Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Polítis Kosmás
Κοσμάς Πολίτης (1888-1974). Ο Κοσμάς Πολίτης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Παρασκευά Ταβελούδη) γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του εμπόρου Λεωνίδα Ταβελούδη από τη Λέσβο και της Καλλιόπης το γένος Χατζημάρκου από το Αϊβαλί. Το 1890 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Σμύρνη, μετά από την οικονομική καταστροφή του πατέρα του. Εκεί πήρε ιδιαίτερα μαθήματα Αγγλικών και Γαλλικών. Το 1900 πέθανε η μητέρα του και ο Πάρις (όπως τον φώναζαν οι δικοί του ) ανατράφηκε από την αδερφή του Μαρία. Στη Σμύρνη φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή και στο Αμερικανικό Κολλέγιο (από το οποίο δεν αποφοίτησε) και εργάστηκε στην Τράπεζα Ανατολής (1905-1911), σε υποκατάστημα της Εταιρείας Wiener Bank-Verein (1911-1919) και στην τράπεζα Credit Foncier d’ Algerie et de Tunisie (1919-1922). Το 1917 παντρεύτηκε την Κλάρα Κρέσπι που καταγόταν από την Αυστροουγγαρία, με την οποία απέκτησε μια κόρη, τη Φοίβη. Το Σεπτέμβρη του 1922 έφυγε με την οικογένειά του για τη Μασσαλία και το Παρίσι, όπου εργάστηκε στην εκεί Credit Foncier d’ Algerie et de Tunisie και το 1923 έφυγε για την Αγγλία. Εργάστηκε στο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας του Λονδίνου και το 1924 επέστρεψε στην Ελλάδα ως υποδιευθυντής στο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας στην Αθήνα. Το 1934 ζήτησε μετάθεση στην Πάτρα, όπου έζησε ως το 1942 αντιμετωπίζοντας έντονα οικονομικά προβλήματα, λόγω του δανείου που είχε πάρει για να χτίσει το σπίτι του στο Παλαιό Ψυχικό (που δημεύτηκε το 1945 από το Δημόσιο και ο Πολίτης αναγκάστηκε να πληρώνει ενοίκιο ως το θάνατό του). Παράλληλα αντιμετώπισε προβλήματα υγείας και το 1942 απολύθηκε από τη θέση του, καθώς η διεύθυνση της τράπεζας έκρινε πως έκανε κατάχρηση αναρρωτικών αδειών κατά τη διάρκεια σοβαρής αρρώστιας της κόρης του (πέθανε την ίδια χρονιά πάνω στη γέννα της, το ίδιο και το παιδί της· ο θάνατός της στάθηκε καθοριστικός για την επανασύνδεση του Πολίτη με την Κλάρα). Από το 1942 και ως το θάνατό του το βασικό μέσο βιοπορισμού του ήταν οι μεταφράσεις (από το 1945-1946 εργάστηκε ως μεταφραστής στο Βρετανικό Συμβούλιο και στο περιοδικό "Ελληνοαγγλική Επιθεώρηση"). Υπήρξε μέλος του ΚΚΕ και ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ, με την οποία έθεσε υποψηφιότητα στις εκλογές του 1951 στην περιφέρεια Πατρών, χωρίς να εκλεγεί. Το 1961 έγινε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (είχε προηγηθεί άρνηση της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών να τον δεχτεί, καθώς αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας για την αριστερή του δράση). Το 1967 πέθανε η γυναίκα του και ο Πολίτης συνελήφθη από την Ασφάλεια της δικτατορίας. Το 1973 μπήκε στον Ευαγγελισμό λόγω αναπνευστικής και καρδιακής ανεπάρκειας, μεταφέρθηκε για λίγο στον οίκο ευγηρίας "Relax Palace" στο Μαρούσι και ένα χρόνο αργότερα ξαναμπήκε στον Ευαγγελισμό, όπου πέθανε. Η πρώτη εμφάνιση του Κοσμά Πολίτη στο χώρο της λογοτεχνίας έγινε σε ηλικία 42 ετών με την έκδοση του "Λεμονοδάσους" (1930), που γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό από τον κόσμο των γραμμάτων, ενώ ο ίδιος δήλωνε "ερασιτέχνης συγγραφέας". Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Πάτρα έγραψε την "Eroϊca", που μοιράστηκε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, το 1939, από κοινού με τον Μενέλαο Λουντέμη, και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1960 από τον Μιχάλη Κακογιάννη (βραβείο σκηνοθεσίας Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 1961, και συμμετοχή στα Φεστιβάλ Βερολίνου και Λονδίνου). Τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο διηγήματος (1960 για την "Κορομηλιά") και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1964 για το "Στου Χατζηφράγκου"). Ο Κοσμάς Πολίτης θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πεζογραφίας της γενιάς του ’30. Στο σύνολο του πεζογραφικού του έργου κυριαρχεί η αγωνιώδης αναζήτηση του απόλυτου ιδεώδους (συχνά τραγική λόγω της επίγνωσης της χιμαιρικής φύσης μιας τέτοιας αναζήτησης), η οποία εκφράζεται άλλοτε μέσω μιας ιδεαλιστικής, αισθητιστικής και κοσμοπολίτικης γραφής, που συνδυάζει ρεαλιστικά στοιχεία με λυρικές εξάρσεις και κινείται στα πλαίσια της μυθοποίησης της ζωής, και άλλοτε με μια πιο άμεση ιδεολογική στροφή προς τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της εποχής (εντονότερη στα έργα του μετά την εισχώρησή του στο ΚΚΕ με αφετηρία "Το Γυρί"). Το τελευταίο εξολοκλήρου σωζόμενο έργο του "Στου Χατζηφράγκου" έχει ως αφορμή τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στη Σμύρνη και κατά κάποιο τρόπο συνοψίζει το σύνολο της δημιουργίας του. Άλλα έργα του είναι: "Εκάτη", μυθιστόρημα, 1933, "Κωνσταντίνος ο Μέγας", θεατρικό, 1957, "Μάρκο Πόλο", πρωτότυπη εργασία πάνω στα ταξίδια του, 1967, αρκετά διηγήματα, το μυθιστόρημα "Τέρμα", το οποίο έμεινε ημιτελές (α' εκδ. 1975) και το αφήγημα "Καϊάφας" (α' εκδ. 1976). Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κοσμά Πολίτη βλ. Νόρα Αναγνωστάκη, "Κοσμάς Πολίτης", στο "Η μεσοπολεμική πεζογραφία· από τον πρώτο ως τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1939)", τ. Ζ΄, σ.252-309, Αθήνα: Σοκόλης, 1993· Αλέξης Ζήρας, "Πολίτης Κοσμάς", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 8, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1988· Peter Mackridge, "Χρονολόγιο Κοσμά Πολίτη (Πάρι Ταβελούδη)", περιοδικό "Διαβάζω" τ. 116, 10/4/1985, σ.8-12· Peter Mackridge, "Ο Κοσμάς Πολίτης και η εποχή του ως το 1937" και "Προσθήκες στη βιογραφία του Κ. Πολίτη (μετά το 1937)", στο Κοσμάς Πολίτης, "Eroϊca", επιμ. Peter Mackridge, σ. στ΄-κα΄, Αθήνα: Ερμής/"Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη", 1982· Αλέξης Ζήρας, "Πολίτης Κοσμάς", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη, 2007, σ. 1841-42. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Άνθρωποι και ποντίκια
Steinbeck John 1902-1968
Εκάτη (2019)
Το βιβλίο είναι σπουδαίο όχι μόνο για τις εξαίσιες περιγραφές του, αλλά και για τους χαρακτήρες που πλάθει ο Steinbeck δείχνει πως τα παιδιά είναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, καλύτεροι άνθρωποι από τους ενήλικες μη κρίνοντας τους ανθρώπους καθώς δεν γνωρίζουν την ενήλικη άποψη: έτσι φαίνεται και η παιδικότητα του Lennie που την εποχή που γράφτηκε το βιβλίο δεν ήταν γνωστή ως ψυχική αναπηρία. Το "Άνθρωποι και Ποντίκια" είναι ένα πασίγνωστο κλασικό έργο και με βάσιμο λόγο: είναι πραγματικά ένα μεγάλο εγκώμιο στη λογοτεχνία! The Guardian Μετά το Άνθρωποι και Ποντίκια η αν...
Ο χρυσός σκαραβαίος και άλλες ιστορίες τρόμου
Poe Edgar Allan 1809-1849
Ερευνητές (2019)
Οι σπουδαιότεροι συγγραφείς, οι πιο όμορφες ιστορίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ανακαλύψτε ξανά τα Αριστουργήματα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας. Ταυτόχρονα, νωρίστε την Εποχή στην οποία γράφτηκαν, με τα σχόλια και την πλούσια εικονογράφηση που συνοδεύουν το πλήρες κείμενο του πρωτοτύπου. Η φαντασία ενός σπουδαίου εικονογράφου: Ο Τζέιμς Πρινιέ μετέτρεψε σε εικόνες τις εξαιρετικές, απροσδόκητες, τρομακτικές ιστορίεςτου Έντγκαρ Άλαν Πόε.
