Πλάτων
Plato
Έλληνας φιλόσοφος και συγγραφέας (427-347 π.Χ.). Γεννήθηκε στην Αθήνα από γονείς ευγενείς. Ο πατέρας του Αρίστωνας έλεγε ότι καταγόταν από τη γενιά του Κόδρου και η μητέρα του Περικτιόνη από το Σόλωνα. Είχε δύο αδερφούς, τον Αδείμαντο και το Γλαύκωνα. Το πρώτο του όνομα ήταν Αριστοκλής. Πλάτωνας ονομάστηκε αργότερα για το ευρύ του στέρνο και το πλατύ του μέτωπο. Νέος ασχολήθηκε με την ποίηση, αλλά γρήγορα στράφηκε προς τη φιλοσοφία. Ήταν 20 χρόνων, όταν γνώρισε το Σωκράτη και έμεινε κοντά του για οκτώ ολόκληρα χρόνια, μέχρι την ώρα που ο μεγάλος δάσκαλος πέθανε (399 π.Χ.). Ο άδικος θάνατος του Σωκράτη τον έπεισε ότι η αθηναϊκή δημοκρατία είχε μεγάλα ελαττώματα και ανέλαβε το ρόλο του κοινωνικού μεταρρυθμιστή. Μετά τη θανάτωση του Σωκράτη για λίγο καιρό κατέφυγε στα Μέγαρα, κοντά στο συμμαθητή του Ευκλείδη. Ύστερα γύρισε στην Αθήνα, όπου για 10 χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή φιλοσοφικών έργων, τα οποία φέρουν τη σφραγίδα της σωκρατικής φιλοσοφίας. Στη συνέχεια ταξίδεψε στην Αίγυπτο και στην Κυρήνη, όπου σχετίστηκε με το μαθηματικό Θεόδωρο, και τέλος στον Τάραντα της Ιταλίας, όπου γνώρισε τους πυθαγόρειους, από τη φιλοσοφική σκέψη των οποίων επηρεάστηκε αποφασιστικά. Μετά πέρασε στη Σικελία. Στην αυλή του βασιλιά των Συρακουσών Διονυσίου Α΄ γνώρισε το βασιλικό γυναικάδελφο Δίωνα, με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά. Η φιλία όμως αυτή προκάλεσε τις υποψίες του Διονυσίου για συνωμοσία, γι' αυτό έδιωξε τον Πλάτωνα από τη Σικελία. Στην Αίγινα κινδύνεψε να πουληθεί ως δούλος αλλά τον εξαγόρασε ο Κυρηναίος φίλος του Αννίκερης. Επιστρέφοντας στην Αθήνα άνοιξε τη φιλοσοφική σχολή του, την Ακαδημία. Η προσπάθεια όμως των δύο φίλων να προσηλυτίσουν στις ιδέες τους το νέο ηγεμόνα Διονύσιο Β΄ απέτυχαν. Για τρίτη φορά ήρθε στην αυλή των Συρακουσών το 361, με σκοπό να συμφιλιώσει το Δίωνα με το Διονύσιο. Αυτή τη φορά κινδύνεψε και η ζωή του. Τον έσωσε η επέμβαση του πυθαγόρειου Αρχύτα. Αλλά ο Δίωνας δε γλίτωσε. Δολοφονήθηκε το 353. Έτσι ο Πλάτωνας έχασε τον άνθρωπο στον οποίο στήριξε τις ελπίδες του για την επιβολή των πολιτικών του ιδεών. Από τότε ο Πλάτωνας και μέχρι το θάνατό του ασχολήθηκε με τη διδασκαλία και με τη συγγραφή έργων φιλοσοφικών. Τα έργα του Πλάτωνα είναι 36 και όλα, εκτός από την "Απολογία", διαλογικά. Και στη συγγραφή ο φιλόσοφος μιμήθηκε τη διδασκαλία του Σωκράτη, ο οποίος δίδασκε διαλογικά. Οι διάλογοί του επιγράφονται με το όνομα κάποιου από τα διαλεγόμενα πρόσωπα, π.χ. "Τίμαιος", "Γοργίας", "Πρωταγόρας" κ.