Όμηρος
Homer
Αρχαίος Έλληνας επικός ποιητής, ο μεγαλύτερος από τους ποιητές όλων των αιώνων, με τον οποίο αρχίζει η έντεχνη ελληνική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Οι πληροφορίες που έχουμε για τον Όμηρο είναι ελάχιστες και αυτές ασαφείς. Τον τόπο γέννησής του διεκδικούν πολλές πόλεις. Πιο πιθανή πατρίδα του όμως θεωρείται η Σμύρνη, αιολική αποικία, που αργότερα προστέθηκε στην ιωνική συμπολιτεία. Η άποψη αυτή ενισχύεται από το ότι ο ποιητής γνώριζε πολύ καλά την περιοχή της, όπως αποδεικνύουν οι παρομοιώσεις που χρησιμοποιεί στην ποίησή του. Γνώριζε ακόμα καλά τις ακτές του Αδραμυτηνού κόλπου, το όρος Ίδη, την πεδιάδα του Σκάμανδρου κ.λπ., τα οποία είδε ο ποιητής με τα μάτια του και έγιναν θέατρα των αγώνων των ηρώων του. Άγνωστο είναι το πότε έζησε ο Όμηρος. Ο ίδιος αφήνει να εννοηθεί στα ποιήματά του ότι έζησε πολύ αργότερα από τα τρωικά. Κατά τον Ηρόδοτο (Β΄ 53) ο Όμηρος έζησε 400 χρόνια νωρίτερα απ' αυτόν και, σύμφωνα με τη μαρτυρία αυτή, πρέπει να έζησε κατά τα μέσα του 9ου αι. π.Χ. Τέλος η παράδοση ότι ο Όμηρος ήταν τυφλός πρέπει να απορριφθεί, γιατί είναι ασυμβίβαστη με τη λεπτή παρατήρηση της φύσης που υπάρχει στο έργο του. Έγραψε: α) την "Ιλιάδα" της οποίας η υπόθεση εκτυλίσσεται σε 51 ημέρες και 15.700 στίχους. Θέμα της είναι η "μήνις του Αχιλλέως" εναντίον του Αγαμέμνονα και οι συμφορές που επακολούθησαν. Κανονικά λοιπόν έπρεπε να ονομαστεί Αχιλληίδα, επειδή όμως ο ποιητής παρεμβάλλει σ' αυτήν πολλά γεγονότα του πολέμου που έγιναν γύρω από το Ίλιο (= Τροία), γι' αυτό πήρε το όνομα "Ιλιάς" β) την "Οδύσσεια" της οποίας τα περιστατικά διαρκούν 41 ημέρες και αναπτύσσονται σε 12.100 στίχους. Θέμα της είναι ο "νόστος" (= επιστροφή) του Οδυσσέα από την Τροία στην Ιθάκη. Άλλα έργα που αποδίδονται στον Όμηρο είναι: οι "Ομηρικοί ύμνοι", η "Βατραχομυομαχία", ο "Μαργίτης". Χαρακτηριστικό της τέχνης του Ομήρου είναι ότι τα έπη του έχουν αρχή, μέση και τέλος και ότι με τα αλλεπάλληλα επεισόδια κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του ακροατή μέχρι το τέλος. Ο θαυμασμός για τα έπη του Ομήρου διατηρήθηκε αμείωτος από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας, γι' αυτό και διδάσκεται σ' όλα τα σχολεία της Ευρώπης, ως ο μεγαλύτερος ποιητής και παιδαγωγός των αιώνων. Τα ομηρικά έπη έχουν μεταφραστεί σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου, καθώς και στην ελληνική δημοτική, από τους Ι. Πολυλά, Αργ. Εφταλιώτη, Ζ. Σιδέρη, Ν. Καζαντζάκη, Ι. Κακριδή κ.ά.
