Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Γραμμένο γύρω στα 1953, ως προσχέδιο μιας ευρύτερης μελέτης που δεν ολοκληρώθηκε, "Το πρόβλημα των ειδών του λόγου" θα δημοσιευτεί για πρώτη φορά ολόκληρο το 1979, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Μπαχτίν. Βέβαια, στη σύνολη θεωρητική παραγωγή του μπαχτινικού κύκλου η ενασχόληση με τα είδη του λόγου ήταν διαρκής και γρηγορούσα. Μια ενασχόληση, η οποία βλέπει τα είδη του λόγου ως "ιμάντες μεταβίβασης", όπως γράφει ο Μπαχτίν, ως "μεντεσέδες" θα λέγαμε, που μπορούν να διασυνδέσουν το υποκειμενικό με το αντικειμενικό, τη μορφή με το περιεχόμενο, τη γλώσσα με την κοινωνία, την...

Τα ποιήματα του παρόντος βιβλίου γράφτηκαν, στην πλειοψηφία τους, κατά τη διάρκεια των χρόνων παρουσίασης της εκπομπής μου "Οι Απαγορευμένοι του Τρίτου Ράιχ", στο Τρίτο Πρόγραμμα (ΕΡΑ 3), δηλαδή στο διάστημα 2001 - 2003. Όμως γενέθλιος τόπος τους δεν ήταν τόσο η φόρτιση εξαιτίας των σκληρών ιστορικών ντοκουμέντων που έφερε στο φως η εν λόγω ραδιοφωνική έρευνα όσο ο πικρός λυρισμός των συναντήσεών μου με επιζώντες του Ολοκαυτώματος, Ελλήνων και άλλων Ευρωπαίων Εβραίων κρατουμένων στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης των "ανεπιθύμητων" του Τρίτου Ράιχ. Τους χρωστώ ένα μεγάλο ευ...

Πώς συμβάλλει στον λόγο για την πόλη μία έμφυλη προσέγγισή της; Με ποιους τρόπους η συγκρότηση και η ερμηνεία του αστικού χώρου ενσωματώνει και αναπαράγει αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα, το φύλο, το σώμα; Τι τμήμα της εικόνας παραβλέπουμε όταν ο χώρος και η χωρικότητα προσεγγίζονται μέσα από μονολιθικά κανάλια γνώσης και έρευνας; Στα κείμενα που παρουσιάζονται σε αυτή τη συλλογή, ο Γιώργος Μαρνελάκης διερευνά ανοιχτές και περιεκτικές αναλυτικές κατηγορίες των φεμινιστικών και λεσβιακών/γκέι σπουδών, εκεί που συναντούν προσεγγίσεις του χώρου οι οποίες αντιμετωπίζουν τα...

Στο πλάι των περίπλοκων οικονομικών δεικτών και των δυσνόητων τεχνοκρατικών λόγων, η λεγόμενη κρίση αναπτύσσεται ως μια βίαιη εφαρμογή νέων σχέσεων και νέων νοημάτων. Η στρατιωτικοποίηση του δημόσιου χώρου και των φαινομένων του συνιστά, σήμερα, μία από τις σημαίνουσες εικόνες αυτής της εφαρμογής. Και διεκδικεί επειγόντως την εξοικείωσή μας με το ζοφερό της θέαμα· την εξοικείωσή μας με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μας εκπαιδεύει, λοιπόν, να ζούμε με τις εκκλήσεις της και να βαδίζουμε δίπλα στις υλικές τις μορφές. Και κάπως έτσι, μετατρέπει τους καθημερινούς μας χώρους σε...

Τα παράλογα και τα περίεργα γεγονότα είναι λιγότερο έντονα απ' όσο περιμένουμε, και πιο σπάνιο απ' όσο φοβόμαστε. Αυτό φυσικά δεν συμβαίνει στο SOAP OPERA. Μια ιστορία που αναμιγνύει τις θεωρίες συνομωσίας, την jazz, την ίντριγκα, το αλκοόλ, τα αιλουροειδή, τις πολεμικές τέχνες, τις εγκεφαλικές κυμάνσεις, τον καπνό, την electronica, την κριτική της πολιτικής οικονομίας, τις δερματοπάθειες, τον πόθο, το πάθος, την εκδίκηση, την αναταραχή του σώματος, και τα κινηματογραφικά πλάνα που κόβουν την ανάσα με τη διακριτική προσθήκη ψυχοτρόπων, αίματος και ταμπάσκο.

Ο δρόμος της κριτικής δεν είναι στρωμένος με άνθη. Έχει δύσκολα περάσματα, εμπόδια, κακοτοπιές, που καθιστούν την ενασχόληση με την κριτική κάθε άλλο παρά εύκολη. Ιδιαίτερα σε μια χώρα όπως η δική μας στην οποία η κριτική αντιμετωπίζεται με αυξημένη δυσπιστία, ο κριτικός που θα θελήσει να κάνει σωστά τη δουλειά του (δηλαδή να κρίνει και να αξιολογεί τα λογοτεχνικά έργα κατά συνείδηση), θα κληθεί να καταβάλει ένα τίμημα. Διότι ακόμη και στην περίπτωση που η κριτική του είναι θετική, εάν διατυπώσει κάποιες (ελάχιστες) επιφυλάξεις για ορισμένα ασθενή, κατά τη γνώμη του, σημεία...