Τα θαυμάσια σύννεφα
Sagan Françoise 1935-2004
Αγγελάκη Εκδόσεις (2017)
Η έμμονη ζήλια του Άλαν, ενός πλούσιου, εγωκεντρικού νεαρού Αμερικάνου, οδηγεί τη Ζωζέ, την Παριζιάνα σύζυγό του, σε ακραία αντίποινα. Θα προσπαθήσει να φύγει από αυτόν τον νευρωτικό γάμο επιστρέφοντας μόνη στο Παρίσι. Ο Άλαν όμως θα την ακολουθήσει. Θα καταφέρει να την πείσει να γυρίσει κοντά του; Θα υποκύψει η Ζωζέ στον συναισθηματικό εκβιασμό ενώ όλα δείχνουν ότι οδηγούνται σε ένα θρυμματισμένο φινάλε;
Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου
Wolfe Thomas 1900-1938
Μεταίχμιο (2017)
Γεννημένος το 1900 σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Αμερικής, ο Ευγένιος Γκαντ μεγαλώνει ως μοναχικός παρίας αλλά και παθιασμένος καταγραφέας της αμερικάνικης καθημερινότητας. Θα έρθει αντιμέτωπος με έντονες καταστάσεις και μια οικογενειακή τραγωδία πριν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να αφήσει το σπίτι του αν θέλει να διαμορφώσει την προσωπική του ταυτότητα. Μια από τις λαμπρότερες λογοτεχνικές φωνές του 20ού αιώνα, που άσκησε σημαντική επιρροή σε συγγραφείς όπως ο Ρέι Μπράντμπερι, ο Φίλιπ Ροθ και τους Μπιτ.
Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου
Wolfe Thomas 1900-1938
Μεταίχμιο (2017)
Το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Thomas Wolfe Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου, που τον καθιέρωσε ως μια από τις λαμπρότερες λογοτεχνικές φωνές του 20ού αιώνα ασκώντας σημαντική επιρροή στο έργο πολλών μεταγενέστερων συγγραφέων, κυκλοφόρησε το 1929. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία, διασκευάστηκε για τη θεατρική σκηνή και μεταφράστηκε σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία του Ευγένιου Γκαντ που μεγαλώνει σε μια μικρή επαρχιακή αμερικάνικη πόλη στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Μοναχικός παρίας αλλά και παθιασμένος αντιμέτωπος με έντονες καταστάσεις και με μια οι...
Λεμονοδάσος
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Πελεκάνος (2014)
Πρόκειται για το μυθιστόρημα που γοήτευσε πολλές γενιές αναγνωστών, καθιερώνοντας στη λογοτεχνία τον δημιουργό του. Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, θυμίζει σελίδες ημερολογίου. Υπόθεση του έργου αποτελεί ο νεανικός έρωτας ανάμεσα σε δύο νέους. Από τη μια πλευρά, ο Παύλος, ένας επιτυχημένος επαγγελματικά νεαρός Αθηναίος αρχιτέκτονας και από την άλλη, η Βίργκω, μια δροσερή κοπέλα από τον Πόρο, ελληνο-βελγικής καταγωγής. Δεύτερη ηρωίδα του έργου, η Λήδα… για την οποία ο Παύλος παραδέχεται ότι νιώθει μια κάποια σκοτεινή έλξη… Οι διακυμάνσεις, οι δυσκολίες του έρωτα εκείνης της περι...
Άμλετ
Shakespeare William 1564-1616
Νεφέλη (2014)
Ποια έκδοση του πρωτοτύπου να είχε μπροστά του ο Κοσμάς Πολίτης, όταν μετέφραζε τον Άμλετ; Και ποιες ήταν οι μεταφράσεις που είχαν ήδη γίνει στην ελληνική γλώσσα και θα μπορούσε να τις συμβουλευθεί; Ως προς το πρώτο από τα δύο αυτά ερωτήματα, βρισκόμαστε περίπου στην ίδια θέση με τον Γ. Π. Σαββίδη, όταν, κατά την επιμέλεια της έκδοσης της μετάφρασης του Άμλετ από τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, άφηνε το ίδιο ερώτημα αναπάντητο· κάποιες φορές, μάλιστα, κατά την παρούσα έρευνα, οδηγηθήκαμε στην υπόθεση ότι Κοσμάς Πολίτης και Κωνσταντίνος Θεοτόκης, ανεξάρτητα από την χρονική απόσταση...
