Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το κλασικό βιβλίο του νομπελίστα συγγραφέα Χάινριχ Μπελ στο οποίο βασίστηκε και η ομώνυμη γερμανική ταινία του 1975, ένα δριμύ κατηγορώ εναντίον μιας από τις χειρότερες μάστιγες στις προηγμένες χώρες του μεταπολεμικού κόσμου: της ασυδοσίας του λεγόμενου κίτρινου Τύπου.

1974, Κολωνία. Η Καταρίνα Μπλουµ µια νεαρή γυναίκα, που εργάζεται ως οικιακή βοηθός στο σπίτι ενός δικηγόρου, ζει ήσυχα ώσπου ένα τυχαίο γεγονός ανατρέπει την καθηµερινότητά της, διαταράσσει την ισορροπία της και την οδηγεί στο έγκληµα. Έγκληµα εκδίκησης, έγκληµα τιµής. Όλα αρχίζουν όταν σ’ ένα αποκριάτικο πάρτι η Καταρίνα γνωρίζεται µε τον Λούντβιχ, και στη συνέχεια περνά τη νύχτα µαζί του. Πρόκειται για µια εφήµερη γνωριµία. Η Καταρίνα δεν γνωρίζει ότι η Αστυνοµία καταζητεί τον Λούντβιχ, αλλά το επόµενο πρωί οι αστυνοµικοί εισβάλλουν σπίτι της µαζί µε τους γραφιάδες των...

Με αφορμή την ιστορία τριών γενεών της οικογένειας Φαίμελ, αρχιτεκτόνων σε μια πόλη της Ρηνανίας, ο Χάινριχ Μπελ βιογραφεί την ίδια τη Γερμανία. Το "Μπιλιάρδο στις εννιάμισι", που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1959 γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία, παρουσιάζει σε μια αριστοτεχνική σύνθεση τη μεγάλη εικόνα της γερμανικής "πραγματικότητας" κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, με ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο του ναζισμού και στις ύστερες επιβιώσεις του. Οι Φαίμελ, δημιουργοί όσο και καταστροφείς, αντιπροσωπεύουν με τη διττή τους αυτή υπόσταση μια θεμελιώδη αντίθεση, που ο Μπελ την ερμ...

Μπέρτολτ Μπρεχτ, 'Αννα Ζέγκερς, Χάινριχ Μπελ, Ίνγκεμποργκ Μπάχμαν, Μαξ Φρις, Χάινερ Μίλερ κ.ά. Πώς βίωσαν σπουδαίοι γερμανόφωνοι συγγραφείς -κάποιοι ήταν εβραίοι- την ήττα και τα συντρίμμια του ναζιστικού καθεστώτος; Είκοσι εννέα συγκλονιστικά διηγήματα της λογοτεχνίας των ερειπίων, καθημερινές προσωπικές ιστορίες στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και αμέσως μετά. Τα κείμενά τους αποτελούν ομολογία συλλογικής ευθύνης και ψυχικού άλγους, ένω συγχρόνως προβάλλουν τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης του λαού μέσα σ' ένα σκηνικό απόλυτης ερήμωσης: ερεί...

Ο Χάινριχ Μπελ διαμόρφωσε καθοριστικά την εικόνα της πατρίδας του - της μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τόσο ηθικά επιβαρυμένης χώρας - την οποία σχημάτισε η νέα γενιά εντός και εκτός της Γερ­μανίας. Ήταν ένας λαϊκός συγγραφέας, ο οποίος με την απλή και λιτή γλώσσα του βρήκε πρόσβαση στους ανθρώπους, που διαβάστηκε και ακούστηκε εντός και εκτός της πατρίδας του. Αυτή η επικοινωνία με τους ανθρώπους ήταν γι’ αυτόν και το πιο σημαντικό. Ό,τι είχε να πει όμως, δεν ήταν δημοφιλές. Η οξεία ειρωνεία τoυ και η ηθική του ακεραιότητα τον ξεχώριζαν από τους πολλούς. Τον κατέταξα...

Στις σελίδες αυτές θα γνωρίσουμε τη Λένι, μας διαβεβαιώνει ο αινιγματικός, ανώνυμος αφηγητής του βιβλίου, που έχει αναλάβει να ανασυνθέσει τη βιογραφία της μέσα από τις ποικίλες μαρτυρίες των ανθρώπων που τη γνώρισαν. Ποια είναι όμως η Λένι; Μια απλή γυναίκα, χωρίς καμία φιλοδοξία ηρωισμού, που μεγάλωσε την εποχή της γιγάντωσης του ναζισμού στη Γερμανία, που έζησε τον πόλεμο και επέζησε αυτού, και τώρα, στη δημοκρατική μεταπολεμική Δυτική Γερμανία του ’60, βιώνει τα απόνερα μιας εποχής που μάλλον δεν είναι τόσο περασμένη όσο δείχνει. Στο "Ομαδικό πορτρέτο...

