Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γιάννης Τσαρούχης έχει γράψει τα σημαντικότερα κείμενα που έχουν γραφτεί για την τέχνη στην ελληνική γλώσσα. Μέσα στον κυκεώνα της φλυαρίας που κερματίζει καθημερινά το ντελικάτο σώμα της τέχνης, μέσα στην απίστευτη ανευθυνότητα που κυκλοφορεί καθημερινά γύρω μας, παραμένει ο άνθρωπος που λέει δυό λέξεις με νόημα γνωρίζοντας τα πράγματα από μέσα. Έχει το προνόμιο να συγκεντρώνει την εμπειρία, τη γνώση και τη διαίσθηση ταυτόχρονα, ενός χαρισματικού ατόμου που ξέρει να ζωγραφίζει -όσο ελάχιστοι-, πολύ σπάνιο στον καιρό μας. Δεν θα πρέπει βέβαια να τον δούμε σαν συγγραφέα,...

[...] Η παρουσίαση μιας μόνιμης συλλογής που παρακολουθεί την ιστορία της νεότερης ελληνικής τέχνης από τα μεταβυζαντινά χρόνια έως σήμερα, με έμφαση στη συμβολή των καλλιτεχνών της Επτανησιακής Σχολής, εκπληρώνει την ιδρυτική φιλοδοξία του παραρτήματος της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα: να προικίσει το νησί με τη μεγάλη πνευματική παράδοση μ' ένα μουσείο νεότερης ελληνικής τέχνης που θα χρησιμεύσει κυρίως ως παιδαγωγικό όργανο για τα σχολεία και το πανεπιστήμιο. Μια μόνιμη συλλογή δίνει την ευκαιρία και το χρόνο στους δασκάλους, στους καθηγητές και στους μουσειοπαιδαγωγ...

"Με ελάχιστες ελλείψεις -που ως γνωστόν παρατηρούνται ακόμη και στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης- η συλλογή Κ. Ιωαννίδη αποτελεί ένα χαρακτηριστικό πανόραμα της ελληνικής ζωγραφικής του 20ου αιώνα. Κεντρικός στόχος δεν είναι να δείξει τους πειραματισμούς της εκφραστικής γλώσσας αλλά το σημαινόμενο κάθε έργου, το εσωτερικό νόημά τους που τα ενώνει όλα μαζί σε μιαν αλυσίδα, έτσι ώστε το ένα με το άλλο να αφηγούνται μια ιστορία. Ιστορία όχι πομπώδη και ρητορική αλλά ταπεινή και καθημερινή, σαν να εκπέμπεται από ένα βλέμμα που κοιτάζει τον κόσμο μέσα απ' τη συγκίνηση τ...

Η νεοελληνική τοπιογραφία από τον 18ο έως τον 21ο αιώνα- όραμα, εμπειρία και ανάπλαση του χώρου" είναι η πολυπρόσωπη και πολυφωνική θεματική έκθεση που οργανώνει το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. και Μ. Θεοχαράκη με στόχο την παρουσίαση της ιστορικής εξέλιξης της τοπιογραφικής ζωγραφικής στην Ελλάδα. Η έκθεση έχει ως χρονική αφετηρία μία εποχή όπου ο τόπος, ιδωμένος ως εθνικός και πολιτιστικός χώρος, εκφράζει μια ακόμη φαντασίωση: είτε των Ευρωπαίων που τον αντιμετωπίζουν σαν μία σκηνή στην οποία προβάλλουν την ρομαντική και αργότερα οριενταλιστική οπτική τους...

[...] Η ανθολογία από πίνακες που παρουσιάζουμε στο ημερολόγιο του 2012 περιλαμβάνει γνωστά και άγνωστα έργα. Η επιλογή τους έγινε με κριτήρια καθαρά αισθητικά και όχι ιστορικά. Θελήσαμε κάθε βδομάδα να υποδέχεται τον χρήστη του ημερολογίου μια ευχάριστη έκπληξη. Ένα έργο που θα μπορούσε με την ομορφιά του να ευφραίνει το βλέμμα και την ψυχή και να εμπνεύσει αισιοδοξία, ιδιαίτερα στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. [...] (Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, από το προλογικό κείμενο)

Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, που γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1868 και πέθανε στην Αθήνα το 1934, είναι ένας λαϊκός αυτοδίδακτος ζωγράφος. Ο Γιάννης Τσαρούχης παρουσιάζει τα έργα του και προσπαθεί να ερμηνεύσει τη ζωγραφική του, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι ο Θεόφιλος "δεν ζωγραφίζει τα πράγματα, μα τον ενθουσιασμό που του έδωσαν". Η ελληνική φύση και η ελληνική ιστορία γοητεύουν και εμπνέουν τον λαϊκό καλλιτέχνη. Αποδίδει τα θέματα που τον συγκινούν με σπάνια ευαισθησία, με μία δική του τεχνική και με απαράμιλλο χρωματικό πλούτο.

