Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μια ιστορία, συγκινητική όσο και διαφωτιστική, για το τι σημαίνει να βρίσκεσαι αντιμέτωπος με την έκταση -και τα όρια- της ανθρώπινης γνώσης. Παρακολουθώντας ένα μάθημα σχετικά με το άπειρο στο Στάνφορντ, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Ράβι Καπούρ ανακαλύπτει ότι βρίσκεται μπροστά στα ίδια μαθηματικά και φιλοσοφικά διλήμματα που αντιμετώπισε και ο μαθηματικός παππούς του πριν από αρκετές δεκαετίες - και που τον οδήγησαν στη φυλακή. Κατηγορούμενος, το 1919, με βάση έναν σκοταδιστικό νόμο περί βλασφημίας σε μια μικρή πόλη του Νιου Τζέρσεϊ, ο Βιτζέι Σαχνί προκαλείτ...

"Ο μέτοικος και η συμμετρία" θα μας ταξιδέψει από το Αντάπαζαρ της Μικρασίας στην Ιταλία του μεσοπολέμου, στην Ισπανία του Εμφυλίου και, τέλος, στη Γαλλία της Κατοχής και της Αντίστασης. Ο κεντρικός του ήρωας θα γνωριστεί με σημαντικές προσωπικότητες του εικοστού αιώνα, όπως ο χαράκτης Έσερ και ο μαθηματικός Αλεξάντρ Γκρόθεντικ, με τους οποίους μοιράζεται το πάθος για τη συμμετρία, την οποία ο καθένας τους αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο. Θα γνωρίσει από κοντά και θα διαβάσει με κριτική ματιά το κίνημα των Μπουρμπακί, το σημαντικότερο ίσως μαθηματικό ρεύμα του καιρού μα...

Τι είναι τα μαθηματικά για τους παθιασμένους μαθηματικούς που αφιερώνουν τον εαυτό τους στην έρευνα; Τι συμβαίνει όταν το "Πρόβλημα των Άγριων Αριθμών" που ταλαιπώρησε για αιώνες τους μαθηματικούς βρίσκει ξαφνικά τη λύση του από δυο ανθρώπους στην ίδια πόλη; Στιγμή θριάμβου για τον κεντρικό ήρωα ή κλοπή της ιδέας του άλλου; Κι έχει όντως λυθεί το πρόβλημα; Ή η προσπάθεια επίλυσής του αποτελεί την ελπίδα και των δύο για να μην περάσουν την ιδιαιτέρως λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ ιδιοφυΐας και παραφροσύνης; Χρησιμοποιώντας τη φόρμα του πανεπιστημιακού μυθιστορήματος -με ή...

Πρακτικά Διημερίδας, 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 28 & 29 Μαρτίου 2015. Η διοργάνωση της διημερίδας " Οι Θετικές Επιστήμες ως πολιτισμικό αγαθό. Προσεγγίσεις των Θετικών Επιστημών εκτός Αναλυτικού Προγράμματος " , με αφορμή τα 10 χρόνια λειτουργίας του Ομίλου Μαθηματικά και Λογοτεχνία του 2ου Πειραματικού ΓΕ.Λ.Αθηνών, είναι ένας σημαντικός ενδιάμεσος σταθμός στην πορεία του. Στις εισηγήσεις που ακούστηκαν σε αυτήν και δημοσιεύονται σε αυτό το βιβλίο επιχειρείται να δοθεί απάντηση στο ερώτημα: Υπάρχει η δυνατότητα προσέγγισης των Θετικών Επιστημών εκτό...

Οι κορυφαίοι συγγραφείς αυτού του τόμου μεταφέρουν στον μη ειδικό αναγνώστη τη δύναμη και την ομορφιά των μεγάλων εξισώσεων του 20ού αιώνα, και μαζί τις περιπέτειες των εμπνευστών τους, που αγωνίστηκαν να συμπυκνώσουν σ' αυτές όλα τα κρίσιμα ζητήματα της σύγχρονης επιστήμης: από τις θεωρίες της σχετικότητας, των κβάντων, της εξέλιξης, της πληροφορίας και του χάους μέχρι τις προβλέψεις για την καταστροφή του όζοντος ή την ύπαρξη εξωγήινης ζωής.

