Mauss Marcel
Mauss Marcel
O Marcel Mauss (1872-1950), ανηψιός και στενός συνεργάτης του Emile Durkheim, ίδρυσε μαζί του το περιοδικό Annee Sociologique, γύρω από το οποίο συσπειρώθηκε η γαλλική κοινωνιολογική σχολή. Δίδαξε στην Ecole Pratique des Hautes Etudes από το 1901 και στο College de France από το 1930, ενώ υπήρξε συνιδρυτής, με τους Levy-Bruhl και Rivet, του γαλλικού Ινστιτούτου Εθνολογίας (1926). Εγκυκλοπαιδικός νους με εξαιρετικά πλατιά μόρφωση και εκπληκτικές εθνογραφικές και γλωσσικές γνώσεις, άφησε τη σφραγίδα του στην κοινωνιολογική και ανθρωπολογική σκέψη του 20ού αιώνα: το έργο του, παρότι αποσπασματικό, έδωσε έμπνευση σε μια πλειάδα πολύ διαφορετικών μεταξύ τους στοχαστών και στάθηκε στη ρίζα αρκετών μεταγενέστερων διανοητικών εξελίξεων. Μερικά από τα έργα του: "De quelques formes primitives de classification" (1903, σε συνεργασία με τον E. Durkheim, ελλ. μτφ. "Μορφές πρωτόγονης ταξινόμησης", Gutenberg 2001), "Essai sur la nature et la fonction du sacrifice" (1899, σε συνεργασία με τον H. Hubert), "Essai sur le don, forme et raison de l'echange dans les societes archaiques" (1925, ελλ. μτφ. "Το δώρο", Καστανιώτης 1979), "Manuel d'ethnographie" (1947).
Κοινωνιολογία και ανθρωπολογία
Mauss Marcel
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (2004)
"Λίγες διδασκαλίες παρέμειναν τόσο εσωτερικές ενώ συνάμα άσκησαν τόσο βαθιά επιρροή όσο εκείνη του Marcel Mauss. Μόνο όσοι γνώρισαν και άκουσαν τον Mauss μπορούν να αποτιμήσουν το χρέος τους απέναντί του και να εκτιμήσουν πλήρως τη γόνιμη σκέψη του· μια σκέψη πυκνή και γι' αυτό ενίοτε αδιαπέραστη, γεμάτη όμως αναλαμπές, με περιστροφικά διαβήματα που έμοιαζαν με εκτροπές τη στιγμή ακριβώς που η πιο απροσδόκητη διαδρομή οδηγούσε στην καρδιά του προβλήματος. Η επίδραση του Mauss δεν περιορίστηκε μόνο στους εθνογράφους, μηδενός εξαιρουμένου, αλλά επεκτάθηκε τόσο στους γλωσσολόγ...
Μορφές πρωτόγονης ταξινόμησης
Durkheim Emile
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2001)
Έχει λεχθεί κατ' επανάληψη ότι ο άνθρωπος άρχισε από το να αναπαριστά τα πράγματα ανάγοντάς τα στον εαυτό του. Ό,τι προηγήθηκε επιτρέπει να διευκρινιστεί καλύτερα σε τι συνίσταται τούτος ο ανθρωποκεντρισμός, τον οποίο θα μπορούσε κανείς να ονομάσει, ακριβέστερα, κοινωνιοκεντρισμό. Το κέντρο των πρώτων συστημάτων της φύσης δεν είναι το άτομο· είναι η κοινωνία. Αυτή είναι που αντικειμενικοποιείται κι όχι πλέον ο άνθρωπος. Ως προς τούτο, τίποτα δεν είναι ενδεικτικότερο από τον τρόπο με τον οποίο οι Σιού συγκρατούν, τρόπον τινά, τον κόσμο ολόκληρο μέσα στα όρια του χώρου της φυ...
Σχεδίασμα μιας γενικής θεωρίας για τη μαγεία
Mauss Marcel
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (2003)
Μέσα από τη λεπτομερή ανάλυση των Mauss και Hubert, η μαγεία αναδύεται ως ένα ιδιαίτερο σύνθετο, περίπλοκο και πολλαπλών επιπέδων σύνολο, ένα ολικό, πράγματι, κοινωνικό φαινόμενο. Μολονότι στηρίζεται στην ίδια διανοητική βάση με τη θρησκεία, η μαγεία ούτε ταυτίζεται ούτε συγχέεται μαζί της. Τα μαγικοθρησκευτικά φαινόμενα αποτελούν ένα συνεχές μάλλον, με τη θυσία στο ένα άκρο του και τη μαγγανεία στο άλλο. Αντιτιθέμενοι στις εργαλειακές και ατομοκεντρικές ερμηνείες της εποχής τους, οι συγγραφείς επιμένουν στην κοινωνική διάσταση του φαινομένου. Η μαγεία συνίσταται σε κοινωνι...
Τα όρια του σώματος
Συλλογικό έργο
Νήσος (2004)
Το σώμα βρίσκεται στο επίκεντρο ποικίλων διαφορετικών και αντιφατικών μεταξύ τους θεωρήσεων. Τα κείμενα του τόμου επιχειρούν να αναδείξουν την ασαφή και αβέβαιη διάσταση του σώματος, την ιστορική, την κοινωνική και πολιτισμική του σημασιοδότηση, την κοινωνική του τοποθέτηση, αξιολόγηση και ιεράρχηση, την πειθάρχησή του σε μηχανισμούς ρύθμισης αλλά και την εναντίωσή του στις κοινωνικές επιταγές.
Το δώρο
Mauss Marcel
Εκδόσεις Καστανιώτη (1999)
Ποια είναι η λειτουργία και το νόημα του δώρου; Πρόκειται για μια ανιδιοτελή κι αυθόρμητη πράξη, για ένα μονοσήμαντο θεσμό; Στη συγκριτική αυτή μελέτη ο Μαρσέλ Μως, ανιχνεύοντας τις παραλλαγές αυτού του θεσμού στις διάφορες «πρωτόγονες» κι αρχαϊκές κοινωνίες, επισημαίνει την ύπαρξη ενός λογικά διατεταγμένου συστήματος επικοινωνίας. Παράλληλα εισάγει στην ανθρωπολογική θεωρία την έννοια του «ολικού Κοινωνικού φαινομένου»: Την έννοια του πολυδιάστατου κοινωνικού φαινομένου που είναι ταυτόχρονα οικονομικό, νομικό, ηθικό, θρησκευτικό, μυθολογικό και αισθητικό.
Το έθνος
Mauss Marcel
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (2019)
Το έργο του Mauss για το έθνος αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη γαλλική κοινωνιολογική θεωρητική προσέγγιση στο ζήτημα του έθνους και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι άρχισε να γράφεται μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, μια περίοδο παράλογης αιματοχυσίας και παράλληλης συγκέντρωσης όλων των εξουσιών στο κράτος. [...] Tο έθνος για τον Mauss αποτελεί ένα περίπλοκο κοινωνικό γεγονός, μια αναδυόμενη ιστορική μορφή κοινωνικής οργάνωσης, που απαιτεί έρευνα, αλλά ταυτόχρονα και ένα πολιτικό όραμα, μια πολιτική αξία. Το έθνος δεν αποτελεί στατική οντότ...