Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από τους πολυάριθμους ναούς (80 περίπου), που σώζωνται στην πόλη έχει περισυλλεγεί ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σύνολο φορητών εικόνων, που φυλάσσεται στο Μουσείο

Στη Θεσσαλονίκη, ιδιαίτερα στην ύστερη περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1261-1453), τη γνωστή με το όνομα "Αναγέννηση των Παλαιολόγων", οι ζωγράφοι, επηρεασμένοι από την ανάπτυξη της σπουδής των αρχαιοελληνικών γραμμάτων, δεν ακολουθούν απλώς ό,τι νέο είχε να επιδείξει η τέχνη της Κωνσταντινούπολης, αλλά συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση του νέου ζωγραφικού ύφους. Σήμερα από τα πολυάριθμα θρησκευτικά κτίσματα που άλλοτε αριθμούσε η πόλη, μαρτυρίες εκείνης της περιόδου, έχουν διασωθεί ελάχιστα, ικανά ωστόσο να αναπλάσουν το μεγαλείο της. Στο εσωτερικό των μνημείων αυτών...

[...] Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται συνολικά σαράντα επτά μελέτες, που αναφέρονται σε ποικίλα θέματα της χριστιανικής και κοσμικής εικονογραφίας, οι οποίες χρονικά εκτείνονται από το 1922 έως το 1979. Από το σύνολο αυτό τριάντα έξι μελέτες έχουν περιεχόμενο θρησκευτικό, ενώ ένδεκα έχουν κοσμικό. Στον τόμο αυτό δεν περιελήφθησαν δημοσιεύσεις, των οποίων το περιεχόμενο είναι γενικότερου ενδιαφέροντος και απευθύνονται στο ευρύτερο κοινό. Με τη συγκέντρωση και δημοσίευση σ' ένα τόμο των μελετών αυτών, που είναι διάσπαρτες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, γίνεται άμεσα προσιτό...

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελλαδική Εκκλησία σήμερα δεν είναι απλώς γλωσσικό και επικοινωνιακό. Είναι και τέτοιο, αλλά πρωτίστως έχει να κάνει με το πνεύμα και με τη ζωή που εκφράζεται με τη γλώσσα και τις εικαστικές λύσεις. Όταν λοιπόν κάνουμε λόγο -αν πρέπει μάλιστα να κάνουμε λόγο- για οποιασδήποτε μορφής ανανέωση στην εικονογραφική τέχνη, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας τη ζωή και την εμπειρία που κλείνεται μέσα στις εικαστικές φόρμες κι όχι να μιλάμε για την εικόνα ως απλό τεχνικό μέσον που αποτελεί επίκαιρο προϊόν κάθε εποχής και άρα μπορεί άνετα να αλλάζει χωρ...

Ο Άγιος Συμεών, ο πρώην μέγας ζουπάνος Στέφανος Νέμανια (Nemanja), ο μεγάλος ηγεμόνας των Σέρβων από το έτος 1165 ως 1196, είναι ο δημιουργός του σερβικού κράτους και ο ιδρυτής της δυναστείας των Νεμανιδών. Γεννήθηκε το έτος 1114 στην πόλη Ριμπνίτσα της Ζέτα, το σημερινό Μαυροβούνιο, όπου έλαβε το λατινικό βάφτισμα. Όταν ο πατέρας του ξαναγύρισε στη Ράς (Ras), την πρωτεύουσα της Ράσκα (Raska), βαφτίστηκε ξανά από τον ορθόδοξο αρχιερέα στο ναό του Αγίου Πέτρου. Ο Στέφανος Νέμανια έκτισε πολλούς ναούς με σημαντικότερο εκείνο της Παναγίας στη Στουντένιτσα (Studenica). Εκεί απ...

[...] Εκ των ανωτέρω καταφαίνεται ότι ο σκοπός της εκκλησιαστικής εικονογραφίας δεν είναι η αποτύπωσις και παράστασις των ορατών και αντιληπτών τοις πάσι χαρακτήρων των εικονιζομένων προσώπων ή πραγμάτων, ως πράττει η νατουραλιστική τέχνη, αλλ' η έκφρασις δι' ορατών χρωμάτων και σχημάτων της ανέκφραστου πραγματικότητος του πρωτύπου. Διότι ημείς δεν σκοπούμεν τα βλεπόμενα, αλλά τα μη βλεπόμενα αιώνια. (Β' Κορ. 4,18). Συνεπώς και η εκκλησιαστική εικονογραφία υπ' αυτό το πρίσμα πρέπει να θεωρήται, δηλαδή ως επιδιώκουσα να κατοπρίση ημίν την αληθή εικόνα του αοράτου Δημιουργού...

