Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Όταν θα επιστρέψεις στη Δύση", ρωτάει ο Κουμπλάι [Μεγάλος Χαν] τον Μάρκο Πόλο, "θα επαναλάβεις στον κόσμο σου τις ίδιες αφηγήσεις που κάνεις σε μένα;" "Εγώ μιλώ, μιλώ", λέει ο Μάρκο, "μα όποιος με ακούει συγκρατεί στο μυαλό του μονάχα τις λέξεις που περιμένει να ακούσει. Άλλη είναι η περιγραφή του κόσμου όταν την ακούς με καλή διάθεση, άλλη εκείνη που θα κάνει τον γύρο των χαμάληδων και των γονδολιέρηδων στο ισόγειο του σπιτιού μου τη μέρα της επιστροφής μου, άλλη εκείνη που θα μπορούσα να υπαγορεύσω σε προχωρημένη ηλικία, αν συνέβαινε να φυλακιστώ από Γενοβέζους πειρατές...

Ο τόμος αυτός αποτελεί μια συλλογή κειμένων που γράφτηκαν προς τιμήν του ιστορικού Γιάνη Γιανουλόπουλου. Συλλογικά πονήματα όπως το ανά χείρας, προϊόν έμπρακτης αναγνώρισης και απόδοσης τιμής σε έναν σημαντικό ιστορικό, εύλογα παίρνουν τη μορφή ενός γνωστικού παλίμψηστου με θεματικές που διαχέονται, αλληλοσυμπληρώνονται αλλά και που κάποτε αποκλίνουν. Τα μοτίβα, οι μύθοι και οι μηχανισμοί ανάδυσης του εθνικισμού στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τα Βαλκάνια, ο ρόλος της θρησκείας στη διαμόρφωση "εθνικών ταυτοτήτων" και ο αναστοχασμός πάνω στη θέση της Ιστορίας στη δημόσια σφαίρα...

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την αύξηση της σοβιετικής επιρροής στην Ευρώπη, η υψηλή στρατηγική των ΗΠΑ για τη μεταπολεμική περίοδο απαιτούσε όχι μόνο την ανάσχεση του κομμουνισμού, αλλά και τη δημιουργία ενός κόσμου ανοικτού στην αμερικανική πολιτική, πολιτισμική και οικονομική επιρροή. Οι δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες, από την άλλη πλευρά, χρειάζονταν την αμερικανική βοήθεια για την ανοικοδόμησή τους, και μέσω αυτής, για τον περιορισμό της κομμουνιστικής επιρροής. Έτσι, η προσπάθεια διαιώνισης της ευημερίας και της ασφάλειας των ΗΠΑ στηρίχθηκε στην εδραίωση κ...

Όταν το καλοκαίρι του 2008 συναντηθήκαμε για να σχεδιάσουμε το πρόγραμμα των "Οροσήμων των ελληνο-γερμανικών σχέσεων", δεν φανταζόμασταν πόσο επίκαιρο θα ήταν το θέμα στον καιρό που θα γινόταν το συμπόσιο. Σήμερα η Ελλάδα είναι δυστυχώς πρώτο θέμα στην Ευρώπη. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι ειδήμονες επιδιώκουν να τραβήξουν την προσοχή με υπονοούμενα ή με ευρηματικά σχόλια για την κοινωνική πραγματικότητα στην Ελλάδα και τη μελλοντική εξέλιξη της οικονομίας της. Ωστόσο, για τους περισσότερους από αυτούς ισχύει ότι δεν γνωρίζουν σχεδόν τίποτε για την Ελλάδα μετά το Μέγα Α...

Στις 21 Απριλίου 1941, ύστερα από τρεις εβδομάδες σκληρών μαχών, η Βέρμαχτ εισήλθε στην Αθήνα. Πέντε εβδομάδες αργότερα, οι Γερμανοί κατέλαβαν, με απροσδόκητα υψηλές απώλειες, το τελευταίο ελεύθερο κομμάτι της Ελλάδας, την Κρήτη. Ο Χίτλερ, ενόψει της επικείμενης επίθεσης κατά των ΕΣΣΔ, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της, εφόσον ήταν πεπεισμένος ότι "από τους Έλληνες δεν υφίστατο πλέον κίνδυνος". Θεωρούσε ως δώρο εξ ουρανού την προθυμία ελλήνων στρατηγών να σχηματίσουν "κυβέρνηση" συνεργασίας που θα αναλάμβανε το άχαρο έργο της καθημερινής διοικητικής ρουτίνας. Οι Γερμανοί...

