Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Tο βιβλίο αυτό αποτελεί μια εκτεταμένη, λεπτομερή και εμπεριστατωμένη μελέτη η οποία πραγματεύεται τη θεωρία και τη μέθοδο της εθνομουσικολογίας, καθώς επίσης την ιστορία, την ανάπτυξη και τις σύγχρονες τάσεις της έρευνας σχετικά με το δημοτικό τραγούδι στην Κύπρο και στον ελλαδικό χώρο. Eιδικότερα, περιγράφεται η εφαρμογή της εν λόγω μεθόδου στην Κύπρο και παρατίθενται τα αποτελέσματα της συστηματικής, συνολικής και συγχρονικής μελέτης της κυπριακής μουσικής παράδοσης από το 1997 μέχρι το 2000 στο πλαίσιο του Ερευνητικού Προγράμματος Εθνομουσικολογίας (ΕΠΕ), το οποίο φιλοξ...

Η συγγραφέας επιχειρεί να διαβάσει την κατασκευή της έννοιας του έθνους και της εθνικής ταυτότητας μέσα από τον εκάστοτε λογοτεχνικό κανόνα. Αναφέρεται στην περίπτωση της Ελλάδας και εξετάζει τη δημιουργία και τις νομιμοποιήσεις του έθνους μέσα από τον λογοτεχνικό κανόνα των εκατό πρώτων χρόνων από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Υποστηρίζει την αντίληψη ότι το έθνος και η εθνική ταυτότητα αποτελούν εθνο-συμβολική κατασκευή, ότι δηλαδή συστήνονται με βάση την επιλογή, το συνδιασμό και την ανακωδικοποίηση αξιών, συμβόλων και μνημών που προϋπάρχουν μέσα στην εθνοτικότητα (e...

Η μελέτη για την Εκλογική Γεωγραφία και τις εθνοτικές-κοινωνικές μεταβολές στη Θεσσαλονίκη 1915-2015 αποπειράται να αναλύσει τις εκλογικές τάσεις στη "μητροπολιτική" περιοχή της Θεσσαλονίκης κατά τη μακρά διάρκεια ενός ολόκληρου αιώνα, ταυτόχρονα με την προσπάθεια αναζήτησης των κοινωνικών συνθηκών που διαμόρφωναν το κατά περίπτωση εκλογικό αποτέλεσμα, ουσιαστικά δηλαδή να προσεγγίσει τις κοινωνικές συνιστώσες του εκάστοτε σώματος της τοπικής κοινωνίας όπως αυτές αποτυπώνονταν σε ψήφους και αριθμούς. Πέραν τούτου, επιζητεί να αναδείξει και τις επελθούσες εθνοτικές μεταβολές...

Στην περίπτωση της ελληνική ιστοριογραφίας, με αφετηρία τη μεγάλη σύνθεση του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου για την ενιαία και συνεχή ελληνική εθνική ιστορία και την τριμερή διάκρισή της (αρχαιότητα-Βυζάντιο-νεότεροι χρόνοι), τέθηκαν μια σειρά από ζητήματα, όπως η γένεση του ελληνικού έθνους και η ιστορική διαδρομή του, η ελληνική ταυτότητα στη χρονική εξέλιξη και η συνυφασμένη με αυτήν εννοιολόγηση των όρων που αποτελούν τον πυρήνα του παρόντος τόμου. Τα τελευταία χρόνια και πάλι στην Ελλάδα παρατηρείται ζωηρός αναστοχασμός σε ζητήματα ταυτοτήτων, ειδικότερα στη σύνδεσή του...

Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Παναγιώτη Γεννηματά με τίτλο "Ελλάς: Δύση ή Ανατολή;", οι εκδόσεις Ροές διοργάνωσαν μια συζήτηση στις 24 Απριλίου 2013 στη Στοά του Βιβλίου. Επτά γνωστά πρόσωπα, επτά ανεξάρτητες φωνές του ευρύτερου δημόσιου βίου είχαν την ευκαιρία να διασταυρώσουν τις απόψεις και τον προβληματισμό τους για τον άλυτο γρίφο της νεοελληνικής ταυτότητας, τις ιστορικές παθογένειες που υπονομεύουν τη σύγχρονη πορεία της χώρας, τις προϋποθέσεις μιας πραγματικής εξόδου της Ελλάδας από τη διαιωνιζόμενη κρίση. Τα όσα ελέχθησαν αποτελούν μια "αιρετική" αναδρομή στ...

