Ολυμπίτου Εύη 1962-2011
Η Ευδοκία Ολυμπίτου γεννήθηκε το 1962 στην Καβάλα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εκπόνησε στη συνέχεια τη διδακτορική της διατριβή με θέμα την οργάνωση του χώρου στην Πάτμο (16ος-19ος αι.). Μεταξύ 1994-2003 συνεργάστηκε με το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, και το 2003 εκλέχθηκε επίκουρη καθηγήτρια εθνολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Τα κύρια επιστημονικά της ενδιαφέροντα ήταν η μελέτη του υλικού πολιτισμού των προβιομηχανικών κοινωνιών, η οργάνωση και οι χρήσεις του δομημένου χώρου και της υπαίθρου. Ήταν μέλος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού -περιοδικό "Μνήμων" και της Ελληνικής Επιτροπής για την Προστασία της Βιομηχανικής Κληρονομιάς. Στα έργα της περιλαμβάνονται το "Αρχείο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ/Συλλογή ΑΣΚΙ, κατάλογοι και ευρετήρια", 2000 (σε συνεργασία με τον Δημήτρη Δημητρόπουλο), το "Άνθρωποι και παραδοσιακά επαγγέλματα σε νησιά του Αιγαίου", 2003 (σε συνεργασία με την Κατερίνα Κορρέ-Ζωγράφου), συμμετοχές σε συνέδρια και συλλογικά έργα, καθώς και η επιμέλεια του τόμου με κείμενα του Αντώνη Μπριλλάκη, "Διαδρομές και αναζητήσεις της Αριστεράς μετά τον Εμφύλιο", 2010 (σε συνεργασία με τον Ηλία Νικολακόπουλο). Για πολλά χρόνια πρωτοστάτησε στις τοπικές πρωτοβουλίες και κινήσεις του Χαλανδρίου, της περιοχής όπου ζούσε. Μάλιστα, στις δημοτικές εκλογές του 2010 ήταν υποψήφια με τον συνδυασμό "Αντίσταση με τους Πολίτες του Χαλανδρίου". Πέθανε στην Αθήνα στις 17 Μαΐου 2011, σε ηλικία μόλις 49 ετών.
Ψαρεύοντας στις ελληνικές θάλασσες
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2010)
Σπογγαλιευτική δραστηριότητα και κοινωνική συγκρότηση στο νησί της Καλύμνου (19ος-20ός αι.)
Ολυμπίτου Εύη 1962-2011
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2014)
Πληθυσμοί και οικισμοί του ελληνικού χώρου
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2003)
Στον ανα χείρας τόμο περιλαμβάνονται μια σειρά μελετημάτων που εκπονήθηκαν μεταξύ των ετών 1992-1999, από παλαιούς και νεότερους συνεργάτες του Ερευνητικού Προγράμματος "Ιστορική έρευνα των οικισμών της Ελλάδας (15ος-20ός αι.)", -για τη δημοσίευση των οποίων είχε μάλιστα δεσμευτεί εκ των προτέρων ο αριθμός τεύχους 18 των "Τετραδίων Εργασίας" του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών. Λόγω ποικίλων αιτιών και αφορμών, τα μελετήματα αυτά δεν δημοσιεύθηκαν στην ώρα τους, κρίθηκε ωστόσο σκόπιμο να συμπεριληφθούν στην παρούσα έκδοση έστω και καθυστερημένα, καθώς αντικατοπτρίζουν σε μεγάλ...
Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000: Η Οθωμανική κυριαρχία, 1770-1821
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2003)
Η ταυροθυσία στον Μανταμάδο
Μιχαηλάρης Παναγιώτης Δ.
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (2008)
Πανηγύρεις, λιτανείες, προσφορές καρπών και ζώων, πρακτικές μιας θρησκείας πιο κοντά στα ανθρώπινα μέτρα, αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία των λαών της Μεσογείου - μουσουλμανικών και χριστιανικών. Το "κουρμπάνι", η γιορτή στον Μανταμάδο της Μυτιλήνης, είναι μια τελετή της οποίας η απαρχή χάνεται στα βάθη του χρόνου: ο ταύρος σφάζεται προς τιμήν του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, προσφέρεται σε τραπέζι που ακολουθεί για τους πιστούς και το αίμα του κρατιέται σαν φυλαχτό. Η επιβίωσή της μέχρι τις μέρες μας και η καθιέρωσή της ως μια πάνδημη λαϊκή τελετουργία αναδύεται κυρίως μέσα από τ...
