Tι θαρρείτε πως είναι ένας καλλιτέχνης; Ένας ηλίθιος που έχει μάτια μόνο αν είναι ζωγράφος, αυτιά μόνο αν είναι μουσικός, ή μια λύρα σε κάθε γωνιά της καρδιάς του μόνο αν είναι ποιητής, ή μόνο μπράτσα αν είναι πυγμάχος; Kάθε άλλο: είναι ταυτόχρονα ένα πολιτικό ον που ευαισθητοποιείται διαρκώς από τα θλιβερά, τα παράφορα ή τα ευχάριστα που συμβαίνουν στον κόσμο και διαπλάθεται απόλυτα καθε ομοίωσή τους Όχι, τη ζωγραφική δεν την χρησιμοποιούμε για να στολίζουμε τα σπίτια μας. Eίναι ένα εργαλείο πολέμου.

ΠΑΜΠΛΟ ΠΙΚΑΣΟ


«OΧΙ, ΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ δεν την χρησιμοποιούμε για να στολίζουμε τα σπίτια μας. Είναι ένα εργαλείο πολέμου», είπε ο Ισπανός Πάμπλο Πικάσο, ο οποίος φιλοτέχνησε την Γκουέρνικα, τον διάσημο πίνακα, κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφύλιου Πολέμου, ως αντίδραση στο βομβαρδισμό που εξαπέλυσαν οι Ναζί ενάντια στο βασκικό χωριό Γκερνίκα. Η Γκουέρνικα θεωρείται από πολλούς ως το πιο σημαντικό αντιπολεμικό έργο ζωγραφικής που έχει δημιουργηθεί ποτέ. Η ιστορία του διάσημου αυτού πίνακα είναι τόσο εκπληκτική όσο φρικτά ήταν και τα γεγονότα που την ενέπνευσαν. Παρ όλο που δέχθηκε έντονη κριτική όταν για πρώτη φορά παρουσιάστηκε σε έκθεση δημοσίως στο Παρίσι το 1937, αργότερα θεωρήθηκε ως αριστούργημα. Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης τον προφύλαξε από την πολιτική αναταραχή που επικρατούσε στην Ισπανία για αρκετά χρόνια, μέχρι που οι Ισπανοί τον διεκδίκησαν τη δεκαετία του 80.

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2001 κι ενώ ο Russell Martin έβλεπε για πρώτη φορά από κοντά αυτό το αριστούργημα του Πικάσο μια μαρτυρία για τις φρικαλεότητες του πολέμου κάποιος άγνωστος του είπε να ενημερωθεί από την τηλεόραση για τα τρομερά γεγονότα. Ο Martin μιλά για τους παραλληλισμούς μεταξύ του «τρόμου και της ανείπωτης σκληρότητας» της 11ης Σεπτεμβρίου και της Γκερνίκα με τρόπο που κάνει το βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο.

Ο Russell Martin συνδέει την Πολιτική, την Ιστορία, την Τέχνη και την Επιστήμη με την περιγραφή του μνημειώδους πίνακα που έμελλε να γίνει το πιο σημαντικό έργο τέχνης του 20ού αιώνα. Ο Πάμπλο Πικάσο, εξοργισμένος από το βομβαρδισμό του Χίτλερ στην Γκερνίκα της Βόρειας Ισπανίας στις 26 Απριλίου του 1937 αντέδρασε στην καταστροφή της πατρίδας του με την δημιουργία αυτού του ζωγραφικού έργου. Στον Πόλεμο του Πικάσο, ο συγγραφέας παρακολουθεί την Γκουέρνικα, μέσα στο χώρο και το χρόνο, κατασκευάζοντας μια συναρπαστική ιστορία για τη γεμάτη πάθος δημιουργία της και τον αγώνα να βρεθεί ίχνος ελπίδας ανάμεσα σε απαράμιλλες πράξεις τρόμου.

Ο βομβαρδισμός ενός άμαχου πληθυσμού είναι αποτρόπαιος ωστόσο επαναλήφθηκε τόσες πολλές φορές στον 20ό αιώνα, και όχι μόνο. Ο Πικάσο, με έναν μοναδικό τρόπο, κατάφερε να μεταφέρει στο έργο του φρικτές εικόνες κάνοντάς το συνώνυμο της ανθρώπινης σκληρότητας σε όλο τον κόσμο.