Γονατάς Επαμεινώνδας Χ. 1924-2006
Gonatás E. Ch.
Ε. Χ. Γονατάς (1924-2006). Ο Επαμεινώνδας Γονατάς γεννήθηκε και έζησε στην Αθήνα. Η καταγωγή του ήταν από το Αϊβαλί. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και άσκησε τη δικηγορία. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Η μικρή εξοχική μας πόλη" στο περιοδικό "Παλμός" με το ψευδώνυμο Ε. Γόνης. Ακολούθησε το 1945 η έκδοση του αφηγήματος "Ο ταξιδιώτης". Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα εξέδωσε τη συλλογή ποιητικών πεζών "Η κρύπτη". Ακολούθησαν αφηγηματικά έργα με έντονα ποιητική γλώσσα. Στη γραφή του διακρίνονται καταβολές στο ρεύμα του υπερρεαλισμού αλλά και στοιχεία ρομαντισμού και αισθητισμού με εξαιρετική επιμέλεια στις λεπτομέρειες της αφήγησης και στην ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο λόγος. Ο Ε.Χ. Γονατάς παραμένει μια ιδιόμορφη όσο και παρασιωπημένη περίπτωση στα γράμματά μας. Το έργο του, που περιλαμβάνει ένα βιβλίο με ποιητικές πρόζες, την "Κρύπτη" (1959) δύο συλλογές πεζογραφημάτων, το "Βάραθρο" (1963) και τις "Αγελάδες" (1963), τρία αυτοτελή πεζογραφήματα, "Ο ταξιδιώτης" (1945), "Ο φιλόξενος καρδινάλιος" (1986), "Η προετοιμασία" (1991) και μεταφράσεις έργων συγγραφέων όπως οι Βολς, Γκολ, Φλωμπέρ, Κόλεριτζ, Πόρτσια, Μπετενκούρ, Λίχτενμπεργκ, κ.ά., αντιμετωπίστηκε με αμηχανία από την κριτική. Πρωτοπόρος του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα, παρόλο που δεν υπήρξε "ορθόδοξος" υπερρεαλιστής με την μπρετονική έννοια, συνεργάστηκε με τον Δ. Π. Παπαδίτσα στην έκδοση του βραχύβιου περιοδικού "Πρώτη Ύλη" (1959) και ανέπτυξε φιλίες με καλλιτέχνες όπως οι Νίκος Εγγονόπουλος, Νίκος Καχτίτσης και Μίλτος Σαχτούρης. Ωστόσο, ο ίδιος κρατήθηκε πεισματικά στην αφάνεια, προκαλώντας μόνον εκ των υστέρων το δικαιολογημένο ενδιαφέρον για το έργο του, όπως, λ.χ. με μια από τις λίγες συνεντεύξεις που έδωσε ποτέ στο περιοδικό "Διαβάζω", τ. 444 (10/2003), καθώς και με το ντοκιμαντέρ "Επισκέψεις στο σπίτι του Ε. Χ. Γονατά", της Εύας Στεφανή (1998), που προβλήθηκε στην ΕΡΤ (παραγωγή της εταιρείας CINETIC). (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ. & CINETIC) (φωτογραφία: Στέλιος Σκοπελίτης)
Ο μαύρος γάτος και άλλα διηγήματα
Κονδυλάκης Ιωάννης Δ. 1861-1920
Στιγμή (1987)
Περιέχονται τα διηγήματα: "Ο μαύρος γάτος", "Ένας πειρασμός", "Ο σιωπηλός", "Ο βρυκόλακας", καθώς και βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα.
Ο ταξιδιώτης
Γονατάς Επαμεινώνδας Χ. 1924-2006
Στιγμή (2001)
"Ο ταξιδιώτης" αποτελεί το αφήγημα με το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα, το 1945, ο Ε. Χ. Γονατάς.
Οι μαριονέτες
Kleist Heinrich von 1777-1811
Άγρα (1996)
Σπάνια είναι τα κείμενα που μιλάνε για το θέατρο. Ακόμη σπανιότερα εκείνα που μας βάζουν μονομιάς μπροστά σε αυτό που στο θέατρο είναι σκανδαλώδες, ανήκουστο, είτε μάλιστα αδύνατο. Το δοκίμιο του Kleist "Περί του θεάτρου των μαριονετών" ("Uber das Marionettentheater") είναι αναμφίβολα ένα από αυτά (τα λίγα) - πλάι, για παράδειγμα, στην "ομιλία για ηθοποιούς" του 'Αμλετ, σε ορισμένες "περιπλανήσεις" ("divagations") του Mallarme, στο "Θέατρο και το είδωλό του" του Artaud, και στην "Παράξενη λέξη τ..." ("L' etrange mot d'...") του Genet. Εν τούτοις, το δοκίμιο αυτό του Kleist...
Οι περιπλανήσεις του Κάιν. Οι σκέψεις του διαβόλου
Coleridge Samuel Taylor 1772-1834
Στιγμή (2004)
"Οι περιπλανήσεις του Κάιν" είναι το σχεδίασμα μιας ποιητικής σύνθεσης στενά συνυφασμένης με "Το τραγούδι του γερο-ναύτη", το κορυφαίο έργο του ποιητή, με το οποίο συγγενεύει χρονολογικά, πνευματικά και ποιητικά. Αποτελεί την απόπειρα προσέγγισης των προβλημάτων της ενοχής σε ένα πλαίσιο όπου η βιβλική έμπνευση ελάχιστα επισκιάζει τον θεμελιώδη ονειρικό χαρακτήρα του έργου. Το θέμα του Κάιν ήταν βαθιά ριζωμένο στον ψυχισμό του Coleridge. Ο Κάιν, ο πρώτος άνθρωπος που εισήγαγε το έγκλημα στη γη, είναι ο πρώτος από τους ενόχους-μάρτυρες, ο πρώτος από τους ήρωες που έχουν κατ...
