ΑΠΩΛΕΙΑ - ΠΕΝΘΟΣ - ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ ΛΥΤΡΩΣΗ

Η απώλεια καλεί την ψυχή να επιτελέσει ένα έργο: Τον καλό αποχαιρετισμό του αγαπημένου όντος που χάθηκε. Το πένθος είναι η ολοκλήρωση του καλού αποχαιρετισμού. Για να ζεις, πρέπει να ξέρεις να πενθείς. Κάποιες φορές, σε ορισμένες συνθήκες, το πένθος αστοχεί. Τότε εμφανίζεται η αντιδραστική κατάθλιψη. Η κατάθλιψη είναι το παράπονο μιας προδομένης αγάπης, το οποίο δεν απευθύνεται στον αποδέκτη του ευθέως, αλλά μέσω τρίτου. Το κλειδί της κατάθλιψης είναι η αναποφάσιστη κατάσταση του αντικειμένου της απώλειας: Δεν είναι ούτε χαμένο ούτε μη-χαμένο. Το παράδοξο της αναποφάσιστης κατάστασης υποστηρίζεται από την ενδοβολή του απολεσθέντος: Το Εγώ το έχει βάλει μέσα του. Η επεξεργασία της ενδοβολής και η υπέρβαση της αναποφάσιστης κατάστασης του απολεσθέντος μετατρέπει την κατάθλιψη σε πένθος, και έτσι τη θεραπεύει. Η καλύτερη πρόληψη της κατάθλιψης είναι το πένθος: η τέχνη του καλού αποχαιρετισμού.