Η Εθνική Πινακοθήκη γιόρτασε το 2000 την εκατοστή επέτειο των γενεθλίων της. Μέσα σ' αυτό τον αιώνα ιστορίας το σημαντικότερο μουσείο νεοελληνικής τέχνης κατάφερε να συγκεντρώσει περισσότερα από 15.000 έργα που καλύπτουν κάθε μορφή τέχνης. Την πλούσια αυτή συγκομιδή την οφείλουμε στην φιλοπατρία των Ελλήνων της δωρητών και στην οξυδερκή πολιτική αγορών των εκάστοτε διευθυντών. Σε μια χώρα που κατακλύζεται από αρχαιολογικά μουσεία αρχαίας και βυζαντινής τέχνης με αμύθητους θησαυρούς, ένα μουσείο που εκπροσωπεί τη νεότερη ελληνική δημιουργία αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Οι ιστο...

Από αυτούς τους λίγους της γενιάς του '30 που έφερε τ' απάνω κάτω στην τέχνη, στη ζωγραφική -και που στην πριν δέκα χρόνια μεγάλη έκθεση των μεταμορφώσεων της νεότερης τέχνης στην Ελλάδα η καίρια συμβολή αυτών των λίγων εξισώθηκε με την ασήμαντη κάποιων ξεχασμένων-, ο Γιάννης Τσαρούχης είναι ο υποτιμημένος επαναστάτης, μεγάλης ακτίνας όμως, και γι’ αυτό ο Θανάσης Νιάρχος είπε και γράφει: "... ο καλλιτέχνης αυτός που επηρέασε την πορεία των ιδεών στην Ελλάδα, το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα, όσο ελάχιστοι άλλοι, αγνοούσε τη φωνή, τη διαμαρτυρία, την κραυγή. Ενώ δεν είχε π...

Το κολάζ είναι μια τεχνική οικεία και μάλλον αγαπητή. Από τα λερωμένα με κόλλα παιδικά χέρια ως την αφισοκόλληση στους δρόμους κι από τα νεανικά ημερολόγια με τα αναμνηστικά σχέδια, σημειώσεις, εισιτήρια, φωτογραφίες και ποικίλα ευφάνταστα ενθύμια ως τους πίνακες ανακοινώσεων που διαρκώς καλούμαστε για τον έναν ή τον άλλο λόγο να συμβουλευτούμε, το κολάζ βρίσκεται στην καθημερινότητά μας από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, τα κινήματα του μοντερνισμού και n εισβολή της εικόνας μέσω των διαφημίσεων και της ενημέρωσης, έδωσαν στο κολάζ μια νέα,...

Από τα ονόματα/σύμβολα μέσα στην ιστορία τον Νεοελληνικού Πολιτισμού, η "θεία Κούλα" δεν υπήρξε μονάχα, με τον γενναιόκαρδο, ελληνοτραφή, τίμιο, ευθύ, γεμάτον οραματισμούς υψηλούς και δημιουργική θετική βούληση χαρακτήρα της η "θεία", η συγγένισσα και φίλη όλων μας. Υπήρξε και "θεία" με μια μυστηριώδη, "θεολογική" υποδήλωση: μια μορφή καθαρή και έξω από τα συνηθισμένα του πνευματικού μας καθόλου βίου, μορφή που έφερε μέσα της ως μεγάλη δωρεά ένα αυτοτελές, αυτογενές και αυστηρά προσωπικό θεϊκό θραύσμα, μια χαρισματική δύναμη δημιουργίας, φως εκ φωτός, παρακαταθήκη αείζωη το...

Από τα ονόματα/σύμβολα μέσα στην ιστορία τον Νεοελληνικού Πολιτισμού, η "θεία Κούλα" δεν υπήρξε μονάχα, με τον γενναιόκαρδο, ελληνοτραφή, τίμιο, ευθύ, γεμάτον οραματισμούς υψηλούς και δημιουργική θετική βούληση χαρακτήρα της η "θεία", η συγγένισσα και φίλη όλων μας. Υπήρξε και "θεία" με μια μυστηριώδη, "θεολογική" υποδήλωση: μια μορφή καθαρή και έξω από τα συνηθισμένα του πνευματικού μας καθόλου βίου, μορφή που έφερε μέσα της ως μεγάλη δωρεά ένα αυτοτελές, αυτογενές και αυστηρά προσωπικό θεϊκό θραύσμα, μια χαρισματική δύναμη δημιουργίας, φως εκ φωτός, παρακαταθήκη αείζωη το...

