Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΩΣ ΕΘΝΟΣ

Η νέα μελέτη του Δημήτρη Δημηρούλη, καθηγητή της Ιστορίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, συνιστά ουσιαστική παρέμβαση στον χώρο της σεφερικής βιβλιογραφίας, της ελληνικής φιλολογίας, αλλά και της θεωρητικής κριτικής εν γένει. Εξετάζοντας ζητήματα ιδεολογίας και αισθητικής στον Γ. Σεφέρη, απομακρύνεται από τις κατεστημένες ερμηνείες του σεφερικού έργου και το υποβάλλει σε ριζική αναθεώρηση μέσα από μια διαδικασία συστηματικής ανάλυσης που συνοδεύεται από πρωτότυπες μεθοδολογικές προτάσεις - απόρροια της γόνιμης σχέσης του συγγραφέα με τον σύγχρονο θεωρητικό προβληματισμό. Η χρήση της θεωρίας στη μελέτη του Δημηρούλη δεν έχει τίποτε να κάνει με καταπονημένες εφαρμογές θεωρητικών μοντέλων αλλά με την κατ ιδίαν δημιουργία θεωρητικού στοχασμού. Από αυτή τη στάση προκύπτει μια ευέλικτη αναγνωστική μέθοδος, σύμφωνα με την οποία το άγχος της αντικειμενικής αλήθειας αντικαθίσταται από το ενδεχόμενον πιθανόν μιας αλήθειας που ξέρει ότι «ποτέ δεν θα πετύχει την ολοκλήρωσή της, γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε το τέλος όχι μόνο της ανάγνωσης αλλά και της γραφής» (σελ. 25) και η οποία γι αυτό γίνεται πρόκληση και περιπέτεια, ταξίδι στο πέλαγος της σημειακής πανσπερμίας. Από τη στιγμή, λοιπόν, που δεν υπάρχει απόλυτο θεωρητικό σημείο αναφοράς, ένας γόνιμος τρόπος για να κατανοήσεις έννοιες όπως η ιδεολογία και η αισθητική είναι να τις πλησιάσεις κυκλωτικά, διαγράφοντας επάλληλους κύκλους με διαφορετικές περιφέρειες και καμπύλες, πάντα όμως με τη ματιά στραμμένη επίμονα στο κέντρο. Είναι βέβαια πιθανόν ο αναγνώστης που έχει συνηθίσει στην παρατακτική ανάπτυξη της επιχειρηματολογίας να δυσθυμεί πρόσκαιρα και να αποπροσανατολίζεται. Αν όμως έχει την πρόνοια και την επιμονή να υιοθετήσει τη δύσπιστη και φιλέρευνη ματιά του Δημηρούλη, τότε ίσως αντιληφθεί το τέχνασμα των κύκλων και συνάμα το κρυφτό που παίζει μαζί του ο συγγραφέας διαβάζοντας τον Σεφέρη.