Ζαχαρόπουλος Ντένης
Ο Ντένης Ζαχαρόπουλος είναι ιστορικός και κριτικός της τέχνης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1952. Τελείωσε το Λεόντειο Λύκειο το 1970 και παράλληλα σπούδασε μουσική και ιστορία της μουσικής στο Ωδείο Αθηνών. Σπούδασε σύγχρονη φιλολογία και αισθητική στο Πανεπιστήμιο της Αιξ-αν-Προβάνς, κοινωνιολογία της τέχνης και σημαντική των αναπαραστατικών συστημάτων στην Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών στο Παρίσι. Ανώτατο δίπλωμα κοινωνικών επιστημών με τον J. Cassou, το 1976. Μεταπτυχιακό στην ιστορία και θεωρία της τέχνης με τους L. Marin, H. Damish και G. Genette, το 1980. Παρακολούθησε συστηματικά το διδακτορικό σεμινάριο φιλοσοφίας και αισθητικής του L. Marin από το 1980 έως το 1985. Από το 1986 μέχρι το 1991 δίδαξε στην Ανωτάτη Σχολή Εικαστικών Τεχνών της Γενεύης· από το 1986 μέχρι το 1993 στη Μεταπτυχιακή Σχολή του Εθνικού Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, "Le Magazin", της Γκρενόμπλ· από το 1992 μέχρι το 1996 εκλέχτηκε ομότιμος καθηγητής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης και διευθυντής του Ινστιτούτου Σύγχρονης Τέχνης. Δίδαξε ως καθηγητής στο Μεταπτυχιακό της Rijksacademie van Beeldende Kunsten, στο Άμστερνταμ, και ως έκτακτος καθηγητής στη Hochschulle fur Kunst und Gestaltung της Βέρνης. Από το 2002 διδάσκει ιστορία της τέχνης και μουσειολογία στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, στη Μυτιλήνη. Έχει διατελέσει: διευθυντής του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης και Πολιτισμού και Πάρκου Γλυπτικής, Domaine de Kerguehennec στη Βρετάνη, Γαλλία από το 1992-1999. Συν-διευθυντής της Documenta IX του Κάσσελ, 1992. Κομισάριος του Γαλλικού Περιπτέρου στη 48η Μπιενάλε της Βενετίας, 1999. Σύμβουλος της Επιτροπής Αναγνώρισης Ανωτάτων Διπλωμάτων Καλών Τεχνών του Ομοσπονδιακού Συνεδρίου Δημόσιας Εκπαίδευσης της Ελβετίας. Επιμελητής και οργανωτής πολυάριθμων εκθέσεων σε Μουσεία και Κέντρα Τέχνης στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Αυστρία, το Βέλγιο, την Ισπανία, την Ολλανδία, το Μαυροβούνιο και τις Η.Π.Α. Εκλέχτηκε Γενικός Επιθεωρητής Καλών Τεχνών του Υπουργείου Πολιτισμού της Γαλλίας το 1999, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 2000. Έχει διατελέσει σύμβουλος και σύνεδρο μέλος της Εθνικής Συλλογής Σύγχρονης Τέχνης της Γαλλίας, από το 1993 μέχρι το 2000, των περιφερειακών συλλογών της Καμπανίας και Αρδεννών, από το 1997 μέχρι το 2000, του Βορρά και Καλαί, από το 1984 μέχρι το 1990. Διατέλεσε σύνεδρο μέλος της επιτροπής διεθνούς πολιτιστικής πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας από το 1993 μέχρι το 1999. Από το 1987 μέχρι το 1989 συμμετείχε ως μέλος της Επιτροπής Εκθέσεων του Υπουργείου Πολιτισμού της Ισπανίας. Συντονιστής Προγράμματος του Ελληνικού Μήνα στο Λονδίνο, 1975-1976, Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης. Βοηθός του Τ. Σπητέρη από το 1973 μέχρι το 1979, για τη συγγραφή του τρίτομου "Τρεις αιώνες νεοελληνικής τέχνης (1660-1967)". Κριτικός τέχνης, συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά. Δημοσίευσε βιβλία, καταλόγους, δοκίμια και μελέτες πάνω στη σύγχρονη τέχνη, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την άρτε πόβερα, την τοιχογραφία, το χώρο, την αναπαράσταση, την αρχιτεκτονική, το τοπίο, τον ήχο, την ιστορία της τέχνης, τη μεθοδολογία, την ιστορία των θεσμών, την κριτική της τέχνης, και σημαντικό αριθμό μονογραφιών πάνω σε σύγχρονους και ιστορικούς καλλιτέχνες. Έχει δώσει διαλέξεις και συμμετάσχει, διευθύνει και οργανώσει συνέδρια σε πολυάριθμα μουσεία, ιδρύματα και πανεπιστήμια στην Ευρώπη και την Αμερική.