Το βιβλίο αυτό είναι μια αφήγηση. Αποτελείται από 25 κείμενα συγγραφέων μιας ευρύτατης λογοτεχνικής παράδοσης, από τον Μιχαήλ Μητσάκη και τον Ούγκο Φον Χόφμανσταλ στον Τζ. Τζ. Μπάλαρντ και τον Μπρετ Ήστον Έλλις και από τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη και τον Χούλιο Κορτάσαρ στη Σύλβια Πλαθ και τον Γιώργο Χειμωνά. Τα κείμενα είναι χωρισμένα σε έξι ημέρες, όσες και οι ημέρες της έκθεσης "Destroy Athens". Το βιβλίο αυτό εμπνέεται, σχολιάζει, ερμηνεύει την έκθεση, αλλά διαβάζεται και ανεξάρτητα από αυτήν. Είναι μια αντανάκλαση, ένας διάδρομος που όπως οι διάδρομοι της 1ης Μπιενάλε...

Το μυθιστόρημα "Η χαμένη τιμή της Κατερίνας Μπλουμ" είναι δριμύ "κατηγορώ" εναντίον μιας από τις χειρότερες μάστιγες στις προηγμένες χώρες του μεταπολεμικού κόσμου: της ασυδοσίας του λεγόμενου κίτρινου Τύπου. Η ηρωίδα του βιβλίου, η Κατερίνα Μπλουμ, μια αξιοπρεπής οικιακή βοηθός, κατά τη διάρκεια ενός πάρτι σχετίζεται με έναν καταζητούμενο ληστή τραπεζών. Δημοσιογράφος σκανδαλοθηρικού εντύπου, της εφημερίδας "Die Zeitung", που είναι φανταστική αλλά έχει ως πρότυπο την πραγματική "Bild-Zeitung", οσμίζεται τη σχέση και εισβάλλει αδίστακτος στην ιδιωτική ζωή της ηρωίδας. Η δρ...

Το "Σταυρός χωρίς αγάπη" είναι το πρώτο μεγάλο μεταπολεμικό έργο του Χάινριχ Μπελ και ασφαλώς βαθύτατα επηρεασμένο από τη δίνη των γεγονότων της εποχής. Πρόκειται για την ιστορία των αδελφών Μπάχεμ, η οποία εκτυλίσσεται από το 1932 μέχρι το 1946 και κατά μία έννοια είναι η ιστορία δύο άλλων Κάιν και Άβελ. Ενώ λοιπόν ο Χανς αφοσιώνεται με υπέρμετρο ενθουσιασμό στο εθνικοσοσιαλιστικό κίνημα και κατατάσσεται στα Ες Ες, ο Κρίστοφ με το χριστιανικό πνεύμα που τον διακρίνει αντιστέκεται στο μιλιταρισμό και στην απανθρωπιά με πραγματικό ψυχικό σθένος· παρ’ όλα αυτά δεν γλιτώνει απ...

Σε ένα μικρό Ειρηνοδικείο του Ρήνου εκδικάζεται μια πολύ περίεργη υπόθεση. Τα γεγονότα είναι ξεκάθαρα, οι συνθήκες όμως άκρως ιδιάζουσες. Κατηγορούμενοι είναι δύο τεχνίτες, πατέρας και γιος, οι οποίοι δεν φτιάχνουν απλώς έπιπλα, αλλά διακατέχονται από μια σχεδόν προκλητική ανεξαρτησία. Συνελήφθησαν, όταν με μεγάλη ικανοποίηση παρακολουθούσαν ένα τζιπ του στρατού να καίγεται, το οποίο προηγουμένως είχαν καταβρέξει με βενζίνη και του είχαν βάλει φωτιά. Η δίκη θα μπορούσε λοιπόν να προσφέρει πρωτοσέλιδα, παραμένει όμως -πιθανώς λόγω κάποιων κυβερνητικών συμφερόντων- στα ψιλά τ...

Την ημέρα της συνθηκολόγησης της Γερμανίας, ένας λιποτάκτης του γερμανικού στρατού επιστρέφει με ψεύτικα χαρτιά στην πόλη που γεννήθηκε, αναζητώντας ψωμί, στέγη και φίλους. Τριγυρνώντας στην ερειπωμένη από τους βομβαρδισμούς πόλη διασταυρώνεται με ανθρώπους που του προσφέρουν ζεστασιά και στοργή. Συναντά τη σκληρότητα της υποκριτικά χριστιανικής κοινωνίας αλλά και την τρυφερότητα μιας νέας γυναίκας με την οποία ξαναμαθαίνει να ζει. "Ο Άγγελος σιωπούσε" γράφτηκε το 1949 και είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Χάινριχ Μπελλ. Ο συγγραφέας στέκεται με αγάπη και συμπάθεια κοντά στους...

