Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το γλωσσάριο του Π. Αραβαντινού (βλ. αρ. 271 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) αποτελεί μέρος της "Περιγραφής της Ηπείρου" (εν Ιωαννίνοις 1861), ανέκδοτης συλλογής αυτοτελών ιστορικών, εθνολογικών, γεωγραφικών και γλωσσικών μελετών, η οποία λίγα χρόνια αργότερα βραβεύθηκε από τον Ζωγράφειο διαγωνισμό του Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως. Το λεξικό αυτό, που περιείχε αρχικά περί τις 3.000 λέξεις, δημοσιεύεται εδώ ελαφρά τροποποιημένο και συμπληρωμένο (από τον γιο του Κωνσταντίνο Αραβαντινό, 1846-1911), περιέχοντας αποκλειστικά τις "γνησίως Ηπειρώτιδας" λέξεις και έχο...

Η σχέση μεταξύ διαλέκτου ή ιδιώματος και κοινής γλώσσας υπήρξε ένα από τα θέματα που από νωρίς απασχόλησαν την έρευνα τη σχετική με την ποικιλία που εμφανίζει μια συγκεκριμένη γλώσσα. Στην έρευνα αυτή σημαντικά συμπεράσματα προέκυψαν από την εξέταση του προβλήματος της σχέσης γλώσσας, λαού και περιβάλλοντος. Σ' ένα παρόμοιο πλαίσιο εντάσσεται και η συγκεκριμένη συγγραφική προσπάθεια, η οποία επιχειρεί να ερμηνεύσει τη διαμόρφωση της συγκεκριμένης ιδεολογίας για το Θεσσαλικό Ιδίωμα (Θ.Ι.), καθώς και τις κοινωνικές πρακτικές που το συνοδεύουν. Είναι αλήθεια ότι το συγκεκριμέν...

Η έλλειψη μιας εκτενέστερης -ή έστω σύντομης- ιστορίας της κυπριακής διαλέκτου ήταν από καιρό αισθητή στους επιστημονικούς κύκλους της Ελλάδας και της Κύπρου και ασφαλώς και στον συγγραφέα του παρόντος πονήματος, που δίδαξε, κοντά στα άλλα αντικείμενα, αρχαία και νεώτερη διαλεκτολογία για πολλά χρόνια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Την έλλειψη αυτή την αισθανθήκαμε εντονότερα, όταν μας δόθηκε η ευκαιρία να διδάξουμε μαθήματα της ειδικότητάς μας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά το χειμερινό εξάμηνο 2000-2001 και εξής, καθώς η άμεση επαφή με τη σημερινή κυπριακή γ...

Στη μέση περίπου του Ιονίου πελάγους, σε μικρή απόσταση από την Αιτωλοακαρνανία, βρίσκεται ένα μικρό καταπράσινο νησάκι με το όνομα Κάλαμος. Οι λέξεις και οι εκφράσεις του μικρού αυτού τόπου, ακούσματα παιδικών χρόνων από δύο αδέλφια, είναι και το αντικείμενο της ολιγοσέλιδης αυτής έκδοσης, η οποία έχει ως έναυσμα μια προσωπική παιδική υπόσχεση να διατηρηθούν λέξεις και εκφράσεις που ενώ τότε ηχούσαν μοναδικά, σήμερα συνιστούν έναν πλούτο ντόπιας διαλέκτου που κινδυνεύει να χαθεί. Το μικρό αυτό εγχείρημα αξιώνει τη διατήρηση των ακουσμάτων για τους νέους του νησιού, ελπί...

Η συλλογή "Καπιστράδες", ιδιωματισμοί της Λακωνικής διαλέκτου, είναι ένα σύνολο από λέξεις και εκφράσεις που συγκεντρώνω εδώ και πολλά χρόνια, παρακολουθώντας την καθομιλουμένη γλώσσα του τόπου μου και ειδικότερα τους διαλόγους, τα σχόλια και τις αφηγήσεις προσώπων της οικογένειάς μου, φίλων, συγγενών και συμπατριωτών. Δεν έχω αντλήσει από λογοτεχνία, ούτε σας παραπέμπω σε ιστορικές πηγές και επιπλέον δεν έχω πάρει ούτε έναν ιδιωματισμό από σχετικές σελίδες στο διαδίκτυο, καθώς η συλλογή αυτή είναι ,για μένα, το ημερολόγιο των παιδικών μου χρόνων αλλά και κάτι σαν το βιβ...