Η έκφραση προηγμένη τεχνουργία [Τεχνουργία: σχηματισμός δια τεχνικών μέσων, περίτεχνη δημιουργία] αντί της προηγμένης τεχνικής ή τεχνολογίας χρησιμοποιείται για να υποδηλωθεί η διαφορά -σχεδόν η αποκοπή- των σύγχρονων τεχνητών συστημάτων τόσο από τη (δυτική) τεχνική όσο και από τη φιλοσοφική της βάση. Τα συστήματα αυτά φαίνεται να επικαλύπτουν τις προηγηθείσες μηχανικές-τεχνικές μεθόδους όπως και τις συνθετικές αναπαραστατικές μεθόδους. Μέσω της προηγμένης τεχνουργίας θεωρούμε τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, τις πτυχές του, τις διαδικασίες και, ιδίως, τους όρους του, όπως εμφ...

Η παρουσία της Χρυσής Αυγής στο ελληνικό πολιτικό και ευρύτερα κοινωνικό τοπίο αποτέλεσε τους τελευταίους μήνες αντικείμενο πολλών αναλύσεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η συζήτηση περί Χρυσής Αυγής εξαντλήθηκε. Αντίθετα, είναι μια συζήτηση σε εκκρεμότητα, πολύ περισσότερο με δεδομένο ότι το υπό ανάλυση φαινόμενο είναι ακόμα εν τω γίγνεσθαι, άρα ρευστό και μεταβαλλόμενο, όπως ρευστά και μεταβαλλόμενα είναι και τα ευρύτερα συμφραζόμενα εντός οποίων εντάσσεται η παρουσία της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα. Οι συγγραφείς των δύο κειμένων του βιβλίου συμπλέουν σε μια μη συγκυριακή...

Τον Σεπτέμβριο του 2003 έκλεισαν 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μεταμαρξιστή φιλοσόφου Theodor Wiesegrund-Adorno, στοχαστή ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα το πνευματικό τοπίο του 20ού αιώνα. Ήδη στη Γερμανία το 2003 έχει κηρυχτεί "έτος Adorno ". Στο πλαίσιο αυτής της αναμνηστικής επετείου δεν θα ήταν άσκοπο ένα μικρό αφιέρωμα στη σκέψη και στο έργο του. Περιλάβαμε τρία κυρίως κείμενα. Το πρώτο, ένα μικρό αντιπροσωπευτικό γραπτό του ίδιου, επιγράφεται "Θέσεις πάνω στη θρησκεία και τη φιλοσοφία σήμερα" και συγκαταλέγεται στα "αμερικανικά" κείμενα του φιλοσόφου που γράφτηκα...

Η μηχανή και το δίκτυο συνιστούν δύο αντίθετες δομές οργάνωσης, οι οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί σε διαφορετικές περιπτώσεις για την απόδοση, σημασιών αναφορικά με την έννοια της χωρικότητας. Ακριβώς, όμως, εξ αιτίας των διαφορών τους, η μηχανή και το δίκτυο μπορούν να αποτελέσουν δύο συμπληρωματικές δομές, ενταγμένες σε ένα σύνθετο πρότυπο. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο διερευνάται στην παρούσα έρευνα. Αρχικά εντοπίζονται και αξιολογούνται οι διαφορές και οι αναλογίες μεταξύ μηχανής και δικτύου ως τεχνολογικά επιτεύγματα και ακόλουθα ως προς την προσαρμογή τους στην απόδοση της έννο...

Ένα από τα πλεονεκτήματα αυτού του κειμένου έγκειται στην πρωτοτυπία των σχολίων του Foucault αναφορικά με τα μέχρι τότε δημοσιευμένα έργα του, τα οποία τοποθετεί στο εσωτερικό της αεικίνητης πορείας του από τη φαινομενολογία προς την κριτική του μαρξισμού. Στην πορεία της συνομιλίας ο Foucault συζητά ιδιαιτέρως την "υποκειμενιστική" πρόσληψη της φαινομενολογίας στη Γαλλία, αποσαφηνίζει τη σχέση του με τον δομισμό, ορίζει με ακρίβεια το διακύβευμα της κριτικής του στους μηχανισμούς εξουσίας, καταπιάνεται με την "πολιτικοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων", η οποία επιζητεί να αν...