Οδύσσεια: Επιστροφή στην Ιθάκη
Όμηρος
Μεταίχμιο (2012)
Με υπόδειξη της Κίρκης, ο Οδυσσέας κατεβαίνει στον Άδη και συναντάει τον μάντη Τειρεσία για να του φανερώσει ασφαλείς δρόμους επιστροφής στην πατρίδα... Το πέρασμα από τις Σειρήνες ή τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη δεν ήταν χωρίς απώλειες. Στο νησί του Ήλιου όμως, που ήταν ο επόμενος σταθμός τους, οι πεινασμένοι ναύτες έσφαξαν και έφαγαν τα ιερά βόδια του Θεού. Η οργή του Ήλιου ήταν τόσο μεγάλη, ώστε τους αφάνισε όλους! Τελειώνοντας την αφήγησή του ο Οδυσσέας, δέχεται από τον Αλκίνοο ένα σωρό δώρα. Αλλά η πιο μεγάλη προσφορά ήταν ένα γερό, επανδρωμένο καράβι των Φαιάκων, που θα το...
Ιλιάς
Όμηρος
Άγρα (2012)
Τα περισσότερα, ιστορικά και γραμματολογικά, συμφραζόμενα της ομηρικής Ιλιάδας παραμένουν ή αδιάγνωστα ή υποθετικά. Τίποτε βέβαιο δεν ξέρουμε για τον ποιητή της (ή τους ποιητές της): ούτε πότε έζησε ακριβώς ούτε που έζησε και έδρασε ούτε καν πώς λεγόταν. Ίσως γεννήθηκε σε κάποια πόλη της παράλιας Μικράς Ασίας ή σε κάποιο παράκτιο νησί της. Η "Ιλιάδα" πιθανολογείται ότι συντάχθηκε στα μέσα περίπου του όγδοου προχριστιανικού αιώνα· ότι η "Οδύσσεια" ακολούθησε, εν γνώσει μάλλον της Ιλιάδας, στα τέλη του ίδιου αιώνα. Τα δύο έπη προϋποθέτουν πάντως μακρά προφορική παράδοση, π...
Οδύσσεια: Η αναγνώριση
Όμηρος
Μεταίχμιο (2012)
Ο πρώτος άνθρωπος που συνάντησε ο Οδυσσέας, καθώς έφτασε στο νησί του, ήταν ο Εύμαιος, ο γέροντας πιστός χοιροβοσκός του, ο οποίος, παρόλο που δεν τον αναγνώρισε, του είπε όλα τα προβλήματα του παλατιού. Ο Τηλέμαχος, που εν τω μεταξύ έχει επιστρέψει απ’ το ταξίδι του, πηγαίνει στο υποστατικό του Εύμαιου, και εκεί, κρυφά, ο Οδυσσέας τού λέει ποιος είναι. Όταν την επόμενη μέρα πηγαίνουν μαζί στο παλάτι, ούτε η Πηνελόπη -που του προσφέρει φιλοξενία- ούτε κανένας άλλος αναγνωρίζει τον μεταμφιεσμένο σε ζητιάνο Οδυσσέα, εκτός από τον γέρικο σκύλο του, τον Άργο. Η συναρπαστική...
Οδύσσεια: Η εκδίκηση του Οδυσσέα
Όμηρος
Μεταίχμιο (2012)
Στο παλάτι δούλευε ακόμη η γερόντισσα Ευρύκλεια, η τροφός του Οδυσσέα, η οποία και τον αναγνωρίζει. Σε λίγο ο ίδιος αποκαλύπτεται σε τρεις πιστούς του υπηρέτες. Όταν είναι ο μόνος που καταφέρνει να περάσει τη δοκιμασία του τόξου, κάποιοι απ' τους μνηστήρες υποψιάζονται ότι έφτασε το τέλος τους, όμως είναι πια αργά γι’ αυτούς. Το παλάτι σε λίγο καθαρίζεται από τα μιάσματα, ενώ η Πηνελόπη και ο πατέρας του, ο Λαέρτης, ζουν τις στιγμές της επιστροφής του Οδυσσέα που περίμεναν είκοσι χρόνια! Το έπος τελειώνει με σπονδές στους θεούς, ευχές και υποσχέσεις για ειρήνη και ευημερία....
