Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Koumantaréas Ménis
Ο Μένης Κουμανταρέας (1931-2014), από τους σημαντικότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς της ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών, χωρίς να ακολουθήσει συστηματικές πανεπιστημιακές σπουδές. Εργάστηκε επί είκοσι χρόνια σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες. Το 1961 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό "Ταχυδρόμος", και το 1962 εμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη συλλογή διηγημάτων "Τα μηχανάκια". Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση "18 Κείμενα" και οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη βάσει του νόμου "περί ασέμνου δημοσιεύμα-τος" για το έργο του "Το αρμένισμα"- ωστόσο, το 1972 πήρε την υποτροφία DAAD για το Βερολίνο. Μετά το 1982 ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη συγγραφή και τη μετάφραση· μετέφρασε, μεταξύ άλλων, έργα των Λιούις Κάρολ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Ουίλιαμ Φώκνερ και Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1967, για το "Αρμένισμα") και δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1976, για τη "Βιοτεχνία υαλικών" και, 2002, για το "Δυο φορές Έλληνας"), καθώς και με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του, το 2008. 'Ηταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τη δεκαετία του 1980 διετέλεσε μέλος του ΔΣ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Βιβλία του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, αλβανικά, τουρκικά, ολλανδικά, ρωσικά, εσθονικά, λετονικά, εβραϊκά, και διηγήματά του σε διάφορες άλλες (κινεζικά, τσεχικά, κ.ά.). Το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο του στο εξωτερικό είναι η "Κυρία Κούλα" και ακολουθούν η "Βιοτεχνία υαλικών", το "Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω", "Η φανέλα με το εννιά" και "Ο ωραίος λοχαγός", σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.ekebi.gr. Έφυγε από τη ζωή με αδόκητο τρόπο: βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του στην Κυψέλη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, τα ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου 2014.
Καθώς ψυχορραγώ
Faulkner William 1897-1962
Κέδρος (1999)
Ένας πατέρας και τα πέντε παιδιά του -τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι- μαστορεύουν το κιβούρι της πεθαμένης γυναίκας του και μητέρας τους για να το μεταφέρουν από τη μια άκρη στην άλλη της επαρχίας Γιοκναπατάουφα του Αμερικάνικου Νότου, μέσα από χίλιες περιπέτειες, κινδύνους και κωμικοτραγικά περιστατικά, όπου η βρομιά και η απανθρωπιά που συγκλόνιζαν το Νότο δίνονται ανάγλυφα. Το έργο αυτό ο Φώκνερ το έγραψε νέος (το 1929), δουλεύοντας νυχτοφύλακας, ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις τέσσερις το πρωί, μέσα σε έξι βδομάδες.
Καθώς ψυχορραγώ
Faulkner William 1897-1962
Κέδρος (2011)
Ένας πατέρας και τα πέντε παιδιά του - τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι - μαστορεύουν το κιβούρι της πεθαμένης γυναίκας του και μητέρας τους για να το μεταφέρουν από τη μια άκρη στην άλλη της επαρχίας Γιοκναπατάουφα του Αμερικάνικου Νότου, μέσα από χίλιες περιπέτειες, κινδύνους και κωμικοτραγικά περιστατικά, όπου η βρωμιά και η απανθρωπιά που συγκλόνιζαν το Νότο δίνονται ανάγλυφα. Το έργο αυτό ο Φώκνερ το έγραψε νέος (το 1929), δουλεύοντας νυχτοφύλακας, ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις τέσσερις το πρωί, μέσα σε έξι βδομάδες. Σήμερα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της αμε...
Θυμάμαι την Μαρία
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Πώς γίνεται ένα δεκαεφτάχρονο αγόρι από την Κέρκυρα, που δουλεύει γκαρσόνι στη ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας, να έχει γνωρίσει από κοντά την Μαρία Κάλλας και να την έχει ακούσει να τραγουδά αποκλειστικά γι' αυτόν; Ο Αλφρέδο, αυτό είναι τ' όνομά του, τριάντα τόσα χρόνια μετά το γεγονός που σημάδεψε τη ζωή του, τον Αύγουστο του '57, εκμυστηρεύεται αυτήν την ιστορία σ' έναν δημιοσιογράφο που τον ανακαλύπτει, πενηντάρη πια κι εστιάτορα, στο νησί του.