Πιπέρι και σπασμένες γραμμές
Lichtenberg Georg Christoph 1742-1799
Στιγμή (2005)
Ο Λίχτενμπεργκ σκάβει πιο βαθιά από κάθε άλλον, αλλά δεν ξανανεβαίνει στην επιφάνεια. Μας μιλάει κάτω από τη γη. Τον ακούει μόνο εκείνος που κι o ίδιος σκάβει βαθιά. Karl Kraus
Πιπέρι και σπασμένες γραμμές
Lichtenberg Georg Christoph 1742-1799
Στιγμή (2005)
Ο Λίχτενμπεργκ σκάβει πιο βαθιά από κάθε άλλον, αλλά δεν ξανανεβαίνει στην επιφάνεια. Μας μιλάει κάτω από τη γη. Τον ακούει μόνο εκείνος που κι o ίδιος σκάβει βαθιά. Karl Kraus
Ποιήματα 1920-1950
Goll Ivan
Στιγμή (2003)
ΟΙ ΠΟΡΤΕΣ Πέρασα μπροστά από τόσες πόρτες μέσα στο διάδρομο των χαμένων φόβων και των φυλακισμένων ονείρων άκουσα πίσω απ' τις πόρτες δέντρα που τα βασάνιζαν και ποταμούς που προσπαθούσαν να τους δαμάσουν Πέρασα μπροστά απ' τη χρυσή πόρτα της γνώσης μπροστά από πόρτες που έκαιγαν και δεν ανοίγαν μπροστά από πόρτες που κουράστηκαν να μένουν πολύ καιρό κλειστές κι από άλλες σαν καθρέφτες απ' όπου περνούσαν μόνο οι άγγελοι Υπάρχει όμως μια πόρτα απλή, δίχως σύρτη ούτε μάνταλο στο βάθος του διαδρόμου, απέναντι απ' το ρολόι η πόρτα που οδηγεί πέρα από σένα- καν...
Ποιήματα 1920-1950
Goll Ivan
Στιγμή (2003)
ΟΙ ΠΟΡΤΕΣ Πέρασα μπροστά από τόσες πόρτες μέσα στο διάδρομο των χαμένων φόβων και των φυλακισμένων ονείρων άκουσα πίσω απ' τις πόρτες δέντρα που τα βασάνιζαν και ποταμούς που προσπαθούσαν να τους δαμάσουν Πέρασα μπροστά απ' τη χρυσή πόρτα της γνώσης μπροστά από πόρτες που έκαιγαν και δεν ανοίγαν μπροστά από πόρτες που κουράστηκαν να μένουν πολύ καιρό κλειστές κι από άλλες σαν καθρέφτες απ' όπου περνούσαν μόνο οι άγγελοι Υπάρχει όμως μια πόρτα απλή, δίχως σύρτη ούτε μάνταλο στο βάθος του διαδρόμου, απέναντι απ' το ρολόι η πόρτα που οδηγεί πέρα από σένα- καν...
Ποιήματα και αφορισμοί
Wols
Στιγμή (2002)
"'Ολα όσα βλέπουμε είναι οφθαλμαπάτη. Οι άνθρωποι είναι εντελώς τυφλοί· δεν τολμούν να δουν παρά το ολοφάνερο." (Wols) Ο Wols, με τους αγωνιώδεις ρυθμούς της ζωγραφικής του διαίσθησης, που ανάβλυζαν από τα έγκατα της ψυχής και του στοχασμού του, προσπάθησε να εκφράσει το ανέκφραστο. Η ζωγραφική του όραση διεισδύει όχι μόνο στα πράγματα, αλλά και πέρα από αυτά, στον κόσμο του αόρατου, επιχειρώντας να μας μεταδώσει "εκείνο που δε μεταδίδεται". Τα έργα του είναι συλλήψεις μεταφυσικές, διατυπωμένες "στη γλώσσα του", που για τους άλλους μοιάζει με μυστικό κώδικα. Δεν τα προό...
Ποιητές στη σκιά
Συλλογικό έργο
Γαβριηλίδης (2013)
"Ποιητές στη σκιά" είναι εκείνοι που δεν έχουν προφανή θέση στα δημόσια αφιερώματα και στις θεσπισμένες επετείους. Η επίσημη προβολή τους είναι μικρή, η προσφορά τους όμως στην ποίηση και στον πολιτισμό είναι ανυπολόγιστης αξίας. Τον Δεκέμβριο του 2011 ξεκίνησε ένας κύκλος αφιερωμάτων σε 10 ποιητές στη σκιά και τον Δεκέμβριο του 2012 ο δεύτερος κύκλος σε 12 ποιητές. Επελέγησαν, και πάλι, λόγω εκλεκτικής συγγένειας να μιλήσουν γι' αυτούς 24 νέοι ομότεχνοί τους. Ο ποιητής Γιώργος Μπλάνας είχε τη συνολική επιμέλεια του κύκλου, καθώς και την ευθύνη της ανθολόγησης των ποιημά...
Τα πλοία βγήκαν σεργιάνι
Bettencourt Pierre 1917-2006
Στιγμή (2001)
"Η αλήθεια μόνο σε κάνει καλύτερον. Όταν η αλήθεια σου σ' έχει πάει μέχρι εκεί που μπορεί να φτάσει, μη διστάσεις ν ' ακολουθήσεις μιαν άλλη. Εξ' άλλου, αυτή έρχεται μόνη της σ' εσένα. Καλή μέρα!" P.B.