Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-2020
Christianópoulos Ntínos
Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Κωνσταντίνου Δημητριάδη) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 20 Μαρτίου 1931. Φοίτησε στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και από το 1958 ως το 1965 εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης. Παράλληλα το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό "Διαγώνιος", που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις. Το 1962 δημιούργησε τις "Εκδόσεις της Διαγωνίου" και από το 1965 εργάστηκε ως διορθωτής και επιμελητής. Το 1974 ίδρυσε τη Μικρή Πινακοθήκη της Διαγωνίου που λειτούργησε έως το 1995, με στόχο την προβολή νέων καλλιτεχνών της συμπρωτεύουσας, με στενούς συνεργάτες του τον Κάρολο Τσίζεκ και τον Νίκο Νικολαΐδη. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1949 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Βιογραφία" στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης "Μορφές". Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Εποχή των ισχνών αγελάδων". Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ανήκει στους σημαντικότερους ποιητές της ομάδας που είναι γνωστή ως "Κύκλος της Διαγωνίου" και κινήθηκε στο πλαίσιο του ομώνυμου περιοδικού που ο ίδιος ίδρυσε (ποιητές Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Βασίλης Καραβίτης, Τάσος Κόρφης, πεζογράφοι Νίκος Καχτίτσης, Τόλης Καζαντζής, Γιώργος Ιωάννου, Περικλής Σφυρίδης, κριτικοί Ηλίας Πετρόπουλος, Ξ.Α. Κοκόλης, κ.ά.). Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από επιρροές από το έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη, με θεματικές της την ερωτική επιθυμία και την ανεκπλήρωτη διάστασή της, την ερωτική απόρριψη ή και εκμηδένιση, την κατά χριστιανική έννοια αυτοταπείνωση αλλά και την πολιτική διάσταση του έρωτα και την κοινωνική κριτική. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές "Εποχή των ισχνών αγελάδων" (1950), "Ξένα γόνατα" (1957), "Ανυπεράσπιστος καημός" (1970), "Ο αλλήθωρος" (1970, συγκεντρωτική έκδοση των τεσσάρων συλλογών με τίτλο "Ποιήματα", Διαγώνιος 1986, γ' 1998· Ιανός 2004· θ' 2018), "Το κορμί και το σαράκι" (1998, συμπληρωμένη έκδοση με νέο τίτλο "Μικρά ποιήματα", Ιανός 2004· η' 2016), "Νεκρή πιάτσα" (1999), "Η πιο βαθιά πληγή" (1999), "Παράξενο, που βρίσκει κουράγιο κι ανθίζει" (2010), συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών με τίτλο "Πεζά ποιήματα" (Ιανός 2004· 2010· στ' 2016). Εξέδωσε επίσης διηγήματα ("Η κάτω βόλτα", Διαγώνιος 1963, 1991· στ' Ιανός 2004· η' 2016), μικρά πεζά ("Οι ρεμπέτες του ντουνιά", Διαγώνιος 1986· γ' Ιανός 2004· ε' 2016), μεταφράσεις αρχαίων λυρικών (Διαγώνιος 1966, δ' 1989· Μπιλιέτο ε' 1993, στ' 2005, στη συνέχεια ως "Εντευκτήριο Ι", Ιανός ζ' 2007), ξένων λογοτεχνών ("Εντευκτήριο", Διαγώνιος 1989, στη συνέχεια ως "Εντευκτήριο ΙΙ", ε' Ιανός 2007), του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου ("Το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο", Το Ροδακιό, 1997, β' Ιανός 2012), στίχους και ηχογραφήσεις με τραγούδια ("Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος τραγουδάει τα τραγούδια του", 1982, "Βαρδάρι και Εγνατία", 1990, "Το αιώνιο παράπονο", 1994, "Με τέχνη και με πάθος", 1998, "Τα τραγούδια του Ντίνου Χριστιανόπουλου"-επανακυκλοφορία των δύο κύκλων, Ιανός 2012), μελέτες ("Συμπληρώνοντας κενά", 1988· "Εισαγωγή στα ρεμπέτικα", 1991· "Ο Βασίλης Τσιτσάνης και τα πρώτα τραγούδια του 1932-1946", Διαγώνιος, 1994· "Το ρεμπέτικο και η Θεσσαλονίκη", Εντευκτήριο, 1999· "Τα παλιά βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης", Ραγιά, 1999· "Η λογοτεχνία στη Θεσσαλονίκη 1850-1950: σύντομο διάγραμμα", Ραγιά, 1999· "Τα ελληνικά τυπογραφεία της Θεσσαλονίκης επί Τουρκοκρατίας 1850-1912", Ραγιά, 2000· "Μελέτες για τον Σολωμό", Ραγιά, 2001· "Η ποίηση στη Θεσσαλονίκη κατά τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας", Ραγιά, 2003· "Ο Παύλος Μελάς σε ποιήματα Μακεδόνων ποιητών", Κυρομάνος, 2004· κ.