λπ. Τρεις μόνο διάλογοι, το "Συμπόσιο", η "Πολιτεία" και οι "Νόμοι" τιτλοφορούνται από το περιεχόμενό τους. Σ' όλους τους διαλόγους τη συζήτηση διευθύνει ο Σωκράτης. Στους παλαιότερους διαλόγους διατηρεί την εικόνα του πραγματικού Σωκράτη, ενώ στους νεότερους κάτω από το πρόσωπο του δάσκαλου κρύβεται ο ίδιος ο μαθητής. Το σύνολο του πλατωνικού έργου διακρίνεται σε τρεις περιόδους με βάση τη χρονολογική σειρά: α) Περίοδος της νεότητας (400-387 π.Χ.): Σ΄ αυτήν ανήκουν: Απολογία, Κρίτων, Χαρμίδης, Πρωταγόρας, Λάχης, Ευθύφρων, Ιππίας Μείζων, Ιππίας Ελάσσων, Ίων, Λύσις. β) Περίοδος ωριμότητας (386-367 π.Χ.). Σ' αυτήν ανήκουν: Μενέξενος, Κρατύλος, Ευθύδημος, Γοργίας, Μένων, Παρμενίδης, Φαίδων, Φαίδρος, Πολιτεία, Συμπόσιον, Θεαίτητος. γ) Περίοδος γηρατειών (366-348 π.Χ.). Περιλαμβάνονται: Σοφιστής, Πολιτικός, Φίληβος, Κριτίας, Τίμαιος, Νόμοι, 7η επιστολή.
Apology of Socrates
Πλάτων
Κάκτος (2020)
The "Apology of Socrates", written by Plato, is the speech of self-defense which Socrates spoke at his trial in 399 BC. Specifically, the "Apology" is a defense against the charges of "corrupting the youth" and "not believing in the gods in whom the city believes, but in other daimonia". In this dialogue, Socratew speaks in a very plain manner and explains who he is and what kind of life he led. The "Apology" is one of four Socratic dialogues, along with "Euthyphro", "Phaedo" and "Crito", through which Plato details the final days of the philosopher Socrates.
Πολιτεία ή Περί δικαίου
Πλάτων
Άμμων Εκδοτική (2020)
Ο Πλατωνικός διάλογος µε τον διαζευκτικό τίτλο "Πολιτεία ή περί δικαίου" είναι έργο από τα καλύτερα της περιόδου της ακµής του συγγραφέως. Στο πρώτο βιβλίο υπάρχει διάλογος για τη Δικαιοσύνη και στο δεύτερο γίνεται λόγος για το τι είναι δίκαιο αναφερόµενοι στο µύθο του Γύγη. Ο διάλογος στο τρίτο βιβλίο αναφέρεται στην παιδεία των φυλάκων και το τι πρέπει να τους διέπει. Η γυµναστική θα πρέπει να αποβλέπη στην τελειοποίησι των εµφύτων ιδιοτήτων πού έχουν οι φύλακες (ταχύτης, εγρήγορσις, αντοχή), η δίαιτα απλή και λιτή. Συνεχίζοντας στο τέταρτο βιβλίο γίνεται διάλογος...
Πολιτεία ή Περί δικαίου
Πλάτων
Άμμων Εκδοτική (2020)
Στο έκτο βιβλίο έχουµε την περιγραφή του φιλοσόφου που θα κυβερνήσει την πολιτεία. Ο φιλόσοφος µισεί το ψέµα και την δουλικότητα, έχει δυνατό µνηµονικό, αγαπάει την γνώση, είναι µεγαλοπρεπής, σώφρων και κόσµιος. Στο έβδοµο βιβλίο ο Πλάτων δίνει την απάντηση στα ερωτήµατα σχετικά µε την θέση του ανθρώπου απέναντι στο "ον" χρησιµοποιώντας την εποπτική εικόνα του σπηλαίου. Στο όγδοο βιβλίο γίνεται η ανάλυση των τεσσάρων νοσηρών πολιτευµάτων τα οποία µόνο αρνητικές συνέπειες φέρνουν στην κοινωνία. Στο ένατο βιβλίο γίνεται αναφορά στον τυραννικό χαρακτήρα, πως δηµιουρ...