Πώς καθορίζονται και επανακαθορίζονται τα όρια ανάμεσα στον κόσμο της λογικής και στον κόσμο της τρέλας; Ποια υπήρξε η πορεία της ψυχικής νόσου και του ψυχικού ασθενή στον χρόνο; Μέσα στο πλαίσιο ποιων ιστορικών συνθηκών ανεγέρθηκαν ξαφνικά άσυλα και ιδρύματα εγκλεισμού στα οποία στοιβάχθηκαν όσοι/ες θεωρήθηκαν "ψυχικά ασθενείς" και εντός των οποίων εντοπίστηκαν και ταξινομήθηκαν συγκεκριμένες καταστάσεις και ανθρώπινες συμπεριφορές ως "ψυχικές διαταραχές"; Ποια υπήρξαν τα ιστορικά a priori που οδήγησαν στην κατηγοριοποίηση κάποιων ανθρώπων ως "ψυχικά ασθενών", στο στιγματι...

Ήδη από το 1784 ο Kant έθεσε το ερώτημα "Τι είναι διαφωτισμός;", στρέφοντας την προσοχή του σε εκείνη τη διάσταση του χρόνου που αναδεικνύει πάντοτε το νέο, το μοντέρνο-δηλαδή, στο παρόν. Η απάντηση που έδωσε και η οποία έκτοτε κατέστη κυρίαρχη υπογράφει και επικυρώνει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του ανθρώπου. Ωστόσο, οι Stirner, Nietzsche και Foucault υπήρξαν πολύ καχύποπτοι, για να μην προσέξουν έναν άλλο γεγονός που έλαβε χώρα ταυτόχρονα με τη γέννηση του ανθρώπου: τον θάνατο του Θεού· και πολύ διορατικοί, για να μην δουν ότι η καντιανή απάντηση έμοιαζε με το απονενοημέ...

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι οι ατομικές τιμωρίες των αμαρτωλών στην Κόλαση, όπως αυτές απεικονίζονται στην ορθόδοξη εικονογραφία. Στις παλαιότερες παραστάσεις του είδους, η τιμωρία των αμαρτωλών αποδιδόταν συνοπτικά, δίχως να παρέχονται στοιχεία ή κάποιες ενδείξεις για την αμαρτία την οποία διέπραξαν. Αργότερα, κυρίως στους αιώνες της τουρκοκρατίας, παρατηρείται μια ρεαλιστικότερη απόδοση των ποινών, καθώς νέοι εικονογραφικοί τύποι εμφανίζονται, προβάλλοντας τα επαγγελματικά σύμβολα του τιμωρημένου και τονίζοντας το μέλος του σώματος που διέπραξε το αμάρτημα. Στι...

Το Physical Computing διερευνά συστήματα που αποτελούν εναλλακτικές διατάξεις αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ χρήστη και υπολογιστή, θέτοντας σε λειτουργία ένα σύστημα που διαμορφώνεται από μικροϋπολογιστές, αισθητήρες, κάμερες, υπό την καθοδήγηση ενός προγράμματος. Τα φυσικά αντικείμενα τοποθετούνται και δρουν σε ένα είδος ενδιάμεσου περιβάλλοντος όπου επιτυγχάνεται η ζεύξη του φυσικού χώρου -που είναι το αντικείμενο της αρχιτεκτονικής- και της πληροφορίας.

Ο χρόνος του κεφαλαίου κυριαρχεί επάνω μας, αλλά παράγουμε μια εναλλακτική χρονικότητα που εκφράζει έναν αγώνα ενάντια στην κυρίαρχη χρονικότητα. Αυτός ο χρόνος φτάνει πέραν του κεφαλαίου στη μορφή των ρήξεων και των εμπειριών που απορρίπτουν την αφηρημένη χρονικότητα και προωθούν έναν τρόπο οργάνωσης του χρόνου που ενισχύει τη αξία χρήσης του. Ο κοινός χρόνος, όντας χρόνος της αυτονομίας, είναι ένας τρόπος οργάνωσης που δεν βασίζεται στην αφαίρεση των συγκεκριμένων διαδικασιών της παραγωγής της ζωής, αλλά στην επικοινωνία της ετερογένειας αυτών των διαδικασιών. Το κεφάλαιο...

Θωρούμε ότι καμία θεωρία δεν μπορεί να είναι ανατρεπτική αν δεν ακολουθείται από μια ανατρεπτική πρακτική. Συνεπώς αυτό το κείμενο πρέπει να θεωρηθεί σαν μια προσωρινή αποστασιοποίηση από την πρακτική, ώστε να αποκτηθεί μια κριτική ματιά απέναντί της, πριν να ξαναβυθιστούμε σε αυτήν. Αντίστοιχα, η πρακτική αυτή θα είναι έγκυρη μόνο αν στοχεύει στην ανατροπή του κυρίαρχου συστήματος. Σε αυτό ακριβώς είναι απαραίτητη η θεωρία, δηλαδή στην προσπάθειά του να ορισθούν τα ελάχιστα απαραίτητα χαρακτηριστικά ώστε η ρήξη και η ανατροπή στην οποία στοχεύουμε να γίνουν πραγματικότητ...