ά.), δοκίμια ("Δοκίμια", Μπιλιέτο 1999· "Εναντίον", Άγρα, 1986· β' Διαγώνιος, 1993· γ' Ιανός 2012, κ.ά.), βιβλιοκρισίες ("Αποθήκη Α'", 1978), βιβλιογραφικές εργασίες ("Λογοτεχνικές εκδόσεις Θεσσαλονίκης 1850-1950", 1980, β' Διαγώνιος 1997· "Λογοτεχνικά περιοδικά Θεσσαλονίκης 1889-1945", Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης 1996· "Λογοτεχνικές εκδόσεις Μακεδονικών πόλεων πλην Θεσσαλονίκης 1879-1950", ΙΝΒΑ 1998· κ.ά.), ανθολογίες ("Στιχάκια του στρατού", Μπιλιέτο 2004), συνεντεύξεις, αυτοβιογραφικά κείμενα. Το 2011 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το ίδιο έτος τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του, το οποίο αρνήθηκε ωστόσο να παραλάβει, συνεπής με τη στάση του ότι ο πνευματικός δημιουργός οφείλει να μένει μακριά από βραβεύσεις. Έφυγε από τη ζωή στη Θεσσαλονίκη στις 11 Αυγούστου 2020, σε ηλικία 89 ετών. Κηδεύτηκε, δαπάνη του Δήμου Θεσσαλονίκης, στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Σαράντα Εκκλησιών) και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Αναστάσεως του Κυρίου, στη Θέρμη. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ντίνου Χριστιανόπουλου βλ. Αλέξης Ζήρας, "Χριστιανόπουλος Ντίνος", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 9β, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1988, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, "Χριστιανόπουλος Ντίνος", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Πατάκης, 2007, σελ. 2381-2· τη συμμετοχή του στις τηλεοπτικές εκπομπές της ΕΡΤ "Μονόγραμμα" (1991), "Νυχτερινός επισκέπτης" (1996) και "Στα Άκρα" (2011)· καθώς και τα αυτοβιογραφικά κείμενα "Πίσω απ' την Αγιά Σοφιά" (Ιανός, 1997), "Θεσσαλονίκη, ου μ' εθέσπισεν" (Ιανός 1999) και "Εγώ, φαντάρος στο χακί..." (Μπιλιέτο, 2003).
Οι θεμελιωτές της ποίησης στη Θεσσαλονίκη
Συλλογικό έργο
Ινόνια (2010)
Ο Γιώργος Μοσχίδης διαβάζει ποίηση των 12 κορυφαίων ποιητών της Θεσσαλονίκης, όπως τιμητικά επιλέγει και καταγράφει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. Ο Γιώργος Μοσχίδης και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος γνωρίστηκαν έφηβοι το 1950 στην Θεσσαλονίκη. Τρία χρόνια αργότερα, παρουσίασαν στο αμφιθέατρο της Σχολής Βαλαγιάννη μια βραδιά αφιερωμένη στους κορυφαίους ποιητές της Θεσσαλονίκης. Η σημερινή προσπάθεια είναι συμπληρωμένη με μεταγενέστερο υλικό, μουσικές νότες, μελωδίες και εμπειρία μισού και πλέον αιώνα. Οι ποιητές παραμένουν οι ίδιοι, χωρισμένοι, από το 1957, σε τέσσερις τριάδες: τ...
Οι θεμελιωτές της ποίησης στη Θεσσαλονίκη
Συλλογικό έργο
Ινόνια (2010)
Ο Γιώργος Μοσχίδης διαβάζει ποίηση των 12 κορυφαίων ποιητών της Θεσσαλονίκης, όπως τιμητικά επιλέγει και καταγράφει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. Ο Γιώργος Μοσχίδης και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος γνωρίστηκαν έφηβοι το 1950 στην Θεσσαλονίκη. Τρία χρόνια αργότερα, παρουσίασαν στο αμφιθέατρο της Σχολής Βαλαγιάννη μια βραδιά αφιερωμένη στους κορυφαίους ποιητές της Θεσσαλονίκης. Η σημερινή προσπάθεια είναι συμπληρωμένη με μεταγενέστερο υλικό, μουσικές νότες, μελωδίες και εμπειρία μισού και πλέον αιώνα. Οι ποιητές παραμένουν οι ίδιοι, χωρισμένοι, από το 1957, σε τέσσερις τριάδες: τ...
Οι ρεμπέτες του ντουνιά
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Ιανός (2004)
Επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Ιανός" η συλλογή διηγημάτων του Ντίνου Χριστιανόπουλου "Οι ρεμπέτες του ντουνιά" (3η έκδοση). Τα διηγήματα αυτά που πρωτοεμφανίστηκαν το 1963 άνοιξαν έναν νέο δρόμο στη λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης και την έκαναν περισσότερο ελληνική. "Οι ρεμπέτες του ντουνιά" είναι μικρές αφηγηματικές πρόζες της μιας ή τον δύο σελίδων με ρυθμικό λόγο.
