Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Tsátsos Konstantínos
Κωνσταντίνος Τσάτσος (1899-1987). Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος γεννήθηκε στην Αθήνα, πρωτότοκος γιος του δικηγόρου και πολιτικού Δημητρίου Τσάτσου και της Θεοδώρας το γένος Ευστρατιάδη με καταγωγή από την Τεργέστη. Είχε έναν μικρότερο αδερφό τον Θεμιστοκλή. Μαθήτευσε στο σχολαρχείο Μακρή, το β΄ γυμνάσιο Νεαπόλεως και το Διδασκαλείο Μέσης Εκπαιδεύσεως. Παράλληλα έκανε μαθήματα στο σπίτι του με τον Jules Basset, ο οποίος τον έστρεψε προς τη λογοτεχνία και φίλος από τα παιδικά του χρόνια με τον ποιητή Αλέξανδρο Εμπειρίκο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1914-1918). Μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε στο Παρίσι στην ελληνική αποστολή στο Συνέδριο Ειρήνης υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας (1920-1923) συνδέθηκε φιλικά με τον Κωστή Παλαμά. Το 1924 παντρεύτηκε τη Λιλή Ζαρίνη · ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ. Από το 1924 ως το 1928 σπούδασε φιλοσοφία και φιλοσοφία του δικαίου στη Χαϊδελβέργη και επηρεάστηκε κυρίως από τον καθηγητή του Heinrich Rickert. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα ανέλαβε το δικηγορικό γραφείο του πατέρα του και το 1929 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της Νομικής Σχολής με θέμα της διδακτορικής του διατριβής Η Νομική ως τεχνική και επιστήμη και πήρε μέρος στην ίδρυση του περιοδικού - οργάνου της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας "Αρχείον Φιλοσοφίας και Θεωρίας Επιστημών" από κοινού με τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο, Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο (η μακρόχρονη φιλία του Τσάτσου με τους οποίους είχε ξεκινήσει στη Χαϊδελβέργη) και Μιχάλη Τσαμαδό. Το 1930 παντρεύτηκε την Ιωάννα Σεφεριάδη, με την οποία απέκτησε δυο κόρες τη Δέσποινα και τη Θεοδώρα. Την ίδια χρονιά εκλέχτηκε υφηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα της υφηγεσίας του Φιλοσοφία και επιστήμη του Δικαίου. Δυο χρόνια αργότερα διορίστηκε έκτακτος καθηγητής στη νεοϊδρυθείσα τότε έδρα Εισαγωγής στην Επιστήμη του Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου και εξέδωσε το σύγγραμμα "Το πρόβλημα της ερμηνείας του Δικαίου". Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά απορρίφτηκε πρόταση για εκλογή του σε τακτικό καθηγητή και ο Τσάτσος εξορίστηκε στη Σκύρο (1939) και τις Σπέτσες (1940). Μετά την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το καθεστώς αρνείται να δεχτεί το αίτημά του να καταταγεί εθελοντικά και τον τοποθετεί (μαζί με τους Ι.Κακριδή και Ι. Θεοδωρακόπουλο) στην Πνευματική Επιστράτευση του Πολέμου. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος σε ομάδα φυγάδευσης ελλήνων και άγγλων αξιωματικών και στις οργανώσεις ΕΟΧΑ, ΕΚΚΑ και Σοσιαλιστική Ένωση (βραχύβια πολιτική οργάνωση με αντιβασιλικό και αντικομουνιστικό προσανατολισμό). Παύτηκε από τη θέση του στο πανεπιστήμιο και διώχτηκε όταν την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου 1941 μέσα στο αμφιθέατρο κήρυξε την επομένη ημέρα εθνική επέτειο ελευθερίας. Από το 1944 ως το 1945 διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου διορίστηκε τεχνικός σύμβουλος της εξόριστης κυβέρνησης Τσουδερού. Στην Ελλάδα επέστρεψε μετά την απελευθέρωση και το 1946 παραιτήθηκε από το πανεπιστήμιο. Διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών και Προνοίας (1945), βουλευτής Αθηνών (1946), υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (1949-50), υφυπουργός Συντονισμού (1950-1951), υπουργός Προεδρίας (1956-1961), υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας (1962-1963), υπουργός Δικαιοσύνης (1967), υπουργός Πολιτισμού (1974), πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας (1975). Το 1953 ταξίδεψε στις Η.