Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τόμος αυτός αποτελεί αρχείο και ενθύμιο του εργαστηρίου της "Αξίας", ενός συλλογικού πρότζεκτ μεταξύ τέχνης, ανθρωπολογίας και πολιτισμικής θεωρίας. Περιλαμβάνει θεωρητικά κείμενα, καλλιτεχνικά έργα, συζητήσεις και πρότζεκτ. Το εργαστήριο πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2013 στο πλαίσιο της ΑΒ4 Agora, της τέταρτης Μπιενάλε της Αθήνας. Τα υλικά του τόμου απηχούν την προβληματική του εργαστηρίου επιχειρούν δηλαδή να διερευνήσουν διαφορετικές όψεις της αξίας σε εκείνη τη συγκυρία της οικονομικής κρίσης που είθισται να παραλληλίζεται με μια ευρύτερη κρίση αξιών.

Τι συμβαίνει όταν, μετά από σαράντα χρόνια στο Λονδίνο και το πανεπιστήμιο, επιστρέφει κανείς στην Ελλάδα και μπαίνει στην πολιτική; Πώς μια ζωή αφοσιωμένη στο δίκαιο, τη φιλοσοφία και τη συγγραφή αντιμετωπίζει την απόσπασή της στη βουλή και τη διεθνή πολιτική, αλλά και την έκθεση στα παραμορφωτικά φώτα της δημοσιότητας; Εν μέρει βιωματικό, εν μέρει εθνογραφικό, εν μέρει φιλοσοφικό, το Από την έδρα στα έδρανα περιγράφει την εμπειρία ενός πανεπιστημιακού-πολιτικού που προσπάθησε να κτίσει την πολιτική του ταυτότητα χωρίς να χάσει την ακαδημαϊκή του ακεραιότητα. Τα κεφάλαια γ...

Οι ανισότητες ήρθαν στο προσκήνιο ως πολιτικό ζήτημα πρώτου μεγέθους κατά τη διάρκεια της πρόσφατης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Το διεθνές κίνημα Occupy, τα Panama και Paradise Papers, η επικράτηση του Τραμπ στις ΗΠΑ, η ψήφος του αγγλικού λαού υπέρ του Brexit, η κρίση της ευρωζώνης, η απόκλιση της περιφέρειας της Ε.Ε. και η περιθωριοποίηση εκτεταμένων κοινωνικών στρωμάτων με τις πολιτικές λιτότητας, η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού και της εθνικιστικής δεξιάς και ακροδεξιάς, σήμαναν συναγερμό. Οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες είναι ενδογενείς στις καπιταλιστικές κ...

Η ανά χείρας μελέτη επιχειρεί μια υλιστική και διαλεκτική αποτίμηση της πολιτικής φιλοσοφίας του Διαφωτισμού μέσω δύο κορυφαίων εκπροσώπων του, του Thomas Hobbes και του Jean-Jacques Rousseau. Ό, τι επιδιώκεται εδώ είναι να έρθει στην επιφάνεια η επικαιρότητα της σκέψης των δύο στοχαστών για την κυριαρχία, ιδίως πάνω σε ζητήματα όπως το δημοκρατικό έλλειμμα και οι κοινωνικές ανισότητες που αντιλαμβανόμαστε γύρω μας. Στη φιλοσοφία του Hobbes, η κυριαρχία εκφράζει τη διάκριση δύο επιμέρους περιπτώσεων ή ειδών ανθρώπου, του ελλόγως και του εμπαθώς δρώντος, σε ό, τι αφορά τις κ...

Η Σούλα Παναρέτου υπήρξε μία σπουδαία γυναίκα, μία πληθωρική, αυθεντική, οξυδερκής και διορατική προσωπικότητα. Το ολοκληρωτικό δόσιμό της στην υπόθεση της αριστεράς και στα κινήματα τη χαρακτήρισε ως το τέλος της ζωής της. Η συμβολή της στην ενδυνάμωση των ιδεών της αριστεράς και στην ανάδειξη των γυναικείων δικαιωμάτων ως ανθρώπινων δικαιωμάτων υπήρξε αναμφίβολα καθοριστική. Τα κείμενά της το αποδεικνύουν, όπως, επίσης, αποδεικνύουν τη διαχρονικότητα και τη διορατικότητα της σκέψης της. Ήταν μία γυναίκα με τεράστια εμβέλεια και διακομματική αποδοχή. Η εβδομαδιαία στήλη...

