Θεοδωράκης Μίκης
Theodorákis Míkis
Ο Μίκης Θεοδωράκης γεννήθηκε στην Χίο. Από την παιδική του ηλικία είχε πάθος με την μουσική και έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις όταν ήταν δεκατριών ετών. Κατά την διάρκεια της κατοχής της Ελλάδας από τα γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα, συνελήφθη για πρώτη φορά στην Τρίπολη το 1942 από τους Ιταλούς κατακτητές. Τα επόμενα χρόνια συνελήφθη και βασανίστηκε ξανά. Μόλις αφέθηκε ελεύθερος, βγήκε στην παρανομία στην Αθήνα και οργανώθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ). Δουλεύοντας για την Αντίσταση συγχρόνως παρακολουθούσε μαθήματα στο Ωδείο Αθηνών κοντά στον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Μετά την Απελευθέρωση ο Θεοδωράκης έλαβε μέρος στον Εμφύλιο πόλεμο του 1945-1949. Συνελήφθη πολλές φορές. Στις 26 Μαρτίου 1946 κατά την διάρκεια μιας διαδήλωσης χτυπήθηκε τόσο άγρια από την αστυνομία που θεωρήθηκε νεκρός και μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο. Εξορίσθηκε για πρώτη φορά το 1947 στην Ικαρία και το 1948 μεταφέρθηκε στην Μακρόνησο, μια κόλαση που οι άνθρωποι του 20ου αιώνα εγκαθίδρυσαν πάνω στη γη για να εξοντώνουν όσους είχαν διαφορετικές αντιλήψεις. Μετά από φριχτά βασανιστήρια ο Θεοδωράκης είναι ένας από τους λίγους που κατάφεραν να επιζήσουν από αυτήν την κόλαση όμως θα συνεχίσει να υποφέρει δέκα χρόνια αργότερα από τον "πυρετό της Μακρονήσου". Το 1950, μετά από εξετάσεις στο Ωδείο παίρνει το δίπλωμα της αρμονίας, αντίστιξης και φούγκας. Στις 5 Μαΐου παρουσιάζεται το έργο του "Ασή-Γωνιά". Το 1953, ο Μίκης παντρεύεται την Μυρτώ Αλτίνογλου και την επόμενη χρονιά παίρνει υποτροφία για σπουδές στο Παρίσι. Ο Μίκης γράφεται στο Ωδείο του Παρισιού με καθηγητές τον Ευγένιο Μπιγκό και τον Ολιβιέ Μεσσιάν. Το 1957 το έργο του "Σουίτα Νο 1 για πιάνο και ορχήστρα" παίρνει χρυσό βραβείο στο φεστιβάλ της Μόσχας. Η "Αντιγόνη" (χορογραφία Τζον Κράνκο στο Κόβεν Γκάρντεν), "Les amants de Teruel" (Μπαλέτο της Λουντμίλα Τσερίνα) και το "Le feu aux poudres" γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στο Παρίσι και το Λονδίνο. Όταν ο Θεοδωράκης πέτυχε την διεθνή αναγνώριση ως νέος κλασσικός συνθέτης, ανακάλυψε την ελληνική λαϊκή μουσική. Συνθέτει τους "Λιποτάκτες" σε στίχους του αδελφού του Γιάννη και τον "Επιτάφιο" σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, έργο με το οποίο θα ξεκινήσει η αναγέννηση της Ελληνικής μουσικής και θα οδηγήσει την πατρίδα του σε μια πολιτιστική επανάσταση τα αποτελέσματα της οποίας υπάρχουν ακόμη και σήμερα. Η Δεξιά στην Ελλάδα τον θεωρεί έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς της. Όταν δολοφονείται ο γιατρός Γρηγόρης Λαμπράκης ("Ζ") ο Θεοδωράκης αναλαμβάνει επικεφαλής της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη που θα αποκτήσει 50.000 μέλη και θα γίνει η πιο μεγάλη πολιτική οργάνωση στην Ελλάδα. Ο Θεοδωράκης εκλέγεται στο Κοινοβούλιο και μαζί με τους "Λαμπράκηδες" ιδρύει πάνω από διακόσια πολιτιστικά κέντρα στην χώρα του. Συνθέτει ακατάπαυστα χρησιμοποιώντας τα ωραιότερα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας του 19ου και 20ου αιώνα. Το πραξικόπημα του Παπαδόπουλου και της παρέας του (21 Απριλίου 1967) υποχρεώνει