Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Tι μπορεί να κάνει η φιλοσοφία για την πολιτική; Tίποτα, έτσι ακούγεται από παντού. Aντιθέτως, λέει ο Alain Badiou, η φιλοσοφία δεν παύει να συναντιέται με την πολιτική, σε συναντήσεις που αποτελούν επίσης τις "περιστάσεις" αυτές που σχηματίζουν και τον παρόντα τόμο. O Mπαντιού υπενθυμίζει ότι για τον φιλόσοφο μια περίσταση δεν είναι αναγκαστικά αυτό που απασχολεί τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Aντιθέτως, είναι αυτό που κρίνει τη σπουδαιότητα των επερχομένων. Mε άλλα λόγια, είτε πρόκειται, όπως συμβαίνει εδώ, για τις εκλογές Σιράκ/Λεπέν, για την 11η Σεπτεμβρίου, για τους "α...

Η φιλοσοφία της Νεωτερικότητας έχει σπάσει τους δεσμούς της με την ελληνική και τη μεσαιωνική Αρχαιότητα. Κομβικό σημείο αυτής της ξένωσης είναι η ανθρωποκεντρική και αντιτελεολογική τάση της νεώτερης φιλοσοφίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν γίνεται πια παραδεκτή η παραδοσιακή ιεραρχία των ουσιών. Η νεωτερική φιλοσοφία προβάλλεται ως αντι-μεταφυσική, αφού δεν νοείται μεταφυσική δίχως ορισμένη ιεράρχηση των επιπέδων του είναι. Από την άλλη, η απαλλαγή από τη μεταφυσική απαιτεί έναν άλλο μύθο στον οποίο να μπορεί να αποδοθεί η επιβολή της σημασίας. Η νεωτερική φιλοσοφία κατασκ...

Το βιβλίο του Ετιέν Μπαλιμπάρ "Πολιτική και αλήθεια" περιλαμβάνει τέσσερις μελέτες πολιτικής φιλοσοφίας, οι οποίες στρέφονται γύρω από τον κεντρικό άξονα των σχέσεων μεταξύ πολιτικής και ιδεολογίας στο πλαίσιο της φιλοσοφικής παράδοσης του μαρξισμού. Η θεωρητική ανάλυση αναμετράται με επίκαιρα προβλήματα της σημερινής εποχής, όπως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η παγκοσμιοποίηση, ο ρατσισμός και οι ταυτότητες, η βία και η ωμότητα, η ελευθερία και η ισότητα, τα "σύνορα" μιας δημοκρατικής πολιτικής. Ένα σημαντικό βιβλίο που, συνδυάζοντας τη θεωρία με την πρακτική, αναδεικνύει μ...

Ενώ ο κόσμος φαίνεται πιο πολύπλοκος από ποτέ άλλοτε, στην πραγματικότητα ελάχιστα έχουν αλλάξει στο χώρο των ιδεών. Οι σημαντικότεροι στοχαστές της Ιστορίας (Θουκυδίδης, Χομπς, Μακιαβέλλι κ.ά.) μπορούν να μας προσφέρουν πολύτιμη καθοδήγηση στους πολιτικούς δαιδάλους της σύγχρονης εποχής. Το "Πόλεμος και πολιτική" δεν είναι ωστόσο ένα ιστορικό πόνημα. Αντίθετα υποχρεώνει τον αναγνώστη να δει το σημερινό κόσμο των τρομοκρατικών επιθέσεων και των στρατιωτικών επεμβάσεων όπως "είναι" και όχι όπως "θα θέλαμε" να είναι.

Τι υπερασπίζεται η φιλοσοφία του Νίτσε; Τη δημοκρατία ή τον ολοκληρωτισμό; Αν κάνει το πρώτο, τότε πώς εξηγείται η σχετικά πρόσφατη τεράστια εκμετάλλευσή της από τους ναζί και τους εκπροσώπους του επίσημου σοβιετικού καθεστώτος; Αν κάνει το δεύτερο, γιατί εξακολουθεί να εμπνέει και να προκαλεί τους δημοκράτες στοχαστές όλων των αποχρώσεων; Και που τον κατατάσσει η δριμεία κριτική του στο κράτος; Σ' αυτά τα ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν τα κείμενα του παρόντος βιβλίου, παρουσιάζοντας και διερευνώντας τόσο τη σκέψη του ίδιου του Νίτσε όσο και την πρόσληψή της από διάφορα...