Τι σημαίνει η σύγχρονη μετάθεση της κλειδαριάς από την κατοικία στη γειτονιά για τη μορφή και το νόημα του αστικού χώρου; Πώς οι θυρόκλειστες κοινότητες και ο υλικός αποκλεισμός του χώρου συνδέονται με την παγκοσμιοποιημένη εκδοχή του πολιτισμού και με τον νεοφιλελευθερισμό; Με ποιο τρόπο η μετατόπιση της πεμπτουσίας της κατοικίας από τη στέγη στην θύρα επαναπροσδιορίζει την προβληματική του δημόσιου χώρου; Τελικά, πώς ο μετασχηματισμός του αστικού χώρου που εισάγουν οι gated communities συγκροτεί την πόλη σε σχέση με τον άλλο; Μέσα από την κριτική μελέτη των θυρόκλειστων κ...

Η συμπόνοια είναι παρούσα στην καθημερινή ζωή και τον δημόσιο διάλογο. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι πολιτικές καμπάνιες και ένα ευρύ φάσμα ακαδημαϊκών σπουδών προβάλλουν, με επίκληση στο συναίσθημα, τον πόνο και την δυστυχία του άλλου. Ο τόμος αυτός στοχεύει να εξετάσει τη φύση της συμπόνοιας και τον ρόλο της στην αισθητική εμπειρία θέτοντας μια σειρά από ερωτήματα που σχετίζονται με το συναίσθημα. Ποιος είναι ο ρόλος της συμπόνοιας στον δημόσιο διάλογο στον δυτικό κόσμο; Πώς η συμπόνοια διαφέρει από άλλα συναισθήματα, όπως η ενσυναίσθηση, η συμπάθεια ή ο οίκτος; Πώς αντ...

Ο Τζέφφρυ Μπέννινγκτον γράφει στο πάνω μέρος της σελίδας την "Ντερρινταβάση", ένα ιδιότυπο λογισμικό ή μια βάση δεδομένων. Εκεί παρουσιάζει αναλυτικά και εξηγεί συστηματικά βασικά ζητήματα που πραγματεύτηκε ο Ντερριντά: από το σημείο, τη γραφή, την differance, το συγκείμενο και την υπογραφή μέχρι τη λογοτεχνία, το ασυνείδητο, τη θηλυκότητα, την έμφυλη διαφορά, τη δωρεά, την ετερότητα, τον νόμο, τη σχέση υπερβατολογικού-εμπειρικού και την πολιτική. Προκύπτει έτσι ένα πυκνό και διαυγές δοκίμιο, που διασαφεί πολλά δύσκολα σημεία της σκέψης του γάλλου φιλοσόφου, ενώ παράλληλα σ...

Η ερμηνεία κατέχει θεμελιακό ρόλο στην ψυχανάλυση. Αποτελεί ένα σημείο-κλειδί το οποίο συμπυκνώνει την εργασία του ψυχαναλυτή, τη θεωρητική του κατάρτιση, τις δυνατότητες τεχνικής που κατέχει, τη μέθοδο που ακολουθεί αλλά και τις ποιότητές του ως υποκειμένου. Βασικός στόχος της είναι να ανοίξει δρόμους ώστε ο αναλυόμενος να αποκτήσει πρόσβαση στις συγκρούσεις και τις επιθυμίες που ορίζουν τη ζωή του. Πασχίζει να άρει την απώθηση και να ανασύρει απόκρυφα συναισθήματα και ασυνείδητες πτυχές των λεγομένων και των πράξεών του, αναδεικνύοντας έτσι τις ιδιαίτερες όψεις της ψυχι...

Τα κείμενα του παρόντος τόμου έρχονται να συμβάλλουν στον διάλογο σχετικά με την παρουσία των σύγχρονων πολιτιστικών βιομηχανιών και των πρακτικών τους, όπως αυτές αναπτύσσονται, διαμορφώνονται ή αναδιαμορφώνονται στα πλαίσια των πολυδιάστατων σύγχρονων συντεταγμένων του τεχνοπολιτισμού. Η παραγωγή, προώθηση και κατανάλωση πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών έρχονται αντιμέτωπες με τις προκλήσεις που θέτουν τα νέα δεδομένα της αποσωματοποιημένης, αποχωρικοποιημένης και αποδεσμευμένης από το χρόνο εμπειρίας, και καλούνται να αποδεσμευτούν από παρελθούσες τακτικές, υιοθετώντας...

