητού: από τις θετικές επιστήμες μέχρι και τις κοινωνικές. Δεν υπάρχει επ...

Τα κείμενα στα "Θραύσματα κατόπτρου" προέρχονται εν μέρει, και πάντως αποτελούν συνέχεια των "Δαρβινικών". Θραύσματα ενός κατόπτρου στο οποίο αντικρίζομε τον εαυτό μας και μέσω αυτού τον κόσμο. Παρά τις ρωγμές και τις ασυνέχειες, παρά τα πολλά και σημαντικά τμήματα που λείπουν, μπορούμε, από όσα έχομε μπροστά μας, να ιδεασθούμε το κάτοπτρο και να υπολογίσομε την ακτίνα καμπυλότητάς του. Η θεματολογία εκ πρώτης όψεως παρουσιάζει μια έλλειψη κεντρικής εστίας και δίνει την εικόνα διασποράς. Αυτή όμως είναι μια επιφανειακή και επιπόλαιη εντύπωση. Τα κείμενα αποτελούν ψηφίδες ε...

Το ερώτημα "αν υπάρχει θεός" είναι πολλαπλά άτοπο. Κατά πρώτον, για τη θεολογική, και ειδικότερα τη χριστιανική σκέψη, καθώς εκείνη προσεγγίζει τον θεό λατρευτικά και υπερβατικά, δίχως ενδιαφέρον ανάπτυξης επιστημονικής επιχειρηματολογίας, προς απόδειξη μιας ακράδαντης γι' αυτήν βεβαιότητας. Περαιτέρω είναι άτοπο το ερώτημα τούτο και για τον πιστό, αφού εκείνος ακράδαντα νιώθει την ευλογία του θεού, ως πραγματικότητα της δικής του ύπαρξης, και με εμπιστοσύνη δέεται να του σταθεί η θεία χάρη σκεπή και προστασία του ίδιου και των αγαπημένων του. Είναι άτοπο το ερώτημα ε...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια λογικά δομημένη και σε πλήρη συνοχή συλλογή μελετών πάνω σε επιμέρους θέματα των Φυσικών-Θετικών Επιστημών κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μελετών τις οποίες χαρακτηρίζουν η λογική της επιστημονικής αναζήτησης, η ενότητα σκέψης που απορρέει μέσα από την πολλαπλότητα και τη διαφορετικότητα των απόψεων των συγγραφέων τους. Οι συγγραφείς του τόμου που συμμετείχαν σε σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, επιχείρησαν να δώσουν μια γενική εικόνα,...

Οι μετρήσεις έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση των κοινωνιών, στη διακυβέρνηση των κρατών και στην πρόοδο που σημειώθηκε από την αυγή του πολιτισμού. Μήκος, επιφάνεια, όγκος, γωνία, βάρος, αξία, γλώσσα, και χρόνος ποσοτικοποιήθηκαν και συστηματοποιήθηκαν για να σημειωθούν τα όρια της γης, να αναπτυχθούν οι καλλιέργειες, να κατασκευαστούν παλάτια, να ξεκινήσει το εμπόριο αγαθών, να επιβληθούν φόροι, να δημιουργηθούν αρχεία και να διοργανωθούν γιορτές. Με την συμβολή της επιστήμης οι μετρήσεις οδήγησαν στο σύγχρονο κόσμο των αυτόματων ταμειακών μηχανών, των τηλε...

Στον τόμο αυτό περιέχονται επιλεγμένες εργασίες που παρουσιάστηκαν στο Πανελλήνιο Συνέδριο "Ιστορία, Φιλοσοφία και Διδακτική των Επιστημών", το οποίο έγινε στην Αθήνα από τις 5 έως και τις 10 Μαΐου 2010, υπό την επιστημονική εποπτεία της Ελληνικής Εταιρεία Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Επιστημών - ΕΕΙΦΔΕ. Οι βασικοί θεματικοί άξονες του Συνεδρίου στόχευαν στο να δοθεί βήμα στην πρωτογενή έρευνα που διεξάγεται στην Ελλάδα στους τομείς επιστημονικής δραστηριοποίησης της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Επιτημών. Συγκεκριμένα, οι εργασίες π...

Η παρούσα εργασία της Μαρίας Παναγιωτάτου, βραβευμένη ήδη ως η καλύτερη ελληνική φιλοσοφική διατριβή των ετών 2011 και 2012, αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική συμβολή στη σύγχρονη φιλοσοφία της επιστήμης, και ειδικότερα στη φιλοσοφία της φυσικής. Η συγγραφέας διερευνά εδώ τις συνέπειες που έχει η κβαντική φυσική στις φιλοσοφικές μας αντιλήψεις και ειδικότερα στις αντιλήψεις μας για τη φυσική πραγματικότητα. Μετά από μια πρώτη, εκτενή παρουσίαση των βασικών χαρακτηριστικών της κβαντικής μηχανικής, διατυπώνεται η θέση ότι η νέα αυτή κοσμοεικόνα, σε αντίθεση με ό,τι συνήθως πισ...

O Αύγουστος Κοντ αναγνωρίζεται ως ο θεμελιωτής του θετικισμού. Τι είναι ο θετικισμός; Ο θετικισμός, σύμφωνα με τη μορφή που θέλησε να δώσει στον όρο αυτό ο εμπνευστής του, είναι μια απόπειρα συνδυασμού επιστήμης και πολιτικής μέσω της φιλοσοφίας. Η σκέψη του Κοντ έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην επεξεργασία της δημοκρατικής ιδεολογίας του 19ου αιώνα εντός και εκτός των συνόρων της Γαλλίας και επηρέασε ιδιαίτερα τον κλάδο της παιδαγωγικής. Ο συγγραφέας της παρούσας μελέτης, σημαντικός φιλόσοφος Πιερ Μασερέ, επιχειρώντας να τοποθετήσει ιστορικά το φιλοσοφικό σύστημα του Κοντ και ε...