Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Την ώρα που ο κόσμος μας γίνεται ένα melting pot, τίθεται ένα ερώτημα που θα αποτελέσει τη λυδία λίθο για την ηθική του 21ου αιώνα: Πώς είναι δυνατό να ζήσουμε μαζί με τους άλλους, χωρίς να τους απορρίψουμε ή να τους αφομoιώσουμε, αν δεν αναγνωρίσουμε ότι είμαστε ξένοι μέσα στον εαυτό μας; Το βιβλίο αυτό είναι μία πρόσκληση για να συλλογιστούμε τους τρόπους που διαθέτουμε για να ζήσουμε ως ξένοι ή μαζί με ξένους, ενώ, συγχρόνως, αναπαριστά τις τύχες του ξένου μέσα στον ευρωπαϊκό πολιτισμό: οι Έλληνες με τους "μετοίκους" τους και τους "βαρβάρους" τους, οι εβραίοι που θεμελι...

Με άξονες τις παραδοσιακές δομές και λειτουργίες του παρελθόντος και πρότυπο-κατεύθυνση το δυτικό-νεωτερικό παράδειγμα, η ελληνική κοινωνία πορεύθηκε μέσα σε μία ιστορικά ιδιόμορφη διαρκή κίνηση κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και πολιτισμικών αποδιαρθρώσεων και ανασυνθέσεων. Μία πορεία που αποδεικνύεται δύσκολη καθώς θεσμικές δυσλειτουργίες, οικονομικές υστερήσεις και πολιτισμικές μεταβολές αναδεικνύουν τις δομικές ιδιομορφίες και αδυναμίες της. Στο βιβλίο αυτό, ως εισαγωγή στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας, καταβάλλεται η προσπάθεια να απεικονισθεί και να αναλυθεί...

Δεκαοχτώ εισηγήσεις από το συνέδριο/αφιέρωμα στον Κορνήλιο Καστοριάδη που διοργάνωσε η Σύγχρονη Δελφική Αμφικτυονία σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών από τις 2 ως τις 4 Νοεμβρίου του 2007. Γραμματολογικές επισημάνσεις, συγκρίσεις και θεωρήσεις της πολιτικής και φιλοσοφικής σκέψης του Καστοριάδη, εστιασμένες στην αντίληψή του για τη Δημοκρατία υπό το πρόταγμα της Αυτονομίας.

Είναι γνωστόν, ότι στην ιστορία των ιδεών και της σκέψης δύο μείζονες παραδόσεις της ερμηνευτικής διαδέχθηκαν η μία την άλλη: πρόκειται αφ’ ενός μεν για την φιλολογική ερμηνευτική των κειμένων του 19ου αιώνα και αφ’ ετέρου για την φιλοσοφική ερμηνευτική της ανθρώπινης καταστάσεως του 20ου αιώνα. Στην αυγή του 21ου αιώνα, χωρίς να σχηματοποιούνται τα πράγματα, διαφαίνονται στον θεωρητικό ορίζοντα τάσεις διασταυρώσεως και διαπλοκής των δύο τύπων της ερμηνευτικής. Το πόνημα του στοχαστή και φιλοσόφου Στέφανου Ροζάνη εντάσσεται σε μία τέτοιου τύπου επιστημολογική προοπτική. Το...

Η διάγνωση της "ανθρώπινης κατάστασης", που επιχειρεί στο βιβλίο αυτό μια από τις πιο ευαίσθητες και εύστροφες παρατηρήτριες του αιώνα μας, προσπαθεί να κάνει κατανοητό τον χαρακτήρα των σημερινών βιομηχανικών κοινωνιών, φωτίζοντας παράλληλα τρεις θεμελιώδεις εκδηλώσεις της ανθρώπινης ύπαρξης γενικά: τον μόχθο, την εργασία και την πράξη. Ως ιστορική αφετηρία χρησιμεύει η αντιπαράθεση της αρχαίας (και προπαντός της αρχαιοελληνικής) κοινωνίας, στην οποία αφιερώνονται εκτεταμένες αναλύσεις, με τις τεράστιες αλλαγές που συνεπέφερε η νεότερη επιστημονική και τεχνική επανάσταση,...

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει δεκατέσσερις εισηγήσεις στο συνέδριο για τον Κώστα Παπαϊωάννου που διοργάνωσε η Σύγχρονη Δελφική Αμφικτυονία με τη συνδρομή του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο από τις 7 ως τις 10 Δεκεμβρίου του 2006. Αντικείμενά τους τα στοιχεία που συνδέουν το έργο του Κώστα Παπαϊωάννου με τις νεωτερικές αναζητήσεις της δυτικής σκέψης, η αποτύπωση της πνευματικής του ιδιοσυστασίας και η διερεύνηση της συμβολής του στη συνάρτηση Χέγκελ - Μαρξ.