τον Θεοδωράκη να βγει και πάλι στην παρανομία απ' όπου δυο μέρες μετά το πραξικόπημα θα απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση. Συνελήφθη στις 21 Αυγούστου του 1967 και τέθηκε σε κατ' οίκο περιορισμό με την οικογένειά του στο Βραχάτι και αργότερα στη Ζάτουνα ορεινό χωριό της Αρκαδίας (απ' όπου και ο κύκλος συνθέσεων "Αρκαδίες" Ι-ΧI). Στην συνέχεια μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ωρωπού και τελικά εξορίζεται από την Ελλάδα, μετά από πολλά διαβήματα αλληλεγγύης με πρωτοβουλία των Ντιμίτρι Σοστάκοβιτς, Λεονάρντ Μπερστάιν, Άρθουρ Μίλερ, ακόμα και του Χάρη Μπελαφόντα, και πολλών άλλων προσωπικοτήτων από πολλές χώρες. Στις 13 Απριλίου 1970, ο Θεοδωράκης φθάνει στο Παρίσι. Επικεφαλής του "Πατριωτικού Μετώπου" συνεχίζει τον αγώνα του. Γνωρίζεται με τον Νερούντα. Περιοδείες σ' ολόκληρο τον κόσμο και χιλιάδες συναυλίες αφιερωμένες στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, τον καθιστούν ζωντανό σύμβολο της αντίστασης ενάντια στην δικτατορία. Θριαμβευτική επιστροφή στην Ελλάδα, στις 24 Ιουλίου 1974. Ο Θεοδωράκης γίνεται εκ νέου στόχος επιθέσεων, αυτή τη φορά από την Αριστερά, γιατί υπερασπίζεται τον Καραμανλή, στην προσπάθειά του για ένα ήπιο πέρασμα προς την δημοκρατία και από φόβο νέου πραξικοπήματος που θα συνέθλιβε το ευαίσθητο λουλούδι της δημοκρατίας.Το 1980, αυτοεξορίζεται στο Παρίσι, καταπιάνεται με το συμφωνικό του έργο της εποχής του 50. Ολοκληρώνει τη σύνθεση του "Canto General" που μαζί με τον "Ζορμπά" και το "Άξιον Εστί" τον κάνουν παγκοσμίως γνωστό συνθέτη. Το 1981, ο Θεοδωράκης εκλέγεται και πάλι στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Το 1986 παραιτείται από την έδρα του για να αφοσιωθεί στο μουσικό του έργο. Το 1987, η πρώτη του όπερα "Κώστας Καρυωτάκης" παρουσιάζεται στην Αθήνα και το 1988 το μπαλέτο του "Ζορμπάς" παρουσιάζει θριαμβευτική επιτυχία στην Αρένα της Βερόνας όπου θα ξαναπαρουσιασθεί το 1990. Παρουσιάζεται επίσης στην Βαρσοβία και τo Λοτζ της Πολωνίας. Το 1989 ο Θεοδωράκης κάνει έκκληση συνασπισμού ανάμεσα στη "Νέα Δημοκρατία" και την Αριστερά για την κάθαρση από τα σκάνδαλα της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ. Μετά τις εκλογές του Απριλίου του 1990, ο Μίκης γίνεται υπουργός επικρατείας της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Εργάζεται ιδιαίτερα για το ζήτημα των ναρκωτικών, της παιδείας, του πολιτισμού και για την συμφιλίωση ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους. Εγκαταλείπει την κυβέρνηση τον Απρίλιο του 1992 και αναλαμβάνει για δύο χρόνια την γενική διεύθυνση των Μουσικών Συνόλων της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (ΕΡΤ). Στις 5 Οκτωβρίου του 1990 παρουσιάζεται στο Μπιλμπάο η όπερά του "Μήδεια". Το 1992 γράφει μετά από παραγγελία του Σάμαρανκ το "Canto Olympico" για τους Ολυμπιακούς αγώνες της Βαρκελώνης. Η όπερά του "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη, παρουσιάζει θριαμβευτική επιτυχία στο Λουξεμβούργο, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 1995, από το θέατρο Γιέλκι, του Πόζναν (Πολωνία). Ο Θεοδωράκης ολοκληρώνει τη σύνθεση της τέταρτης όπεράς του "Αντιγόνη" το 1996 καθώς και του πρώτου του Κονσέρτου για βιολοντσέλο και ορχήστρα.