Περιέργως, ενώ πολλαπλές και βαθιές είναι οι σχέσεις των Ετρούσκων με τον ελληνικό πολιτισμό, το πολυσυζητημένο θέμα της προέλευσής τους δεν έχει μέχρι σήμερα απασχολήσει σοβαρά τους Έλληνες ερευνητές. Η αρχική, κεντρική υπόθεση της παρούσας συλλογικής εργασίας, που αποτελεί και την πρώτη εκτεταμένη επιστημονική διαπραγμάτευση του θέματος στην Ελλάδα, συνοψίζεται στο ερώτημα: Μήπως οι μυστηριώδεις πρωτεργάτες αυτού που θα αποτελέσει έπειτα την βάση του αποκαλούμενου Ετρουσκικού Πολιτισμού, προήλθαν από περιπλανώμενες εθνικο-επαγγελματικές κομπανίες μεταλλουργών, που αφού πέ...

Οι σημερινοί χριστιανοί κάτοικοι του ελλαδικού χώρου, που μιλούν ρωμέικα (τα λένε ελληνικά) δεν είναι φυλετικοί απόγονοι ή πνευματικοί κληρονόμοι των αρχαίων ελλήνων, των αθηναίων, της δημοκρατίας, των φιλοσόφων κ.λπ.. Είναι επήλυδες, βαλκάνιοι, ανατολίτες, βορειοαφρικανοί και όχι μόνον, ορθόδοξοι, με έντονη ανάμειξη της οθωμανικής κουλτούρας. Έμαθαν να επιβιώνουν σε αυτοκρατορίες δεσποτικές (βυζαντινή, οθωμανική) αναπτύσσοντας την υποκρισία, την κουτοπονηριά και πολλά άλλα ελαττώματα με σκέψη εντελώς διαφορετική από αυτή του δυτικού κόσμου.

Μητρότητα; Ξανά; Το κοινό νήμα που συνδέει τις έρευνες που παρουσιάζονται εδώ αναπτύσσεται στο επίπεδο του αναλυτικού ενδιαφέροντος για τη μητρότητα στην Ελλάδα στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα. Αντλώντας από τη σύγχρονη εθνογραφική παραγωγή, οι μελέτες του τόμου αναρωτιούνται για την αναλυτική σημασία της μητρότητας στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας, ενώ αποσκοπούν, ταυτόχρονα, να συνομιλήσουν με πρόσφατες θεωρητικές και εθνογραφικές μετατοπίσεις που οδήγησαν στην ανάδυση των "νέων" ανθρωπολογικών μελετών για τη συγγένεια. Οργανωμένες σε τέσσερεις διακρι...

Στην παρούσα μελέτη ο χώρος της έρευνας είναι το Ζαγόρι της Ηπείρου, όπου οι εθνοτικές ομάδες των Βλάχων, των Σαρακατσάνων και των Γύφτων συγχρωτίστηκαν επί μακρόν με το ντόπιο πληθυσμιακό στοιχείο, τους Ζαγορίσιους, διαμορφώνοντας με ποικίλους τρόπους εθνοτοπική συλλογική ταυτότητα. Στο βιβλίο προσεγγίζονται αναλυτικά οι διαδικασίες σχηματισμού της ταυτότητας αυτής με τις διαφορετικές της όψεις, καθώς και η λειτουργικότητά της στο πεδίο του κοινωνικού ανταγωνισμού, ιδιαίτερα εκείνου ανάμεσα στις πιο δυναμικές από τις ομάδες αυτές, τους Ζαγορίσιους και τους Σαρακατσάνους.

Η πρωτοποριακή, και κλασική πλέον, μελέτη του Μάικλ Χέρτσφελντ για τα ήθη, τις πρακτικές και την καθημερινή ζωή μιας παραδοσιακής ορεινής κοινότητας της Κρήτης, που σήμερα, τρεις δεκαετίες αργότερα, βρίσκεται στο προσκήνιο μιας αμφιλεγόμενης δημοσιότητας. "Καιρός είναι να μπορέσουν οι "Γλεντιώτες" να διαβάσουν τα όσα έγραψα για το χωριό τους, τη ζωή τους και τις αξίες που διέπουν την καθημερινότητά τους στη δική τους γλώσσα (άν όχι -για προφανείς λόγους- στην πλούσια διάλεκτο που εξακολουθεί να είναι σημαντικός φορέας των αντιλήψεών τους). Εξίσου σημαντικό είναι ότι οι...

