Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Αντίθετα δεν είναι οι μόνοι στον κόσμο που έθεσαν ερωτήματα για την τέχνη. Ο Κομφούκιος (551-479 π.Χ.), ενδιαφερόταν ήδη γι' αυτήν, σύμφωνα με τους μαθητές του. Βέβαια, στόχευε καταρχάς στην παιδαγωγική και ηθική χρησιμότητα των εικόνων που είχαν σωστή σύλληψη και εκτέλεση. Όμως, πολύ πριν από αυτόν, ορισμένα αρχαιότατα κατάλοιπα υποδηλώνουν αναζητήσεις που δεν υπαγορεύονται μόνο από την άνεση της καθημερινής χρήσης. Για να κατανοήσουμε επομένως ορισμένες επιλογές σύνθεσης που συνεχίζονται και σήμερα, θα ήταν σκόπιμο να ανατρέξουμε πολύ πριν τα κείμενα, πολύ πριν τα κ...

"Όλα είναι παρεξήγηση". Με αυτή τη φράση του Samuel Beckett προς τον Theodor Adorno το 1969, έκλεισε ο κύκλος της συνάντησης μεταξύ δύο ανθρώπων που έμελλε να διαδραματίσει τον δικό της ιδιαίτερο ρόλο στην ιστορία της φιλοσοφικής αισθητικής. Ο Adorno, αναζήτησε στην τέχνη έναν ελάχιστο τόπο αντίστασης απέναντι στην αρνητικότητα της πραγματικότητας, έναν ελάχιστο τόπο για την ελπίδα. Το έργο του Beckett, υπήρξε παραδειγματικό ως προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Adorno αναγνώρισε σε αυτό, όχι απλώς ένα νέο είδος θεάτρου, αλλά και το υπόδειγμα για τη διατύπωση μίας νέας αισθητικής...

Υποδεχτείτε το κοινότοπο. Αυτό προπάντων έχει το χρέος να επιστρέψει. Τίποτα δεν μπορεί να στηρίξει το ανοίκειο όσο το κοινότοπο. Οι πίνακες του Ρ.Μ., που χρησίμεψαν εδώ κατά κάποιο τρόπο σαν «ερεθίσματα για διαλογισμό», γενικά προσφέρονται για ονειροπολήσεις... και αμηχανία. Ήθελα κυρίως να μάθω πού θα με οδηγούσαν αυτοί οι πίνακες, πώς θα με κουβαλούσαν, πώς θα μου αντιστέκονταν, ποιες επιθυμίες θα ξυπνούσαν μέσα μου, ποιες σκέψεις, ποιες θα ήταν οι απαντήσεις μου στις σφίγγες και ποιες οι συναντήσεις, ποιες οι αρνήσεις μου να συναντηθώ. [...] Για μένα, το εγχείρη...

Από τον Hieronymus Bosch έως τον Blake, το όραμα ουσιαστικά απουσιάζει από τη δυτική τέχνη. Την ίδια περίοδο επιβιώνει στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή παράδοση και, φυσικά, σε μια σειρά από εξωδυτικές τέχνες της Ασίας, της Αφρικής, της Αμερικής και της Ωκεανίας. Η τέχνη της νεωτερικότητας κατά κανόνα κράτησε αποστάσεις από το οραματικό στοιχείο, ίσως γιατί αυτό υπονόμευε τον κυρίαρχο πλέον ορθό λόγο ή το απόλυτα άθεο και υλιστικό αίτημα της πορείας "προς τα μπρος". Παρόλα αυτά οι εξαιρέσεις του σουρεαλισμού, του Chagall, του Kandinsky, του Klee, του Artaud ή (πιο πρόσφατα)...

Η παρουσίαση όλων των ξυλόγλυπτων έργων του Παναγιώτη Σαφού αποτελεί το μέχρι σήμερα ολοκληρωμένο έργο του καλλιτέχνη-γλύπτη, προσωπικής του τεχνοτροπίας και ύφους άλλοτε ήπιου, και άλλοτε αγέρωχου και αυστηρού, πράγμα που σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης εκφράζει την ψυχολογική κατάσταση του οιονδήποτε ήρωά του.