Πνευματικό εμβατήριο
Μουσικές Εκδόσεις Ρωμανός (1998)
Που να βρω την ψυχή μου...
Θεοδωράκης Μίκης
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2002)
Το βιβλίο του Μίκη Θεοδωράκη «Που να βρω την ψυχή μου...» με τον υπότιτλο Μουσική είναι το πρώτο από τα τρία βιβλία που παίρνουν σύντομα το δρόμο της έκδοσης. Έπονται ένα βιβλίο που αφορά την πολιτική και τον πολιτισμό και ένα με φιλοσοφικά κείμενα. Πρόκειται για μια τριλογία που περιέχει αποσπάσματα -τα πλέον αντιπροσωπευτικά- από κείμενα του Μίκη Θεοδωράκη, άλλα δημοσιευμένα υπό μορφή συνέντευξης, άλλα υπό μορφή άρθρου, και άλλα υπό μορφή ομιλιών, την τελευταία δεκαετία. Μια δουλειά τόσο απολαυστική, όσο και επίπονη. Γιατί, αν σκύψεις πάνω από την απέραντη θάλασσα του Λόγ...
Που να βρω την ψυχή μου...
Θεοδωράκης Μίκης
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2002)
Το βιβλίο του Μίκη Θεοδωράκη «Πού να βρω την ψυχή μου...» με τον υπότιτλο Τέχνη και Πολιτισμός είναι το δεύτερο από τα βιβλία της τριλογίας που περιέχει αποσπάσματα -τα πλέον αντιπροσωπευτικά- από κείμενα του Μίκη Θεοδωράκη, άλλα δημοσιευμένα υπό μορφή συνέντευξης, άλλα υπό μορφή άρθρου, και άλλα υπό μορφή ομιλιών, την τελευταία δεκαετία. Ο κορυφαίος συνθέτης, ο μεγάλος αγωνιστής, ο οραματιστής, ο στοχαστής. Δε χρειάζονται πολλά λόγια βέβαια για να χαρακτηρίσεις κάποιον αληθινά μεγάλο. Ο ίδιος περιορίζεται σε δύο μόνο λέξεις, αυτές που προσδιορίζουν και την προσπάθειά του...
Που να βρω την ψυχή μου...
Θεοδωράκης Μίκης
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2003)
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της Τριλογίας του Μίκη Θεοδωράκη με τίτλο "Που να βρω την ψυχή μου..." με τον υπότιτλο "Ιδέες" ο συνθέτης ξεδιπλώνει μέσα από συνεντεύξεις-συζητήσεις αλλά και άρθρα τις σκέψεις του πάνω σε φιλοσοφικά θέματα. Θέσεις συχνά επαναστατικές, θέσεις-λύσεις που ξαφνιάζουν με την απλότητά τους -σαν το αβγό του Κολόμβου-, θέσεις που συνιστούν στάση ζωής. Στον τρίτο αυτό τόμο δημοσιεύεται ατόφιο και το περίφημο "Αντιμανιφέστο" του Μίκη Θεοδωράκη. Σ' αυτό το κείμενο συναντάμε για πρώτη φορά τον όρο "ανθρωπομονάδες", έναν όρο που περιγράφει ένα σύνθετο σύσ...
