Aν ο Κάφκα ήταν γυναίκα. Αν ο Ρίλκε ήταν μία Εβραία-Βραζιλιάνα που γεννήθηκε στην Ουκρανία. Αν ο Ρεμπώ ήταν μητέρα, αν είχε ζήσει μέχρι τα πενήντα. Αν ο Χάιντεγκερ είχε καταφέρει να πάψει να είναι Γερμανός, αν είχε γράψει το Βιβλίο της Γης. Γιατί αναφέρω αυτά τα ονόματα; Για να προσπαθήσω να περιγράψω μια περιοχή. Κάπου εκεί βρίσκεται η περιοχή όπου γράφει η Κλαρίσε Λισπέκτορ. Εκεί όπου ανασαίνουν τα πιο απαιτητικά έργα, εκείνη ανοίγει το δρόμο της. Πέραν της κατανόησης, βήμα το βήμα, βουτάει τρέμοντας στο ακατανόητο τρομακτικό βάθος του κόσμου, εκεί όπου το υπερευαίσθητο αυτί τεντώνεται για να συλλάβει ακόμα και τον ήχο των άστρων, ακόμα και την ανεπαίσθητη τριβή των ατόμων, ακόμα και τη σιωπή ανάμεσα σε δύο καρδιοχτύπια. Γυναίκα-φύλακας, νυχτερινό φως του κόσμου. Εκείνη δεν γνωρίζει τίποτα. Δεν διάβασε τους φιλοσόφους. Και παρ’ όλα αυτά κάποιες φορές θα ορκιζόσουν πως τους ακούς να μουρμουρίζουν μέσα στα δάση της.