Σύμφωνα με τον Μάικλ Γουόλτσερ, ο νέος πολιτικός κόσμος, που αναδύθηκε τα τελευταία χρόνια, χαρακτηρίζεται αφ' ενός από την κατάρρευση του προγράμματος του ολοκληρωτισμού, αφ' ετέρου από την επικράτηση των αξιών της δημοκρατίας, αλλά και της πολιτισμικής αυτονομίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Τι σημαίνει λοιπόν, διερωτάται ο Αμερικανός φιλόσοφος, η αποδοχή μιας οικουμενικής ή οιονεί οικουμενικής ιδεολογίας και, ταυτόχρονα, η ενθουσιώδης στράτευση υπέρ της πολιτικής της διαφοράς; Η απάντησή του είναι σύνθετη αλλά, τελικά, αισιόδοξη. Υποστηρίζει ότι οι δύο αυτοί προσανατολι...

Το βιβλίο του Ζακ Ντερριντά "Πέραν του κοσμοπολιτισμού" αποτελείται από επτά αυτόνομα κείμενα, τα οποία πραγματεύονται έννοιες και προβλήματα που δεσπόζουν αφ' ενός στη σύγχρονη πολιτική φιλοσοφία, αφ' ετέρου στη σημερινή παγκόσμια κοινωνικο-πολιτική σκηνή: κυριαρχία, ιδιότητα του πολίτη, δημοκρατία (democratie) και δημοκρατική πολιτική (republique), κοινοτισμός και ρεπουμπλικανισμός, φιλοξενία και δικαίωμα ασύλου, εργαζόμενοι "χωρίς χαρτιά", ζωτικότητα και ανθρωπινότητα, δικαιώματα του ανθρώπου, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, νέο διεθνές δίκαιο και νέοι δικαιικοί θεσμοί, σ...

Σε αυτό το φιλοσοφικό δοκίμιο, μέσα από μια κριτική προσέγγιση της διδακτορικής διατριβής του Καρλ Μαρξ για τη Διαφορά της δημοκρίτειας και επικούρειας φυσικής φιλοσοφίας, αναδεικνύεται μια για αρκετούς άγνωστη και για άλλους υποτιμημένη πτυχή της μαρξικής θεωρίας για την επανάσταση και την ελευθερία. Αντιμετωπίζοντας το νεανικό μαρξικό κείμενο ως κείμενο καμπής, μάχης και αυτοσυνειδησίας, αλλά και ως πεδίο συνάντησης ρομαντικών και διαφωτιστικών μοτίβων, ο συγγραφέας επιδιώκει να μας φέρει κοντά σε έναν Μαρξ στοχαστή της εξέγερσης και του αυτοσχεδιασμού, για τον οποίο η ελ...

Καμμιά απαισιοδοξία δεν είναι νοητή χωρίς ρητή ή σιωπηρή αναφορά σε μια καλύτερη πραγματικότητα, που κάποτε υπήρξε ή θα έπρεπε να υπάρξει· και καμμιά αισιοδοξία δεν μπορεί να θεωρηθεί εύλογη, αν δεν αναφέρεται στην υπερνίκηση των υφιστάμενων κακώς κειμένων. Γιατί, αν αποδεχτούμε την ανθρώπινη πραγματικότητα όπως ήταν και εξακολουθεί να είναι, δίχως την παραμικρή επιθυμία για τούτη ή εκείνη την αλλαγή και δίχως να τρέφουμε κανέναν φόβο και καμμιά ελπίδα ως προς τις ενδεχόμενες μεταβολές της, τότε γίνεται περιττή κάθε απαισιόδοξη ή αισιόδοξη στάση. Κάτι τέτοιο όμως θα σήμαιν...