Περί ερμηνείας Ο πλέον κατάλληλος τρόπος για να δώσω μια ιδέα των προβλημάτων, τα οποία με απασχόλησαν τα τελευταία τριάντα χρόνια, και της παράδοσης στην οποία ανήκει ο τρόπος με τον οποίο χειρίζομαι τα προβλήματα αυτά είναι, πιστεύω, να ξεκινήσω από την τρέχουσα εργασία μου σχετικά με τη λειτουργία της αφήγησης και από κει και πέρα να δείξω τη σχέση ανάμεσα σ' αυτή τη σπουδή μου και στις προγενέστερες εργασίες μου σχετικά με τη μεταφορά, την ψυχανάλυση, τον συμβολισμό και άλλα συναφή προβλήματα, προκειμένου, τελικά, να ξαναγυρίσω από τις μερικές αυτές διερευνήσεις στις...

Το κείμενο του διάσημου Τσέχου διανοητή Ρενέ Βέλλεκ, που παρουσιάζεται εδώ, έχει σαν κύριο στόχο του την πρόκληση που ο Άρθουρ Ο. Λοβτζόυ διατυπώνει στο βασικό του κείμενο: "Περί της διακρίσεως των ρομαντισμών" (1924). Συγκεκριμένα ο Λοβτζόυ αποφαίνεται πως "θα έπρεπε να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τη λέξη "ρομαντισμός" στον πληθυντικό. Αυτό βέβαια αποτελεί ήδη την πρακτική των πλέον προσεκτικών και παρατηρητικών ιστορικών της λογοτεχνίας, στον βαθμό που αναγνωρίζουν ότι ο "ρομαντισμός" μιας χώρας πολύ λίγα κοινά σημεία έχει με εκείνον κάποιας άλλης, και ότι σε όλες τις περισ...

Κατά μία έννοια, οι "Αναμνήσεις" του Σερζ μας δίνουν δύο εκδοχές της επαναφύπτισής του ως συγγραφέα. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, η απόφασή του να γράψει μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος pis aller ή υποκατάστατου της πολιτικής δράσης (σιωπηρά την εξισώνει με τη "συμμετοχή στο έργο της εκβιομηχάνισης"). Η δεύτερη εκδοχή έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας κλασικής προσηλυτιστικής εμπειρίας: θάνατος, αναγέννηση και εσωτερική παρόρμηση να προσφέρει μαρτυρία. Πολλές γενιές κριτικών των βιβλίων του, που προσέγγισαν επιπόλαια τη βιογραφία του Σερζ, δέχθηκαν την πρώτη εκδοχή και κατά σ...

Η τραγωδία του ανθρώπινου πεπρωμένου μέσα στον κόσμο και η τραγωδία του κόσμου μέσα στο ανθρώπινο πεπρωμένο: η πρόταση αυτή έχω την γνώμη πως θα μπορούσε να μας περιγράφει την κατεύθυνση του στοχασμού του Παπαϊωάννου. Ενός στοχασμού που είχε ως βασική του αφετηρία και προϋπόθεση τον αρχαίο ελληνικό ανθρωπισμό, την σωκρατική διαλεκτική και την πλατωνική πολιτεία. Οι προκείμενες της διαλεκτικής και κριτικής του σκέψης διαμορφώνονταν απ' αυτό τον κόσμο τον ελληνικό, την τραγική μοίρα του οποίου την έβλεπε να κορυφώνεται μέσα στην νεότερη φιλοσοφία και στην ιστορία των ιδεών. Κ...

Ο Φρόυντ υφαίνει έναν ιστό ερμηνειών διχασμένων ανάμεσα στους δύο τόμους των εναισθήσεών του: στο διαφωτιστικό του απόθεμα και στον λανθάνοντα ρομαντισμό του. Όταν, ωστόσο, το πλέγμα των ερμηνειών του αποκτά σκληρότητα και απαιτεί μιαν απόφαση, τότε ο λανθάνων ρομαντισμός του αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, οι οποίες τον οδηγούν σε καταγωγικές περιοχές πέραν των ορίων που επιβάλλονται από τις πρόδηλες επιδιώξεις της μυθοποιίας του.

Ο τόμος αυτός αποθησαυρίζει μία από τις σπάνιες στιγμές των πνευματικών μας χρονικών. Αποτυπώνει μια δημόσια συζήτηση, που έλαβε χώρα στη βάση της εκρηκτικής συνύπαρξης τριών εννοιών, στη ρευστή περιοχή που ορίζουν τρία γνωστικά πεδία: Θεωρία, Λογοτεχνία, Αριστερά. Για 14 εβδομάδες, 33 πένες συναντήθηκαν στις φιλόξενες σελίδες των "Αναγνώσεων" της "Κυριακάτικης Αυγής", από τις 9 Μαρτίου μέχρι τις 29 Ιουνίου 2008. Χωρίς διαγκωνισμούς και τη γνωστή έπαρση, χωρίς υπονομεύσεις και ναρκισσιστικές νομιμοποιητικές αποφάνσεις, 33 σύγχρονοι διανοητές, από διαφορετικές τάσεις, σχ...