Στις 21 Απριλίου 1941, ύστερα από τρεις εβδομάδες σκληρών μαχών, η Βέρμαχτ εισήλθε στην Αθήνα. Πέντε εβδομάδες αργότερα, οι Γερμανοί κατέλαβαν, με απροσδόκητα υψηλές απώλειες, το τελευταίο ελεύθερο κομμάτι της Ελλάδας, την Κρήτη. Ο Χίτλερ, ενόψει της επικείμενης επίθεσης κατά των ΕΣΣΔ, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της, εφόσον ήταν πεπεισμένος ότι "από τους Έλληνες δεν υφίστατο πλέον κίνδυνος". Θεωρούσε ως δώρο εξ ουρανού την προθυμία ελλήνων στρατηγών να σχηματίσουν "κυβέρνηση" συνεργασίας που θα αναλάμβανε το άχαρο έργο της καθημερινής διοικητικής ρουτίνας. Οι Γερμανοί...

Το "Στέμμα και σβάστικα" είναι, σύμφωνα με τον ίδιο τον συγγραφέα του, μια ιστορική προσέγγιση που δίνει έμφαση στα ίδια τα γεγονότα, στην ανασύσταση του τι συνέβη τα κρίσιμα χρόνια της τριπλής Κατοχής της Ελλάδας (γερμανικής, ιταλικής, βουλγαρικής). Την απάντηση για το τι συνέβη ο Φλάισερ την αναζητά στις αρχειακές πηγές, αναδεικνύοντας τη βαρύτητα των τεκμηρίων καθώς και της συνθετικής και ερμηνευτικής ικανότητας του ιστορικού. Χριστίνα Κουλούρη

Το "Στέμμα και Σβάστικα" είναι, σύμφωνα με τον ίδιο τον συγγραφέα του, μια ιστορική προσέγγιση που δίνει έμφαση στα ίδια τα γεγονότα, στην ανασύσταση του τι συνέβη τα κρίσιμα χρόνια της τριπλής Κατοχής της Ελλάδας (γερμανικής, ιταλικής, βουλγαρικής). Την απάντηση για το τι συνέβη ο Φλάισερ την αναζητά στις αρχειακές πηγές, αναδεικνύοντας τη βαρύτητα των τεκμηρίων καθώς και της συνθετικής και ερμηνευτικής ικανότητας του ιστορικού. Χριστίνα Κουλούρη

Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από κείμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά". Περιέχονται τα κείμενα: - Γιώργος Μαργαρίτης, "Η Ελλάδα και οι Έλληνες του '40" - Θεόδωρος Δ. Σαμπατακάκης, "Από την εισβολή ως τη συνθηκολόγηση" - Ζαχαρίας Δ. Αντωνάκης, "Η μάχη της Κρήτης" - Ζαχαρίας Δ. Αντωνάκης, "Η τριπλή κατοχή" - Γιώργος Μαργαρίτης, "Η Κατοχή 1941 - 1944" - Γιώργος Μαργαρίτης, "Η ελληνική πολιτεία" - Σπύρος Καλογεράς, "Το σκληρό πρόσωπο της Κατοχής" - Γιώργος Μαργαρίτης, "Η Κατοχή της πείνας και των στερήσεων" - Γ. Φ. Κουκουλές, "Το ΕΕΑΜ"...