Ομήρου Ιλιάδα
Όμηρος
Μίνωας (2012)
Αίτια του Τρωικού Πολέμου λέγεται ότι ήταν ο γάμος ενός θνητού με μια θεά, ένα χρυσό μήλο, η Ωραία Ελένη... Εννιά χρόνια οι Αχαιοί πολιορκούσαν την Τροία. Μα το θεόκτιστο κάστρο ήταν απόρθητο. Εννιά χρόνια οι Τρώες υπεράσπιζαν γενναία την πόλη τους. Ο Ποσειδώνας, η Ήρα, η Αθηνά ήταν με το μέρος τους. Ο Δίας όμως αναποφάσιστος -πότε με τους Αχαιούς, πότε με τους Τρώες- άφηνε τις Μοίρες να ολοκληρώσουν το έργο τους. Κι οι Μοίρες είχαν αποφασίσει την καταστροφή της Τροίας...
Ομηρικά έπη: Ιλιάδα Β΄ γυμνασίου
Σπανάκου Ζωή
Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "Διόφαντος" (2013)
Οδύσσεια
Όμηρος
Στιγμή (2013)
Στην παρούσα έκδοση η "Στιγμή" παρουσιάζει μιαν Ανθολόγηση και Μετάφραση της ομηρικής Οδύσσειας από τον Στυλιανό Αλεξίου. Τα τμήματα που έχουν επιλεγεί δίνουν και το σύνολο της πλοκής. Στον Πρόλογο αξιολογούνται οι προηγούμενες μεταφράσεις Πολυλά, Εφταλιώτη, Καζαντζάκη-Κακριδή, Ψυχουντάκη, Σίδερη. Στη μετάφραση χρησιμοποιήθηκε ένας ευέλικτος δεκαπεντασύλλαβος που μπορεί να αυξομειώνεται από δεκατρείς έως δεκαεπτά συλλαβές. Η παραδοσιακή τομή μετά την όγδοη συλλαβή παύει να είναι υποχρεωτική. Ο στίχος γίνεται καταλληλότερος για την απόδοση της προσωδιακής ποικιλίας του ομ...
Περί ανθρώπου και ηθικής
Συλλογικό έργο
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2013)
Το βιβλίο αυτό, περί του ανθρώπου και της ηθικής, αποτελείται από αυστηρά επιλεγμένα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στο πρωτότυπο, μετάφρασή τους και σχολιασμό τους. Κριτήριο κύριο επιλογής υπήρξε η συμβολή του κειμένου στην παιδεία. Προτάσσεται Εισαγωγή, όπου συνοπτικά παρουσιάζονται: α) καίρια στοιχεία της ιδιοσυστασίας του ανθρώπου και η ουσία της ηθικής ως κορυφαίας ενέργειας της ελευθερίας του· β) ο βίος και τα έργα των ποιητών Ομήρου, Ησιόδου, Μιμνέρμου, Σιμωνίδου, Πινδάρου, Αισχύλου, Σοφοκλέους, Ευριπίδου και των φιλοσόφων Δημοκρίτου, Πλάτωνος, Αριστοτέλ...
Οδύσσεια
Όμηρος
Μίνωας (2014)
Αφού τελείωσε ο πόλεμος στην ξακουσμένη Τροία, ξεκίνησαν οι Αχαιοί να γυρίσουν στην πατρίδα τους έπειτα από δέκα χρόνια. Όμως οι θεοί είχαν θυμώσει από τις πράξεις τους, γιατί στην Τροία έκαψαν τους ναούς τους. Τα κατάφεραν και επέστρεψαν. Και μόνο ο Οδυσσέας ο πολυμήχανος άργησε να φτάσει στην Ιθάκη. Περιπλανήθηκε στις θάλασσες, σε χώρες μακρινές περίπου δέκα χρόνια. Στο σπίτι του, οι μνηστήρες έτρωγαν κι έπιναν, κι ήθελαν να παντρευτούν την Πηνελόπη, τη γυναίκα του, και να του πάρουν το θρόνο. Εκείνη όμως στην κάμαρά της είχε στήσει αργαλειό κι ύφαινε τρία χρόνια έν...