Φαίδων ή Περί ψυχής
Πλάτων
Άμμων Εκδοτική (2020)
Ο "Φαίδων" ανήκει στην κατηγορία των λεγοµένων "αφηγηµατικών" διαλόγων του Πλάτωνος. Σ' αυτόν, ένας από τους φίλους του Σωκράτους διηγείται τα όσα συζητήθηκαν προ της θανατικής εκτελέσεως του µεγάλου δασκάλου µέσα στην φυλακή. Αυτός είναι ο Φαίδων, µε το όνοµα του οποίου τιτλοφορείται ο διάλογος. Η αφήγησις γίνεται στον Φλιούντα, η επιλογή του οποίου δεν είναι τυχαία. Από αυτήν, κατά τον Παυσανία (ΙΙ. 13) καταγόταν ο πρόγονος του Πυθαγόρου Ίππασος και για τον λόγο αυτό ο τόπος αυτός είχε καθιερωθή για την συγκέντρωσι των Πυθαγορείων, οι οποίοι πρώτοι εξέτασαν τα σχετικά...
Κρατύλος ή Περί ονομάτων ορθότητος
Πλάτων
Άμμων Εκδοτική (2020)
Θέµα του διαλόγου "Κρατύλος" είναι "η ορθότης των ονοµάτων". Κατά τον Κρατύλο για κάθε πράγµα υπάρχει από την φύση δοσµένο ένα όνοµα, ενώ κατά τον Ερµογένη τα ονόµατα τα καθορίζουν οι άνθρωποι κατόπιν κοινής συµφωνίας και γι' αυτό είναι ορθά. Οι δύο συνοµιλητές είναι ανυποχώρητοι στις απόψεις τους και η συζήτηση έχει φθάσει σε αδιέξοδο. Γι' αυτό ζητούν από τον Σωκράτη να πάρη θέσι επί ενός ζητήµατος που για πρώτη φορά τίθεται προς έρευνα, αν δηλαδή η γλώσσα γεννήθηκε "φύσει ή νόµω".
Μενέξενος. Λύσις. Ερασταί
Πλάτων
Άμμων Εκδοτική (2020)
Στον τόµο αυτό περιλαµβάνονται τρία από τα µικρά σε έκτασι έργα του Πλάτωνος, τα εξής: "Μενέξενος" (ή Επιτάφιος-Ηθικός). Πρόκειται για σχέδιο επιταφίου λόγου, ο οποίος αποδίδεται στην Ασπασία την Μιλησία και τον απαγγέλλει ο Σωκράτης στον Μενέξενο. Ρητορικός λόγος και όχι φιλοσοφικός διάλογος. Μία υπέρβασις του Πλάτωνος µε στόχο τους ρήτορες, που αντιπαθεί. "Λύσις" (ή περί φιλίας µαιευτικός). Αναζητείται ο κατάλληλος ορισµός και η φύσις της φιλίας. Οι ορισµοί διαδέχονται ο ένας τον άλλο µε ταυτόχρονη αµφισβήτησι και απόρριψι του αµέσως προηγούµενου. Συµπέρασµα: τα όσα...