Θεμελιακή έννοια της μαθηματικής μεθόδου, ήδη από την ελληνική αρχαιότητα, η έννοια της απόδειξης υπέστη έναν βαθύ μετασχηματισμό από τις αρχές της δεκαετίας του '70. Πολλές σημαντικές μαθηματικές ανακαλύψεις, όχι πάντα συνδεδεμένες μεταξύ τους, θέτουν σταδιακά σε αμφισβήτηση την κυριαρχία του συλλογισμού πάνω στον υπολογισμό και μας προτείνουν μια πιο ισορροπημένη αντιμετώπιση, κατά την οποία συλλογισμοί και υπολογισμοί διαδραματίζουν συμπληρωματικούς ρόλους. Αυτή η αληθινή επανάσταση μας οδηγεί στο να ξανασκεφτούμε το διάλογο των μαθηματικών και των φυσικών επιστημώ...

Aυτό το βιβλίο φιλοδοξεί να κάνει προσιτές σε όλους τις μεγάλες κατακτήσεις της επιστήμης, ακόμα και τις πιο δύσκολες. Δεν πρόκειται ούτε για ένα αυστηρά εξειδικευμένο έργο ούτε για διδακτικό εγχειρίδιο. Eίναι ένα βιβλίο γενικής παιδείας που φιλοδοξεί να γίνει προσιτό στον απλό άνθρωπο του 21ου αιώνα. Θέλησα να γίνει κατανοητή η ουσία των θεμελιωδών ανακαλύψεων και η πορεία της επιστημονικής σκέψης. Έτσι, απέφυγα τη χρήση της μαθηματικής γλώσσας, ελπίζοντας να μην τρομάξω όσους αισθάνονται αλλεργία στα Mαθηματικά. Aντίθετα, έδωσα έμφαση στην ιστορική και ανθρώπινη διάσταση...

Τον Ιούνιο του 1913, πεζοναύτες του ρωσικού αυτοκρατορικού ναυτικού εισέβαλαν στη Μονή Αγίου Παντελεήμονος του Αγίου Όρους και εκδίωξαν τους Ρώσους μοναχούς που ήταν εγκατεστημένοι εκεί και επιδίδονταν στην αιρετική πρακτική της Λατρείας του Ονόματος. Εξόριστοι σε απομονωμένες περιοχές της Ρωσίας, οι μοναχοί αυτοί πέρασαν στην παρανομία και ήρθαν σε επαφή με διανοούμενους που προσχώρησαν στο μυστικιστικό κίνημά τους, αντλώντας απ' αυτό την έμπνευση για μια από τις μεγαλύτερες μαθηματικές καινοτομίες του 20ού αιώνα: την επίλυση του αινίγματος σχετικά με τη φύση του απείρου....

Αθήνα, 1929. Ο μαθηματικός Στέφανος Κανταρτζής βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιο του. Ο επιστήθιος φίλος του, επίσης μαθηματικός, Μιχαήλ Ιγερινός, καλείται για να αναγνωρίσει το πτώμα. Όρθιος μπροστά στον νεκρό φίλο του, ο Ιγερινός αναπολεί τα κάπου τριάντα χρόνια της γνωριμίας τους· την πρώτη τους συνάντηση, σ' ένα μαθηματικό συνέδριο το 1900, τις παρέες τους με την αβάν γκαρντ της παρισινής διανόησης, τις περιπλανήσεις τους στο Παρίσι της Μπελ Επόκ, τους Βαλκανικούς Πολέμους, το Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή. Θυμάται τις θυελλώδεις μαθηματικές τους διαφωνίες, τους έρωτες...

Αναρχοσυνδικαλίστρια αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τη ζωή και τους αγώνες της εργατικής τάξης, ανυποχώρητη υπέρμαχος της ελευθερίας της σκέψης, πολεμίστρια στις τάξεις των Δημοκρατικών στον Ισπανικό Εμφύλιο, εβραία που στράφηκε προς τον καθολικισμό και με ισχυρή μυστική διάθεση, διαρκώς ανυπότακτη, φιλόσοφος από τους σημαντικότερους του 20ού αιώνα, η Σιμόν Βέιλ αποτελεί μια διανοητικά ζωογόνο πρόκληση για τη σκέψη μας.

