Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τόμος αυτός είναι αφιερωμένος στη μνήμη της Στέλλας Παπαδάκη-Oekland, καθηγήτριας της Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η Στέλλα Παπαδάκη-Όκλαντ υπήρξε από τα παλαιότερα μέλη του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνέβαλε με την ξεχωριστή παρουσία της στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του. Ήταν επίσης δραστήριο μέλος της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Το βιβλίο εκδίδεται με πρωτοβουλία των συναδέλφων της. Συμμετέχουν με συμβολές τους δάσκαλοι, συνεργάτες, μαθητές και φίλοι. Περιέχει μελέτες αρχαιολογίας και ιστορίας, με...

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι οι ατομικές τιμωρίες των αμαρτωλών στην Κόλαση, όπως αυτές απεικονίζονται στην ορθόδοξη εικονογραφία. Στις παλαιότερες παραστάσεις του είδους, η τιμωρία των αμαρτωλών αποδιδόταν συνοπτικά, δίχως να παρέχονται στοιχεία ή κάποιες ενδείξεις για την αμαρτία την οποία διέπραξαν. Αργότερα, κυρίως στους αιώνες της τουρκοκρατίας, παρατηρείται μια ρεαλιστικότερη απόδοση των ποινών, καθώς νέοι εικονογραφικοί τύποι εμφανίζονται, προβάλλοντας τα επαγγελματικά σύμβολα του τιμωρημένου και τονίζοντας το μέλος του σώματος που διέπραξε το αμάρτημα. Στι...

[...] Η δημοσίευση και παρουσίαση της δουλειάς αυτής έχει ως στόχο να προκαλέσει το ενδιαφέρον των σύγχρονων εικονογράφων για την λιτή αυτή τετράχρωμη παλέττα η οποία, για την ζωγραφική του τοίχου, έχει μεγάλες χρωματικές δυνατότητες και σημαντικά πλεονεκτήματα.

Από το ακμαίο, άλλοτε, βυζαντινό μοναστήρι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Θάρι της Ρόδου, που ησύχαζε, εφημέρευε και ουρανοδρομούσε στην ορεινή φύση της ενδοχώρας του νησιού, επέζησε ο ναός, καθολικό και σήμερα της αναβιωμένης μονής του Ταξιάρχη. Επιβλητικός, με κραταιό τρούλο, κατάγραφος με τοιχογραφίες από πολλές και αλλεπάλληλες ζωγραφήσεις, από τη μέση βυζαντινή περίοδο και έως το 18ο αιώνα, ο ναός του Μιχαήλ τοποθετείται ανάμεσα στους σπουδαιότερους της Ρόδου. Το πρώτο κεφάλαιο της ανά χείρας μελέτης εξετάζει την ιστορία και τις οικοδομικές περιπέτειες της εκκλησίας, τα επ...

Οι τοιχογραφίες του Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα στον Άγιο Φραγκίσκο του Αρέτσο, που παραγγέλθηκαν το 1452, μαρτυρούν την απαράμιλλη ιδιοφυία ενός από τους πιο εξέχοντες καλλιτέχνες της Αναγέννησης. Το έργο εικονίζει το Θρύλο του αληθινού Σταυρού και αποτελεί αληθινό αριστούργημα χρωμάτων, φωτός και προοπτικής - ένα εκτεταμένο πανόραμα μιας σκηνής μάχης και τοπίου που είναι γεμάτο από χιλιάδες περίτεχνα ζωγραφισμένες φιγούρες, πλούσια διακόσμηση και ρεαλιστικές λεπτομέρειες. Βλέπουμε ακόμα και σήμερα στην εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου αυτές τις καταπληκτικές τοιχογραφίες, που απ...

Το μικρό τούτο δοκίμιο αποτελεί προδημοσίευση πραγματείας σχετικά με τη μνημειακή τέχνη, ειδικά δε με την επιτοίχια ζωγραφική. Ο λόγος που με ώθησε να καταπιαστώ με το θέμα αυτό δεν ήταν τόσο η έλλειψη βιβλιογραφίας, όσο ο προφανής στον καιρό μας μαρασμός και η στειρότητα της τέχνης αυτής στην Ελλάδα, και όχι μόνο. Στον τόπο μας η δραστηριότητα των ασχολουμένων με την τοιχογραφία εξαντλείται στη διακόσμηση εκκλησιών. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι θρησκευτικές αυτές ζωγραφιές αποτελούν μέτριες απομιμήσεις υστεροβυζαντινών έργων. Οι καλούμενοι αγιογράφοι, στην πλειονότητα τους...