Η δίκη του Σωκράτη
Πλάτων
Μίνωας (2019)
Η δίκη και η καταδίκη του Σωκράτη είναι ένα από τα μεγάλα ερωτηματικά που μας κληροδότησε η Αθήνα του 5ου αιώνα. Ήταν η δίκη του πολιτική; Γιατί ο ίδιος ειρωνεύθηκε τους δικαστές του; Γιατί η Αθήνα -καταπονημένη από τον μακροχρόνιο πόλεμο με τη Σπάρτη, ταπεινωμένη από την ήττα της- πήρε την απόφαση να θανατώσει έναν εβδομηντάχρονο φιλόσοφο; Τα τρία κείμενα του Πλάτωνα που καταγράφουν τα περιστατικά της δίκης του Σωκράτη συγκαταλέγονται ανάμεσα στα ωραιότερα κείμενα που ζουν στις βιβλιοθήκες μας. Επιπλέον, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Δίκη του Σωκράτη ίσως ήταν η πρώτ...
Απολογία Σωκράτους. Κρίτων. Φαίδων
Πλάτων
Κάκτος (2019)
ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ: Η δίκη του μεγάλου φιλοσόφου και η απολογία του στο δικαστήριο, με την οποία φτάνει στην απόλυτη συνέπεια λόγων και πράξεων. Η κατηγορία εις βάρος του και η αντιμετώπισή της. ΚΡΙΤΩΝ: Ο Σωκράτης, φυλακισμένος μετά την καταδίκη του, πληροφορείται ότι επίκειται ο θάνατός του. Η βλάβη που προξενεί στον δράστη της άδικης πράξης η συμπεριφορά του. Η απόλυτη απαγόρευση ανταπόδοσης του κακού. Η υποταγή στον νόμο της πόλης. Έκφραση των κορυφαίων αρχών της σωκρατικής ηθικής. ΦΑΙΔΩΝ: Ο "περί ψυχής" διάλογος του Πλάτωνα. Οι τελευταίες στιγμές του Σωκράτη και η...
Συμπόσιον. Φαίδρος. Φίληβος
Πλάτων
Κάκτος (2019)
ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ: Ένα από τα αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Το συμπόσιο στο σπίτι του Αγάθωνα και οι περί έρωτος συζητήσεις. Η κυρίαρχη μορφή του Σωκράτη. Μέσω των λόγων της Διοτίμας εκφράζει τις απόψεις του για τον έρωτα, οι οποίες απηχούν την πλατωνική θεωρία. Η ύψιστη μακαριότητα της θέασης του απόλυτου κάλλους. ΦΑΙΔΡΟΣ: Διάλογος μεταξύ του Σωκράτη και του Φαίδρου με αντικείμενο την ουσία του έρωτα, τη ρητορική τέχνη ως ικανή να ανταποκριθεί σε επιστημονικές αξιώσεις, και την αθανασία της ψυχής. Ο μύθος για την καταγωγή της γραφής. ΦΙΛΗΒΟΣ: Διάλογος που...
Νόμοι Α΄-Στ΄
Πλάτων
Κάκτος (2019)
Ο μεγαλύτερος σε έκταση διάλογος του Πλάτωνα, έργο της τελευταίας περιόδου της δημιουργίας του. Βιβλία Α΄-ΣΤ΄: Συγκεφαλαίωση της σπαρτιατικής και της κρητικής νομοθεσίας, γνώμες για την εκπαίδευση και τη σχέση της με τις τέχνες. Τα ιστορικά διδάγματα για τη νομοθεσία και τη διακυβέρνηση των πόλεων. Η ιδανική πόλη - επιλογή της τοποθεσίας και των κατοίκων της, τρόπος κατάρτισης της νομοθεσίας της.Απόψεις περί ηθικής. Η εγκαθίδρυση του νέου πολιτεύματος. Η διανομή της γης. Διοίκηση. Εκλογή των αρχόντων. Ο θεσμός του γάμου.
Νόμοι Ζ΄-ΙΒ΄
Πλάτων
Κάκτος (2019)
Η παιδεία. Η άθληση και η στρατιωτική εκπαίδευση. Σχέσεις των δύο φύλων. Εμπόριο και οικονομία.Ο ποινικός νόμος και η ευθύνη απέναντι στη νομοθεσία. Εγκλήματα κατά των ανθρώπων. Εγκλήματα κατά των θεών και της θρησκείας. Συνέχεια της ανάπτυξης για τον ποινικό νόμο. Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, εγκλήματα σχετικά με την οικονομική ζωή. Εγκλήματα κατά της πολιτείας. Η απόδοση ευθυνών των αρχόντων.