Κύριο έργο των αρχαιολόγων από τη σύσταση της 10ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων υπήρξε η μέριμνα για τον εντοπισμό και την καταγραφή των βυζαντινών και μεταβυζαντινών κειμηλίων και έργων τέχνης που φυλάσσονται στους ναούς της Χαλκιδικής και τις μονές του Αγίου Όρους. Από το πλούσιο τεκμηριωτικό για την ιστορία του τόπου αυτό υλικό παρουσιάζονται εδώ 15 φορητές εικόνες που φυλάσσονται σήμερα σε ναούς της Χαλκιδικής. Το έργο της επιλογής των εικόνων ανετέθη εξαρχής στον αρχαιολόγο της Εφορείας κ. Ι. Παπάγγελο. Τη μέριμνα για τη μεταφορά και συντήρησή τους από το κατάλληλα...

Για τη δημιουργία μιας εικόνας συνεργάζονται αρμονικά η τέχνη και η θεολογία. Η εικόνα, θεμελιωμένη στο δόγμα της Ενανθρώπησης του Σωτήρος, φανερώνει με σχήματα και χρωματισμούς ό,τι η Αγία Γραφή κηρύττει με το λόγο. Για να φανερωθεί ο Λόγος σε αυτήν πρέπει ο πιστός ή ο θεατής να μπορεί να την διαβάζει. Πρόθεσή μας στο παρόν βιβλίο είναι η καταγραφή βασικών αρχών και στοιχείων, τα οποία θα επιτρέψουν στον αναγνώστη να αντιληφθεί το νόημα των 12 βασικών εορτών της Ορθοδοξίας, του αποκαλούμενου "Δωδεκαόρτου", και θα συμβάλουν στην ολοκληρωμένη απόδοση του αγιογραφικού έργου....

Χρειάστηκαν 20 χρόνια προσωπικής μελέτης, έρευνας και δοκιμών στην αρχαία τεχνική της Εγκαυστικής, για να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι αρχαίοι δημιουργούσαν τα έργα ζωγραφικής τους: μια απλή μορφή σαπωνοποίησης. Το βιβλίο των εκδόσεων Σταμούλη με τίτλο "Εγκαυστική", συμπυκνώνει το απόσταγμα των πληροφοριών που συνέλεξα και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί κανείς να ζωγραφίσει με την τεχνική του (λειωμένου) κεριού. Ακόμη, περιλαμβάνει μια γενική ανασκόπηση στη Φυσική Ιστορία του Πλίνιου, σε θέματα που πιθανώς να σχετίζονται με την Εγ...

[...] Ως έκφραση ευγνωμοσύνης προς τη συλλεκτική ιδέα, ή μάλλον ως διακήρυξη πίστεως προς τη σημασία της, αλλά και για την επιβεβλημένη τεκμηρίωση της ιστορικής αλήθειας, το Μουσείο Μπενάκη αποφάσισε να ανασυγκροτήσει μια διασπασμένη στο μεταξύ ιδιωτική συλλογή του μεσοπολέμου, ελπίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα ξυπνήσει και το επιστημονικό ενδιαφέρον γύρω από την ανεξερεύνητη ουσιαστικά στον τόπο μας συλλεκτική ανάγκη και τον παρεξηγημένο ρόλο του συλλέκτη. Ως αντιπροσωπευτικό δείγμα επελέγη η όχι ιδιαίτερα γνωστή περίπτωση του Αιμίλιου Βελιμέζη (1902-1946), ο οποίος υπήρ...

Η παρούσα μελέτη μας παρουσιάζει μια δημιουργό με πολύπλοκες και εμβριθείς γνώσεις, οι οποίες της επιτρέπουν να διεισδύσει στις πιο σύνθετες συνδέσεις της ανθρώπινης επικοινωνίας. Η τέχνη μέσω της εικόνας είναι η πιο καθαρή γλώσσα όλων των εποχών. Γλώσσα που μετατρέπει το αόρατο σε ορατό, το πνευματικό σε αισθητό. Ως αληθινός απολογητής, η Μαρία, μας πείθει για την πνευματικότητα της εκκλησιαστικής εικόνας, που με το μοναδικό της παραστατικό σύστημα και συμβολισμό αποκαλύπτει τις θεϊκές ιδέες στον πιστό, όπως και την καθιέρωση της δογματικής υπόστασης στις ιστορικοκοινωνικέ...