Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια να απαντηθούν δύο απατηλά απλές ερωτήσεις. Ποια είναι η χρήση της κοινωνικής θεωρίας για τους ιστορικούς και ποια η χρήση της ιστορίας για τους κοινωνικούς επιστήμονες;" Το κλασικό πλέον αυτό βιβλίο του Peter Burke προσφέρει συστηματικές απαντήσεις στις δύο αυτές ερωτήσεις, παρουσιάζοντας, από τη σκοπιά της σύγχρονης συζήτησης, την πρόσφατη ιστορία των δύο κλάδων, τα μοντέλα και τις μεθόδους τους, τις κεντρικές τους έννοιες και τα προβλήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν.

Τα εικοσιτέσσερα άρθρα που απαρτίζουν το πρώτο τμήμα του βιβλίου αντιπροσωπεύουν διαδοχικές και αλλεπάλληλες αναμετρήσεις με γεγονότα και έννοιες που σημάδεψαν (ακόμα σημαδεύουν) την πολιτική μας επικαιρότητα' μέσα από τον αργό και σταδιακό φωτισμό πολλών τέτοιων μεμονωμένων όψεων αρχίζει να αναδύεται μια πολυπρισματική πραγματικότητα, όχι ακόμη αρθρωμένη στη βασική της δομή: γι' αυτό και αυτή η διαδικασία φέρει τον τίτλο "Συγκρότηση", Στο δεύτερο τμήμα, αντίθετα, που γράφτηκε με διαφορετικό τρόπο για τις ανάγκες μιας συστηματικής παρουσίασης, γίνεται μία τελική απόπειρα σύ...

Στα πλαίσια μιας σοβούσας οικουμενικής και πολυεπίπεδης κρίσης, βαριά ερωτηματικά σκιάζουν τον ορίζοντα του εικοστού πρώτου αιώνα. Πώς συνδέεται άραγε η σημερινή χρηματοπιστωτική κρίση που έκοψε την ανάσα του δυτικού κόσμου με την παγκόσμια κρίση τροφίμων που ξέσπασε τον προηγούμενο χρόνο, με την αργή εξόντωση της Αφρικής ή με τη χρεωκοπία της Αργεντινής πριν λίγα χρόνια; Πώς σχετίζονται τέτοιες οικονομικές διαστάσεις της κρίσης με την τεράστια, και γεωμετρικά αυξανόμενη, βιοκλιματική καταστροφή; Σε ποια σχέση βρίσκονται τα παραπάνω με την κατάρρευση της μεταπολεμικά διατυμ...

Τα άρθρα του τόμου αποτελούν προϊόν των εργασιών μιας ομάδας λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "Κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν είναι κάτι το ουτοπ...

Από το Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα, η "κριτική θεωρία" ή "σχολή της Φρανκφούρτης" δεν σταμάτησε να δίνει γόνιμα ερεθίσματα για τη συγκρότηση μιας κοινωνικής θεωρίας, ικανής να δώσει μια αξιόπιστη περιγραφή του δεδομένου και την προοπτική μιας δυνατής απελευθερωτικής αλλαγής του. Τα κείμενα του τόμου αυτού αποτελούν μια πρώτη, συνολική όσο και πλουραλιστική, ελληνική συμβολή στη θεωρητική συζήτηση γύρω από αυτό το σημαντικό θεωρητικό-επιστημονικό εγχείρημα, συζήτηση η οποία συνεχίζεται αμείωτη διεθνώς. Οι ενότητες του τόμου ανασυγκροτούν την ανάπτυξη της κριτικής θεωρίας από το...

Ο Geza Roheim (1891-1953), ούγγρος ψυχαναλυτής, μέλος του αρχικού φροϋδικού κύκλου και εκπαιδευμένος ανθρωπολόγος με σημαντικό επιτόπιο στην Αυστραλία, στη Μελανησία, στο Κέρας της Αφρικής και στην ιθαγενή Αμερική, ήταν ο άνθρωπος που θεμελίωσε ουσιαστικά την εθνοψυχανάλυση. Ανάμεσα στο γόνιμο θεωρητικό έργο του, άφησε πεθαίνοντας ένα μεγάλον όγκο αδημοσίευτου υλικού, περιλαμβανομένου ενός αριθμού χειρογράφων έτοιμων για δημοσίευση. Το πρώτο και σημαντικότερο από αυτά, επιμελημένο από τον συνεργάτη του Warner Muensterberger, εκδόθηκε αμέσως σχεδόν μετά τον θάνατό του με...