Η λογοκρισία και η συστηματική και αντιπαθητική καλλιέργεια της περιττής ελευθερίας είναι πράγματα ύποπτα και αποκρουστικά. Και ο πιο ασήμαντος άνθρωπος καταλαβαίνει πως δεν έχουν καμιά σχέση με το αγνό και φρικτό μυστήριο της ζωής. Αν την πάρουμε, παρά τα τόσα βάσανά της, σαν ένα δώρο θεϊκό. Δεν με φοβίζει η ελευθερία ή η τολμηρότης ή ο πειραματισμός, με τρομάζει η αναισθησία και αυτού του είδους η contection και η τυποποίηση ενός πράγματος, που έπρεπε να είχε κρατήσει την αιχμηρότητα της διαλεκτικής. Πριν από τον πόλεμο, πολλοί νοστάλγησαν τη βαρβαρότητα, σχεδόν σαν μέ...

"Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας" μας εξομολογείται ο Κάρολος Κουν. Βλέπουμε θέατρο, συμμετέχοντας όλοι στη θεατρική διαδικασία, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, λοιποί καλλιτεχνικοί συντελεστές και θεατές, για να νιώσουμε ο ένας την ευαισθησία του άλλου μέσω αυτής της μορφής τέχνης· για να συγκινηθούμε και να συγκινήσουμε με τις αλήθειες, τα ανθρώπινα πάθη μας, τα προσωπικά αδιέξοδα, τις ηθικές αμφιβολίες και την ποθεινή λύτρωση στο τέλος όλων όσα διαδραματίζονται επί σκηνής. Κι όταν η αυλαία πέφτει, γεμάτοι μαγεία θεάματος και κατανόηση υπαρξιακών καταστά...

"Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας" μας εξομολογείται ο Κάρολος Κουν. Βλέπουμε θέατρο, συμμετέχοντας όλοι στη θεατρική διαδικασία, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, λοιποί καλλιτεχνικοί συντελεστές και θεατές, για να νιώσουμε ο ένας την ευαισθησία του άλλου μέσω αυτής της μορφής τέχνης· για να συγκινηθούμε και να συγκινήσουμε με τις αλήθειες, τα ανθρώπινα πάθη μας, τα προσωπικά αδιέξοδα, τις ηθικές αμφιβολίες και την ποθεινή λύτρωση στο τέλος όλων όσα διαδραματίζονται επί σκηνής. Κι όταν η αυλαία πέφτει, γεμάτοι μαγεία θεάματος και κατανόηση υπαρξιακών καταστ...

«... Η σειρά, λοιπόν, αυτών των ανθρώπων είναι ο Σολωμός. Είναι ο ιδιότυπος και διαμαρτυρόμενος, ψυχρός έξωθεν και θερμός έσωθεν, Κάλβος. Είναι ο Παπαδιαμάντης, γαλήνιος και ηφαιστειώδης, ουρανοβάμων και εν νεφέλαις, και όμως, με δυο φράσεις του τρομερά πραγματιστής. Δυο λέξεις του μονάχα, σε ένα διήγημα που νομίζεις ότι μιλάει για γριές της παιδικής του ηλικίας, σου δίνουν να καταλάβεις την τραγική πραγματικότητα της Ελλάδος όσο δεν σ' την δώσανε καντάρια κοινωνικά μυθιστορήματα. Ύστερα έρχεται ο Καβάφης, άλλος άνθρωπος πνευματικός, ο οποίος ξεπερνά τον επαγγελματισμό του...

H παρούσα ηχογράφηση του Γιάννη Tσαρούχη να απαγγέλλει 22 ποιήματα του Kαβάφη έγινε τον Φεβρουάριο του 1972. O ζωγράφος έρχεται στην Eλλάδα από το Παρίσι, συναντά τον φίλο του Aνδρέα Eμπειρίκο και του ζητά ο ίδιος να τον ηχογραφήσει να απαγγέλλει τον αγαπημένο τους ποιητή. O Tσαρούχης διάβαζε σε φίλους ποιήματα του K.Π. Kαβάφη από τη δεκαετία του '50. Ήταν πάντα αναγνώσεις εξαιρετικής συγκίνησης και ευαισθησίας χωρίς θεατρινισμούς, με μεγάλη λιτότητα και βαθιά αίσθηση του εσωτερικού μέτρου. O παρών δίσμος αποτελεί την πρώτη επίσημη δημοσίευση από το "Aρχείο Hχογραφήσεων" τ...