Είναι γενικά αποδεκτό ότι ένα μεγάλο τμήμα του μαρξιστικού έργου έχει φιλοσοφική ταυτότητα, αλλά από την άλλη ο ίδιος ο Μαρξ κρατούσε μια απόλυτα περιφρονητική στάση προς τη φιλοσοφική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Στην περίφημη ενδέκατη θέση του στον Φόυερμπαχ δήλωσε, "Οι φιλόσοφοι έχουν μέχρι τώρα ερμηνεύσει τον κόσμο με διάφορους τρόπους, το ζήτημα, όμως, είναι να τον μεταβάλλουμε".

Η έντονη διαμάχη γύρω από τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού έχει χαρακτηρίσει το πνευματικό τοπίο των τελευταίων δεκαετιών και έχει οδηγήσει στην αντίληψη ότι κατά κάποιον τρόπο έχουμε μεταβεί στη λεγόμενη "μεταμοντέρνα" κατάσταση. Τα ερωτήματα που έχουν αναδειχθεί από τη διαμάχη αυτή αφορούν κυρίως το λόγο και το υποκείμενο, την έκφραση μέσα από τις πράξεις των σύγχρονων υποκειμένων, τη σχέση με την εσώτερη και εξώτερη φύση, την ιστορική περίοδο και βέβαια την ελπίδα για κοινωνικοπολιτική συμφιλίωση.

Το νέο βιβλίο του Θάνου Λίποβατς περιλαμβάνει μια σειρά άρθρων που εκφράζουν τις αναζητήσεις χρόνων του συγγραφέα, οι οποίες εκ των υστέρων σχηματίζουν ένα συνεκτικό σύνολο. Τα άρθρα συνδιαλέγονται με τους προβληματισμούς και τα αδιέξοδα της μετανεωτερικότητας στον ευρωπαϊκό χώρο. Αναφέρονται στη σχέση του Πολιτικού με τα στερεότυπα και τη βία απέναντι στον Άλλο, στη σχέση ανάμεσα στην παγκοσμιοποίηση και τον ατομικισμό, στη διαμάχη ανάμεσα στον φιλελευθερισμό και τον κοινοτισμό, στη σχέση Ηθικού και Πολιτικού, στην προσφορά του J. Lacan στην φιλοσοφία και στις κοινωνικές ε...

Η πολύπλευρη κρίση του "παγκοσμιοποιημένου" καπιταλισμού, της οποίας είμαστε πλέον μάρτυρες, επιβάλλει την ανανέωση των θεωρητικών εργαλείων της κριτικής σκέψης, εφόσον αυτή συνεχίζει να αρνείται το συμβιβασμό με την "ωμή πραγματικότητα". Το μεσοπολεμικό έργο του Μαξ Χορκχάιμερ μάς είναι απ' αυτή την άποψη εξαιρειτικά οικείο, καθώς επιχειρούσε εξαρχής να αντιμετωπίσει διλήμματα ανάλογα μ' αυτά μιας σύγχρονης κριτικής θεωρίας. Ο "διεπιστημονικός υλισμός" του Horkheimer ήθελε να αποτελέσει έλλογη απάντηση στην κοινωνική και πολιτισμική κρίση των ανεπτυγμένων κοινωνιών του Μεσ...

Το σχέδιο αγωγής του πολίτη αποτελεί οργανικό στοιχείο της ίδιας της ιδέας μιας δημοκρατικής πολιτείας. Η ουσιαστική συμμετοχή όλων στη δημόσια συζήτηση, η κοινή βούληση ειρηνικής επίλυσης των συγκρούσεων, η δυνατότητα προσωπικής καλλιέργειας, δηλαδή αληθινού εξανθρωπισμού, του καθενός, συνδέονται όντως άρρηκτα με μια αυθεντικά δημοκρατική αντίληψη για την αγωγή. Καθώς αναρωτιέται κατά πόσο ένα τέτοιο σχέδιο αγωγής είναι πρόσφορο και θεμιτό, ο Πατρίς Κανιβέ καταδεικνύει τη θεμελιώδη και αποφασιστική σημασία που έχει το θέμα αυτό, το οποίο τίθεται από τη σύγχρονη πολιτική φι...