Χρυσάνθης Κύπρος 1915-1998
Κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα στην κυπριακή λογοτεχνία, που ουσιαστικό συνιστά παράμετρο της γενικής νεοελληνικής γραμματείας μόνο με γεωγραφικό περιεχόμενο, δύο συγγραφείς κυριάρχησαν ισοδύναμα ως κορυφαίες μορφές, ο Κώστας Μόντης και ο Κύπρος Χρυσάνθης. Και οι δύο επιδόθηκαν με την ίδια επιτυχία στην ποίηση αλλά και στη λογοτεχνία. Ο Κύπρος Χρυσάνθης (1915-1998) υπήρξε γενικότερα μια σημαντική μορφή όχι μόνο της φιλολογικής αλλά και της κοινωνικής και εθνικής ζωής της Κύπρου. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και άσκησε το επάγγελμα αυτό ως κοινωνικό λειτούργημα, με ανθρωπιά και υψηλό αίσθημα καθήκοντος. Η ποίησή του διαπνέεται από αγάπη για την Ελλάδα, ενώ συγκινεί και γοητεύει με τη λυρική της έξαρση. Ασχολήθηκε σχεδόν με όλα τα είδη του λόγου. Τα πεζογραφήματά του, χωρίς αφηγηματικό φόρτο, αφηγούνται κυρίως ανθρώπινες ιστορίες της κυπριακής ζωής. Ιδιαίτερα τον συγκίνησαν τα δραματικά γεγονότα που ξεδιπλώθηκαν με την τουρκική εισβολή. Για πολλά χρόνια διηύθυνε το περιοδικό "Κυπριακά Γράμματα", του οποίου την έκδοση συνεχίζει μετά το θάνατό του η αφοσιωμένη σύζυγός του. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κύπρου Χρυσάνθη, βλ. Αλέξης Ζήρας, "Χρυσάνθης Κύπρος", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, εκδόσεις Πατάκη, 2007.
Δίστομο 10 Ιουνίου 1944: Το ολοκαύτωμα
Συλλογικό έργο
Σύγχρονη Έκφραση (2010)
... Το Σάββατο 10 Ιουνίου 1944 τα χιτλερικά στρατεύματα κατοχής, εφαρμόζοντας εμπράκτως τις αρχές του πολιτισμού του υπερανθρώπου και τις αξίες της αρείας φυλής, έγραψαν ακόμη μία αιματοβαμμένη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το Δίστομο της Βοιωτίας γνώρισε την απερίγραπτη σφαγή και τον όλεθρο. Η σφαγή του Διστόμου έδειξε σε τι έσχατη θηριωδία οδηγεί τον άνθρωπο ο φασισμός και ο πόλεμος. Τ' αχνάρια από το αίμα των θυμάτων δείχνουν το πέρασμα της βαρβαρότητας. Το Δίστομο μένει στην Ιστορία για να θυμίζει τη φασιστική αγριότητα και να σηματοδοτεί το μέγεθος της χρεοκ...
Για τον Χαραλαμπίδη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (2009)
[...] Ο παρών τόμος δεν είναι γραμμένος για την αποτίμηση του έργου του Χαραλαμπίδη, εργασία που σε γενικές γραμμές έχει ήδη γίνει και στην οποία προστίθενται συνεχώς νέες μελέτες ή βιβλία, αλλά για τη δημοσίευση σε σώμα των κριτικών κειμένων, υπό τις ποικίλες μορφές που μπορεί να λάβει η κριτική, από την απλή κριτική παρουσίαση και τη διάσπαρτη, κριτική πάντα, πληροφορία έως το σοβαρό μελέτημα ή και το επιστημονικό βιβλίο και περαιτέρω, για μια αποτίμηση της κριτικής αυτής, μια άτυπη κριτική των συγκεκριμένων κριτικών. Στόχος, να φανεί η ποιητική εμβέλεια, οι τρόποι πρόσλη...