Το στρίψιμο της βίδας
James Henry 1843-1916
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι. (2014)
Το Στρίψιμο της βίδας είναι το σπουδαιότερο έργο του Αμερικανού συγγραφέα Χένρυ Τζέημς (1843-1916), ο οποίος θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές του ρεαλισμού στην αμερικανική λογοτεχνία, θέτοντας τις βάσεις για την ανάπτυξη και δομή της σύγχρονης νουβέλας. Είναι η ιστορία δύο ορφανών παιδιών, που μεγαλώνουν με μια νεαρή γκουβερνάντα σ' έναν εξοχικό πύργο. Οι υπηρέτες και η παλιά τους γκουβερνάντα, που έχουν πεθάνει, εμφανίζονται για να δη-μιουργήσουν ένα θολό τοπίο, όπου το πραγματικό συγχέεται με το φαντασιακό, συντρίβοντας παράλληλα τις όποιες ηθικές αντιστάσεις και αξίες...
Ο χρυσός σκαραβαίος και άλλα διηγήματα
Poe Edgar Allan 1809-1849
Πελεκάνος (2013)
Τι μπορεί να συμβεί όταν ένας ξεπεσμένος γόνος παλιάς αριστοκρατικής οικογένειας καταληφθεί από τον πυρετό του χρυσού; Πως ο χρυσός σκαραβαίος κι ο Κάπταιν Κιντ, στοιχειώνουν τις μέρες και τις νύχτες του; Όλες οι απαντήσεις στο διήγημα του δεξιοτέχνη του είδους, Έντγκαρ Άλαν Πόε...
Ο χρυσός σκαραβαίος και άλλα διηγήματα
Poe Edgar Allan 1809-1849
Πελεκάνος (2013)
Τι μπορεί να συμβεί όταν ένας ξεπεσμένος γόνος παλιάς αριστοκρατικής οικογένειας καταληφθεί από τον πυρετό του χρυσού; Πως ο χρυσός σκαραβαίος κι ο Κάπταιν Κιντ, στοιχειώνουν τις μέρες και τις νύχτες του; Όλες οι απαντήσεις στο διήγημα του δεξιοτέχνη του είδους, Έντγκαρ Άλαν Πόε...
Eroica
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Πελεκάνος (2013)
Στην Ερόικα, αιωρούμαστε μεταξύ δύο κόσμων. Από τη μία η πραγματικότητα της ενήλικης ζωής, από την άλλη οι φαντασιώσεις των εφήβων. Η πλοκή, κάπου στο 19ο αιώνα, μιλά για τα πάθη των νέων που φθάνουν σε σημείο τραγικότητας.
Στου Χατζηφράγκου
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε. (2013)
Το τελευταίο ολοκληρωμένο μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη, "Στου Χατζηφράγκου", το οποίο τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο και συγκαταλέχθηκε στα αριστουργήματα του 20ού αιώνα, αναβιώνει δεξιοτεχνικά την ατμόσφαιρα των αρχών του αιώνα στη Σμύρνη. Πρωταγωνιστής του είναι η πόλη, είκοσι χρόνια πριν από την Καταστροφή, με το γλωσσικό της ιδίωμα, τα τοπωνύμια της, τις συνήθειες και τα έθιμά της. Το εμβόλιμο κεφάλαιο "Πάροδος" (στην αρχαία τραγωδία, το τραγούδι του Χορού όταν εισέρχεται στην ορχήστρα), με άλμα στο χρόνο, μας οδηγεί στην Αθήνα του 1962, όπου ένας ηλικιωμένος πρόσφυγας περ...
Ο μαύρος γάτος και άλλα διηγήματα
Poe Edgar Allan 1809-1849
Πελεκάνος (2013)
Στο φανταστικό διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε "Ο μαύρος γάτος", η κακοδαιμονία ενός αλκοολικού, πρώην ευτυχισμένου και ευαίσθητου οικογενειάρχη, αποδίδεται στην ύπαρξη ενός μαύρου οικόσιτου γάτου. Ο γάτος συγκεντρώνει το μίσος του ακέραιο, οδηγώντας τον στη συντριβή.
Τέρμα
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Πελεκάνος (2012)
Το τελευταίο έργο του Κοσμά Πολίτη "Τέρμα", είναι ένα μυθιστορηματικό έργο, μία αφήγηση μιας απλής οικογενειακής ιστορίας στη Σμύρνη, έργο που παρέμεινε ημιτελές
Στου Χατζηφράγκου
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Πελεκάνος (2012)
Στο μυθιστόρημα "Στου Χατζηφράγκου", πρωταγωνίστρια είναι η ίδια η Σμύρνη και ειδικότερα η λαϊκή συνοικία Χατζηφράγκου.
Στου Χατζηφράγκου
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Πελεκάνος (2012)
Στο μυθιστόρημα "Στου Χατζηφράγκου", πρωταγωνίστρια είναι η ίδια η Σμύρνη και ειδικότερα η λαϊκή συνοικία Χατζηφράγκου.