Στο ανά χείρας βιβλίο εξετάζεται το αυστηρού ρυθμού καλλιτεχνικό ρεύμα που κυριάρχησε στο Άγιον Όρος από το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα και το οποίο μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε "κρητική σχολή". Με αφορμή εικαστικά έργα της μονής Διονυσίου, η διερεύνηση του θέματος πραγματώνεται σε χωριστές ενότητες, όπου, παράλληλα με την εξέταση εικόνων αλλά και τοιχογραφιών, τίθεται προς ανάλυση σειρά ζητημάτων, σχετικών με τη στιλιστική τεκμηρίωση, τη χρονολόγηση, την απόδοση σε εργαστήρια ή καλλιτέχνες κ.α.

[...] Με το πόνημα αυτό επανέρχομαι και αφιερώνω για πρώτη φορά ειδική μονογραφία στις τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου. Στη μονογραφία αυτή, η οποία συνοδεύεται με 195 έγχρωμες φωτογραφίες και 33 σχέδια, παρουσιάζεται το σύνολο των τοιχογραφιών του παρεκκλησίου και γίνεται εκ νέου μελέτη του εικονογραφικού προγράμματος, της εικονογραφίας των παραστάσεων, όπως και αποτίμηση της τέχνης των τοιχογραφιών, τις οποίες συνδέω με τις τοιχογραφίες του ναού του Πρωτάτου στο Άγιο Όρος. Παράλληλα σε ειδικό κεφάλαιο αναφέρομαι στο ιστορικό της έρευνας και στο πρόβλημα γ...

Η ενασχόληση με την επιμέλεια και την μελέτη της Συλλογής των Τοιχογραφιών στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχει το μοναδικό τοιχογραφικό σύνολο του ναού της Κοίμησης Θεοτόκου Επισκοπής Ευρυτανίας με οδήγησε στην διερεύνηση, την επεξεργασία και διεξοδική μελέτη του υλικού. Η υψηλή καλλιτεχνική στάθμη αυτού του σημαντικού συνόλου τριών στρωμάτων ζωγραφικής διακόσμησης, η αποτοίχιση των οποίων θεωρήθηκε επιβεβλημένη για την διάσωσή τους εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα σπάνιο απόκτημα για μουσειακή συλλογή, καθώς επίσης η έλλειψη συστημα...

Στο λεύκωμα αυτό ο καθηγητής Μιλτιάδης Παπανικολάου, παρουσιάζει τις τοιχογραφίες που σώζονται στο Μέγαρο της Βουλής, καλλιτεχνικές δημιουργίες που φιλοτεχνήθηκαν την περίοδο της ανοικοδόμησης του κτηρίου ως ανακτόρου του Όθωνα. Παράλληλα, στο έργο παρουσιάζεται το καλλιτεχνικό κλίμα της εποχής που επηρεαζόταν από τα κινήματα του ρομαντισμού και του φιλελληνισμού. Η β΄έκδοση του λευκώματος (η πρώτη εξαντλημένη έκδοση είχε τον τίτλο: Η Εικονογράφηση του Μεγάρου της Βουλής) παρουσιάζει τις τοιχογραφίες του Μεγάρου μετά τις εργασίες αποκατάστασης που πραγματοποιήθηκαν το 20...

Η ορθόδοξος εικονογραφία είναι ταπεινή. Γιατί ταπεινός είναι και ο ενανθρωπήσας Θεός. Είναι ταπεινή γιατί είναι ανθρωποκεντρική. Δεν προβάλλει τον αυτονομημένο άνθρωπο, αλλά τον Θεάνθρωπο και εν τω Θεανθρώπω τον θεούμενο άνθρωπο. Έτσι δείχνει την αληθινή δόξα του ανθρώπου...

[...] Η ιδιαιτερότητα του λευκώματος έγκειται στην αναλυτική παρουσίαση της αρχιτεκτονικής και του εντοίχιου διακόσμου. Αποφασίσαμε, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα και τον αγιογράφο, να καταγραφεί και να τεκμηριωθεί η πορεία του έργου: οι λεπτομέρειες και προβληματισμοί για σχεδιαστικές, χρωματικές, θεολογικές και πρακτικές επιλογές που σηματοδοτούν το έργο. Τόσο ο ειδικός επιστήμονας όσο και ο απλός αναγνώστης μπορούν να λάβουν πληροφορίες χρήσιμες αλλά και ωφέλιμες. Το βιβλίο-λεύκωμα περιλαμβάνει επτά κείμενα επιστημόνων και ειδικών, που ασχολήθηκαν με την ανέγερση κ...