[...] Πρόκειται για ένα συνδυασμό προσωπικού και εθνογραφικού ημερολογίου που απέβλεπε στην καταγραφή της όλης πορείας της έρευνας. Ουσιαστικά τα σημεία που αναφέρονται στα προσωπικά, οικογενειακά και άλλα θέματα δεν ξεπερνούν το 5% του κειμένου, ενώ από την άλλη καταγράφεται μια πολιτισμική/κοινωνική, δηλ. εθνογραφική πραγματικότητα το συγκεκριμένο χρόνο, μέσα βέβαια πάντα από τα μάτια του ερευνητή (ιδιοσυγκρασία, ιδεολογία, γνώσεις, προβληματική κλπ.). Επομένως αυτά τα εθνογραφικά ημερολόγια μπορούν να αποτελέσουν πηγή πληροφοριών και για τον μέλλοντα τοπικό ιστορικό. Άλλ...

Μέσα από αξιόπιστες πηγές, μέσα από αξιόλογες μελέτες τόσο της ελληνικής και της ξένης γραμματείας, αλλά και συναρπαστικές ιστορίες, τις οποίες αφηγείται ο συγγραφέας με το άμεσο και λιτό ύφος του, ξετυλίγεται εμπρός στα μάτια του αναγνώστη η άγνωστη στους περισσότερους ιστορική πορεία του Βλαχόφωνου Ελληνισμού, με τις δυσκολίες, τους κινδύνους, αλλά και τους θριάμβους αυτής της τόσο ιδιαίτερης ομάδας συμπατριωτών μας.

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (Πάργα 1809 - Ιωάννινα 1870), συγγραφέας της περίφημης μακροσκελούς "Χρονογραφίας της Ηπείρου" (1856-1857), εντάσσεται στη μεγάλη χορεία των ιστοριοδιφών που θεμελίωσαν την ελληνική ιστοριογραφία. Η συγγραφική του παραγωγή παρακολουθεί τις (πολιτικές) σκοπιμότητες της ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα. Η Μονογραφία περί Κουτσοβλάχων γράφτηκε το 1862, έτος εμφάνισης του Απόστολου Μαργαρίτη (από την Κλεισούρα της Μακεδονίας), πράκτορα του Μακεδονορουμανικού κομιτάτου, στο Βουκουρέστι, και δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 1905, λίγους μήνες μ...

Η μεγάλη κτηνοτροφία ως δομή του παραδοσιακού κόσμου της Ελλάδας ταυτίζεται κυρίως με τον κόσμο των Βλάχων και την οροσειρά της Πίνδου. Ωστόσο αυτά τα βουνά δεν υπήρξαν μόνο βοσκότοποι αλλά και τόποι δράσης ενός γεωργικού πληθυσμού. Η αξιολόγησή του αποτέλεσε το έναυσμα για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου. Ως επιστημονικό εγχείρημα αποτελεί μία πρόκληση. Η ανάδειξη μίας γεωργικής παράδοσης, στον χώρο της μεγάλης κτηνοτροφίας, συνιστά απόκλιση από παραδομένες αντιλήψεις που θέλουν τους Βλάχους αιώνιους κτηνοτρόφους. Η ανάγνωση των πηγών, οι αφηγήσεις των ανθρώπων και οι διερευ...

Έχουν περάσει πάνω από ογδόντα χρόνια από το θάνατο του Σαλαμίνιου Πέτρου Α. Φουρίκη, καθηγητή, διδάκτορα φιλολογίας, ερευνητή, διευθυντή του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών, του επιστήμονα που εκτός των άλλων ιστορικών και λαογραφικών μελετών του, έθεσε πρώτος τις βάσεις για την νεότερη αλβανολογία-αρβανιτολογία και γενικά την Ιστορία και τη μελέτη των αρβανιτών στην Ελλάδα. Είχε πάντοτε την βεβαιότητα ότι δεν έκανε κάποιο εθνικό κακό κάνοντας γνωστή την ψυχή και την σκέψη των αρβανιτών, γιατί πίστευε ότι έτσι φανέρωνε κομμάτια της ελληνικής ζωής κρυμμένα μέσα...