Τα "Κουζανιώτικα Μασλάτια" είναι μια έκπληξη για τον αναγνώστη. Είναι γραμμένο στο τοπικό ιδίωμα της Κοζάνης, ιδίωμα αρκετά δυσνόητο και δυσκολοπρόφερτο. Για τον έχοντα όμως περιέργεια και υπομονή για κάτι ξεχωριστό, θα αμειφθεί διαβάζοντάς το, με τη βοήθεια βέβαια του υπάρχοντος λεξικού στο τέλος του βιβλίου. Το βιβλίο αποτελείται από 38 διαφορετικές βιωματικές ιστορίες. Από το βομβαρδισμό της Κοζάνης από τους Γερμανούς το 1941 όπως τον κατέγραψαν τα παιδικά μάτια, τις δυσκολίες της καθημερινότητας στην κατοχή, τις ζωντανές εικόνες της γειτονιάς κατά τον εμφύλιο, τα γεγ...

[...] Σίγουρα οι λέξεις που παρουσιάζονται εδώ (644) δεν είναι μόνο αυτές, εξάλλου εδώ παρουσιάζονται μόνο οι απλές καθημερινές ιδιωματικές λέξεις κι όχι η ειδική ορολογία των διαφόρων επαγγελμάτων, αλλά απλώς μέσα απ' αυτήν την εργασία μου γίνεται μια πρώτη συστηματική προσπάθεια καταγραφής τους με της διάσωσή τους και την περαιτέρω μελέτη τους από τους πιο ειδικούς. Οπωσδήποτε αρκετές απ' αυτές συναντώνται και σε άλλα νεοελληνικά ιδιώματα ή έχουν περάσει και στην κοινή νεοελληνική. [...] Ερευνώντας και κάνοντας μια απόπειρα ετυμολόγησης, σε ορισμένες λέξεις, διαπίστωσα ό...

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα χρόνων από την έναρξη του συγγραφικού του έργου, ο συγγραφέας συγκεντρώνει σε έναν τόμο ορισμένες μελέτες που αναφέρονται στη γενέτειρά του, την Κρήτη. Η επανέκδοση των μελετών γίνεται με την ελπίδα ότι ενδέχεται να αποτελέσουν αφορμή για νεότερους ερευνητές να ασχοληθούν με θέματα τα οποία όχι μόνο δεν έχουν μελετηθεί ικανοποιητικά αλλά τείνουν να θεωρηθούν παρωχημένα. Στο Πρώτο Μέρος του βιβλίου εξετάζονται αμιγώς γλωσσικά θέματα, επιγραφικά, ετυμολογικά, ερμηνευτικά και γραμματικά ζητήματα. Στο Δεύτερο Μέρος ερευνάται η περίπλοκη σ...

Η κρητική διάλεκτος έχει το προνόμιο να παρουσιάζει γραπτή λογοτεχνική παράδοση από τον 14ο αιώνα, για να φτάσει στο αποκορύφωμα της εκφραστικής της πληρότητας τον 16ο και τον 17ο αιώνα. Η γλώσσα των σημερινών Κρητικών, παρά τις αναπόφευκτες ισοπεδωτικές τάσεις που οδηγούν στη ραγδαία υποχώρηση των τοπικών ιδιωμάτων και διαλεκτικών ποικιλιών, διατηρεί μεγάλο μέρος από τη φυσιογνωμία της. Το πλούσιο υλικό του παρόντος λεξικού αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών και προβληματισμού, όχι μόνο για τον ερευνητή αλλά και για κάθε Κρητικό. Ξεφυλλίζοντάς το κανείς, διαπιστώνει ότι π...