Η κριτική για τα βιβλία του Τηλέμαχου Αλαβέρα
Συλλογικό έργο
Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (2007)
[...] Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται κριτικές που δημοσιεύτηκαν μέχρι τώρα για τα εκδοθέντα βιβλία. Κρίθηκε προσφορότερη η παράθεσή τους κατά βιβλίο σε χρονική αλληλουχία και τα συνολικότερα κριτικά αντικρίσματα να συμπληρώνουν την εικόνα, από τη σελίδα 283 και μετά. Η παράθεση των κριτικών με αλφαβητική σειρά κατά συγγραφέα σημειώνεται και στη δεύτερη σελίδα κάθε ψευδότιτλου ως πίνακας περιεχομένων. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα)
Το παράστημα του Κώστα Π. Μιχαηλίδη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (2006)
"Έφθασε η ώρα να υψώσουμε, με το αθάνατο υλικό των λέξεων, ένα μνημείο για να τιμήσουμε το εκλεκτότερο τέκνο που γέννησε στο β΄ μισό του 20ου αιώνα η πεφιλημένη μας Κύπρος, τον Κώστα Π. Μιχαηλίδη: τον φιλόσοφο και τον ποιητή, τον δάσκαλο και τον φίλο, τον "Άνθρωπο" που με το ολόφωτο, πυκνό, σοβαρό και μεγαλόκαρδο έργο του ετίμησε και την γλώσσα μας και την Ελλάδα. Αποδίδουμε επομένως μια τιμή ως αντανάκλαση αγάπης, ως αναγνώριση αξίας και ως εκδήλωση επίμονης αξίωσης ο χρόνος να σεβαστεί το ευγενές πρόσωπο του και το υψηλόφθογγο έργο του. Στο έργο αυτό αγωνίστηκε η πολυα...
Παιδιά του κόσμου
Συλλογικό έργο
Επίλογος (2005)
Όταν στα 1962 έκανα προσκαλεσμένος γι' αρκετό καιρό το πρώτο μου ταξίδι στην Κίνα, είχα την ευκαιρία να βρίσκομαι σε πάμφτωχα χωριά, σ' επαρχίες μακρινές μέσα σε οικογένειες με παιδιά πολλά. Οι δυσκολίες κι οι στερήσεις της τραχιάς ζωής ήταν ολοφάνερες στους χωρικούς που δέχονταν την ομάδα των ξένων. Όμως αυτοί, σαν να είχαν όλα τ' αγαθά που επιθυμούσαν, μας μιλούσαν με τρυφερότητα και μας έδειχναν τα γελούμενα λιγόχρονα παιδιά. Αυτά, φτωχικά ντυμένα κι όλα ίδια -όπως κι οι μεγάλο τότε-, μας πλησιάζουν με πρόσωπα φωτεινά, χαμογελώντας. Μας έκαναν εντύπωση! Πώς μπορούσαν μέ...
Το κίτρινο χρυσάνθεμο
Χρυσάνθης Κύπρος 1915-1998
Εκδόσεις Επιφανίου (1990)
Λένε πως το κίτρινο χρυσάνθεμο ήταν κάποτε μια όμορφη, ξανθούλα κοπελίτσα. Όλοι στη χώρα της μιλούσαν για την ομορφιά της. Έλεγαν πως είχε μάτια γαλανά όπως ένα κομμάτι από τον ουρανό, μεγάλα σαν το αμύγδαλο και λαμπερά όπως η φωτιά. Τα χέρια της ήταν κάτασπρα σαν το βαμβάκι. Και τα μαλλιά της κατάξανθα όπως ακριβώς μια χρυσαφένια δέσμη ηλιαχτίδων...
Μνημονάριον του Φώτη Κόντογλου
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1985)
Με την απόσταση που τραγικά ανοίγει ο χρόνος όταν η ύπαρξη κρυσταλώνεται με την τελευτή της, ατενίζουμε σήμερα τον Φώτη Κόντογλου - είκοσι χρόνια μετά την κοίμησή του και ενενήντα από την γέννησή του. Τον ατενίζουμε με βαθύ σέβας και πιστή αγάπη να ψηλώνει από χρόνο και χρόνο και μέσα στην δεινή εμπλοκή του Ελληνισμού με την εποχή μας, να κερδίζει η μορφή και το έργο του ακέρια την σημασία τους. Με καθαρότερη σήμερα ματιά και με καρδιά που βρίσκει την δύναμη να τιθασεύει την αγάπη της στον ζυγό της δίκαιης κρίσης, θωρούμε τον Φώτη Κόντογλου να υψώνεται εις κεφαλήν γωνίας τ...
Η νεοελληνική κριτική για τον Παντελή Πρεβελάκη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1979)
Συγκροτώντας με τα "Τετράδιά" της η "Ευθύνη" την πινακοθήκη των εξαιρετικών μορφών του Νέου Ελληνισμού, θεώρησε καθήκον της να σταθεί και να γιορτάσει πνευματικά τα εβδομηντάχρονα του Παντελή Πρεβελάκη. Γιατί το έργο του υψώνεται σοβαρό και στέρεο, με ιερή προαίρεση αθανασίας, δίδαγμα και μάθημα των Ελλήνων. Στο έργο αυτό έχει εκφραστεί με αξιοζήλευτη γλώσσα η δραματική συνείδηση του Ελληνισμού και η τραγικότητα των καιρών μας, κι αποτελεί αναπαλλοτρίωτη κατάθεση του Έθνους, τιμή του λαού και καύχηση. Το "Τετράδιο" έπρεπε κανονικά να συγκροτήσουν μελετήματα γραμμένα για...