Π.Α., όπου δίδαξε για δυο χρόνια στο ελεύθερο πανεπιστήμιο του Ευάγγελου Παπανούτσου Αθήναιον. Υπήρξε συνιδρυτής της ΕΡΕ. Το 1961 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1965 πρόεδρός της. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου συμμετείχε στην έκδοση της "Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους" της Εκδοτικής Αθηνών. Το 1975 από τη θέση του Προέδρου Επιτροπής του Συντάγματος διέταξε το κάψιμο των φακέλων πολιτικών φρονημάτων των υπαλλήλων του Υπουργείου Πολιτισμού που είχε συντάξει το δικτατορικό καθεστώς. Υπήρξε επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου της Σορβόννης, ξένος εταίρος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού (1979), ξένος εταίρος της Βασιλικής Ακαδημίας του Μαρόκκου και της Ακαδημίας της Ρουμανίας (1980), μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών Τέχνης και Γραμμάτων. Για την προώθηση της ιδέας της Ενωμένης Ευρώπης τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Κουντεχόβε-Καλλέργη. Πέθανε το 1987 στην τελευταία κατοικία του στην Κηφισιά. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κωνσταντίνου Τσάτσου βλ. Τσιρόπουλος Κώστας Ε., "Τσάτσος Κωνσταντίνος", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9β. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Μυλωνά Δέσποινα, "Χρονολόγιο Κωνσταντίνου Τσάτσου", Επτά Ημέρες Καθημερινής, 19/10/1997, σ.3-7 και Μυλωνά-Τσάτσου Δέσποινα, "Βιοχρονολόγιο Κωνσταντίνου Δημ. Τσάτσου", Νέα Εστία 142, Χριστούγεννα 1997, αρ.1690, σ.3-10. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Τετράδια κοινοβουλευτικού λόγου: Το νέο Σύνταγμα (1975)
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2015)
Ελληνική Μυθολογία: Εισαγωγή, ανάλυση και ερμηνεία του ελληνικού μύθου
Συλλογικό έργο
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2013)
Ο πρώτος και εισαγωγικός αυτός τόμος της σειράς "Ελληνική Μυθολογία" αποτελεί τη βάση για την κατανόηση των αρχαίων μύθων. Εξετάζεται η έννοια "μύθος" στην πορεία της από τους αρχαίους έως τους νεότερους χρόνους και επιχειρείται η προσέγγιση της μυθικής σκέψης ως της ανθρώπινης προσπάθειας να αντιμετωπίσει τα ερωτήματα για το πώς γεννήθηκε ο κόσμος και ποιες ανώτερες δυνάμεις τον κυβερνούν, προτού ο άνθρωπος φτάσει σε προχωρημένα στάδια του πολιτισμού και επιχειρήσει να δώσει απαντήσεις με τη λογική. Επίσης, διερευνάται ο λόγος για τον οποίο οι θεοί και οι ήρωες της ελληνικ...
Διάλογοι σε μοναστήρι
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Ευθύνη (2011)
Το πολύπλευρο πνεύμα έχει πολλούς τρόπους να φανερώνεται. Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος εκφράστηκε επί δεκαετίες τόσο με τον θεωρητικό όσο και με τον πρακτικό λόγο. Όταν το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 του στέρησε τη δυνατότητα της πολιτικής δράσης, αποσύρθηκε στη μοναξιά, με την οποία είχε ερωτοτροπήσει ανέκαθεν, και έγραψε τους δώδεκα Διαλόγους σε μοναστήρι, που δημοσιεύτηκαν απο τις "Εκδόσεις των Φίλων" το 1974, το έτος που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία και που ο ίδιος ξαναγύρισε στην πολιτική δράση. Οι διάλογοι τοποθετούνται στη Μονή της Μεταμορφώσεως, σ' ένα...
