ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Η νέα ουσία που μεταδόθηκε από τους Μακεδόνες στη ζωή των λαών, εισέδυσε τόσο βαθιά ώστε διήρκεσε πέρα από την πολιτειακή τους ύπαρξη κι επέζησε ως συρμός και παιδεία, επιστήμη και δεισιδαιμονία, ώσπου κυριάρχησε τελικά στον ρωμαϊκό κόσμο. Ελληνισμός: πολιτικός και πολιτισμικός επεκτατισμός του αρχαίου ελληνικού κόσμου ή μεγαλεπήβολο σχέδιο συγκρητισμού Ανατολής και Δύσης; Αρχέτυπο της σύγχρονης αποικιοκρατίας ή δημιουργία ενός νέου πολιτισμού, της «μοντέρνας εποχής» του αρχαίου κόσμου; Λίγες έννοιες είχαν τόσο μεγάλη απήχηση και προκάλεσαν τόσο πολλές αντιδικίες, από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι σήμερα, όσο εκείνη του «Ελληνισμού», που χαρακτήρισε την ελληνική παρουσία στην Ανατολή μετά τον Μέγα Αλέξανδρο. Ανασκοπώντας κανείς την ιστορία της, δεν μπορεί παρά να δώσει τη δική του απάντηση σε ορισμένα από αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα. Για να δώσει τη δική του ερμηνεία, ο Λουτσιάνο Κάνφορα ανασκοπεί το έργο διακεκριμένων φιλολόγων, ιστορικών και φιλοσόφων, από τον Ντρόυζεν, τον Μπερνάρντυ και τον Νήμπουρ ώς τον Χέρντερ και τον Χέγκελ. Ξαναζωντανεύει έτσι με το γλαφυρό του ύφος μια μακρά και σχετικά παραγνωρισμένη σε μας συζήτηση, αναδεικνύοντας την ιστορία και τις ποικίλες σημασίες αυτού του κρίσιμου όρου: ανάμιξη πολιτισμών, πολιτικός και πολιτιστικός επεκτατισμός, «μοντέρνα εποχή» του αρχαίου κόσμου…