Στις φυσικές επιστήμες είναι δυνατό να συνυπάρχουν δύο εναλλακτικά παραδείγματα για την εξήγηση του ίδιου φαινομένου, αλλά εν πάση περιπτώσει πιστεύεται ότι εν ευθέτω χρόνω θα επινοηθούν τα κατάλληλα όργανα και θα προσαχθούν οι αρμόζουσες αποδείξεις ώστε να γίνει τελική επιλογή. (Ωστόσο, το ζήτημα του βαθμού συμμετρίας και του σχετικισμού ανακύπτει και στην επιστήμη, όπως στην περίπτωση των επιστημονικών επαναστάσεων και των αλλαγών παραδείγματος κατά Kuhn, και ίσως επίσης στην κατά Lakatos περιγραφή του πώς ένα "καινοτόμο" ερευνητικό πρόγραμμα εν καιρώ υπερφαλαγγίζει ένα "...

Πόσο βιαστικοί αποδειχθήκαμε στις εύκολες προφητείες μας! Εκεί που είχαμε προδικάσει τον θάνατο της παιδαγωγικής εγκυκλοπαίδειας, έκπληκτοι και αμήχανοι μαζί μπροστά στην επέλαση του Ίντερνετ, έρχεται το 2008 και η "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια των Παιδιών" για να μας δείξει ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς όπως τα φανταστήκαμε πριν από 10 ή 15 χρόνια. Κι αφού δόθηκαν απαντήσεις στα πιο ζωτικά ερωτήματα (η έντυπη γνώση όχι μόνο δεν πέθανε αλλά αποδεικνύει διαρκώς ότι κατέχει τη δύναμη να επανεφεύρει τρόπους για να συντηρεί αμείωτη τη μοναδική συγκίνηση που προσφέρει η επα...

Η συλλογή των κειμένων που περιέχονται σε αυτόν τον τόμο έγινε με κριτήριο την ανάδειξη, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική, των σημαντικότερων φυσιογνωμιών και των προβληματικών που σημάδεψαν αυτό που θα ονομάζαμε μεταμαρξιστική αισθητική και λογοτεχνική θεωρία στη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Ένα δεύτερο κριτήριο επιλογής ήταν ακριβώς ο συγκριτικός χαρακτήρας των περισσοτέρων από τις προσεγγίσεις, ώστε να επιτρέπουν τα μέγιστα περιθώρια περαιτέρω κριτικού αναστοχασμού εκ μέρους του αναγνώστη. Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα για τον Γκέοργκ Λούκατς, τον Λυσιέν Γκολντμάν, το...

Η συλλογή των κειμένων που περιέχονται σε αυτόν τον τόμο έγινε με κριτήριο την ανάδειξη, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική, των σημαντικότερων φυσιογνωμιών και των προβληματικών που σημάδεψαν αυτό που θα ονομάζαμε μεταμαρξιστική αισθητική και λογοτεχνική θεωρία στη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Ένα δεύτερο κριτήριο επιλογής ήταν ακριβώς ο συγκριτικός χαρακτήρας των περισσοτέρων από τις προσεγγίσεις, ώστε να επιτρέπουν τα μέγιστα περιθώρια περαιτέρω κριτικού αναστοχασμού εκ μέρους του αναγνώστη. Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα για τον Γκέοργκ Λούκατς, τον Λυσιέν Γκολντμάν, το...