"Σ' αυτό το μυθιστόρημα τα πάντα είναι φανταστικά, εκτός από τον τόπο: ο τόπος είναι αθώος" λέει ο Χάινριχ Μπελ για τις "Γυναίκες σε τοπίο με ποτάμι". Ο τόπος είναι η σημερινή Βόννη, όχι η καθημερινή αλλά η απόκρυφη. Είναι το πλέγμα των ανθρώπινων σχέσεων που εξελίσσονται μόνο στα παρασκήνια. Ο Μπελ δεν προσωπογραφεί. Οι ήρωές του, αλλοιωμένοι και "δυσανάγνωστοι", είναι ωστόσο πρωταγωνιστές στη σκηνή της Βόννης. Οι γυναίκες όμως, που συνήθως αποτελούν διακοσμητικά στοιχεία στο φόντο, περνούν εδώ σε πρώτο πλάνο. Μέσα στον κόσμο των ανδρών, έναν κόσμο δολοπλοκιών και χοντρού...

Ο Χανς Σνηρ, γόνος πλούσιας και ισχυρής οικογενείας, εγκαταλείπει το πατρικό του σπίτι, αηδιασμένος από την ψευτιά και την υποκρισία των δικών του και των "ισχυρών" που τους περιστοιχίζουν, και διαλέγει το μόνο επάγγελμα που τον αντιπροσωπεύει: γίνεται κλόουν, δίνει παραστάσεις από πόλη σε πόλη, κι έχει μαζί του τη Μαρί, την πρώτη και μοναδική του αγάπη. Έπειτα από έξι χρόνια δύσκολης συμβίωσης, η Μαρί τον εγκαταλείπει για να παντρευτεί έναν σπουδαίο παράγοντα του γερμανικού καθολικισμού, κι ο Χανς, που δεν καταφέρνει να την ξεπεράσει, κατρακυλάει σταθερά. Ζητιάνος πια, θα...

Η Κατερίνα Μπλουμ, μια νεαρή και ωραία οικιακή βοηθός, που έπειτα από σκληρή δουλειά έχει καταφέρει ν' αποκτήσει διαμερισματάκι και -μεταχειρισμένο- Φολκσβάγκεν, γίνεται άθελά της "πρόσωπο της ημέρας": σ' ένα αποκριάτικο πάρτυ, γνωρίζει και ερωτεύεται τον Λούντβιχ Γκαίτεν που, όπως αποδεικνύεται, καταζητείται από την αστυνομία για διάφορα "εγκλήματα". Έτσι η Κατερίνα βρίσκεται άξαφνα στο στόχαστρο του κίτρινου Τύπου -που εκπροσωπείται από την Εφημερίδα- και απελπισμένη από το διασυρμό της, καταφεύγει στη μόνη άμυνα που της απομένει: δολοφονεί τον διεφθαρμένο δημοσιογράφο Τα...

Χρέος του συγγραφέα είναι να θυμάται "πως οι καταστροφές που έχουν συμβεί στον κόσμο μας είναι τρομακτικές, και τόσο μεγάλες, που κανείς δεν πρέπει να περιμένει ότι θα τις γιατρέψουμε μέσα σε λίγα χρόνια": αυτά έγραφε ο Χάινριχ Μπελ σ' ένα δοκίμιο με τίτλο: "Η λογοτεχνία των ερειπίων". Για τον Μπελ ήταν ζήτημα ηθικής τάξεως να περιγράψει τον πόλεμο και τη μεταπολεμική εποχή όπως ακριβώς ήταν, και τα πρώτα του διηγήματα είναι απ' τα καλύτερα της γερμανικής μεταπολεμικής λογοτεχνίας. Ο Μπελ δεν αναλώνεται σε επιφανειακούς ρεαλισμούς. Το βλέμμα του εισχωρεί βαθιά, και μέσα από...

"Το χειμώνα του 1946-47, έπειτα από πολλά διηγήματα -ελάχιστα όμως δημοσιευμένα- έγραψα μια νουβέλα με τον προσωρινό τίτλο "Μεταξύ Λέμπεργκ και Τσέρνοβιτς". Αργότερα, όταν δημοσιεύτηκε, λεγόταν πια "Το τρένο ήρθε στην ώρα του". "Ήταν πολύ βαρύς εκείνος ο χειμώνας, πρέπει να κράτησε ως τον Απρίλη, ή και το Μάη του '47. Δε θυμάμαι πια τι δυσκολίες συνάντησα στο γράψιμο. Θυμάμαι μόνο τις δυσκολίες του χειμώνα σε μια κατεστραμμένη μεγαλούπολη, και τα προβλήματα που ήταν κοινά για όλους τους κατοίκους της. Εκείνη τη χρονιά δούλευα όλη μέρα, όχι πολύ εντατικά όμως, για να επισκ...

"Το ψωμί των πρώτων χρόνων" ξαναπλάθει, χωρίς καμιά νοσταλγία, μια Γερμανία λησμονημένη πια: τη Γερμανία των πρώτων χρόνων μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Μέσα στα ερείπια, την καταστροφή, την πείνα που δεν χορταίνει με τίποτα, και το βασανιστικό όραμα του καθημερινού ψωμιού, ο Χάινριχ Μπελ στήνει αριστοτεχνικά μια απλή ερωτική ιστορία, και την κάνει να λάμψει με απίστευτα χρώματα και σε μεγάλα βάθη.