Πολιτεία Α΄-Ε΄
Πλάτων
Κάκτος (2019)
Ο περίφημος διάλογος "περί δικαίου", το σχέδιο οργάνωσης της ιδανικής κοινότητας δικαίου και παιδείας, η έκθεση των πολιτικών και ηθικών αρχών του φιλοσόφου. Βιβλία Α΄-Ε΄: Εισαγωγή στον διάλογο, εξέταση της έννοιας της δικαιοσύνης σύμφωνα με τις επικρατούσες απόψεις της εποχής. Η δημιουργία της πολιτείας. Ο χαρακτήρας της πολιτείας ως κοινότητας δικαίου και παιδείας. Στοιχεία της οργάνωσης και της φυσιογνωμίας της. Παραλληλισμός της πόλης με την ψυχή. Ο εσωτερικός χαρακτήρας της πολιτείας. Η ισότητα των δύο φύλων. Κοινοκτημοσύνη γυναικών και παιδιών.
Πολιτεία Στ΄-Ι΄
Πλάτων
Κάκτος (2019)
Η αναγκαιότητα να συμπέσουν στο ίδιο πρόσωπο η πολιτική εξουσία και η φιλοσοφική διάνοια. Η φύση του φιλοσόφου. Η Ιδέα του Αγαθού. Μύθος του σπηλαίου. Ειδικές αναφορές στην εκπαίδευση. Τα πολιτεύματα, οι παρεκβατικές μορφές τους. Αντίστοιχα, η παρακμή της πολιτείας. Η τυραννία βαρύτερο νόσημα της πόλης. Δίκαιη και άδικη ζωή. Ευδαιμονία και κακοδαιμονία. Η ηθική υπεροχή της δικαιοσύνης έναντι της αδικίας. Το ουράνιο υπόδειγμα. Κριτική της μίμησης και των μιμητικών τεχνών. Καταδίκη της μιμητικής τέχνης. Η "εξορία των ποιητών". Οι αμοιβές του δίκαιου άνδρα. Εσχατολογικός μύθος...
Τίμαιος. Κριτίας. Παρμενίδης
Πλάτων
Κάκτος (2019)
ΤΙΜΑΙΟΣ: Η πλατωνική φυσική. Η δημιουργία του σύμπαντος, της ψυχής του κόσμου και της ψυχής του ανθρώπου. Έκθεση των κοσμολογικών, φυσικών, ιατρικών και ανθρωπολογικών απόψεων του φιλοσόφου με τρόπο άλλοτε κοντινό στη μυθολογική αφήγηση και άλλοτε αυστηρά επιστημονικό. ΚΡΙΤΙΑΣ: Ημιτελής διάλογος στον οποίο ο Κριτίας αφηγείται πώς ήταν οργανωμένη η πόλη των Αθηνών 9.000 χρόνια πριν και πώς απέκρουσε την επιδρομή των κατοίκων της Ατλαντίδας. ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ: Αναδιήγηση διαλόγου μεταξύ του Σωκράτη και των Ελεατών φιλοσόφων, με αντικείμενο το πρόβλημα των ιδεών. Η κριτική της...
Περί ψυχής και παιδείας
Συλλογικό έργο
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2018)
Με την έκδοση Περί ψυχής και παιδείας ολοκληρώνεται η τριλογία των εκπαιδευτικών βιβλίων υπηρετικών της ανθρωπιστικής παιδείας, με πρώτο το "Περί της πολιτικής" και δεύτερο το "Περί ανθρώπου και ηθικής". Η σειρά αυτή, καρπός συνεργασίας του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης και του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Προαγωγής της Ανθρωπιστικής Παιδείας, υπήρξε όραμα του αείμνηστου καθηγητή Κωνσταντίνου Ι. Δεσποτόπουλου και έχει ως σκοπό να προσφέρει στους αναγνώστες μια εικόνα κατά το δυνατόν εύληπτη και σαφή για την εξέλιξη της αρχαιοελληνικής σκέψης σχετικά με καίρια θέματα που απα...