"Η τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 έδειξε ότι ακόμη και αν έχει γίνει κάποια πρόοδος, έχουμε όλοι -δυτικός και ισλαμικός κόσμος από κοινού- αποτύχει στη δοκιμασία. Αν θέλουμε να τα πάμε καλύτερα στον εικοστό πρώτο χριστιανικό αιώνα, οι άνθρωποι της Δύσης πρέπει να μάθουν να κατανοούν τους Μουσουλμάνους με τους οποίους μοιράζονται τον πλανήτη. Πρέπει να μάθουν να σέβονται και να εκτιμούν την πίστη τους, τις ανάγκες, την οργή και τις προσδοκίες τους. Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για ν' αρχίσει αυτή η σοβαρή διαδικασία από το να κατανοήσουμε ακριβώς τη ζωή του Προφήτη Μ...

Μεταστρουκτουραλιστές και νεοπραγματιστές, Γάλλοι και Αμερικανοί, οι επίγονοι του Wittgenstein, επικαλούνται στα τέλη του αιώνα του Νίτσε για να νομιμοποιήσουν το πολεμικό σχετικιστικό τους εγχείρημα. Μια ερμηνευτική ιστορία επίκαιρη μέχρι σχεδόν χθες, μεστή από σημασίες για την κατανόηση τούτης της σκοτεινής μετάβασης του αιώνα. Ο συγγραφέας των έξι δοκιμίων αυτού του τόμου γράφει: "Η ιστορία αυτή μας ενδιαφέρει σε όποιον βαθμό διαβάζουμε μέσα της τα διακυβεύματα της δικής μας εποχής. Να ερμηνεύσουμε τις ερμηνείες -τι, αλήθεια, θα έμοιαζε πιο ορθόδοξα νιτσεϊκό πρόγραμμα;...

Αν "επαναστατική σκέψη" εξακολουθεί να σημαίνει κάτι, πιστεύω, δεν έχει μπροστά της αυτή άλλο δρόμο ανάπτυξης και καρποφορίας από το να άρει τη νοηματική διαφορά, ιστορικά προσδιορισμένη από συνθήκες οι οποίες έχουν ήδη αρθεί, μεταξύ των όρων. Αναρχισμός είναι μια ορισμένη ερμηνεία, η μόνη ορθή κατά την έννοιά του, όπως θα μπορούσε εύκολα να δειχθεί, του κομμουνισμού· κομμουνισμός είναι το ουσιώδες περιεχόμενο του αναρχισμού: θα μπορούσαν να παραμείνουν ως νοηματικές αποχρώσεις του συγκεκριμένου μετακαπιταλιστικού οράματος με ειδική έμφαση στην πολιτική διάσταση της αυτονομ...

Τα κείμενα αυτού του βιβλίου γράφτηκαν την περίοδο που συμπίπτει με την κορύφωση του ελληνικού δράματος - και την τελική πτώση. Καθώς παρακολουθούν την επικαιρότητα σχολιάζοντας κρίσιμα πολιτικά συμβάντα, ή δημοσιεύσεις αναφορικά με τέτοια συμβάντα, μπορεί να διαβάσει κάποιος στο φόντο τους το δραματικό χρονικό αυτής της περιόδου με όλες τις ιλιγγιώδεις μεταστροφές του. Ήταν η δυναμική που έφερε την Ελλάδα στο προσκήνιο των παγκόσμιων εξελίξεων την περίοδο 2010-15, περίοδο όπου, ειδικά στο κορύφωμά της, όλα τα βλέμματα έμοιαζαν να είναι στραμμένα πάνω της. Η Ελλάδα απέτ...

Το δοκίμιο αυτό είναι μία επέκταση της Διάλεξης Frazer που δόθηκε στο πανεπιστήμιο της Γλασκώβης στις 28 Νοεμβρίου 1957 με τον τίτλο "Η ιδέα του Πεπρωμένου στις δυτικοαφρικανικές θρησκείες" από μία ιδρυτική φιγούρα της βρετανικής ανθρωπολογίας, τον Mayer Fortes. Δημοσιεύθηκε στο HAU: Journal of Ethnographic Theory 8 (1/2): 394-413, και αποτελεί ένα είδος σύνοψης του βιβλίου του Fortes, "Oedipus and Job in West African Religion" (Cambridge University Press: Λονδίνο 1958 επανέκδοση 1984, Νέα Υόρκη, με εκτενές εισαγωγικό δοκίμιο του Robin Horton). Ο Meyer Fortes (1906-1983)...