ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΥΨΗΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΩΡΑΙΟΥ

Στον Edmund Burke και στο ανά χείρας βιβλίο οφείλουμε μια σημαντική συμβολή στην αισθητική θεωρία: για πρώτη φορά το ωραίο και το υψηλό παρουσιάζονται ως ζεύγος αντιθετικό που δεν αναφέρεται πια αποκλειστικά στην τέχνη αλλά και στη φύση - και κατ' επέκταση στη φύση του ίδιου του ανθρώπου. Έτσι το έργο αυτό συνιστά τον απολύτως αναγκαίο κρίκο για να φτάσουμε στην τρίτη κριτική του Καντ. Το ωραίο λοιπόν αναφέρεται σε μια καθαρή ευχαρίστηση την οποία εγείρουν ποιότητες όπως το μικρό μέγεθος, η σαφήνεια, η απαλότητα και η λεπτότητα και συνδέεται με το συναίσθημα της αγάπης. Το υψηλό στον αντίποδα αναφέρεται σε ένα σύνθετο συναίσθημα ευχαρίστησης και πόνου το οποίο εγείρουν ποιότητες όπως η μεγαλοπρέπεια, η ασάφεια, η τραχύτητα και η αιχμηρότητα και συνδέεται με το συναίσθημα του δέους και του θαυμασμού. Με την καινοτόμα πραγματεία του ο Burke διαγράφει έναν νέο χάρτη των αισθητικών μας αντιλήψεων, διασώζοντας εν μέρει την κλασική αντίληψη περί κάλλους, αλλά και προαναγγέλλοντας τις αισθητικές προτιμήσεις του ρομαντισμού.