Τέχνη και δημοκρατία
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2018)
Η έκδοση περιλαμβάνει κείμενα των ομιλιών που εκφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου "Τέχνη και Δημοκρατία", το οποίο διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής στις 7-9 Δεκεμβρίου 2017.
Σκοτεινά νερά - Ελευσίνα, 1994 - 2013
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Cube Art Editions [ Κύβος Εκδόσεις Τέχνης ] (2013)
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης της Λίζης Καλλιγά στη Δημοτική Πινακοθήκη Λ. Κανελλόπουλος του Δήμου Ελευσίνας, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αισχυλείων, τον Σεπτέμβριο του 2013.
Le Chant du Rossignol
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Cube Art Editions [ Κύβος Εκδόσεις Τέχνης ] (2013)
«Το έργο της Αθηνάς Ιωάννου έχει να κάνει με το πώς γεννιούνται οι εικόνες αλλά όχι με την αφήγησή τους. Η παράσταση είναι η κίνηση μέσα στο φως και όχι το ποιος κινείται και γιατί. Είναι το πέρασμα από την αρχιτεκτονική στο χώρο και από το χώρο στον τόπο, όπου ο χώρος και ο άνθρωπος συναντιούνται». (Ντένης Ζαχαρόπουλος) Το βιβλίο εκδόθηκε με την ευκαιρία των εκθέσεων της καλλιτέχνιδας Le Chant du Rossignol στο Field Institute Hombroich (FIH), Απρίλιος 2013 και Who is Afraid of the Walls, στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης του Μουσείου Μπενάκη, Ιούνιος 2013, και στο Μακεδο...
Ανθολογία σύγχρονης γαλλικής ποίησης
Συλλογικό έργο
Άγρα (2013)
30 σύγχρονοι Γάλλοι ποιητές ανθολογούνται σε μια δίγλωσση έκδοση. Η μεγάλη γαλλική ποιητική παράδοση στις σύγχρονες εκδοχές της. Πολλοί από τους ποιητές συμβάλλουν στην ανθολογία με ανέκδοτα ελληνόθεμα ποιήματά τους.
Κουλεντιανός, ο τελευταίος ακροβάτης του μοντερνισμού
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Μουσείο Μπενάκη (2012)
Η πολυσέλιδη και καλαίσθητη έκδοση αποτελεί τον συνοδευτικό κατάλογο της έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη από τις 27 Σεπτεμβρίου 2012 μέχρι τις 5 Ιανουαρίου 2013 και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος-Μάιος 2013). Τα 300 περίπου γλυπτά που περιλαμβάνονται στην έκδοση, έστω κι αν δεν αποτελούν το σύνολο της καλλιτεχνικής παραγωγής του δημιουργού, αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της. Η αναλυτική μελέτη του επιμελητή, τα κατατοπιστικά σημειώματα, το αναλυτικό χρονολόγιο και ο κατάλογος των ατομικών και ομαδικών εκθέσεων εξοι...
Κουλεντιανός, ο τελευταίος ακροβάτης του μοντερνισμού
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Μουσείο Μπενάκη (2012)
Η πολυσέλιδη και καλαίσθητη έκδοση αποτελεί τον συνοδευτικό κατάλογο της έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη από τις 27 Σεπτεμβρίου 2012 μέχρι τις 5 Ιανουαρίου 2013 και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος-Μάιος 2013). Τα 300 περίπου γλυπτά που περιλαμβάνονται στην έκδοση, έστω κι αν δεν αποτελούν το σύνολο της καλλιτεχνικής παραγωγής του δημιουργού, αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της. Η αναλυτική μελέτη του επιμελητή, τα κατατοπιστικά σημειώματα, το αναλυτικό χρονολόγιο και ο κατάλογος των ατομικών και ομαδικών εκθέσεων εξοι...