Ο συγγραφέας μας ξεναγεί στην τσιπουροποσία συστήνοντάς μας τις ιδανικές συνθήκες ώστε να απολαύσουμε ένα ή και περισσότερα τσιπουράκια. Το σωστό μαγαζί με το καλό χύμα τσίπουρο, το πως καθόμαστε, το μέγεθος της παρέας, το τσούγκρισμα, το μενού, ο χαρακτήρας του σερβιτόρου, η συζήτηση, ο τόπος, η ώρα και κυρίως ο ρυθμός είναι παράγοντες που καθορίζουν το αποτέλεσμα. Ο Αλέξανδρος Ψυχούλης, ένας μερακλής Βολιώτης σε ρόλο ξεναγού, μάς χαρίζει έναν ανθρωπολογικό οδηγό ευδαιμονίας με γεωγραφικό προσδιορισμό. Πρόκειται για ένα κείμενο με ζωηρές περιγραφές που ταξιδεύει τον αναγνώ...

Το βιβλίο αυτό προέκυψε από υλικό που ανευρέθη στο σπίτι του παππού του συγγραφέα, Κωσταντή Παναγή Μαλιαλή, στο χωριό Ανώγυρα της Κύπρου. Το πρώτο μέρος του βιβλίου διαπραγματεύεται τη σχέση της γραφής και του πόνου, της οδύνης και της ηδονής, μέσα από μια θεωρητική προβληματική, η οποία πηγάζει από την ψυχαναλυτική μεθοδολογία. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, η οδύνη, ο πόνος, η απώλεια, τα ψυχικά κατάγματα, τα γυμνά συναισθήματα, η φωτιά του θυμού διαγράφονται αφού γράφονται, μουσικοποιούνται και χορεύονται, στιχοποιούνται και ηχοποιούνται, με αποτέλεσμα το υποκείμενο να...

Όπως όλα τα είδη κρατικής παρέμβασης, έτσι και η πολιτική συμφιλίωσης εργασιακών και οικογενειακών υποχρεώσεων είναι προϊόν ιστορικής ανάγκης που συνδέεται με την μεταπολεμική εξέλιξη των σύγχρονων, καπιταλιστικών κοινωνιών. Οι χώρες με αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες κινητοποίησαν μαζικά τις γυναίκες στην αμειβόμενη εργασία και το κράτος αναγκάστηκε να παρέμβει για να διευκολύνει τη διαδικασία και να αποτρέψει την κρίση του συστήματος κοινωνικής αναπαραγωγής που διαχρονικά στηριζόταν στη γυναικεία απλήρωτη εργασία. Στις χώρες του πρώην "υπαρκτού σοσιαλισμού", που κι...

Αν το παραμύθι με τον συμβολικό του πλούτο ανάθρεψε -και ανατρέφει- γενεές παιδιών, ο μύθος εξέθρεψε λαούς και την ιστορία τους, φτάνοντας σε κορυφαίες στιγμές δημιουργίας μέσω της τέχνης. Ο Φρόυντ από νωρίς κατανόησε τη σημασία του συμβολισμού που εμπεριέχεται στο παραμύθι και τη σύνδεσή του με τον ανθρώπινο ψυχισμό και κουλτούρα. Έτσι, τόσο το παραμύθι, αλλά κυρίως οι αρχέγονοι μύθοι, χρησιμοποιήθηκαν ως φορείς πάνω στους οποίους αναπτύχθηκαν βασικά στοιχεία της ψυχαναλυτικής θεωρίας. Με την πάροδο του χρόνου, μύθος και παραμύθι βρήκαν τη θέση τους στην ψυχαναλυτική διερ...