Πεζά ποιήματα
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Ιανός (2004)
Τα "Πεζά ποιήματα" αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές "Νεκρή πιάτσα" και "Η πιο βαθιά πληγή".
Ποιήματα
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Ιανός (2004)
Τα ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές "Εποχή των ισχνών αγελάδων", "Ξένα γόνατα", "Ανυπεράσπιστος καημός", "Ο αλλήθωρος".
Ραδιόφωνο και πολιτισμός
9.58 FM της ΕΡΤ 3 (2001)
Τα αλαμπουρνέζικα ή η γλώσσα των σημερινών κουλτουριάρηδων
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Μπιλιέτο (2003)
Μια συζήτηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου με τον Περικλή Σφυρίδη, όπου σχολιάζουν την ακαταλαβίστικη γλώσσα που χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον οι κουλτουριάρηδες και την ανεπανόρθωτη ζημιά που αυτή μπορεί να κάνει στην ελληνική γλώσσα. [...] "Κουλτουριάρηδες είναι οι διανοοούμενοι που δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη γνώση και την πληροφόρηση και λιγότερη στο αίσθημα και το βίωμα. Ό,τι έμαθαν ή δεν έμαθαν έχει γι' αυτούς μεγαλύτερη αξία από τη σκέψη. Κουλτουριάρηδες βρίσκονταν σ' όλες τις εποχές. Στην αρχαία Ελλάδα τους κοροϊδεύει πολύ άσχημα ο Αριστοφάνης επειδή χρησιμοποι...
Τα ελληνικά τυπογραφεία της Θεσσαλονίκης επί Τουρκοκρατίας 1850 - 1912
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Βιβλιοπωλείο Ραγιά (2000)
Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου
Σταυρακοπούλου Σωτηρία
Ιανός (2019)
Πρόκειται για μια σειρά συνομιλιών της συγγραφέως με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, ένα εξομολογητικό "μουχαμπέτι", όπως του άρεσε να το αποκαλεί, που βάστηξε για δέκα σχεδόν χρόνια. Και μέσα απ’ αυτό, ξεδιπλώνεται η χειμαρρώδης και "προκλητική" προσωπικότητα του ποιητή, που σπάει όλους τους φραγμούς του "καθωσπρεπισμού" του πνευματικού κόσμου της εποχής μας.
Τα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη που γράφτηκαν στη Θεσσαλονίκη επί γερμανικής κατοχής
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Μπιλιέτο (2001)
Τα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη που γράφτηκαν στη Θεσσαλονίκη επί Γερμανικής κατοχής.
Τα τραγούδια του Ντίνου Χριστιανόπουλου
Χριστιανόπουλος Ντίνος 1931-
Ιανός (2012)
Το 1984 κάποιοι καλοί φίλοι, ο Σαράντης Κασσάρας, ο Νίκος Θεοδωράκης και ο Χρήστος Κίλιας μου προτείνουν να γίνει ένας δίσκος με τραγούδια του Ντίνου Χριστιανόπουλου στον οποίο ήθελαν να συμμετέχω κι εγώ. Αυτή η προσπάθεια δεν είχε τύχη, εγώ όμως κράτησα τα τραγούδια και την γνωριμία με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Μαζί με τον Παναγιώτη Καραδημήτρη βάλαμε σκοπό κάποια στιγμή να δισκογραφήσουμε τα τραγούδια για τα οποία παιδευτήκαμε πάρα πολύ για να τα φτάσουμε στο αποτέλεσμα που επιθυμoύσε ο δημιουργός τους. Έτσι λοιπόν καταφέραμε το 1994 να κυκλοφορήσει ο πρώτος δίσκος "Το αι...
Το άγιο και ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο
Το Ροδακιό (1997)
Το άγιο και ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο
Ιανός (2012)
Ο ευαγγελιστής Ματθαίος όπως ξέρουμε από το ίδιο το ευαγγέλιο του, ήταν τελώνης στην Καπερναούμ, όταν τον κάλεσε ο Χριστός και τον έκανε μαθητή του. Το ευαγγέλιο αυτό θεωρείται το πιο δύσκολο, όχι μόνο για τον θεολογικό του χαρακτήρα αλλά και για τη γλώσσα του, που παρουσιάζει αρκετές ιδιομορφίες. Επίσης το ευαγγέλιο του Mατθαίoυ θεωρείται το πιο αυθεντικό αλλά και το πιο πλήρες - σ' αυτό βασίστηκαν οι ευαγγελιστές Μάρκος και Λουκάς - έχει αρχιτεκτονική συγκρότηση και διασώζει αρκετά καλά τη ζωντάνια της κοινής ελληνικής και τον ποιητικό χαρακτήρα της αραμαϊκής στην εποχή τ...