Πού να βρω την ψυχή μου...
Θεοδωράκης Μίκης
Ιανός (2017)
Πρόκειται για το δεύτερο μέρος της τριλογίας "Πού να βρω την ψυχή μου", με τον υπότιτλο "Τέχνη και Πολιτισμός", το οποίο περιλαμβάνει κείμενα, άρθρα, ομιλίες, συνεντεύξεις του Μίκη Θεοδωράκη, που αφορούν στην τέχνη και τον πολιτισμό εν γένει.
Που να βρω την ψυχή μου...
Θεοδωράκης Μίκης
Ιανός (2016)
Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της τριλογίας "Που να βρω την ψυχή μου..." με τον υπότιτλο Μουσική, μέσα στο οποίο περιλαμβάνονται κείμενα, άρθρα, ομιλίες, συνεντεύξεις, αποσπάσματα από κείμενα του Μίκη Θεοδωράκη, που αφορούν την μουσική. Η μουσική του Μίκη, ταξιδεύει ήδη στο χρόνο, όπως κάθε τέχνη υψηλή που εξέφρασε αυθεντικά την εποχή της και αφουγκράζεται τα επερχόμενα. Περιμένει πάντα νέα ακροατήρια στις γειτονιές του κόσμου που θα την ανακαλύψουν. Μας προσκαλεί και εμάς να συναντιόμαστε μαζί της χωρίς τις παρωπίδες του συρμού. Ας την ακολουθήσουμε σ’ αυτό το ωραίο ταξίδι...
Ραψωδία για βιολοντσέλο και ορχήστρα
Μουσικές Εκδόσεις Ρωμανός (2000)
Ο Μίκης Θεοδωράκης συνέθεσε το έργο αυτό τον Φεβρουάριο του 1997 και το διήυθυνε ο ίδιος το 1998 στην Φιλαρμονική του Μονάχου με την Ουκρανική Ορχήστρα του Κιέβου και με σολίστ την Τατιάνα Βασίλιεβα. Στα εννέα μέρη της Ραψωδίας ο συνθέτης έδωσε τα ονόματα των εννέα Μουσών.
Ραψωδία για κιθάρα και ορχήστρα
Μουσικές Εκδόσεις Ρωμανός (2000)
Ύστερα από παραγγελία της Komische Oper του Βερολίνου ο Θεοδωράκης διασκεύασε τον κύκλο τραγουδιών "Romancero Gitano" σε ποίηση Federico Garcia Lorca και μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη για συμφωνική ορχήστρα, μικτή χορωδία, solo mezzo-soprano και solo κιθάρα. Το έργο αυτό παίχτηκε για πρώτη φορά στο Βερολίνο στα 1983 με την Συμφωνική Ορχήστρα της Komische Oper και με σολίστ την Μαρία Φαραντούρη και τον Κώστα Κοτσιώλη. Στην παρούσα νέα version του 1995 ο συνθέτης αφαιρεί την mezzo-soprano και την χορωδία και αναμορφώνει την ορχήστρα στην προσπάθειά του να αναδείξει την solo κιθάρ...
Σπίθα
Θεοδωράκης Μίκης
Ίνδικτος (2010)
"Βάζω εγώ μια Σπίθα", λέει ο Μίκης Θεοδωράκης, ανακοινώνοντας την ίδρυση Κινήματος Ανεξάρτητων Πολιτών με την ονομασία Σπίθα, και συμπληρώνει: "περιμένω να ακολουθήσουν κι άλλες. Μέχρι η σπίθα να φουντώσει και να γίνει η καθαρτήρια φωτιά που θα μας σώσει." Στο ολιγοσέλιδο αυτό τομίδιο καταγράφονται οι σκέψεις και οι προτάσεις του Μίκη Θεοδωράκη για την Ελλάδα και τους Έλληνες.
