Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο δεύτερος τόμος των Νεοελληνικών Αναλέκτων του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσού" περιέχει τα εξής "ζώντα στοιχεία και μαρτύρια του εθνικού βίου" των Ελλήνων: 36 λαϊκά παραμύθια (παραβολές) από τη Νάξο, μακροσκελές γλωσσάριο της τοπικής διαλέκτου της Κεφαλληνίας, συνταχθέν από τον Ηλία Τσιτσέλη το 1875, προλήψεις και δοξασίες (ευχές, κατάρες και 47 όρκους της Κεφαλληνίας) του ελληνικού λαού, 42 δημοτικά τραγούδια και 54 δίστιχα (βαυκαλήματα) της Θήρας (Σαντορίνης), και ποικίλα ανέκδοτα τεκμήρια σχετικά με τη μεσαιωνική ιστορία της Κέρκυρας: εγκώμιο στον μάρτυρα Θερίνο από το...

[...]Το Δ' Δειθνές Διαλεκτολογικό Συνέδριο οργαν'ωθηκε με τη χορηγία της Ακαδημίας Αθηνών και σε συνεργασία με την Εταιρεία Νεοελληνικής Διαλεκτολογίας ως κατακλείδα της εθνικής συμμετοχής του ανώτατου πνευματικού ιδρύματος της χώρας στον εορτασμό του έτους Ευρωπαϊκών Γλωσσών 2001. [...]Το συνέδριο είναι πολύπλευρα συμβολικό. Το θέμα του αφορά τις ελληνικές διαλέκτους Ίμβρου, Τενέδου, Μικράς Ασίας και Πόντου, δηλαδή γλωσσικές μορφές της ελληνικής γλώσσας που δεν ανήκουν πλέον στο ελληνικό κράτος. Το επιστημονικό αυτό αφιέρωμα στις ελληνόφωνες, προσφυγικές σήμερα, διαλέκτου...

[...] Με τη μελέτη των διαλέκτων συμπληρώνονται τα κενά της παράδοσης, ανασυντίθενται παλαιότερες φάσεις της γλώσσας, με ένα λόγο ενισχύεται η μελέτη της ιστορίας της γλώσσας, στην οποία ανήκουν οι διάλεκτοι. [...] Ένα στοιχείο της εθνικής μας υπόστασης είναι και η γλώσσα μας. Η κοινή βέβαια νεοελληνική γλώσσα, αλλά και περαιτέρω διάλεκτοί της, μαζί με την ιστορία, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά μας και την ορθοδοξία, συνθέτουν την ταυτότητά μας, την ψυχή μας. Αν χάσουμε κάτι απ' αυτά, η ψυχή μας θα ακρωτηριαστεί και κανένα όφελος δεν θα είναι ικανό να μας αποζημιώσει...

Αποτυπώνει το αποτέλεσμα μίας πλήρους και μακροχρόνιας μελέτης του συγγραφέα με την καταγραφή προφορικών λέξεων και όρων της περιοχής της Δωρίδος.

Το γλαφυρό αφηγηματικό ύφος του πονήματος μετουσιώνει το μελετητή σε ταξιδευτή με τις ποιητικές εκφράσεις της διαδρομής που άλλοτε ηχούν όπως στη φράση: "Άμον βοερόν ποτάμ’ σκίζ’ και πάει", άλλοτε ρέουν σαν το νερό, στη φράση: "Εποταμίεν ας σα δάκρα" και άλλοτε προβάλλουν τη λεβεντιά όπως: "Ψηλέσσα γαρή άμον ραχοκέφαλον". Οι Πόντιοι και όσοι ενδιαφέρονται να μελετήσουν τα κείμενα της ποντιακής διαλέκτου θα απολαύσουν τη μαγεία της θυγατρικής τής ελληνικής γλώσσας, για την οποία, μεταξύ άλλων, ο Βολταίρος σημείωσε: "Είθε η ελληνική γλώσσα να γίνει κοινή όλων των λαών".

Ο τόμος αυτός αποτελεί συναγωγή οκτώ κειμένων τα οποία αφορούν την αρβανιτοβλάχικη (καραγκούνικη) γλωσσική ομάδα της Ακαρνανίας. Τα μέλη αυτής της ομάδας κατοικούν μόνιμα εδώ και αιώνες, απομονωμένα από όλες τις άλλες βλαχόφωνες γλωσσικές ομάδες, στο νοτιότερο σημείο εξάπλωσης της βλάχικης γλώσσας στην Ελλάδα και φυσικά στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, στην Ακαρνανία. Η συγκεκριμένη γλωσσική ομάδα διαφοροποιείται από τους υπόλοιπους Βλάχους (γλωσσικά, πολιτισμικά, εθνογραφικά, κλπ.) σε σημαντικό βαθμό. Σε κάποια φάση της ιστορίας της, αυτή η ομάδα υπήρξε τρίγλωσση, με τους ομι...