Θόδωρος, γλύπτης
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2011)
Αυτό που κινεί την περιέργεια, το ενδιαφέρον και το θαυμασμό μας είναι το γεγονός πως το έργο του Θόδωρου εξακολουθεί, μέσα από ιδιότυπες οπτικές και νοητικές γωνίες, να είναι ενεργό και επίκαιρο, με άλλα λόγια να είναι σύγχρονο. Για τούτον ακριβώς το λόγο δεν μοιάζει ούτε να συνάδει με την εποχή του ούτε να δέχεται αβασάνιστα μια συναινετική κατάσταση η οποία χρονολογεί στο παρελθόν έργα των οποίων το πρώτο μέλημα είναι να αποζητούν το παρόν, να το αφουγκράζονται και να το στοχεύουν. Η ανάγκη αυτή, μέσα από τα ερωτηματικά που προκαλεί, είναι πάντα σημερινή. Τίποτα το "αναδ...
Εν χώρω τεχνήεσσα
Συλλογικό έργο
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πολυτεχνική Σχολή (2011)
Η καθηγήτρια Ξανθίππη Σκαρπιά-Χόιπελ, δυναμική, δραστήρια και επινοητική, σφράγισε με την παρουσία της το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αλλά και τον δημόσιο βίο. Το έργο της στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων πάνω από σαράντα χρόνια, όπως και στον επαγγελματικό χώρο και στο τιμόνι του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Αρχιτεκτονικής, είναι γνωστά σε όλους μας, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο αφιερωματικός τόμος, στον οποίο μετέχουν συνάδελφοι και φίλοι τής πανεπιστημιακής, της πνευματικής και της καλλιτεχνικής ζωής του τόπου, αποτελεί επιβε...
"Για τα πράγματα που λείπουν"
Συλλογικό έργο
Άγρα (2009)
Τα κείμενα του βιβλίου προέρχονται από απομαγνητοφωνήσεις τηλεοπτικών εκπομπών στην ΕΤ1. Δεκαοχτώ καλλιτέχνες, διευθυντές μουσείων και επιμελητές τέχνης συζητούν με την Κατερίνα Ζαχαροπούλου. Είναι όλοι τους βαθιά στοχαστικοί. Και παρότι από τη μορφή με την οποία παρουσιάζονται οι συνεντεύξεις απουσιάζουν τόσο η εικόνα των έργων όσο και η αύρα της ζωντανής παρουσίας τους, ωστόσο αναδεικνύονται οι λόγοι για τους οποίους κάνουν τέχνη, ή είναι μέσα σ' αυτήν.
Γιάννης Κουνέλλης
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Οι είκοσι ζωγράφοι, γλύπτες, χαράκτες και φωτογράφοι που παρουσιάζονται στη σειρά "Σύγχρονοι Έλληνες Εικαστικοί" της εφημερίδας "Τα Νέα" διαμόρφωσαν τη σύγχρονη ελληνική τέχνη. Πράγματι, η επιλογή είναι ακριβής και αυστηρή, πράγμα σπάνιο για τέτοιου είδους εγχειρήματα. Επιπλέον, από την άποψη της πληροφόρησης ενός φιλότεχνου, αλλά δίχως εξειδικευμένες γνώσεις, κοινού η σειρά καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα δημιουργίας, από τη γενιά του ΄30 ως την πρωτοπορία της δεκαετίας του 1970. Ανάμεσά τους θα συναντήσει κανείς και ορισμένους καλλιτέχνες της διασποράς, οι οποίοι εντάσσονται...