Mια καλλιτεχνική παρουσία ευθύβολη και διακριτική, που κυριαρχεί με το δικό της, πηγαία προσωπικό ύφος στην εικαστική ζωή της χώρας, είναι ο ζωγράφος Σωτήρης Σόρογκας. Zωγράφος με καταβολές στην πιο στέρεη και διαχρονική μας παράδοση, της προσθέτει εδώ και δεκαετίες τη δική του εκδοχή του ελληνικού φωτός. Γι' αυτόν ακριβώς τον ζωγράφο, που εξαγιάζει τις ταπεινές μορφές ζωής, μια πλειάδα ανθρώπων των γραμμάτων, θεωρητικών της εικαστικής δημιουργίας, ποιητών και συγγραφέων, έχει εκφραστεί μέσα στο διάστημα τριάντα πέντε και πλέον χρόνων. Tα κείμενα αυτών ακριβώς των δ...

Με τον Έρνστ Μπλοχ, η ουτοπική σύλληψη του κόσμου μεταβάλλεται σε αρχετυπική συνείδηση του ατόμου, σε οντολογία της πιθανότητος που υπολανθάνει μέσα στο εγώ και του επιτρέπει, μέσω της ενεργού δράσεως, να καταστεί αυτό που ακόμη δεν είναι, να καταστεί δηλαδή η εκπλήρωση του πραγματικού του Είναι. Το άτομο αποκαλύπτει τον εαυτό του μέσα από τη μη εμπειρική πραγματικότητα, μέσα από τη δράση του που κατευθύνεται προς το μέλλον, μέσα από την ισχύ της φαντασιακής προβολής αυτού που ακόμη δεν είναι, αλλά που μπορεί να είναι και που συνιστά το όραμα της νέας πραγματικότητος η οποί...

Με την "Ουτοπία" (1516), ο Thomas More δεν μας εισάγει απλώς σε έναν νέο κόσμο, αλλά μας προσφέρει μία νέα αντίληψη του χάσματος που υφίσταται ανάμεσα σε ό,τι θα έπρεπε να υπάρχει και σε ό,τι υπάρχει, στο επιθυμητό και στο υπαρκτό. Η "Ουτοπία" συνιστά μια καυστική και διεισδυτική ανάλυση των ελαττωμάτων της κοινωνίας μας, μία πρόταση για έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. "Η Νέα Ατλαντίς" (1627) του Francis Bacon προσφέρει μία εικόνα του προοδευτικού ρόλου που η επιστήμη είναι σε θέση να διαδραματίσει στη σύγχρονη κοινωνία. "Η Νήσος των Πάιν" (1668) του Henry Neville είναι ένας σ...

Η καταγωγική περιοχή της αποκάλυψης, η ζωντανή πηγή της και η μαγική της εμπειρία βρίσκονται στο ιουδαϊκό, προφητικό, μεσσιανικό κοσμοείδωλο, και η ίδια προκύπτει ως έκφραση αυτού του κοσμοειδώλου μέσω παραδοσιακών τρόπων και τροπισμών που συντηρούν την υπόσταση της ως μυστικιστικής εναίσθησης και εκστατικής ενόρασης. Ο τόπος όμως της αποκάλυψης, η αληθινή της ζωή, οι τρόποι και οι τροπισμοί της, στο εδώ και τώρα, καθώς και η διαπότιση του παρόντος με την εμψυχωμένη παρουσία της, δεν μπορούν να νοηθούν εκτός του ρομαντικού κοσμοειδώλου και της ρομαντικής ορμής για μια αναγκ...

Η καταγωγική περιοχή της αποκάλυψης, η ζωντανή πηγή της και η μαγική της εμπειρία βρίσκονται στο ιουδαϊκό, προφητικό, μεσσιανικό κοσμοείδωλο, και η ίδια προκύπτει ως έκφραση αυτού του κοσμοειδώλου μέσω παραδοσιακών τρόπων και τροπισμών που συντηρούν την υπόσταση της ως μυστικιστικής εναίσθησης και εκστατικής ενόρασης. Ο τόπος όμως της αποκάλυψης, η αληθινή της ζωή, οι τρόποι και οι τροπισμοί της, στο εδώ και τώρα, καθώς και η διαπότιση του παρόντος με την εμψυχωμένη παρουσία της, δεν μπορούν να νοηθούν εκτός του ρομαντικού κοσμοειδώλου και της ρομαντικής ορμής για μια αναγκ...

Κάτι απίστευτο συμβαίνει στις μέρες μας: οι δύο αξίες τις οποίες επικαλούμαστε συνεχώς, οι δύο αρχές που προβάλλουμε μονίμως, ήτοι η ανθρωπιά και ο ίδιος ο άνθρωπος, τίθενται υπό αμφισβήτηση και απειλούνται με πλήρη ισοπέδωση. Τι είναι τελικά το ανθρώπινο είδος; Πώς μπορεί να προσδιοριστεί ο άνθρωπος; Αναρίθμητες συζητήσεις και διαφωνίες έχουν προκαλέσει οι τρεις επαναστάσεις -οικονομική, αριθμητική, γενετική- που μας πολιορκούν σήμερα και των οποίων όλοι βιώνουμε τις συνέπειες. Από την εξέλιξη της βιοτεχνολογίας μέχρι τη διεύρυνση του κυβερνοχώρου, από τους γενετικούς χειρ...