«Μια μέρα σκέφτηκα, ότι η Σπάρτη παρ' όλη την ολιγανθρωπία της, απέβη η ισχυρότερη και πιο ονομαστή πόλη της Ελλάδας, και απόρησα πώς άραγε συνέβη αυτό. Τότε ανακάλεσα στη μνήμη μου τη ζωή των Σπαρτιατών και έπαυσα πλέον να απορώ» (Ξενοφών). Όποιος λοιπόν επιθυμεί, όπως ο αρχαίος συγγραφέας, να λύσει τον γρίφο που περιβάλλει τη γεμάτη μυστικοπάθεια Σπάρτη, μέσα από το βιβλίο αυτό παίρνει μια σαφή και πλήρως κατανοητή απάντηση.
Στο προκείμενο βιβλίο ο Ernst Baltrusch προσπάθησε να περιγράψει σύντομα αλλά πειστικά, με βάση τις σωζόμενες μαρτυρίες, την ιστορία, την κοινωνία και τον πολιτισμό της Σπάρτης από το 900 έως το 146 π.Χ. Αν επιτεύχθηκε ή όχι ο στόχος του, μόνοι αρμόδιοι να κρίνουν θα ήταν οι αρχαίοι Σπαρτιάτες. Αν δεν έμεναν ευχαριστημένοι, δεν θα έπρεπε να διαμαρτύρονται· γιατί δεν έχουν κάνει τίποτε για να διευκολύνουν το έργο των νεότερων ιστορικών. Ήδη ο Σωκράτης υπέθετε ότι οι Σπαρτιάτες σκόπιμα ήθελαν να παραπλανήσουν τους συγχρόνους τους σχετικά μ' αυτούς· γιατί με τη γνωστοποίηση της δύναμης και της σοφίας τους θα προκαλούσαν τους άλλους να τους μιμηθούν και κατ' αυτόν τον τρόπο να εξασθενήσουν την κοινωνία τους.
Στον αναγνώστη δίνεται μια εμπεριστατωμένη έκθεση της ανόδου και της παρακμής μιας αρχαίας μεγάλης δύναμης.