Ρένα Παπασπύρου: Flashback
Συλλογικό έργο
Futura (2009)
[...] Εκεί που οι περισσότεροι καλλιτέχνες βάζουν το σώμα ως πρώτη δυναμική του έργου, η Παπασπύρου μετατρέπει τη ζωγραφική σε κοινωνικό και ιστορικό δέρμα που επεξεργάζεται με τέχνη, σοφία και αφοσίωση. Εκεί όπου οι περισσότεροι βλέπουν το αντικείμενο σαν αρχή και σαν ολοκλήρωση του έργου, η Παπασπύρου συλλέγει τη διάλυσή του, το διασκορπισμό του, περιδιαβάζει την κατάλυση της εξουσίας του, συνθέτει την αρχαιολογία του σαν βάση της ζωγραφικής πράξης. Αυτό καλείται να διαβάσει και να κοιτάξει ο θεατής. Έναν κοινωνικό χώρο που γίνεται όλο και πιο επίπεδος, αλλά, όπως το δέρμ...
Γιάννης Γαΐτης
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Οι είκοσι ζωγράφοι, γλύπτες, χαράκτες και φωτογράφοι που παρουσιάζονται στη σειρά "Σύγχρονοι Έλληνες Εικαστικοί" της εφημερίδας "Τα Νέα" διαμόρφωσαν τη σύγχρονη ελληνική τέχνη. Πράγματι, η επιλογή είναι ακριβής και αυστηρή, πράγμα σπάνιο για τέτοιου είδους εγχειρήματα. Επιπλέον, από την άποψη της πληροφόρησης ενός φιλότεχνου, αλλά δίχως εξειδικευμένες γνώσεις, κοινού η σειρά καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα δημιουργίας, από τη γενιά του ΄30 ως την πρωτοπορία της δεκαετίας του 1970. Ανάμεσά τους θα συναντήσει κανείς και ορισμένους καλλιτέχνες της διασποράς, οι οποίοι εντάσσονται...
Συζητήσεις για τον λόγο στο Αιγινήτειο
Συλλογικό έργο
Κοινός Τόπος Ψυχιατρικής Νευροεπιστημών & Επιστημών του Ανθρώπου (2008)
Στον τόμο αυτό συνυπάρχουν κείμενα μουσικών, γλωσσολόγων, συγγραφέων, μαθηματικών, ψυχολόγων, λογοθεραπευτών, φυσιολόγων και γιατρών που πραγματεύτηκαν τον λόγο από τη σκοπιά της τέχνης ή της επιστήμης τους. Οι Συναντήσεις έδωσαν βήμα στις διαφορετικές προσεγγίσεις τους, στοχεύοντας στην ανάπτυξη ενός διαλόγου ανάμεσα σε γνωστικά πεδία που παραμένουν στεγανά και επιχειρώντας να συμβάλουν στην καθιέρωση μιας κοινής γλώσσας, μιας κοινής ορολογίας, που θα επιτρέψει στις επιστήμες του λόγου να κατανοήσουν η μια την άλλη και να συνομιλήσουν σε βάθος για το αντικείμενό τους. Η ε...
William Klein
Συλλογικό έργο
Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (2007)
Ο Ουίλιαμ Κλάιν δεν μπαίνει σε καμία κατηγορία: ζωγράφος, σκηνοθέτης, φωτογράφος, γραφίστας, η υπέροχη προσωπικότητά του τον κάνει έναν καλλιτέχνη μη "κατηγοριοποιήσιμο", πολύπλευρο, και πάντα παρόντα, αυτοπροσώπως, σε όλα τα κινήματα της κοινωνίας μας. Χωρίς να διατείνομαι ότι μπορώ εδώ να συνοψίσω ένα έργο τόσο πλούσιο, μια καλλιτεχνική πορεία τόσο μοναδική, απαιτητική και ασυμβίβαστη, θα ήθελα απλώς να θυμηθώ κάποιες πράξεις και γεγονότα που θα κάνουν από δω και πέρα τη ζωή του φίλου μου Ουίλιαμ Κλάιν μυθική. Γιος Ουγγροεβραίων μεταναστών, μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη κα...
Το όνομα τόπων: το όνομα
Συλλογικό έργο
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2007)
Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης διοργάνωσε σε συνεργασία με τη Θερινή Ακαδημία του Εθνικού Θεάτρου, την 9η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Καλαμαριάς (Πεδίο Δράσης Κόδρα) και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, ένα καλλιτεχνικό και ερευνητικό εργαστήριο στο Επταπύργιο και στους χώρους των φυλακών Γεντί Κουλέ. Την επιμέλεια είχαν από κοινού η καλλιτεχική υπεύθυνη της Θερινής Ακαδημίας του Εθνικού Θεάτρου, θεατρολόγος, Ελένη Βαροπούλου και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΜΜΣΤ, ιστορικός τέχνης Ντένης Ζαχαρόπουλος. Από τη σκοπιά των...