Στην νεότερη ιστορία μας, υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί Έλληνες που νιώθουν βαθιά το χρέος της έρευνας του παρελθόντος της πανάρχαιας ιστορίας μας, που νιώθουν βαθιά το τεράστιο βάρος της κληρονομιάς που ο καθένας από εμάς φέρει. Ο Αριστέας Γραμμόζης, είναι ένας από αυτούς. Περήφανος για τη βλάχικη καταγωγή του, αφιέρωσε 35 χρόνια στην έρευνα του γλωσσικού ιδιώματος των Αρειμενίων Ελλήνων Βλάχων. Λόγω της ιδιομορφίας τους, έχουν κρατήσει αυτούσιες και ζωντανές πανάρχαιες μνήμες, λέξεις και έθιμα, που χρησιμοποίησε ο Έλλην άνθρωπος πριν από 10.000 χρόνια, τα οποία σήμερα...

Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της αναζήτησης δάνειων λέξεων από τις νεολατινικές γλώσσες και από τα λατινικά στο γλωσσικό ιδίωμα του Γράμμου Ν. Καστοριάς, προκειμένου να εκτιμηθεί η επίδραση των γλωσσών αυτών στο αντίστοιχο ελληνικό ιδίωμα. Τα συμπεράσματα της μελέτης αφορούν τόσο τα ιδιώματα της χερσαίας Ελλάδας όσο και, ώς ένα βαθμό, τα λοιπά ιδιώματα και διαλέκτους, καθώς και την κοινή νεοελληνική γλώσσα. Οι δάνειες λέξεις προέρχονται από τις γλώσσες: ιταλικά, λατινικά, βλάχικα, βενετσιάνικα, γαλλικά, ισπανικά, ρουμανικά, πορτογαλικά και από διαλέκτους περιοχών τη...

Η μετάφραση του Ι. Φωτιάδη πλαισιώνεται από Προλεγόμενα (σσ. 11-19) και Σημειώσεις (σσ. 45-47). Ο Φωτιάδης κάνει λόγο για τη διαχρονική αξία των ομηρικών επών (νομίζεις ότι γράφτηκαν σήμερα και δε βρίσκεται στον κόσμο πολιτισμένος άνθρωπος που να μην τα μελετά, να μην τα θαυμάζει και να μην τα εκτιμά) καθώς και για τις αιτίες του τρωικού πολέμου και για την υπόθεση της Ιλιάδας. Η γλώσσα του κειμένου του Ι. Φωτιάδη (των εισαγωγικών σημειωμάτων και της μετάφρασης του Α της Ιλιάδας) είναι η ποντιακή του ιδιώματος της Χαλδίας. Η φωνητική και η μορφολογία είναι εξολοκλήρου...

Ο ιστοριοδίφης Παναγιώτης Χιώτης (1814-1896), δάσκαλος και διευθυντής της Δημοσίας Βιβλιοθήκης της Ζακύνθου, πραγματεύεται εδώ την εξέλιξη της νεοελληνικής γλώσσας και των ποικίλων διαλέκτων της. Ο σκοπός του ήταν διττός: να τεκμηριώσει την άμεση καταγωγή της νεοελληνικής από την αρχαία και δη την ομηρική γλώσσα, και δεύτερον να αποδείξει ότι το γλωσσικό ιδίωμα των Επτανησίων ήταν αμιγώς ελληνικό. Ανασκευάζει έτσι τα επιχειρήματα, ότι οι Επτανήσιοι είναι "βαρβαρόφωνοι ή φραγγόφωνοι και αφιλόκαλλοι", και συμπεραίνει ότι "η δημοτική γλώσσα του Επτανησίου επιφέρεται τας αυτάς...

Ο Μιχαήλ Λέκος, φοιτήσας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το Λεωνίδιο δημοσιεύει μία σύντομη και περιεκτική πραγματεία για την διάλεκτο της ιδιαίτερης πατρίδας του. Η πραγματεία, που έρχεται να συμπληρώσει παλαιότερες μελέτες για τα τσακωνικά (του Θ. Οικονόμου, 1846, 1870, και του Βαυαρού Δέφνερ), ξεκινά με εισαγωγή για την τσακωνική φυλή, προσδιορίζοντάς την ως απογόνους των αρχαίων Σπαρτιατών και ανασκευάζοντας έτσι την άποψη του Φαλμεράυερ, ο οποίος θεωρούσε τους Τσάκωνες ως απόγονους Σλάβων. Εν συνεχεία ο Λέκος αναλύει τη γραμματική της τσακωνικής διαλ...

[...] Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει λήμματα από όλη τη Ρούμελη Αιτωλοακαρνανία, Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Φωκίδα και Βοιωτία. Τα επιπλέον λήμματα της παρούσης έκδοσης 650 τον αριθμόν προέρχονται από τον τοπικόν επαρχιακόν τύπον των άνω περιοχών και συγγραφείς ιστορικούς, λαογράφους και γλωσσολόγους. Υπάρχουν όμως γωνιές απομακρυσμένες στην ορεινή κυρίως Ρούμελη τις οποίες η γλωσσολογία δεν έχει ακόμη ερευνήσει. Η έρευνα συνεχίζεται. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)