Πανόραμα ελληνικής ποίησης: Από τον Όμηρο στον Ελύτη
Συλλογικό έργο
Φιλύρα (2018)
92 Έλληνες ποιητές, 340 ποιήματα και 67 μεταφραστές Η ελληνική ποίηση αρχίζει με τους αρχαίους Έλληνες ποιητές αλλά δεν παύει με αυτούς. Το γεγονός ότι σε δύο διακεκριμένους σύγχρονους ποιητές, στον Γιώργο Σεφέρη και στον Οδυσσέα Ελύτη, απονεμήθηκε το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, το 1963 και το 1979 αντίστοιχα, αποδεικνύει ότι η ποίηση εξακολουθεί να ανθεί στην Ελλάδα, εδώ όπου πρωτακούστηκαν οι ραψωδίες του Ομήρου πριν από τρεις χιλιάδες περίπου χρόνια. Η ελληνική ποίηση ζει και θριαμβεύει, χρησιμοποιώντας ως μέσον έκφρασής της την ελληνική γλώσσα, η οποία είναι "τό...
Απολογία Σωκράτους
Πλάτων
Ζαχαράκης Κ. Μ. (2016)
Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω Κ Ρ Α Τ Ο Υ Σ Το δράμα της δίκης και της καταδίκης του Σωκράτους, και κυρίως η απλή και σοφή εξιστόρηση της ζωής και της διδασκαλίας του, όπως μας δίδεται από τον ίδιον τον Σωκράτη, ενώ απολογείται υπερασπιζόμενος τον εαυτόν του κατά των κατηγόρων του. Ανασύνθεση και δραματουργική επεξεργασία κειμένου, με σκοπό την σκηνική του παρουσίαση εν είδει μονολόγου.
Ίων
Πλάτων
Διάγραμμα.com (2016)
Το κείμενο αυτό, ως μη θεατρικό, δεν έχει πλοκή με την κλασσική έννοια. Είναι ένας φιλοσοφικός διάλογος ανάμεσα στο Σωκράτη, δάσκαλο του ίδιου του Πλάτωνα, και τον Ίωνα, βραβευμένο ραψωδό-"ηθοποιό", που αφορά στη Ραψωδική και την Ποίηση. Η σκηνική μεταφορά του διαλόγου έλαβε τελική μορφή μες από τη διαδικασία των προβών, σύμφωνα με την ακόλουθη σύλληψη: Ο Ίων, βραβευμένος ραψωδός-"ηθοποιός", καταφθάνει στην Αθήνα για ν' αγωνιστή στα Παναθήναια επιστρέφοντας από τις γιορτές προς τιμήν του Ασκληπιού, θεού της ίασης. Στο είδωλό του θα ζωντανέψη σταδιακά η φιλοσοφική σκέψη το...
Μένων
Πλάτων
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2016)
"Το παράδοξο στον Μένωνα. ΜΕΝ.: Και με ποιον τρόπο, Σωκράτη, θα ερευνήσεις κάτι το οποίο δεν ξέρεις καν τι είναι; Ποιο πράγμα θα βάλεις στο νου σου να το ερευνήσεις από αυτά που δεν ξέρεις; Αλλά και στην καλύτερη περίπτωση, πες ότι το εντόπισες, πώς θα ξέρεις ότι είναι εκείνο που εσύ αγνοούσες; (Μένων, 80d) Η ανάμνηση. ΣΩ.: Η ψυχή είναι αθάνατη, έχει γεννηθεί πολλές φορές και έχει δει τα πράγματα εδώ πάνω, εκείνα στον Άδη και καθετί άλλο, δεν υπάρχει τίποτα που δεν το έχει μάθει ... Καθώς όλα μέσα στη φύση είναι συγγενή και η ψυχή έχει μάθει τα πάντα, τίποτα δεν εμποδίζε...