Θάνατος στο Βαλπαραΐζο
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2013)
Πώς ένας εξόριστος ετοιμοθάνατος κομμουνιστής ηγέτης περνά τις τελευταίες ημέρες του στη μακρινή Χιλή ανάμεσα σε μια εταίρα που τον σαγηνεύει, σ' έναν ψευτοδόκτορα που τον υπονομεύει και έναν Έλληνα γιατρό που επιστρατεύεται για την περίσταση. Ένα υπαρξιακό δράμα που εξελίσσεται σε πολιτικό θρίλερ μέσα σ' ένα σκηνικό τρόμου και γοητείας στο Βαλπαραΐζο.
Ημερολόγιο: Παιδιά του κόσμου
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Γκοβόστη (2013)
Ένα ημερολόγιο ντοκουμέντο για τις τέσσερις εποχές του χρόνου και για τις άπειρες εποχές της παιδικής ηλικίας. Ένα ημερολόγιο, του οποίου η κάθε εβδομάδα είναι ανεξίτηλα σημειωμένη με την αλησμόνητη μορφή ενός παιδιού.
Η φανέλα με το εννιά
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2000)
Ο Βασίλης Σερέτης -αυτός που αργότερα ονόμασαν Μπίλ - φεύγει μια ζωή κυνηγημένος από τη μια πόλη στην άλλη, αφήνοντας πίσω του ομάδες και προπονητές. Ατίθασος, άπιστος, εγωιστής. Τις μέρες αλωνίζει τα γήπεδα και τα βράδια, όταν δεν κουρνιάζει στα μπαρ, στρώνει πασιέντσες. Ένας άνθρωπος μέσα στο πλήθος και γι' αυτό μοναχικός. Γήπεδα, ξενοδοχεία, δρόμοι, ξετυλίγονται με φόντο τη Θεσσαλονίκη το Βόλο και την Αθήνα. Σε καθεμιά από αυτές και μια γυναίκα. Ποδοσφαιριστές, φυσιοθεραπευτές, παράγοντες, βετεράνοι εναλλάσσονται με μπαρόβιους, ιπποδρομιάκηδες και αθλητικούς ρεπόρτερ. Πο...
Η φανέλα με το εννιά
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2012)
Οι εκδόσεις Κέδρος τιμούν τη συμπλήρωση πενήντα ετών από την πρώτη εμφάνιση του Μένη Κουμανταρέα στα ελληνικά γράμματα με τη συλλεκτική επανέκδοση του κλασικού πια μυθιστορήματος "Η φανέλα με το εννιά". Ο Βασίλης Σερέτης - αυτός που αργότερα ονόμασαν Μπιλ - φεύγει μια ζωή κυνηγημένος από τη μια πόλη στην άλλη, αφήνοντας πίσω του ομάδες και προπονητές. Ατίθασος, άπιστος, εγωιστής. Τις μέρες αλωνίζει τα γήπεδα και τα βράδια, όταν δεν κουρνιάζει στα μπαρ, στρώνει πασιέντσες. Ένας άνθρωπος μέσα στο πλήθος και γι' αυτό μοναχικός. Γήπεδα, ξενοδοχεία, δρόμοι ξετυλίγονται με φόν...
Η συμμορία της άρπας
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2000)
Ένας γεροπαράξενος καθηγητής που εμφανίζεται φορώντας πάντα γάντια. Ένα μικρομέγαλο κορίτσι με σιδεράκια στα δόντια που ονειρεύεται ξύπνιο. Κι ένας ερμαφρόδιτος ξένος υπηρέτης. Τι μπορεί να συνδέει αυτά τα πρόσωπα που η δράση τα παρακολουθεί ανάμεσα σε ένα ύποπτο φαστφουντάδικο κι ένα ξεπεσμένο αστικό σπίτι; Μαθαίνουμε για τη ζωή του γέρου και το παρελθόν του και παρακολουθούμε τις σχέσεις των πρωταγωνιστών που ξετυλίγονται με κέντρο την άρπα. Κάθε νέο περιστατικό ανατρέπει το προηγούμενο, και αντιλαμβανόμαστε ότι -τουλάχιστον στο τέλος αυτού του αιώνα- η αλήθεια δεν είναι...
Η σειρήνα της ερήμου
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2015)
"Νεότερος είχα προγραμματίσει ένα ταξίδι στη Βόρεια Αφρική με συναδέλφους και φίλους. Επρόκειτο ν’ αρχίσουμε από το Μαρόκο πηγαίνοντας προς ανατολάς, Αλγερία, Τυνησία, Λιβύη, καταλήγοντας στην Αίγυπτο. Κάθε χώρα είχε τη μυθολογία της, από τον Πολ Μπόουλς, τον Αλμπέρ Καμύ ως τους Καβάφη, Ντάρρελ και Τσίρκα. [...] Ένας μηνίσκος στο αριστερό μου γόνατο έγινε η αιτία να ακυρώσω το ταξίδι. Κυκλοφορούσα με μπαστούνι, την ίδια στιγμή που οι άλλοι ταξίδευαν. Περίμενα με ανυπομονησία τους παρ’ ολίγο συνταξιδιώτες μου για ν’ ακούσω από το στόμα τους τα όσα είχα χάσει ο ίδιος. Οποία α...
Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2001)
Τί κοινό υπάρχει ανάμεσα σ' έναν χλομό νεαρό και σε μια μηχανή που κυκλοφορεί με τον αναβάτη της ακέφαλο; Πώς γίνεται να υποψιάζεται κανείς τον Άι-Βασίλη για τρομοκράτη; Και πώς ένας Ρουμάνος μετανάστης γίνεται μοντέλο σε ζωγράφο; Αλήθεια, τι κάνει έναν φτωχό ταβλαδόρο παγκόσμιο παίχτη στην Αμερική, και πώς ένας περίπατος με τη Μαυρούλα καταλήγει σε μια βόλτα στον άλλο κόσμο; Τί συνδέει έναν γάτο στην αγκαλιά ενός ναύτη μ' έναν αφρικάνο μάγο στην Αθήνα του '70; Και τέλος, τί είδους γιατρός είναι αυτός που ακούει στ' όνομα Χάρος; Για όλα, όσα καθημερινά, μα και παράξενα, οι...
Η μπαλλάντα του λυπημένου καφενείου
McCullers Carson
Κέδρος (1988)
Αυτή είναι η ιστορία της δεσποινίδας Αμέλια, ιδιοκτήτριας ενός μικρομάγαζου σε μια αμερικανική επαρχιακή πόλη του Νότου. Το πώς αυτή η στυγνή, συμφεροντολόγα γυναίκα που αντρόφερνε χάρισε σπάταλα την αγάπη της στον εξάδελφο Λάιμον, έναν κοντορεβιθούλη καυχησιάρη καμπούρη, που εμφανίστηκε στην πόλη μεσάνυχτα ένα αυγουστιάτικο βράδυ. Το πώς ο καμπούρης αυτός μετάτρεψε το μαγαζί από άχαρο εμπορικό σ' ένα καφενείο όλο βοή και λάμψη. Το πώς ακόμα ο Μάρβιν Μέισυ, ο πιο ωραίος αρσενικός της πόλης, παντρεύτηκε τη δεσποινίδα Αμέλια και το γιατί ο γάμος αυτός βάστηξε βία δέκα μέρες....
Η μπαλάντα του λυπημένου καφενείου
MacCullers Carson
Κέδρος (2008)
Τριάντα οκτώ χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, επανακυκλοφορεί, σε αναθεωρημένη έκδοση, το κλασικό έργο της κορυφαίας Αμερικανίδας πεζογράφου. Αυτή είναι η ιστορία της Δεσποινίδας Αμέλια, με τα σταχτιά, αλλήθωρα μάτια, σε μια επαρχιακή πόλη του αμερικανικού Νότου. Το πώς ερωτεύθηκε τον Εξάδελφο Λάιμον, έναν καμπούρη νάνο, και πώς ο καμπούρης αυτός μετέτρεψε το εμπορικό της σε πολύβουο καφενείο. Αυτά μέχρι την επανεμφάνιση του πρώην άντρα της, του εγκληματικά όμορφου Μάρβιν Μέισυ. Μια εξωφρενική όσο και σπαραχτική ιστορία στη στιλπνή και ποιητική πρόζα της Κάρσον ΜακΚ...
Η μέρα για τα γραπτά κι η νύχτα για το σώμα
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (1999)
Δέκα χρόνια γραπτά προτού με σαρώσουν οι άνεμοι της τρίτης χιλιετίας. -Για τον Ταχτσή, τον Ιωάννου και τον Βασιλικό -Τι το κοινό έχουν ο καφές με το Τείχος του Βερολίνου και ο πόλεμος στη Βοσνία με το "Αθηνάγεβο" -Πώς ο Άγγελος Τερζάκης αποφάσισε κάποτε να γυρίσει μία ταινία και πώς ο Καραγάτσης πρωταγωνιστεί σ' ένα διήγημα που δεν το έγραψε ο ίδιος -Τι έκανε ο "Θείος Κρίτων" όταν ζωντάνεψε "από τους πάγους" -"Τρεις θάνατοι στη Βενετία" και πώς ο ωραίος Πολωνός των διακοπών βρέθηκε χορευτής στο Λονδίνο -Ποιος Μάνος στη δεκαετία του '50 έμενε στο Παγκράτι στην οδό Μά...