Σπίθα: Για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δυνατή
Θεοδωράκης Μίκης
Ιανός (2011)
Τα κείμενα που δημοσιεύονται σ' αυτόν τον τόμο έχουν πολλαπλό ενδιαφέρον. Πρώτα απ' όλα είναι τα κείμενα που συνιστούν το λόγο με τον οποίο εκφράζεται ιδεολογικοπολιτικά και διακηρύσσεται η ίδρυση και το ξεκίνημα της Κίνησης Ανεξάρτητων Πολιτών που εμπνεύστηκε, ίδρυσε και έθεσε σε κίνηση ο Μίκης Θεοδωράκης. Είναι, επομένως, τα κείμενα που δίνουν το ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα της πανελλήνιας Κίνησης και προσδιορίζουν τον πολιτικό προσανατολισμό και στόχο της. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι τα κείμενα αυτά δίνουν το πολιτικό στίγμα στο οποίο βρίσκεται σήμερα...
Στη διαλεκτική της αρμονίας
Θεοδωράκης Μίκης
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2018)
Ο Μίκης Θεοδωράκης, όπως δεν τον έχουμε ξανακούσει ή διαβάσει, σε μια εκ βαθέων συζήτηση με τον πρύτανη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Κώστα Γουλιάμο. Με αναφορές σε κοινωνικά και καλλιτεχνικά κινήματα, σε μεγάλα πνεύματα και φιλοσοφικά ρεύματα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι δύο συνομιλητές αναζητούν μέσα από τη διαλεκτική της αρμονίας, το "μονοπάτι προς το μέλλον" σε όλες τις πτυχές του βιόκοσμου. Όπως σημειώνει στο βιβλίο ο μεγάλος μας συνθέτης, "σήμερα με τη επικράτηση της λογικής επί της ψυχής οδηγηθήκαμε στο χάος. Όμως πλησιάζει η ώρα της ψυχής. Ψυχή είνα...
Στους δρόμους του Μίκη
Εύμαρος (2015)
Συμπαντική αρμονία, μουσική και επιστήμη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2007)
Ο συλλογικός αυτός τόμος περιλαμβάνει 19 κείμενα που περιγράφουν τα φαινόμενα της μουσικής και της αρμονίας σε συμπαντικό, γήινο και ανθρώπινο επίπεδο. Το 1942 ο έφηβος Μίκης Θεοδωράκης δημιούργησε και στη συνέχεια ανέπτυξε την προσωπική του θεωρία για τη Συμπαντική Αρμονία. Το 2006 το διεθνές Συμπόσιο που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου στη Χερσόνησο της Κρήτης αποτέλεσε ένα πρώτο βήμα διεπιστημονικού διαλόγου για μια αναλυτική περιγραφή και δημόσια συζήτηση της θεωρίας αυτής. Με λόγο μεστό και συναρπαστικό, ο Μίκης Θεοδωράκης μας...
Τα λυρικά
Μουσικές Εκδόσεις Ρωμανός (1999)
Τα λυρικώτατα
Μουσικές Εκδόσεις Ρωμανός (1997)
Τα λυρικώτερα
Μουσικές Εκδόσεις Ρωμανός (1997)
Τα παιδικά μου χρόνια
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2003)
Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει παιδική ηλικία και δεν είναι λίγοι οι ηλικιωμένοι που αναγνωρίζουν πως ό,τι καλύτερο έζησαν είναι τα χρόνια της ηλικίας αυτής. Συχνά, μάλιστα, μπροστά σε θεαματικά ώριμες καλλιτεχνικές και πολιτικές καριέρες, αισθανόμαστε να τους δημιουργείται μια άλλη προοπτική ή ακόμα και να αθωώνονται οι δημιουργοί τους, μόλις πληροφορούμαστε τα παιδικά τους χρόνια. Με πλοηγό το στίχο του Γιώργου Σαραντάρη "Κατάγομαι από τα παιδικά μου χρόνια/ όπως από μια χώρα", σκεφτήκαμε πως μια έρευνα με θέμα αποκλειστικά τις αναμνήσεις από την παιδική ηλικία δημι...