Δεν σκότωσα εγώ τη Λωρ ντε Γκρεναντίν Μπουατέζ κι ας είχα κάθε λόγο να επιθυμώ τον θάνατό της... Έτσι αρχίζει την αφήγησή της η αινιγματική Δόνα Εστεφάνα, προσωπική γιάτρισσα της Βερεγγάριας από τη Ναβάρα, της όμορφης συζύγου του Λεοντόκαρδου. Μέσα της δεκαετίας του 1950. Μία Εγγλέζα βυζαντινολόγος, ένας Γάλλος παλαιογράφος κι ένας νεαρός Έλληνας μαθηματικός καλούνται επειγόντως στην Κύπρο για να αξιολογήσουν ένα χειρόγραφο που χρονολογείται στην περίοδο της Τρίτης Σταυροφορίας. Στο κείμενο αναφέρεται ένα δύσκολο μαθηματικό πρόβλημα, που παρέμενε άλυτο από την εποχή...

Αλεξάνδρεια, εποχή των Πτολεμαίων, 3ος αιώνας π.Χ. Μια Αίγυπτος, ισχυρή, κυρίαρχη, κοιτίδα του πολιτισμού. Μια βασίλισσα που θυσιάζει τις χρυσές πλεξούδες της στη θεά Ίσιδα προκειμένου να γυρίσει ο άντρας της ζωντανός από την εκστρατεία. Ένας μονάρχης, στο απόγειο της δύναμής του, που αναζητά τη γνώση στα βιβλία. Κι ένας μαθηματικός, πανεπιστήμονας και παιδαγωγός, που αναρωτιέται πόσο μεγάλη είναι η Γη. Με φόντο τις συνωμοσίες και τους έρωτες της αυλής των Πτολεμαίων και με αφορμή την ιστορία της πρώτης μέτρησης της Γης από τον Ερατοσθένη, ο Ντενί Γκετζ μας δίνει ένα μυθ...

Στη δίνη των γεγονότων του ταραγμένου εικοστού αιώνα, τρεις μεγάλοι έρωτες κι ένα "περιθωριακό" μαθηματικό πρόβλημα συνθέτουν τον καμβά του νέου μυθιστορήματος του Τεύκρου Μιχαηλίδη. Στο κέντρο του κύκλου, που οι ακτίνες του περνούν απ' το Παρίσι, το Γκέτινγκεν και την Αθήνα, βρίσκεται η Σέριφος: η Σέριφος των πρώτων εργατικών κινητοποιήσεων του 1916, η Σέριφος του οικονομικού μαρασμού που ακολούθησε το κλείσιμο των μεταλλείων το 1963, η Σέριφος της άλογης τουριστικής ανάπτυξης που ζούμε σήμερα. Τρεις Σερφιώτισσες, γιαγιά, μάνα και κόρη, ζουν η καθεμιά το δικό της ε...

Αυτό το βιβλίο αφηγείται την ιστορία των επιτευγμάτων που άλλαξαν τη ροή όχι μόνο της επιστήμης αλλά και του ίδιου του τρόπου σκέψης μας. Καλύπτει τις παραδοσιακές φυσικές επιστήμες (φυσική, χημεία, βιολογία, αστρονομία, επιστήμες της Γης) αλλά και την ψυχολογία, την αρχαιολογία, την παλαιοανθρωπολογία, την ιατρική και τα μαθηματικά. Η τεχνολογία εμφανίζεται μόνο εκεί όπου οδήγησε ευθέως σε επιστημονική πρόοδο, όπως συνέβη με το τηλεσκόπιο, το μικροσκόπιο και τον υπολογιστή. Παρόλο που η επιστήμη δεν εξελίσσεται γραμμικά, η χρονολογική διάρθρωση του βιβλίου παρέχει μια μον...

Ένα γράμμα κάποιου φίλου από τα παλιά, ένα φορτίο πολύτιμων βιβλίων και ένας φλύαρος παπαγάλος έρχονται να κάνουν άνω κάτω την ήρεμη ζωή των ενοίκων της οδού Ραβινιάν στους πρόποδες της Μονμάρτρης. Προσπαθώντας να εξιχνιάσουν τον περίεργο θάνατο του φίλου τους αναζητούν την λύση του μυστηρίου μέσα στις σελίδες μαθηματικών συγγραμμάτων. Η παρέα των ηρώων κάνει έτσι ένα ταξίδι στους αιώνες μέσα από το μαγικό κόσμο των μαθηματικών, έναν κόσμο πολύ πιο ανθρώπινο απ' όσο αφήνουν να φανεί οι περίπλοκες εξισώσεις που τον πλαισιώνουν συνήθως. Το Παρίσι, οι ταξιδιωτικές περιγραφές...