Η ελληνική νεολαία στον 20ό αιώνα
Συλλογικό έργο
Θεμέλιο (2010)
Επηρέασαν και επηρεάστηκαν, καθόρισαν και καθορίστηκαν, εμπνεύσανε και εμπνεύστηκαν. Ο λόγος για τις ελληνικές πολιτικές νεολαίες αλλά και για την παρουσία της νέας γενιάς συνολικά στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα στη μεταπολεμική κυρίως Ελλάδα. Οι "νεολαίοι", όπως καθιερώθηκε να λέγονται οι νεανικές οργανώσεις των κομμάτων, συμβόλισαν, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις δύσκολες περιόδους της μεταπολεμικής και της μετεμφυλιακής Ελλάδας, το κόστος της συμμετοχής, της θυσίας, των ιδανικών, των αναζητήσεων και των συγκρούσεων. Στις διαδρομές, τις αιτίες, τα κοινωνικά, πολιτι...
Ελλάδα της θάλασσας
Συλλογικό έργο
Μέλισσα (2004)
Το βιβλίο "Ελλάδα της θάλασσας" θέλει να αφηγηθεί, με τους τρόπους του, μια μακραίωνη ιστορία, τη σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα, τη δική τους μεσογειακή θάλασσα που τη μοιράζονταν από τη χαραυγή της ιστορίας με άλλους λαούς. Είκοσι επτά συγγραφείς, από τη δική του σκοπιά και ειδικότητα ο καθένας, επιχειρούν μία προσέγγιση του Αιγαίου και του Ιονίου, αλλά και γενικότερα της Μεσογείου διαχρονικά και πολυδιάστατα. Οι ναυτικοί, η ναυσιπλοΐα, τα πλοία, τα λιμάνια, η διακίνηση των αγαθών, η οικονομία, η αρχιτεκτονική, η μουσική και τα τραγούδια, η εικαστική πρόσληψη και η λογοτ...
Αντώνης Μπριλλάκης: Διαδρομές και αναζητήσεις της Αριστεράς μετά τον εμφύλιο
Μπριλλάκης Αντώνης
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2010)
Το τέλος του εµφυλίου πολέµου βρήκε την οργανωµένη εγχώρια Αριστερά απολύτως εξουθενωµένη και τον λαό της αποκλεισµένο, επιτηρούµενο και διωκόµενο. Στις σκέψεις και τις συµπεριφορές των νικητών κυριαρχούσε η επιθυµία του κοινωνικού και πολιτικού εξοβελισµού µιας ενοχλητικής Αριστεράς, η οποία ανδρώθηκε τη δεκαετία του '40 και µε το χειραφετητικό της πρόταγµα διατάραξε τις ισορροπίες του παρελθόντος. Η γρήγορη ανασύνταξη της Αριστεράς, κάτω από αυτές τις άκρως αντίξοες συνθήκες, αποτέλεσε ένα µοναδικό, σε διεθνές επίπεδο, επίτευγµα, συλλογικό έργο χιλιάδων αγωνιστών, λιγό...
Άνθρωποι και παραδοσιακά επαγγέλματα στο Αιγαίο
Κορρέ - Ζωγράφου Κατερίνα
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (2003)
"Ο δε τόπος... ελαιοφόρος"
Συλλογικό έργο
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (2007)
[...] Στόχος του τόμου είναι να φωτίσει πτυχές της πραγματικότητας που έχει διαμορφώσει, στο πέρασμα των αιώνων, η παρουσία της ελιάς στην Πελοπόννησο. Ο φακός άλλοτε "ανοίγει" τη γωνία του, και άλλοτε εστιάζει σε επιμέρους θέματα ή περιοχές (η περιοχή, για παράδειγμα, της Μεσσηνίας, καλύπτει μεγάλο μέρος της ύλης, δικαίως). Οι σχετικές συμβολές ιστορικών και αρχαιολόγων σε αυτό το συλλογικό έργο προσπαθούν να αφηγηθούν την ιστορία της ελιάς σ' έναν τόπο όπου η παρουσία της συνδέεται με αρχαία "τεκμήρια". Η καλλιέργεια της ελιάς, σύμφωνα με ραδιοχρονολόγηση γύρης, άρχισε στ...
"Η ματιά των άλλων": Προσλήψεις προσώπων που σφράγισαν τρεις αιώνες (18ος-20ός)
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2012)
Το βιβλίο αυτό επιδιώκει να μιλήσει για τα πρόσωπα, τις εν ζωή και μετά θάνατον τύχες ανθρώπων που σφράγισαν την εποχή τους. Το βίο των προσωπικοτήτων που με την παρουσία τους άφησαν ισχυρό το στίγμα τους στα πράγματα του καιρού τους, αλλά επίσης και στο νου, τη μνήμη και τα συναισθήματα των μεταγενέστερων. Τις πολλαπλές "ζωές" που έχουν οι άνθρωποι αυτοί μέσω της διαφορετικής πρόσληψης που είχαν τα έργα και οι ημέρες τους σε όσους τους γνώρισαν, τους αγάπησαν, τους θαύμασαν, τους αμφισβήτησαν ή τους μίσησαν, κυρίως όμως σε όσους τους "γνώρισαν" μετά το θάνατό τους μέσα από...