Μελέται φιλοσοφίας του δικαίου ΙΙΙ
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Σάκκουλας Αντ. Ν. (2009)
Η νομική επιστήμη οφείλει πρωτίστως να ερμηνεύει το ισχύον δίκαιο, δεν μπορεί όμως να αγνοεί τα προγενέστερα έργα θεωρητικής εμβαθύνσεως. Η μελέτη του παρόντος τρέφεται πάντοτε από τις πηγές του παρελθόντος που παραμένει ακόμη ζωντανό. Το ρωμαλέο πνεύμα των παλαιότερων νομοδιδασκάλων εξακολουθεί να αποτελεί ορόσημο για την εξέλιξη της νομικής μας επιστήμης. Πολλά από τα σημαντικά έργα που έχουν συντελέσει στη διαμόρφωση της ελληνικής νομικής σκέψεως, είναι σήμερα εξαιρετικά δυσπρόσιτα. Η Κλασικά Νομική Βιβλιοθήκη, που επιμελείται ο Αντώνης Μ. Παντελής, καθηγητής του Πανεπι...
Μελέται φιλοσοφίας του δικαίου, ΙΙ
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Σάκκουλας Αντ. Ν. (2008)
Η νομική επιστήμη οφείλει πρωτίστως να ερμηνεύει το ισχύον δίκαιο, δεν μπορεί όμως να αγνοεί τα προγενέστερα έργα θεωρητικής εμβαθύνσεως. Η μελέτη του παρόντος τρέφεται πάντοτε από τις πηγές του παρελθόντος που παραμένει ακόμη ζωντανό. Το ρωμαλέο πνεύμα των παλαιότερων νομοδιδασκάλων εξακολουθεί να αποτελεί ορόσημο για την εξέλιξη της νομικής μας επιστήμης. Πολλά από τα σημαντικά έργα που έχουν συντελέσει στη διαμόρφωση της ελληνικής νομικής σκέψεως, είναι σήμερα εξαιρετικά δυσπρόσιτα. Η Κλασική Νομική Βιβλιοθήκη, που επιμελείται ο Αντώνης Μ. Παντελής, καθηγητής του Πανεπι...
Μελέται φιλοσοφίας του δικαίου, Ι
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Σάκκουλας Αντ. Ν. (2008)
Η νομική επιστήμη οφείλει πρωτίστως να ερμηνεύει το ισχύον δίκαιο, δεν μπορεί όμως να αγνοεί τα προγενέστερα έργα θεωρητικής εμβαθύνσεως. Η μελέτη του παρόντος τρέφεται πάντοτε από τις πηγές του παρελθόντος που παραμένει ακόμη ζωντανό. Το ρωμαλέο πνεύμα των παλαιότερων νομοδιδασκάλων εξακολουθεί να αποτελεί ορόσημο για την εξέλιξη της νομικής μας επιστήμης. Πολλά από τα σημαντικά έργα που έχουν συντελέσει στη διαμόρφωση της ελληνικής νομικής σκέψεως, είναι σήμερα εξαιρετικά δυσπρόσιτα. Η Κλασικά Νομική Βιβλιοθήκη, που επιμελείται ο Αντώνης Μ. Παντελής, καθηγητής του Πανεπι...
Η κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2005)
Η "Κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων" εξετάζει τις πολιτικές και κοινωνικές ιδέες των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, κυρίως όμως τού Πλάτωνα και τού Αριστοτέλη, υπό το φως της γενικής φιλοσοφικής θεωρίας τους γιατί αποτελεί πεποίθηση τού συγγραφέα ότι, αν αποκοπούν από αυτήν, μένουν ακατανόητες και αθεμελίωτες. Για το λόγο αυτό υπάρχουν στο βιβλίο εκτενείς αναφορές στη μεταφυσική, τη θεωρία της γνώσης, την ηθική, οι οποίες το καθιστούν εξαιρετικό εγχειρίδιο για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία γενικότερα. Το βιβλίο αυτό, επειδή σχεδιάστηκε αρχικά για τα μαθήματα τού Κωνσταν...
Το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού
Camus Albert 1913-1960
Αλεξάνδρεια (2004)
Υπάρχει μια Ευρώπη αστική, ατομικίστρια, εκείνη που σκέφτεται τα ψυγεία της, τα γαστρονομικά της εστιατόρια, που λέει "εγώ δεν ψηφίζω... εμείς δεν θέλουμε ούτε ρομαντισμό ούτε υπερβολές, δεν θέλουμε να ζήσουμε στα όρια ούτε να γνωρίσουμε τη διάσπαση"... Αντίθετα, εγώ θα ασπαστώ μια θέση που λέει: "Γνωρίζουμε το άκρο, το ζήσαμε, θα το ζήσουμε αν χρειαστεί, και μπορούμε να πούμε ότι το ζήσαμε γιατί περάσαμε μέσα από γεγονότα που μας επέτρεψαν να το γνωρίσουμε". Πράγματι υπήρξε μια γαλλική εθνική αλληλεγγύη και υπήρξε επίσης μια ελληνική εθνική αλληλεγγύη: η αλληλεγγύη της οδύ...