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι το αποφασιστικότερο γεγονός του 20ού αιώνα, καθώς n βαριά σκιά του "αγκάλιασε" όλο τον πλανήτη και είχε συνέπειες από την προσωπική και οικογενειακή τύχη τού καθενός, έως την εξόντωση ή μετατόπιση ολόκληρων πληθυσμών και το σχηματισμό ή τη διάλυση χωρών. Η μνήμη του πολέμου συνεχίζει να είναι επώδυνη και να προκαλεί παθιασμένες συζητήσεις. Όταν σίγησαν τα όπλα, ακολούθησαν οι πόλεμοι τnς ιστορίας που δεν λένε ακόμα να λήξουν, στο βαθμό που το τέλος του πολέμου ήταν η καταστατική πολιτική και ιδεολογική στιγμή τnς εποχής που ακολούθησε. Κάθε...

Γιορτάζουμε την 28η χωρίς να συνειδητοποιούμε όλοι και πλήρως τη σημασία της ημέρας, υποβιβάζοντάς την κάποτε σε μια τυπική εκδήλωση, σε μια παρέλαση, σ' έναν πανηγυρικό. Το "Όχι", ο ελληνοϊταλικός πόλεμος ή το αλβανικό έπος, όπως και αν το ονομάσουμε, αποτελεί ιστορικό ορόσημο που υπερβαίνει (συμβαίνει αυτό κάποτε στην Ιστορία, αλλά όχι πάντα) τα στενά ελληνικά σύνορα. Καθώς εμπλέκεται και αποτελεί συστατικό στοιχείο του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου μπορεί να αποτιμηθεί στην ολότητά του, μόνον εξεταζόμενο ως τμήμα αυτής της παγκόσμιας σύρραξης. Και σ' αυτό το πλαίσιο καταλαμβάν...

Ο τόμος αυτός περιέχει τα κεφάλαια: - Η πορεία της Ευρώπης προς τον πόλεμο - Το "Spazio Vitale" του φασισμού και η είσοδος της Ιταλίας στον πόλεμο - Η ιταλική Κατοχή - Το "οργανωμένο χάος" - Η πολιτική της Βουλγαρίας έναντι της Ελλάδας μετά τη δεκαετία του '30 - Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων - Οι κυβερνήσεις εξορίας: Ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο - Η ακμή του ναυτεργατικού κινήματος της "Ελευθέρας Ελλάδος" - Το Σώμα των Ελλήνων Αξιωματικών στον πόλεμο και την πολιτική.

Ποιος ήταν ο πραγματικός ρόλος που διαδραμάτισαν οι δωσίλογοι κατά τη διάρκεια της κατοχής και ποιες οι σχέσεις τους με τον υπόλοιπο ελληνικό πληθυσμό; Είναι ο δωσιλογισμός ένα μονοδιάστατο φαινόμενο; Ή μήπως πρέπει να ερευνηθεί στις διάφορες εκφάνσεις του, όπως αυτές εκδηλώθηκαν σε διαφορετικές περιοχές της χώρας αλλά και στο πλαίσιο των ομάδων που κινήθηκαν στη βάση εθνοτικών, πολιτικών και ιδεολογικών κριτηρίων; Πώς εντάχτηκαν οι δωσίλογοι στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία και ποια ήταν τα κριτήρια με τα οποία η μια πλευρά κατηγορούσε την αντίπαλη για δωσιλογισμό και πρ...

Η σχέση με την Ιστορία συνήθως γίνεται πιο εύκολη όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε χρονικά από τα γεγονότα. Θετικές μνήμες λαμπρύνονται, μνήμες αρνητικές ξεθωριάζουν, οι παλιές γενιές, που ενδεχομένως θα εξέφραζαν αντίλογο, φεύγουν με τη νομοτέλεια των βιολογικών ρυθμών, καταθέτοντας όμως -σε σχέση με κάθε άλλη εποχή πιο έντονα- την ιστορική μαρτυρία τους για τους μεταγενέστερους, με αμφίρροπες ωστόσο καταλυτικές επιδράσεις στην επιστημονική έρευνα. Ο τόμος αυτός αποτελεί την πρώτη επιστημονική προσπάθεια για μια κοινή και ενιαία θεώρηση των προβλημάτων τα οποία όχι μόνο σφ...

Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, "ένα δόκανο από το οποίο κανένας δεν μπορούσε να ξεφύγει", είχε αναμφίβολα καταλυτικές συνέπειες στην πολιτική ζωή του τόπου και άφησε έντονα τα ίχνη του στη συλλογική μνήμη. Δημιούργησε πρωτοφανή σχίσματα, θεσμοποίησε την πολιτική πόλωση και προκάλεσε ισχυρές ιδεολογικές αγκυλώσεις, που λειτουργούσαν επί πολλές δεκαετίες ανασταλτικά για την επιστημονική έρευνα και κυρίως για την ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης, που αυτή συνεπάγεται. Σήμερα όμως, η τραυματική αυτή περίοδος έχει μετατεθεί οριστικά από το πεδίο της πολιτικής στο πεδίο της ιστο...

Οι μελέτες που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό αποτέλεσαν, αρχικά, ανακοινώσεις στο "Συνέδριο για τον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο, 1945-1949", που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη, τον Αύγουστο του 1984. Τα κείμενα των Π. Παπαστράτη, Χ. Φλάισερ και Χ. Χατζηιωσήφ έχουν μεταφραστεί από τους ίδιους και έχουν διευρυνθεί με νέα στοιχεία. Η έκδοση αυτή οφείλει πολλά στον Χάγκεν Φλάισερ, τον οποίο οι επιμελητές ευχαριστούν για τη βοήθειά του. Περιέχονται τα κείμενα: - Keith Legg, "Παιχνίδια εναλλαγής στην Αθήνα: η πολιτική αστάθεια 1946-1952" - Χρήστος Χατζηιωσήφ, "Οικονομική σταθε...

Περιέχονται οι ενότητες: Πρώτη Συνεδρία Α. Έναρξη - υποδοχή συνέδρων - προσφωνήσεις - Κώστας Διαφωνίδης - Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος - Κώστας Λαλιώτης - Ελισάβετ Παπαζώη - Ευάγγελος Βενιζέλος - Στέφανος Λέπουρας - Βασίλης Εφραιμίδης - Βασίλης Χρηστακέας Β. Παρεμβάσεις για την προστασία και ανάδειξη του ιστορικού τόπου - Νίκη Ζαμενοπούλου, "Σύντομη αναφορά στο έργο της Διυπουργικής Ομάδας Εργασίας" - Μίνα Ξύδη, "Χωρική και θεσμική προσέγγιση, προβλήματα" - Μόνικα Σκαλτσά, "Παρεμβάσεις σε ιστορικό τόπο: η περίπτωση της Μακρονήσου" - Ρένα Λευκαδίτου, "Οδοιπορικ...

Πρακτικά του ιστορικού επιστημονικού συμποσίου που διοργανώθηκε στην Αθήνα μεταξύ 15-16 Ιουνίου 1995, με στόχο να τιμήσει τη μνήμη και να εμβαθύνει στην προσωπικότητα μιας ηγετικής μορφής της Εθνικής μας Αντίστασης. Τον επιστημονικό συντονισμό του συμποσίου είχε το Ελληνικό Κέντρο Πολιτικών Ερευνών του Παντείου Πανεπιστημίου (δ/ντής: Μένιος Κουτσούκης) σε συνεργασία με την Επιτροπή Μνήμης. Περιλαμβάνονται τα κείμενα: Μέρος Πρώτο: Εισηγήσεις Πρώτη Θεματική Ενότητα: Ο Άρης Βελουχιώτης ως προσωπικότητα - Διονύσης Χαριτόπουλος, "Η παραποίηση της εικόνας του Άρη Βελουχιώτη...

Η παρούσα εργασία είναι το αποτέλεσμα μιας πολύχρονης ερευνητικής δουλειάς με θέμα την ελληνική ιστορία του Β' Παγκοσμίου πολέμου. Σ' αυτό τον δεύτερο τόμο ο συγγραφέας ασχολείται με το πλέγμα των σχέσεων της Ελλάδας με τα διάδοχα κράτη του γερμανικού Ράιχ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στους παράγοντες που έδρασαν ανασταλτικά στην επαναπροσέγγιση των δύο χωρών, με πρώτο το ακόμα επίκαιρο θέμα του κατοχικού δανείου.