Ομήρου Ιλιάδα
Όμηρος
Ενάλιος (2014)
Την Ιλιάδα στη συνολική της μορφή "συνέρραψε" ένας μεγαλόπνοος ποιητής. O Όμηρος. Η προσωπικότητά του έρχεται μέσα από το θάμπος των αιώνων, τυλιγμένη σε ένα μυστήριο καταγωγής, διάρκειας βίου, τόπων διαμονής και τρόπων σύνθεσης του αριστουργηματικού αυτού ποιήματος της ανθρωπότητας. Εκφράζει το έργο αυτό, την αληθινά τιτάνια προσπάθεια του μεγάλου ποιητή να συγκεντρώσει και να συνταιριάσει αναπλαστικά ένα πλήθος από αρχαιότερα "δημοτικά" τραγούδια, που μ' αυτά ο ανώνυμος λαός διηγήθηκε έναν περιλάλητο εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στον ελλαδικό κόσμο. Μια σκληρή δεκάχρονη σύγκρ...
Οδύσσεια: Αναζητώντας τον πατέρα
Όμηρος
Μεταίχμιο (2014)
Τα Ομηρικά έπη έχουν εμπνεύσει -κατά καιρούς- διάφορους δημιουργούς κι έτυχαν έτσι πολλών αποδόσεων, διασκευών, αναπλάσεων, σε διάφορες μορφές τέχνης. Η Οδύσσεια κινείται ανάμεσα στον πραγματικό κόσμο της εποχής του Ομήρου και τον φανταστικό κόσμο της εποχής του Τρωικού πολέμου. Η εικονογραφήγηση (graphic novel) είναι η κατεξοχήν τέχνη που έχει τη δυνατότητα να απεικονίσει τους δυο αυτούς κόσμους παράλληλα, ικανοποιώντας ψυχαγωγικούς και εκπαιδευτικούς στόχους. Οι ραψωδίες αποδίδονται πιστά. Ο λόγος, παρά το πλούσιο λεξιλόγιο, είναι απλός, κρατάει ωστόσο έναν αφηγηματικό...
Ομήρου Οδύσσεια
Όμηρος
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2015)
Ακούγεται συχνά, και είναι σωστή, η άποψη ότι για τους μεγάλους συγγραφείς της αρχαιότητας κάθε γενιά δημιουργεί τη δική της μετάφραση. Είναι όμως εξίσου σωστό πως ορισμένες μεταφράσεις, καταξιωμένες για την πιστότητα, την ποιότητα και το ήθος τους, γίνονται με τη σειρά τους κλασικά κείμενα. Τέτοια έργα με διαχρονική αξία είναι αναντίρρητα και οι μεταφράσεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας που σμίλεψαν ο Ν. Καζαντζάκης και ο Ι. Κακριδής, σπουδαία μνημεία νεοελληνικού λόγου που κέρδισαν την εκτίμηση των φιλολόγων και την αγάπη των αναγνωστών από τότε που πρωτοκυκλοφόρησαν, το...
Ομήρου Ιλιάδα
Όμηρος
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2015)
Ακούγεται συχνά, και είναι σωστή, η άποψη ότι για τους μεγάλους συγγραφείς της αρχαιότητας κάθε γενιά δημιουργεί τη δική της μετάφραση. Είναι όμως εξίσου σωστό πως ορισμένες μεταφράσεις, καταξιωμένες για την πιστότητα, την ποιότητα και το ήθος τους, γίνονται με τη σειρά τους κλασικά κείμενα. Τέτοια έργα με διαχρονική αξία είναι αναντίρρητα και οι μεταφράσεις της "Ιλιάδας" και της "Οδύσσειας" που σμίλεψαν ο Ν. Καζαντζάκης και ο Ι. Κακριδής, σπουδαία μνημεία νεοελληνικού λόγου που κέρδισαν την εκτίμηση των φιλολόγων και την αγάπη των αναγνωστών από τότε που πρωτοκυκλοφόρησαν,...