Η κυρία Κούλα
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2000)
Πώς γίνεται να γνωριστούν δύο άγνωστοι μέσα στον Ηλεκτρικό; Πώς γίνεται να ερωτευθούν; Όταν, μάλιστα, η μία είναι γυναίκα ώριμη, συντηρητική, κι ο άλλος νέος, τρελούτσικος φοιτητής; Τί είναι αυτό που τους ενώνει στη διαδρομή από Θησείο ως Κηφισιά, με ενδιάμεσες στάσεις το Μοναστηράκι, όπου ανεβαίνει η Κούλα, και τον Άγιο Νικόλαο, όπου διατηρεί γκαρσονιέρα ο Μίμης; Και πώς τάχα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι συμβαίνει να χωρίσουν ξαφνικά, όπως ξαφνικά γνωρίστηκαν;
Η κυρία Κούλα
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2010)
Πώς γίνεται να γνωριστούν δύο άγνωστοι μέσα στον Ηλεκτρικό; Πώς γίνεται να ερωτευθούν; Όταν μάλιστα η μία είναι γυναίκα ώριμη, συντηρητική, κι ο άλλος νέος, τρελούτσικος φοιτητής; Τι είναι αυτό που τους ενώνει στη διαδρομή από Θησείο ως Κηφισιά, με ενδιάμεσες στάσεις το Μοναστηράκι, όπου ανεβαίνει η Κούλα, και τον Άγιο Νικόλαο, όπου διατηρεί γκαρσονιέρα ο Μίμης; Και πώς τάχα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι συμβαίνει να χωρίσουν ξαφνικά, όπως ξαφνικά γνωρίστηκαν; "H κυρία Kούλα" είναι το πέμπτο βιβλίο του Μένη Κουμανταρέα (1978). Γυρίστηκε για την τηλεόραση με τη Bέρα Zαβιτσιάνου...
Η κυρία Κούλα
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Πατάκη (2017)
Πώς γίνεται να γνωριστούν δυο άγνωστοι μέσα στον Ηλεκτρικό; Πώς γίνεται να ερωτευθούν; Όταν μάλιστα η μία είναι γυναίκα ώριμη, συντηρητική, κι ο άλλος νέος, τρελούτσικος φοιτητής; Τι είναι αυτό που τους ενώνει στη διαδρομή από Θησείο ως Κηφισιά, με ενδιάμεσες στάσεις το Μοναστηράκι, όπου ανεβαίνει η Κούλα, και τον Άγιο Νικόλαο, όπου διατηρεί γκαρσονιέρα ο Μίμης; Και πώς τάχα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι συμβαίνει να χωρίσουν ξαφνικά, όπως ξαφνικά γνωρίστηκαν; "Αυτή όλη κι όλη είναι η ιστορία που μας αφηγείται ο Μ. Κ. - σφραγισμένη, ωστόσο, από εκείνη τη δωρεά που μεταμορφών...
Η γυναίκα που πετάει
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2006)
Γυναίκα που πετάει είναι η γιαγιά Αγγελική, που από το στόμα του εγγονού της μαθαίνουμε την ιστορία του άτυχου γάμου της με τον Συνταγματάρχη Αριστείδη. Με τη φωνή της πετάει και η Μαρία Κάλλας στη σύντομη επίσκεψή της στην Αθήνα το καλοκαίρι του '57. Γυναίκες που πετάνε στον ύπνο τους η Μπρόνια, η Ροβένα, η Μάγια και η Ναταλία, οι τέσσερις μετανάστριες που ονειρεύονται τις πατρίδες τους. Η κυρία Βικτωρία πετάει κι αυτή μαζί με τους μετεωρίτες μιας καλοκαιρινής νύχτας. Γυναίκα που πέταξε πια, η μάνα του Άρη στο ομότιτλο διήγημα. Υπάρχουν και άντρες σ' αυτές τις έντεκα...
Δυο φορές Έλληνας
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2001)
Τα χρόνια είναι πολλά: 1949-1990. Δυο οικογένειες διασχίζουν το χρόνο. Ένας διορθωτής, η γυναίκα του, ένας αλφαμίτης. Πώς ένας σκαπανέας γίνεται συγγραφέας και γιατί η κοπέλα του ανήκει σε άλλον. Τουρκία - Ελλάς 2-1 στη Λεωφόρο. Μία παράσταση Αριστοφάνη στη Μακρόνησο. Διάλεξη του Αγγελου Σικελιανού. Πώς μια κατοχική Μπερέτα καταλήγει σ' ένα πάρτι με τριπάκια. Τυπογραφεία, σπίτια, δρόμοι. Μην προσπαθείτε να καταλάβετε. Ο χρόνος είναι ένα παιχνιδάκι. Κι η Αθήνα παντού.