Ξεκινώντας πριν από πολλά χρόνια τη μελέτη μου αυτή ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα είχα ν' αντιμετωπίσω ένα θέμα με τόσο ευρύ φάσμα, με τόσο πολλά και ποικίλα επιμέρους ενδιαφέροντα προβλήματα, που απασχολούσαν, λίγο ή πολύ, κάθε Έλληνα και άνοιγαν ζωηρές συζητήσεις σε πολλούς κύκλους. Η μεγάλη μου ικανοποίηση ήταν, όταν το βιβλίο μου με την πρώτη του κιόλας έκδοση, του 1983, είχε βρει ζωηρή απήχηση, ιδίως στους εκπαιδευτικούς και στους πολιτικούς (σ' αυτούς άλλωστε και αφιερώθηκε), οι οποίοι μάλιστα το θεώρησαν χρήσιμο όργανο και φιλικό μήνυμα στον πολύμοχθο αγώνα τους για...

Ο τόμος αυτός αποτελεί συναγωγή οκτώ κειμένων τα οποία αφορούν την αρβανιτοβλάχικη (καραγκούνικη) γλωσσική ομάδα της Ακαρνανίας. Τα μέλη αυτής της ομάδας κατοικούν μόνιμα εδώ και αιώνες, απομονωμένα από όλες τις άλλες βλαχόφωνες γλωσσικές ομάδες, στο νοτιότερο σημείο εξάπλωσης της βλάχικης γλώσσας στην Ελλάδα και φυσικά στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, στην Ακαρνανία. Η συγκεκριμένη γλωσσική ομάδα διαφοροποιείται από τους υπόλοιπους Βλάχους (γλωσσικά, πολιτισμικά, εθνογραφικά, κλπ.) σε σημαντικό βαθμό. Σε κάποια φάση της ιστορίας της, αυτή η ομάδα υπήρξε τρίγλωσση, με τους ομι...

Όλο και λιγότεροι άνθρωποι σήμερα χρησιμοποιούν τη βλάχικη γλώσσα και επίσης όλο και λιγότεροι άνθρωποι σήμερα την μιλούν. Η σημερινή πραγματικότητα "μιλά" για μια γλώσσα που χάνεται παίρνοντας μαζί της και ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας της Βλάχικης κοινότητας. Μια δυσάρεστη εξέλιξη αφού όπως έγραψε παλαιότερα ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας Μεξικανός συγγραφέας Οκτάβιο Πάζ "με κάθε γλώσσα που πεθαίνει, σβήνει μια εικόνα της ανθρωπότητας".

Τη 10η Ιουλίου του 1943 μια γερμανική φάλαγγα αποτελούμενη από μερικές διμοιρίες της 1ης ορεινής μεραρχίας ονομαζόμενης Edelweiss κατέλαβε το χωριό Μετζιτιέ ή Κεφαλόβρυσο του Παγωνίου, οι στρατιώτες συνέλαβαν αριθμό πολιτών Βλάχων, τους οποίους έκλεισαν μέσα σε δύο σπίτια, τα οποία κατόπιν πυρπόλησαν μαζί με άλλα 20-50 σπίτια από τα καλύτερα του χωριού, καίγοντας ζωντανούς είκοσι δύο από τους συλληφθέντες. Μετά από το 1960 οι Βλάχοι του ίδιου χωριού άρχισαν να μεταναστεύουν μαζικά στη Γερμανία προς αναζήτηση εργασίας. Σχεδόν τα 2/3 του πληθυσμού του χωριού εργάστηκαν και απ...

Στην νεότερη ιστορία μας, υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί Έλληνες που νιώθουν βαθιά το χρέος της έρευνας του παρελθόντος της πανάρχαιας ιστορίας μας, που νιώθουν βαθιά το τεράστιο βάρος της κληρονομιάς που ο καθένας από εμάς φέρει. Ο Αριστέας Γραμμόζης, είναι ένας από αυτούς. Περήφανος για τη βλάχικη καταγωγή του, αφιέρωσε 35 χρόνια στην έρευνα του γλωσσικού ιδιώματος των Αρειμενίων Ελλήνων Βλάχων. Λόγω της ιδιομορφίας τους, έχουν κρατήσει αυτούσιες και ζωντανές πανάρχαιες μνήμες, λέξεις και έθιμα, που χρησιμοποίησε ο Έλλην άνθρωπος πριν από 10.000 χρόνια, τα οποία σήμερα...