Τα κείμενα που βρίσκονται εντός των σελίδων αναφέρονται σε παραβάσεις συγγραφέων, καλλιτεχνών και ποικίλων εκφραστών τέχνης, οι οποίοι μέσω τεχνασμάτων ή και εξαιτίας εσωτερικών κινήτρων αναίρεσαν την κανονικότητα που περιείχαν οι διάφορες μορφές δημιουργίας μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ο κάθε δημιουργός έχει την αίσθηση ή και την ψευδαίσθηση πως όταν αναζητά κάτι που να διαφέρει από τις τρέχουσες συμβατικές εκφράσεις γίνεται παράσπονδος, δηλαδή ένοχος παρασπονδιών, αφού κάνει μια υπέρβαση και αθετεί μια ηθική υποχρέωση που έχει αναλάβει απέναντι στον εαυτό του, την παιδεία του...

Σ' αυτό τον τόμο είναι συγκεντρωμένα κείμενα για την τέχνη και τον πολιτισμό που -με εξαίρεση δύο συνεντεύξεις και μια ομιλία -δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά της Αριστεράς στο διάστημα από το 1978 ως το 1985. Επαναδημοσιεύονται επειδή έχουν μια διάσταση που τα διαγύλαξε, όσο γίνεται, από την αλληλοδιαδοχή της επικαιρότητας, αλλά και επειδή ό,τι δημοσιεύεται στον τύπο της αριστεράς είναι άγννωστο στο αναγνωστικό κοινό των άλλων εφημερίδων. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Ο Καστοριάδης είχε θέσει με ιδιαίτερη δριμύτητα το θέμα του νοήματος αλλά και του μέλλοντος της καλλιτεχνικής δημιουργίας πολύ προτού ξεσπάσει η διαμάχη για "την κρίση της σύγχρονης τέχνης". Η διάγνωσή του ήταν ζοφερή. Η παρούσα κατάρρευση της καλλιτεχνικής δημιουργίας είχε βαριές επιπτώσεις τόσο για το παρελθόν όσο και για το μέλλον. Για το παρελθόν, καθόσον "εκεί όπου δεν υπάρχει παρόν δεν υπάρχει ούτε και παρελθόν". Για το μέλλον, καθόσον "η ζωντανή μνήμη του παρελθόντος και ο σχεδιασμός ενός εκτιμημένου μέλλοντος εξαφανίζονται ταυτόχρονα". Δυστυχώς, στο τελευταίο τέταρτ...

Το σύγχρονο έργο γλυπτικής πρέπει πάνω απ' όλα ν' αποκτήσει την αυτοτέλεια και την αυτονομία του. Η ιερή ένωση της ιδέας ή του οράματος ή του επιθυμητού θέματος-αντικειμένου, στη νοητική κατάσταση, είναι στιγμιαία και αρχή γέννησης του έργου. Το σημείο εκκίνησης, οι προϋποθέσεις ένωσης και μετασχηματισμού σε πραγματικότητα, αρχικά σε σχέδια, είναι τα εν δυνάμει προϋπάρχοντα στοιχεία μαζί με την άσκηση της αποταμιευμένης γνώσης, την αίσθηση, τη συναίσθηση και τις τεχνικές, τα οποία είναι η συνειδητή προετοιμασία για δεκτικότητα σύλληψης οράματος. Ο γλύπτης πρέπει να δώσει σ'...