Προσφορά στον Άγγελο Τερζάκη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (2000)
Επί πενήντα σχεδόν χρόνια, ο Άγγελος Τερζάκης στέκεται ως ακρόπρωρο του πνευματικού μας βίου. Η στέρεη και τίμια πνευματική του φυσιογνωμία εκφράζει με τρόπο μοναδικό τη συνειδησιακή ανησυχία της γενιάς του, της περίφημης Γενιάς του '30, διατυπώνοντας συγχρόνως σ' ένα πλούσιο και πολύμορφο λογοτεχνικό έργο πρώτης γραμμής τις ανησυχίες, την αγωνία, τις φιλοδοξίες και τον απελπισμό των νεώτερων. Είναι αυτός πού μαρτυρεί κατ' εξοχήν για τη δοκιμασία των συνειδήσεων που ζουν μέσα σ' εποχή κρισιμώτατη για το μέλλον του ανθρώπου και που επισημαίνουν την επώδυνη κρίση του πολιτ...
Πολιτική
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Εκδόσεις των Φίλων (2000)
Από ένα χρόνο τώρα ήθελα να ξανατυπώσω την "Πολιτική" μου, που από καιρό είχε εξαντληθεί. Δε μου δόθηκε από τότε καιρός να ασχοληθώ, χωρίς πολλές ενδιάμεσες διακοπές, με αυτό το θέμα. Έτσι μόνο τώρα τελείωσα το ξαναδιάβασμα του κειμένου μου και μπορώ να το εμπιστευθώ στον εκδότη μου. Διαπίστωσα με κάποια, το ομολογώ, ικανοποίηση, ότι ελάχιστες και ασήμαντες μόνο συμπληρώσεις έπρεπε να κάνω. Το πλούτισα με μερικές παραπομπές που βοηθούν τον αναγνώστη και με τη μνημόνευση μερικών έργων της τελευταίας δεκαετίας που θα τον βοηθούσαν στην κατανόηση των θεμάτων που πραγματεύεται...
Δημοσθένης
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2000)
Για δεύτερη φορά επιχειρώ να ερμηνεύσω και να σχολιάσω ένα αρχαίο κείμενο, αν και δεν είμαι κλασικός φιλόλογος. Την πρώτη φορά μεταφράζοντας έξι λόγους του Κικέρωνος, θέλησα κυρίως να δείξω πως η δημοτική προσαρμόζεται άνετα στο υψηλό ρητορικό ύφος. δεν νομίζω πως στο σημείο αυτό προσθέτω πολλά με τούτο το δεύτερο δείγμα. Άλλοι είναι κυρίως οι λόγοι που με ξαναφέρνουν σε αυτού του είδους την ενασχόληση. Πρώτα η επιθυμία μου να καταστήσω προσιτά, με τον τρόπο μου, στο σύγχρονο Έλληνα μερικά από τα κορυφαία επιτεύγματα της ελληνικής ρητορικής τέχνης και γενικά του ελληνικού λ...
Δημοσθένης
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2000)
Για δεύτερη φορά επιχειρώ να ερμηνεύσω και να σχολιάσω ένα αρχαίο κείμενο, αν και δεν είμαι κλασικός φιλόλογος. Την πρώτη φορά μεταφράζοντας έξι λόγους του Κικέρωνος, θέλησα κυρίως να δείξω πως η δημοτική προσαρμόζεται άνετα στο υψηλό ρητορικό ύφος. δεν νομίζω πως στο σημείο αυτό προσθέτω πολλά με τούτο το δεύτερο δείγμα. Άλλοι είναι κυρίως οι λόγοι που με ξαναφέρνουν σε αυτού του είδους την ενασχόληση. Πρώτα η επιθυμία μου να καταστήσω προσιτά, με τον τρόπο μου, στο σύγχρονο Έλληνα μερικά από τα κορυφαία επιτεύγματα της ελληνικής ρητορικής τέχνης και γενικά του ελληνικού λ...