Τόπος: Εγγονόπουλος
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2007)
[...] Μέσα από αυτή την πρώτη προσέγγιση η έκθεση προχωρά σε μια ευρύτερη αναθεώρηση του έργου του Εγγονόπουλου: συγκεντρώνει μια σειρά από εξέχοντα έργα του για να τα φέρει αντιμέτωπα με μια σειρά από έργα νεότερων καλλιτεχνών. Δίχως να αποβλέπει στη συγκρότηση μιας υφολογικής συνέχειας, ενότητας, σχολής ή στιλ παρουσιάζει το γενεαλογικό άλμα μέσα από το οποίο η υπερρεαλιστική προοπτική και ο μοντερνισμός εμφανίζονται στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης. Συγκεντρώνει ενδείξεις και καταδείχνει αινίγματα που αφορούν τη σημερινή κατάσταση της τέχνης και πρακτικές που προσεγγ...
Ποιος: Ποιος είναι εδώ;
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2007)
[...] "Ποιος είναι εδώ"; είναι η διπλή και πολλαπλή έκφραση αυτού του διλήμματος και αυτού του γεγονότος που στο τέλος τόσο το ένα όσο και το άλλο, δεν καθαιρούν κι αλλοτριώνουν έναν έναντι ενός άλλου, αλλά τον καθένα έναντι καθενός. Χωρίς να υποκαθίσταται κανείς, τίποτα δεν είναι ανταλλάξιμο ή αντικαταστήσιμο, τίποτα δεν είναι το ίδιο όπως τίποτα δεν είναι διαφορετικό. Η τέχνη διασκορπίζoντας υλικά, κάθε έννοια μιας ενιαίας ή συνεχούς προοπτικής αχρηστεύει τις αγορεύσεις και κλείνει το θέαμα για ν' ανοίξει τα μάτια και να κοιτάξει άφοβα το τρομερό παρόν, να συσπειρώσει...
Αλέξης Ακριθάκης
Ζαχαρόπουλος Ντένης
Ελληνικά Γράμματα (2007)
Απρόσμενο, αυθόρμητο, τραγικό και πηγαίο το έργο του Αλέξη Ακριθάκη (1939-1994), περνά μέσα από διαφορετικούς, ασυμβίβαστους δρόμους, και συνιστά, στη σύγκλισή τους, μια πρωτογενή και ερευνητική καλλιτεχνική πράξη. Ως δημιουργός έρχεται στην τέχνη αυτοδίδακτος και γνώστης πρώτα της ζωής και του δρόμου και μετά των μουσείων και της ζωγραφικής. Η σχέση του με την ποίηση εμπνέει τα πρώτα βήματα του στην Αθήνα και τον καθιερώνει με το περιβόητο πια, τσίκι τσίκι. Νεαρός στο Παρίσι, γνωρίζει από κοντά την περιπέτεια του υπαρξισμού. Στην Αθήνα συμβάλλει ενεργά στην ανανέωση της κ...
Aquarium Stories
Γρέγου Κατερίνα
Futura (2007)
[...] Η Αποστολίδου με το νέο έργο της αυτό σε βίντεο και σε προβολές, σε σχέδιο και αποτύπωση ενός εσωτερικού χρόνου που αναποδογυρίζει τις συμβάσεις του χώρου και του τόπου, έρχεται να μας θυμίσει τις καταβολές της γλυπτικής. Μας θυμίζει πως πρωταρχικά, η αρχαία ταφική διάσταση του γλυπτού κλείνει μέσα σε μια περίοπτη εικόνα ή αντικείμενο το δυνάμει πέρασμα σε άλλους κόσμους και καταθέτει τα κλειδιά του περάσματος αυτού στη θεσμική διαχείριση του φόβου από την τελετουργία ή τη θρησκεία. Από τον αρχαίο τάφο στο κουτί της Πανδώρας και από το σύγχρονο χώρο του θεάματος στου...