[...] Για τώρα, θα αρκούσε τούτο: μια 'μέρα, το καλοκαίρι του 1983, ανασκαλεύοντας κάποια συρτάρια, βρήκα έτσι μορφοποιημένο το χειρόγραφο αυτού του μικρού βιβλίου. Ήταν ξεχασμένο. Το διάβασα και αποφάσισα την πρώτη - ουσιαστικά τη δεύτερη, ύστερα από την κυκλοφορία μιας τυπωμένης διάλεξης με θέμα η "Διαστροφή και τέχνη" που δόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1953- αυτή εκτύπωση, δίχως να αλλάξω τίποτα απ' το κείμενο ή τη γλώσσα του, πέρα απ' την μετατροπή του σε μονοτονική. Μπορεί κάποιες θέσεις σήμερα να έχουν συμπληρωθεί, μπορεί - κι είναι φυσικό - ο χρόνος ν' αύξησε τις εμπειρί...

[...] Οι ανδριάντες του Ριάτσε είναι τα δύο χάλκινα αγάλματα που βρέθηκαν στη θάλασσα πριν από όχι και πολλά χρόνια, το 1992. Και όχι μόνο η ανεύρεση αλλά και η άμεση ανακοίνωση του ευρήματος στις Αρχές από τον επαινούμενο -πολύ σωστά για την τιμιότητά του- ερασιτέχνη, απασχολούμενο με το υποβρύχιο ψάρεμα, Στέφανο Μαριστίνι επέτρεψε τη διάσωσή τους. Τ' αγάλματα αυτά, κοντά στ' άλλα, διακρίνονται για την ομορφιά, την ποιότητα, τον πλούτο και τον χαρακτήρα των διατυπώσεων της χαλκοπλαστικής της γλώσσας, και πολύ σωστά χαρακτηρίζονται ως τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ελληνι...

Η Συλλογή Κωστάκη, με τον πλούτο των έργων της έχει δώσει πολλές και εξαιρετικές δυνατότητες για την επιστημονική μελέτη και την έρευνα σε ζητήματα της τέχνης την περίοδο της ρωσικής πρωτοπορίας και γενικότερα για τις πρωτοπορίες της εποχής, αλλά και για ένα μεγάλο φάσμα αναζητήσεων της ιστορίας της τέχνης και του πολιτισμού. Συγκρίσεις, συσχετίσεις, τεχνικές, προσωπικές διαδρομές δημιουργών, ιστορικές καταβολές, πολιτικές παράμετροι, ζητήματα ύφους και θεματικού περιεχομένου, κ.α. Τα έργα της Συλλογής Κωστάκη στο Κ.Μ.Σ.Τ. συγκροτούν ένα πεδίο πολλών και διαφορετικών προσεγ...

Σειρά κειμένων που συμβάλλουν στην κατανόηση των πολιτιστικών προβλήμάτων-θεμάτων στο πλαίσιο των σύγχρονων κοινωνιών. Η προσέγγιση των πολιτιστικών πραγμάτων στηρίζεται στη συνθετική διαπλοκή θεωρήσεων και λόγων, στη διερεύνηση συγκεκριμένων καταστάσεων και φαινομένων από το χώρο των κοινωνικών πρακτικών, της πολιτιστικής βιομηχανίας, της τέχνης και στην εξέταση εκφάνσεων της πολιτιστικής πορείας της ελληνικής κοινωνίας.

Με το βιβλίο αυτό αρχίζουμε ένα νέο και σύγχρονο πεδίο διεπιστημονικών ερευνών, με φόντο τη σύγχρονη, βαθειά και παρατεταμένη παγκόσμια κρίση. [...] Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε ότι τυατό το νέο δίπολο σύγχρονης προβληματικής ανταποκρίνεται δημιουργικά και υπό μία σύγχρονη οπτική στο γενικότερο θεωρητικό, αισθητικό, πολιτισμικό και ιδεολογικό ρεύμα ή κίνημα του μοντερνισμού που σφράγισε ανεξίτηλα τον ΧΧο αιώνα, και το οποίο, πιστεύουμε, παραμένει ζωντανό ακόμη, πάντοτε υπονοείται, με τις αναγκαίες ανασυγκροτήσεις μορφολογικές, αισθητικές, πρακτικές κ.α.