Τι σχέση μπορεί να έχει ένας παπαγάλος με τα μαθηματικά; Πώς μπορούν να συνεργαστούν ο παπαγάλος, ένας ηλικιωμένος πρώην βιβλιοπώλης, ένα κουφό αγόρι και τα ετεροθαλή δίδυμα αδέρφια του, διάνοιες στα μαθηματικά, στη διαλεύκανση ενός φόνου που συνέβη χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τους; Ποια θεωρήματα πρέπει να χρησιμοποιήσεις για να επιλύσεις τις ανεξιχνίαστες υποθέσεις της καθημερινής ζωής; Πόση λογοτεχνία μπορεί να χωρέσει σε μια εξίσωση; Το μυθιστόρημα του Ντενί Γκετζ, που ενθουσίασε κριτικούς και χιλιάδες αναγνώστες σε δεκάδες χώρες, είναι μια γοητευτική λογοτεχνική περ...

"Η διαδρομή του μηδενός μέσα στο χρόνο και τη σκέψη είναι γεμάτη δολοπλοκίες, μεταμφιέσεις και παρεξηγημένες ταυτότητες, όπως ήταν και οι σταδιοδρομίες των ταξιδευτών που το έφεραν πρώτοι στη Δύση. Στο βιβλίο αυτό θα το δείτε να εμφανίζεται τον καιρό των Σουμερίων σχεδόν σαν μια σκέψη εκ των υστέρων, έπειτα να μεταβάλλεται περιστασιακά στους αιώνες που έρχονταν και σχεδόν εξίσου περιστασιακά να εξαφανίζεται, για να επανεμφανιστεί αργότερα μεταμορφωμένο. Η δύναμή του θα φανεί θεϊκή σε μερικούς, διαβολική σε άλλους. Θα σκανδαλίσει απλώς τους Έλληνες και θα πετάξει μακριά τους...

[...] Στο βιβλίο του, ο Eli Maor απορρίπτει τις συνηθισμένες στείρες προσεγγίσεις του ημιτόνου και του συνημιτόνου, καθώς και των άλλων τριγωνομετρικών συγγενών τους. Αναδεικνύει το αντικείμενό του μέσα από ένα ιδιαίτερα επιτυχημένο μείγμα μαθηματικών, ιστορίας και βιογραφιών. Από την "πρωτοτριγωνομετρία" των αιγύπτιων κατασκευαστών πυραμίδων μέχρι τις προσπάθειες της αναγεννησιακής Ευρώπης για καλύτερο πυροβολικό, από τον αρχαιότερο σωζόμενο "τριγωνομετρικό πίνακα", χαραγμένο από το χέρι ενός άγνωστου βαβυλώνιου λογίου σε μια πήλινη πλάκα μέχρι το περίφημο θεώρημα του Four...

Βερολίνο, Αύγουστος 1859: ο Μπέρνχαρντ Ρίμαν γίνεται αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας - εξαιρετική τιμή για έναν τόσο νέο και άσημο μαθηματικό, μόλις 32 ετών. Όπως συνηθιζόταν σε τέτοιες περιπτώσεις, ο Ρίμαν υπέβαλε στην Ακαδημία μια εργασία με την οποία διερευνούσε το φλέγον μαθηματικό πρόβλημα της εποχής, «σχετικά με το πλήθος των Πρώτων Αριθμών που είναι μικρότεροι από κάποιον δεδομένο αριθμό». Στην εργασία του, περιέλαβε μια συμπτωματική αλλά πολύ κρίσιμη εικασία - μια Υπόθεση. Δήλωσε ότι είναι πέρα για πέρα αληθινή και, μάλιστα, ότι μέσα από την Υπόθεσή του προκύπτε...

Το ανά χείρας βιβλίο περιέχει μια πολύ ουσιαστική σημαντική ιστορική συνιστώσα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το μαθηματικό του υπόβαθρο είναι σαθρό. Ωστόσο, μην πάρετε ούτε αυτή τη δήλωση πολύ στα σοβαρά. Δεν πρόκειται για λόγιο έργο προορισμένο να διαβαστεί από κάποια μυθική ελίτ σαν αυτή που περιγράφεται σε μια ιστορία της δεκαετίας του 1920, σύμφωνα με την οποία υπήρχαν μόνο δώδεκα άτομα στον κόσμο που κατανοούσαν τις ιδέες του Αϊνστάιν. Η τετραγωνική ρίζα του -1 συνδεόταν για αρκετό διάστημα με έναν ανάλογο μύθο ανεξιχνίαστου μυστηρίου. Ο Denis Diderot, ο γάλλος φιλόσοφος...