Η "Αργκό της αυθεντικότητας" είναι ένα πολεμικό βιβλίο του Τ.Β. Αντόρνο, γραμμένο στο περιθώριο των εργασιών του για την Αρνητική Διαλεκτική. Στο στόχαστρο της κριτικής βρίσκεται η ανύψωση της "αυθεντικότητας" σε φευδοφιλοσοφική κατηγορία εντός ενός πεδίου που ορίζεται από το τρίγωνο φιλοσοφίας της ζωής, φαινομενολογίας και οντολογίας. Εστιάζοντας στη χρήση της γλώσσας, ο Αντόρνο ερευνά και στηλιτεύει τον τρόπο με τον οποίο η κριτική της νεωτερικής εμπειρίας μετατρέπεται στο έργο των θεωρητικών που εξετάζει, και πρωτίστως σε εκείνο του Χάιντεγκερ, σε απεριόριστη κατάφαση το...

Το φιλοσοφικό έργο του Άρη Κουτούγκου κατανέμεται αδρομερώς σε δύο περιοχές: στη διερεύνηση της γνώσης και στη διερεύνηση της αξίας. Βασικό αφετηριακό σημείο από το οποίο αρχίζει να υφαίνεται ο ερευνητικός ιστός του υπήρξε η προβληματική που τον απασχολούσε αναφορικά με την αλλαγή των απλών πίστεων. Το ενδιαφέρον του εστιάστηκε σε αυτήν την προβληματική αμέσως μετά την κριτική κατάληξη και τα συμπεράσματα της διδακτορικής διατριβής του. Οι κατευθύνσεις των ερευνητικών ενδιαφερόντων και δημοσιεύσεων του αφορούσαν στη Φιλοσοφία της Επιστήμης, στην Αναλυτική Θεωρία της Γνώσης...

Αυτό που ονομάζουμε σαγήνη -μια εκθαμβωτική μαγεία που μας συνταράζει, ή μια σειρά από απατηλές εκλάμψεις, μια παγίδα- φωλιάζει στις καθημερινές συναλλαγές μας, αλλά στοιχειώνει ψυχικές εκφράσεις και συμπτώματα. Το αναλυτικό εγχείρημα έχει βασικό στόχο να διασφαλίσει την αυθόρμητη ανάδυση και εκδίπλωση της μεταβίβασης, ώστε να επιτευχθεί η επεξεργασία της. Ο αναλυτής δεν είναι σαγηνευτής, αλλά προσπαθεί να ενεργοποιήσει ψυχικές κινήσεις και να αποτρέψει την υποβολή και τη σαγήνη που ενυπήρχαν στην ύπνωση και την καθαρτική μέθοδο των απαρχών της ψυχανάλυσης. Όμως, καθώς συ...

Στον πυρήνα κάθε θεωρητικού σχηματισμού στην πολιτική φιλοσοφία βρίσκεται μια δέσμη θεμελιωδών προϋποθέσεων περί του ανθρώπου. Οι προϋποθέσεις αυτές εμφανίζονται με τη μορφή ανθρωπολογικών περιγραφών οι οποίες τείνουν να μετατρέπονται σε οντολογικές θέσεις, δηλαδή σε γενικεύσεις δεσμευτικού χαρακτήρα. Στη βάση αυτών οικοδομούνται τα ιδιαίτερα θεωρητικά συστήματα, με δομικές εννοιολογικές αρμώσεις όπως η ανθρώπινη φύση και οι ποιότητές της, η φύση της πολιτικής κοινωνίας, ο χαρακτήρας της ελευθερίας. Οι επεξεργασίες αυτές έχουν συνέπειες που φτάνουν έως την πολιτική θεωρία,...

Ο συλλογικός αυτός τόμος αναζητά τις σύνθετες, αλ­ληλοδιαπλεκόμενες και διαρκώς μεταβαλλόμενες πολιτικές και κοινωνικές σημασίες της παιδικής ηλικίας, αμφισβητώντας τα κλασικά ιδεολογήματα που την εκλαμβάνουν ως μια και ενιαία, εκτός κοινωνικού, ιστορικού και πολιτικού πλαισίου. Πώς η αθωότητα και η τρωτότητα των παιδιών εισέρχεται στο δημόσιο λόγο; Πώς συμμετέχουν στις εμπειρίες της μετανάστευσης, της φτώχειας και της πολιτικής αναταραχής; Πως εν τέλει συγκροτούνται τα παιδιά ως υποκείμενα, πως επιτελούν την παιδικότητα τους και πώς, στην πορεία, δημιουργούν ρωγμές στα κα...